YARGITAY KARARI
DAİRE : 1. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/7752
KARAR NO : 2021/6367
KARAR TARİHİ : 02.11.2021
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karar davacılar vekili, davalı Hazine vekili, davalı … vekili ve davalı … Belediye Başkanlığı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü;
1- Davacılar hükmen Hazine adına tescil edilen 2401 parsel sayılı taşınmazın evvelinde kendilerine ait olduğunu, taşınmazın Hazine adına tescil tarihine kadar kendileri lehine zilyetlik koşullarının oluştuğu gerekçesiyle tapu kaydının iptali ile adlarına tescil istemiyle dava açmışlardır. Mahkemenin kısmen kabulüne karar verilmiş, karar her ne kadar davalı … vekili ve davalı … Belediye Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmiş ise de, açılan davanın tapu iptali ve tescil istemine ilişkin olduğundan, temyiz eden … ve Etimesgut Belediye Başkanlığı tapuda malik olmadıklarından verilen kararı temyiz etme hakları da bulunmamaktadır. Bu nedenle … ve Etimesgut Belediye Başkanlığı’nın temyiz inceleme isteminin REDDİNE,
2- Çekişmeli 2401 parsel sayılı taşınmaza yönelik davalı Hazine vekilinin temyiz taleplerinin incelenmesine gelince, Etimesgut İlçesi Elvan Mahallesi 2401 parsel sayılı taşınmaz hükmen davalı Hazine adına tesciline karar verilmiş ve 24.07.2001 tarihinde tapuya tescil edilmiştir. Davacı … ve arkadaşları, çekişmeli bölümün evvelinde tescil harici yer olduğunu, kendileri tarafından imar ihya edildiğini, tescil tarihi öncesi kendileri lehine zilyetlikle mülk edinme koşullarının oluştuğunu belirterek 2401 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile adlarına tescili istemiyle dava açmıştır.
Mahkemece yapılan yargılama sonunda, davanın kısmen kabulüne, 14.08.2014 tarihli fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen bölümün 2401 parsel sayılı taşınmazdan ifraz edilerek davacı adına tapuya kayıt ve tesciline, (B) harfi ile gösterilen bölüm yönünden davanın reddine karar verilmiş ise de yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermek için yeterli bulunmamaktadır. Yerel mahkemece dava konusu taşınmaz bölümünün ne zamandan beri davacının zilyetliğinde olduğu kesin olarak saptanmamış, hava fotoğrafları incelemesi her seferinde ayrı bir fotoğraf incelenmek ve ek rapor almak suretiyle yapılmış, tek kişilik ziraat bilirkişi raporu ile yetinilmiş, taşınmazın evvelinde imar ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı, muhtaç ise imar ihyaya ne zaman başlandığı ve tamamlandığı yöntemince araştırılmamış, hüküm kurulurken yerel bilirkişi ve tanıkların beyanlarıyla yetinilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin hava fotoğrafı sorgulama sayfasına girilerek, taşınmazların bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle imar uygulamasının yapıldığı 1997 tarihinden tarihinden 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı takdirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğü’nden getirtilerek dosya arasına konulmalı, aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar, uydu fotoğrafları ile memleket haritaları temin edilmeli, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra da mahallinde elverdiğince yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, 3 kişilik jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi kurulu ve fen bilirkişisi katılımıyla yeniden keşif yapılmalıdır. Yapılacak keşifte yerel bilirkişi ve tanıklardan çekişmeli taşınmazın öncesi itibariyle kime ait olduğu, kimden kime ne zaman ve ne şekilde intikal ettiği, kim tarafından ne zamandan beri ve hangi tasarruflarla zilyet edildiği hakkında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeli, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsellerin tespit tutanakları ve dayanaklarıyla denetlenmeli; üç kişilik ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulundan, komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde çekişmeli taşınmazların kullanım biçimlerini, zilyetlik sürelerini, toprak yapılarını, eğimlerini ve bitki desenlerini açıklayıp tarımsal niteliklerini belirten, taşınmazın evvelinde imar ihya gerektirip gerektirmediği, imar ihya gerektiren yerlerden ise ne zaman başlayıp tamamlandığını belirleyen, önceki ziraat bilirkişi raporlarını irdeleyen, taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi kurulundan yukarıda belirtilen hava fotoğrafları üzerinde stereskop aletiyle inceleme yaptırılarak çekişmeli taşınmazların fotoğrafların çekildiği tarihlerdeki nitelikleri ile kullanım şekilleri ve süreleri hususunda ayrıntılı rapor düzenlettirilmeli; fen bilirkişisinden keşfi takibe yarar rapor hazırlaması istenilmeli, böylelikle çekişmeli taşınmazın imar planına alınma tarihi olan 1997 yılı itibariyle davacı taraf yararına zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği kesin olarak saptanmalı, bundan sonra da toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz eden davacılara ve belediyelere ayrı ayrı iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
02/11/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.