YARGITAY KARARI
DAİRE : 1. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/411
KARAR NO : 2023/7032
KARAR TARİHİ : 30.11.2023
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/1636 E., 2021/2022 K.
DAVA TARİHİ : 10.09.2018
HÜKÜM/KARAR : Ret/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Nazımiye Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/47 E., 2020/14 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmiş olmakla; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı … dava dilekçesinde; kadastro çalışmaları sonucunda dava konusu 159 ada 1 parsel sayılı taşınmazın mezarlık vasfıyla davalı adına tespit ve tescil edildiğini, oysa taşınmazın 1955 yılında satın alındığı tarihten dava tarihine kadar kendisi ve çocukları tarafından nizasız ve fasılasız şekilde zilyet edildiğini ileri sürerek tapu kaydının iptali ile adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı Dereova Köyü Tüzel Kişiliğini temsilen köy muhtarı cevap dilekçesinde; dava konusu taşınmazın 150 yıllık tarihi mezarlık olduğunu, davacının taşınmazda hakkının ve zilyetliğinin bulunmadığını, kaldı ki 10 yıllık hak düşürücü sürenin de geçtiğini ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı tarafından dayanılan eski tapu kaydının dava konusu taşınmazı kapsamadığı, keşif sonrası bilirkişilerden aldırılan raporlara göre taşınmazın evveli itibariyle ve halen faal olarak kullanılan mezarlık vasfında olduğu, jeodezi ve fotogrametri bilirkişi tarafından incelenen 1955 ve 1957 tarihli hava fotoğraflarına göre de taşınmazda herhangi bir tarımsal sürüm iznine rastlanılmamış olduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içerisinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Mahkemece yapılan yargılama sonunda verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, dava konusu taşınmazın 1955 yılında müvekkili tarafından satın alınarak dava tarihine kadar kullanıldığını, dosya arasına aldırılan hava fotoğraflarının çözünürlüğünün düşük olduğunun jeodezi ve fotogrametri bilirkişi tarafından hazırlanan raporda belirtildiğini, bu durumda Mahkemece söz konusu raporun hükme esas alınmasının yanlış olduğunu, evvelinde taşınmaz üzerinde mezarlık bulunmadığını, köy sakinleri tarafından müvekkilinin ailesinden izin alınarak taşınmaza defin işlemlerinin yapıldığını, taşınmazda “Görmez” ailesine ait mezarlıkların çoğunlukta olduğunu, öte yandan köy muhtarı ve azalar tarafından yapılan toplantı sonucunda alınan kararla davanın kısmen kabul edildiğini, bu hususa ilişkin karar örneği fotokopisinin dosya arasına sunulduğunu ileri sürerek istinaf taleplerinin kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının dayandığı tapu kaydının hudutları itibariyle değişir sınırlı olup miktarıyla geçerli bulunduğu, keşif sonucu teknik bilirkişiden aldırılan rapora göre, davacı adına kayıtlı dava dışı 159 ada 2 ve 3 parsel sayılı taşınmazların yüzölçümünün davacının dayandığı tapu kaydının miktarından fazla olduğu ve kaydın batı hududunu “kabristan” okuması sebebiyle dava konusu taşınmazı kapsamadığının anlaşıldığı, yerel bilirkişi ve tanık beyanlarına göre de taşınmazın kadimden beri köy mezarlığı vasfında olduğu anlaşıldığından davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içerisinde davacı vekili tarafından temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararlarının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirtip istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebepleri tekrarla kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 16/A, 14 üncü ve 20 nci maddeleri; 3998 sayılı Mezarlıkların Korunması Hakkındaki Kanun’un 1 inci maddesi
3. Değerlendirme
1. Kadastro çalışmaları sonucunda Tunceli ili, Nazımiye ilçesi, Dereova köyü çalışma alanında bulunan dava konusu 159 ada 1 parsel sayılı 3.762,37 metrekare yüz ölçümündeki taşınmaz, kadimden beri köy mezarlığı olarak kullanıldığı ve halen aynı vasıfta olduğu gerekçesiyle Dereova Köyü Tüzel Kişiliği adına mezarlık vasfıyla tespit ve tescil edilmiştir.
2. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
3. Temyizen incelenen karar; tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davacı vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen sebepler, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.11.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.