YARGITAY KARARI
DAİRE : 1. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/10031
KARAR NO : 2022/1952
KARAR TARİHİ : 10.03.2022
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU KAYDINDA DÜZELTİM
Taraflar arasında görülen tapu kaydında düzeltim davasında yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kabulüne ilişkin verilen karar, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, mirasbırakan annesi … …’in maliki olduğu dava konusu 296 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydında adının ”…” olarak yazıldığını ileri sürerek, ”… …” olan tapu kaydının nüfus kaydına uygun şekilde ”… …” olarak düzeltilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı, savunma getirmemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 31/05/2012 tarihli ve 2012/80 E. – 2012/263 K. sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazın tapu kayıtları, tanık beyanları, araştırma tutanağına göre, … …’in köyde … ismiyle bilindiği, dava konusu taşınmazın … …’e ait olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; uyuşmazlığın Sulh Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması, davanın görev yönünden reddi gerektiğini, davanın herhangi bir dayanağı bulunmadığını, İdari başvuru süreci tüketilmeden dava açıldığını, Mahkemece sağlıklı bir araştırma ve inceleme yapılması, mülkiyet aktarımına neden olunmaması, davalı … yasal hasım olduğundan yargılama giderleri ve yargılama gideri kabul edilen vekâlet ücretinden sorumlu tutulmaması gerektiğini bildirerek, hükmün bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, tapu kaydında düzeltim isteğine ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
3.2.1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 382/1 maddesinde; “Çekişmesiz yargı, hukukun mahkemelerce, aşağıdaki üç ölçütten birine veya birkaçına göre bu yargıya giren işlere uygulanmasıdır” hükmüne yer verilmiş; bu ölçütler ise ilgililer arasında uyuşmazlık olmayan haller, ilgililerin ileri sürebileceği herhangi bir hakkın bulunmadığı haller ve hakimin re’sen harekete geçtiği haller olarak ifade edilmiştir.
Kanunda çekişmesiz yargı işlerinin neler olduğu önce genel çerçevesi belirlenerek, daha sonra da mümkün olduğunca sayılarak belirtilmiştir. Ancak bu sayma sınırlı olmadığından yasa maddesinde sayılmayan fakat çekişmesiz yargı ölçütlerini taşıyan diğer işlerin de çekişmesiz yargı işi olarak kabulü gerekir. Yani, 382. maddede sayılmamakla beraber çekişmesiz yargının ölçütlerinden birini veya birkaçını taşıyan bir iş de çekişmesiz yargı işi olarak değerlendirilebilir.
Tapu kayıtlarında kimlik bilgilerinin düzeltilmesi taleplerinde, talep eden taraf tapu kayıtlarındaki kimlik bilgilerinin nüfus kayıtlarına uygun hale getirilmesini istemekte olup bu tür işlerde hasım gösterilen Tapu Müdürlüğü ile aralarında bir uyuşmazlık yoktur. Tapu Müdürlüğü davada sadece yasal hasım olarak yer almaktadır. Gerçekte yargılamada taraf değil, sadece ilgilidir. İlgililerin uzlaşması halinde çekişmenin ortadan kalktığından söz edilemez veya bu iş ilgili tarafın davayı kabulü sonuç doğurmaz. Taraflar arasında bu anlamda gerçek birlerde çekişmenin varlığı söz konusu değildir.
Bu tür taleplerde yukarıda belirtildiği gibi talep edenlerin tapu kayıtlarının malik hanesindeki kimlik bilgilerinin nüfus kayıtlarına uygun biçimde düzeltilmesi dışında ileri sürebilecekleri herhangi bir hakları da bulunmamaktadır.
