YARGITAY KARARI
DAİRE : 1. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/9683
KARAR NO : 2023/4540
KARAR TARİHİ : 18.09.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/142 E., 2021/655 K.
DAVA TARİHİ : 01.02.2017
HÜKÜM/KARAR : Ret/Esastan Red
İLK DERECE MAHKEMESİ : Alanya 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/62 E., 2020/557 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I.DAVA
Davacı; Antalya ili, Alanya ilçesi, Karapınar köyünde kain 231 ada 12 parselin kendisine irsen ve intikalen kaldığını ancak kadastro çalışmalarında Alanya Belediyesi adına tescil edildiğini ileri sürerek tapusunun iptali ile adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili, Köy Tüzel Kişiliği adına kayıtlı olan taşınmazın Antalya Valiliği Devir Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonunun 13.03.2014 tarih 2014/5 sayılı kararı ile idareye devredildiğini, taşınmazın köy meydanı olarak köyün ortak kullanımında olduğunu, davacının taşınmaz üzerinde herhangi bir tasarrufu bulunmadığını, davanın reddedilmesi gerektiğini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; taşınmazın boş olduğu, tarımsal üretim yapılmadığı, geçmişte taşınmazın batı kısmında çok az bir alanda kuru tarım yapıldığına dair belirtilerin olduğu, geneli itibariyle ekilip dikilmeyen hali arazi durumunda bulunduğu, kadim tarım arazisi özelliği taşımadığı, yayla olarak gidilip gelindiği, davacının iddiasını ispat edemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı süresi içinde istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Davacı özetle; davaya konu taşınmazda 35 yıldır zilyet olduğunu ve taşınmazın kendisine ırsen intikal ettiğini, bir yıl tarlayı ekmek bir yıl nadasa bırakmak suretiyle tarımsal faaliyet yaptığını, belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davaya konu taşınmazın kadastrosunun 02.03.2007 tarihinde kesinleştiği, kadastro tespit tutanağının taşınmazın Mustafa Avcı zilyetliğinde iken 1960 yılında Karalar Köyü Tüzel Kişiliğine bağışladığı şeklinde yazıldığı, zirai bilirkişi raporuna göre taşınmazda çok az bir alanda kuru tarım yapıldığı, taşınmazın ham toprak niteliğinde olduğu, kadastro tespit tarihi olan 2007 tarihinden 20 yıl öncesine kadar imar ve ihya işlerinin tamamlanmadığı gerekçesiyle davacının istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı özetle, kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek istinaf dilekçelerinde ki beyanlarını tekrar ile kararın hükmen bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı … Medeni Kanunu’nun 713/1 inci maddesi, 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14 üncü maddesi ve 17 nci maddeleri,
3. Değerlendirme
1. Mahkemece, çekişmeli taşınmazda davacı taraf yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleşmediği kabul edilmek suretiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Taşınmazın imar ihyasının ne şekilde yapıldığı ve ne zaman tamamlandığı yeterli derecede araştırılmamış, hava fotoğrafları harita ve fotoğrametri uzmanına inceletilmemiş, kadastro tespit tutanağında adı geçen şahıs ile davacı arasında irtibat olup olmadığı araştırılmamış, taşınmazın ne zaman imar ihya edildiğinin belirtilmediği tek kişilik ve soyut içerikli ziraat raporu ile yetinilmiştir.
2. Doğru sonuca varılabilmesi için; Mahkemece öncelikle, dava konusu taşınmaza ilişkin olarak tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ilişkin farklı evrelerde çekilmiş en az 3 adet stereoskopik hava fotoğrafı tarihleri yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğünden getirtilmeli, ayrıca bulunabilecek en eski tarihli yüksek çözünürlüklü uydu fotoğrafları da celp edilerek dosya keşfe hazır edilmelidir.
3.Bundan sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi ve taraf tanıkları, 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, 3 jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi ve fen bilirkişi huzuruyla keşif icra edilmeli, Mahkemenin, taşınmazın konumu ve niteliğine ilişkin gözlemi tutanağa geçirilmelidir.
4. Yerel bilirkişi ve tanıklardan; taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden kime nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, taşınmazın imar ihyaya muhtaç olup olmadığı, muhtaç ise ne şekilde imar ihya edildiği ve bu işlemin ne zaman tamamlandığı, tespit tutanağında adı geçen şahıs ile davacı arasında akdi ya da ırsi ilişki olup olmadığı araştırılarak maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalıdır.
5. Üç kişilik ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulundan komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde değerlendirilerek çekişmeli taşınmazın toprak yapısı, eğimi, bitki deseni ve diğer yönlerden tarımsal niteliğini belirten, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş somut verilere dayalı, önceki raporları irdeler şekilde ayrıntılı rapor alınmalıdır.
6. Üç kişilik jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi kurulundan, hava fotoğrafları ve uydu fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde taşınmazın sınırlarını ve niteliğini, taşınmazda imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalıdır.
7. Fen bilirkişisine keşif ve uygulamayı denetlemeye elverişli rapor ve harita düzenlettirilmelidir.
Bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek davacı lehine zilyetlik ile kazanım koşullarının oluşup oluşmadığı, 3402 sayılı Kanunu’nun 14 üncü maddesinde belirtilen miktar da tespit edilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece, bu hususlar yerine getirilmeksizin eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsizdir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacının temyiz itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.