YARGITAY KARARI
DAİRE : 1. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/5748
KARAR NO : 2023/4944
KARAR TARİHİ : 28.09.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/641 E., 2022/972 K.
DAVA TARİHİ : 07.10.2021
HÜKÜM/KARAR : Ret / Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Tunceli 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/1 E., 2022/6 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, Tunceli, Merkez, Atlantı köyünde yapılan kadastro çalışmaları sırasında 634 parsel sayılı taşınmazın 7500 m² yüzölçümü ile davalı hazine adına tespit gördüğünü, taşınmazın bir kısmının babası … ile dedesi …’a ait olduğunu, davalı ile ilgisinin bulunmadığını, babası ve dedesinin nizasız ve fasılasız malik sıfatıyla ve eklemeli zilyetlikle birlikte 1951 yılından beri ekilip biçildiğini ileri sürerek tapu kaydının iptali ile adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili, yapılan tespit işleminin doğru olduğunu, davacının iddialarının yersiz bulunduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Tunceli 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 27.01.2022 tarihli, 2022/1 Esas, 2022/6 Karar sayılı kararıyla; kadastro tespitinin 06.04.1989 tarihinde kesinleştiği, davanın ise 10 yıllık hak düşürücü süre geçtikten sonra 07.10.2021 tarihinde açıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu alanda kadastro çalışmalarının 1989 yılında tamamlandığını, kadastro tespitine davacının mirasbırakanı tarafından itiraz edildiğini, yapılan itirazın Tapulama Komisyon Kararın 14.01.1989 tarihli kararı ile reddedildiğini, buna ilişkin tebligatın 06.03.1989 tarihinde davacının mirasbırakanı … yerine aynı adreste mukim…’a yapıldığını, oysa nüfus kaydında da açıkça görüleceği üzere davacının mirasbırakanı …’ın 01.04.1985 tarihinde öldüğünü, yapılan tebligatın geçersiz olduğunu, buna bağlı olarak yapılan kesinleştirme işleminin de geçerliliğinden söz edilemeyeceğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin 31.05.2022 tarihli ve 2022/641 E., 2022/972 K. sayılı kararıyla; kadastro tesbitinin 06.04.1989 tarihinde kesinleştiği, 3402 sayılı Kanun’un 12/3 ncü maddesinde hak düşürücü sürenin yıl olarak belirlendiği ve HMK’nın 92/2 nci maddesi uyarınca sürenin 06.04.1999 tarihinde bittiği, davacı tarafından 10 yıllık hak düşürücü süreden sonra 07.10.2021 tarihinde davanın açıldığı ve 3402 sayılı Kanunun 12/3 ncü maddesi uyarınca 10 yıllık hak düşürücü sürenin dolduğu gerekçesiyle istinaf başvurusun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde, istinaf başvuru dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 12 nci maddesinin 3 üncü fıkrası.
2. 3402 Sayılı Kadastro Kanunu’nun 27 nci maddesi
3. Değerlendirme
1. Dosya içeriği ve toplanan delillerden; 10.05.1989 tarihinde kesinleşen işlem ile Tunceli ili, Merkez ilçesi, Atlantı Köyünde yapılan kadastro çalışmaları sırasında 634 parsel sayılı taşınmaz tarla vasfıyla 7500 m² yüzölçümü ile davalı Hazine adına tespit ve tescil edildiği, kadastro tespitinin 1983 yılında yapıldığı, davacının mirasbırakanı … tarafından tespite süresi içerisinde itiraz edildiği, Kadastro Komisyonunca itiraz karara bağlanmadan tespite itiraz eden …’ın 01.04.1985 tarihinde öldüğü, Kadastro Komisyonunca 1989 yılında itirazın karara bağlanması üzerine buna ilişkin kararın … mirasçılarına tebliğ edilmeksizin … ile birlikte aynı çatı altında mukim kardeşi…’a 06.03.1989 tarihinde tebliğ edilerek kararın kesinleştirildiği anlaşılmaktadır.
3. Tapulama Komisyonu Karanının tebliğ tarihinde tespite itiraz eden …’ın öldüğü sabit olduğundan, buna ilişkin kararın mirasçılarına tebliğ edilmeksizin aynı çatı altında mukim kardeşi…’a tebliğ edilmek suretiyle yapılan kesinleştirme işleminin usulüne uygun olduğunu söyleyebilme olanağı yoktur.
4. Hal böyle olunca, dava konusu taşınmazın kadastro tutanağının 10.05.1989 tarihinde yapılan kesinleştirme işleminin dava tarihi itibariyle usulüne uygun olarak yapılmadığı anlaşıldığından, Mahkemece görevsizlik kararı verilerek dosyanın re’sen Kadastro Mahkemesine gönderilmesi gerekirken, hak düşürücü sürenin geçtiğinden bahisle davanın reddine karar verilmek suretiyle yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsizdir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı vekilinin temyiz itirazlarının açıklanan nedenden ötürü kabulüyle, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 373/1 nci maddesi uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının aynı Kanun′un 371/1-a maddesi uyarınca BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
Alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine,
28.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.