Yine bu tür taleplerde, kimlik bilgilerinde düzeltme yapılması istenen tapu maliki ile ilgili araştırmada mülkiyet nakline neden olunmaması için, taraf delilleri dışında gerekli görülen hususlarda re’sen araştırma yapılması gerekmektedir. Ayrıca, bu yargılamanın sonucunda verilen kararlar kesin hüküm sayılmamaktadır. Kararın haksız veya hatalı görülmesi halinde ileri sürülen delillere göre yeniden düzeltme talebinde bulunulabilmesi, hükmün değiştirilebilmesi mümkündür. Bunların yanında, uygulamada davanın kabulüne karar verilmesi halinde dahi yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılmakta, Tapu Müdürlüğü yargılama giderlerinden ve vekalet ücretinden sorumlu tutulmamaktadır.
3.2.2. Bütün bu değerlendirmelere göre; tapu kayıtlarında kimlik bilgilerinin düzeltilmesi işleri de 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 382. maddesinde belirtilen çekişmesiz yargı işlerinden sayılmalıdır. Kaldı ki, 382. maddenin 2-ç/1 fıkrasında “Taşınmaz üzerinde taraf oluşturulmasına ve hak ihlaline sebebiyet vermeyecek düzeltmelerin yapılması” çekişmesiz yargı işi sayılmış olup, niteliği itibariyle tapu kayıtlarında kimlik bilgilerinin düzeltilmesi işler de bu tanıma uymaktadır.
Talep tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 383. maddesine göre de, çekişmesiz yargı işlerinde görevli mahkeme, aksine bir düzenleme bulunmadığı sürece Sulh Hukuk Mahkemeleridir. Bu itibarla, çekişmesiz yargı işi olan tespit taleplerine Sulh Hukuk Mahkemelerince bakılması gerekir. Anılan Kanunun 114/1-c ve 115. maddeleri gereğince, görev dava şartlarından olup mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını davanın her aşamasında kendiliğinden araştırmalıdır.
3.3. Değerlendirme
3.3.1. Dosya içeriği ve toplanan delillerden; dava konusu 4.060,00 m2 yüzölçümlü, tarla nitelikli, 296 parsel sayılı taşınmazın kadastro çalışmaları neticesinde 09/01/1959 tarihinde … kızı … … adına tespit ve tescil edildiği, öte yandan eksikliği tamamlanmak suretiyle dosya içerisine getirtilen belgelerden, Nüfus Müdürlüğünce 25/08/2015 tarihinde 8621 yevmiye numaralı işlemle kimlik bilgilerinin düzeltilmesi neticesinde ”… …” olan kaydın ”… …” olarak düzeltildiği, 04/09/2015 tarihinde ise anılan taşınmazın davacının aralarında da olduğu ”… …” mirasçılarına intikal ettiği anlaşılmaktadır.
3.3.2.Somut olayda; davacının, 6100 sayılı HMK’nın yürürlük tarihinden sonra 22/02/2012 tarihinde tapu kaydında düzeltim istekli eldeki davayı açtığı, davanın çekişmesiz yargı işlerinden olduğu ve görevli mahkemenin Sulh Hukuk Mahkemesi olması gerektiği kuşkusuzdur.
3.3.3. Hal böyle olunca; mahkemelerin görevi hususunun kamu düzeninden olması ve yukarıda belirtilen yasal düzenlemeler de dikkate alınarak, anılan isteğin Asliye Hukuk Mahkemesinde yazılı yargılama usulüne göre görülmesi mümkün olmadığından, görevsizlik kararı verilmesi gerekirken aksi düşünce ile yazılı şekilde davanın esası hakkında karar verilmesi doğru olmadığı gibi, Mahkemece 31/05/2012 tarihinde karar verildiği, bu karar kesinleşmeden tapu kayıtları nüfus kayıtlarına uygun hale getirildiğine göre, görevsizlik kararı verildikten sonra, görevli mahkemece yapılacak olan yargılamada; davacının hukuki yararı kalmadığı da gözetilmek suretiyle bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olmuştur.
VI. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle; davalının yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün (6100 sayılı Yasa’nın geçici 3. maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK’un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 10/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.