YARGITAY KARARI
DAİRE : 1. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/2953
KARAR NO : 2022/6486
KARAR TARİHİ : 06.10.2022
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Konya 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 10.11.2021 tarihli ve 2021/551Esas, 2021/774 Karar sayılı kararı yasal süre içerisinde davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, mirasbırakan annesi …’in 184 ada 10 parsel (ifraz ile 184 ada 15 parsel) ve 316 ada 40 parsel sayılı taşınmazlarını vekil kıldığı torunu dava dışı … aracılığıyla dava dışı …’a satış suretiyle temlik edildiğini,…..’nin de taşınmazları davalıya devrettiğini, temliklerin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek, tapu kaydının miras payı oranında iptali ile tescilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı, yıllarca mirasbırakana baktığını, maddi manevi tüm ihtiyaçlarını karşıladığını belirtip, davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince, mirasbırakanın taşınmazlarını bakım karşılığı ve minnet duygusuyla davalıya temlik ettiği, mal kaçırma amacının bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. İstinaf Nedenleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın öncelikle mirasbırakana vekaleten torunu … tarafından babasının arkadaşı ve aynı zamanda yakın komşuları olan …’a devredildiğini, bu işlemden kısa süre sonra çekişme konusu taşınmazın davalıya devredildiğini, asıl amacın davalı lehine mal kaçırmak olduğunu, davalının dava konusu taşınmazı satın alabilecek ekonomik güce sahip olmadığını belirterek, kararın kaldırılmasını istemiştir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Konya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 27/01/2020 tarihli ve 2020/34 E., 2020/51 K. sayılı kararıyla; mirasbırakanın dava konusu taşınmazlar dışında halen paylaşılmamış adına kayıtlı 5 parça taşınmazın daha bulunduğu, mirasbırakanın minnet duygusuyla hareket ederek dava konusu taşınmazları davalıya temlik ettiği, temlik edilen taşınmazın değeri ve bakım süresi dikkate alındığında makul karşılanabilecek miktarda olduğu, muvazaanın iddiasının ispatlanamadığı gerekçesiyle, istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Bozma Kararı
Dairenin 28.04.2021 tarihli ve 2020/1128 Esas, 2021/2647 Karar sayılı kararıyla “…Devirlerin çok kısa aralıklarla ara malik kullanmak suretiyle yapıldığı, akitteki değer ile taşınmazların gerçek değeri arasında fahiş fark bulunduğu, mirasbırakanın taşınmaz mal satmaya ihtiyacının olmadığı, mirasbırakan tarafından doğrudan davalıya yapılan bir temlik bulunmamakla birlikte dosya kapsamı ve tanık beyanları dikkate alındığında minnet duygusundan söz edilemeyeceği, temlikin mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Hal böyle olunca, davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru değildir.” gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesinin kararı ortadan kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararı bozulmuştur.
3. Mahkemesince Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 10.11.2021 tarihli ve 2021/551 Esas, 2021/774 Karar sayılı kararıyla; hükmüne uyulan bozma kararı uyarınca işlem yapılarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
4. Bozma Sonrası Mahkeme Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
5. Temyiz Nedenleri
Davalı temyiz dilekçesinde özetle, mirasbırakan tarafından bahse konu devirlerin yıllardır kendisine bakan davalı kızına minnet duygusuyla yapıldığını, asıl amacın mal kaçırmak olmadığını, muvazaa iddiasının ispatlanamadığı belirterek, kararın bozulmasını istemiştir.
6. Gerekçe
6.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
6.2. İlgili Hukuk
6.2.1. Yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 01.04.1974 tarihli, 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunu’nun 706., Türk Borçlar Kanunu’nun 237. ve Tapu Kanunu’nun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
Bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi, davalıya yapılan temlikin gerçek yönünün diğer bir söyleyişle miras bırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlıdır. Bir iç sorun olan ve gizlenen gerçek irade ve amacın tespiti ve aydınlığa kavuşturulması genellikle zor olduğundan bu yöndeki delillerin eksiksiz toplanılması yanında birlikte ve doğru şekilde değerlendirilmesi de büyük önem taşımaktadır. Bunun için de ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı, mirasbırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makul bir nedeninin bulunup bulunmadığı, davalı yanın alım gücünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile miras bırakan arasındaki beşeri ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır.
6.3. Değerlendirme
(V.2.) no.lu paragrafta belirtilen hükmüne uyulan bozma kararında gösterildiği şekilde işlem yapılarak (V.3.) no.lu paragrafta belirtildiği şekilde karar verilmesinde herhangi bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
VI. SONUÇ
Açıklanan nedenlerle; davalı vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazının reddiyle, usul ve yasaya ve bozma kararının gerekçelerine uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı 4.117,63 TL bakiye onama harcının temyiz eden davalıdan alınmasına, 06.10.2022 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.