YARGITAY KARARI
DAİRE : 1. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2020/2901
KARAR NO : 2021/3074
KARAR TARİHİ : 07.06.2021
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : YARGILAMANIN YENİLENMESİ
Taraflar arasında görülen yargılamanın iadesi davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi …’un raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Dava, yargılamanın iadesi istemine ilişkindir.
Davacı, davalılar aleyhine açtığı yolsuz tescil hukuksal nedenine dayalı çekişme konusu 7178 ada 9 parsel sayılı taşınmazdaki 4 nolu bağımsız bölümün davalı …, A-Blok 16 nolu bağımsız bölümün davalı …, B-Blok 16 nolu bağımsız bölümün davalı …, 2 nolu bağımsız bölümdeki 1/5 payın davalı … adına olan tapu kayıtlarının iptali ile adına tescili istekli davanın mahkemenin 2015/897-2015/768 sayılı kararı ile; davalılar Filiz,Gönül ve Meryem yönünden davanın reddine ilişkin verilen kararın kesinleştiği gerekçesi ile anılan davalılar yönünden karar verilmesine yer olmadığına, davalı … yönünden davanın kabulüne karar verildiğini ve kararın kesinleştiğini, Adana 1. Noterliğinin 23.11.2009 tarih 8217 yevmiye sayılı vekaletnamesi ile dava dışı …ı vekil tayin ettiğini, 21.06.2010 tarihinde de vekil …ı azlettiğini,azilnamenin ilgili Tapu Müdürlüğüne tebliğ edildiği ve azil defterine işlendiği halde anılan vekâletname uyarınca taşınmazda kat irtifakı tesis edildiği ve satış işlemlerinin yapıldığı,satış işlemlerine ilişkin resmi senedin hileli ve hatalı olarak hazırlandığını, yargılama sırasında anılan bu belgelerin dikkate alınmadığını ileri sürerek, yargılamanın yenilenmesi ile davanın kabulüne karar verilmesi isteğinde bulunmuştur.
Davalılar …, … ve … davaya cevap vermemiş, davalı …’a dava dilekçesi tebliğ edilmemiştir.
Mahkemece, yargılamanın yenilenmesi şartlarının oluşmadığı gerekçesiyle yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine karar verilmiş, karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Yargılamanın iadesi, yargılama hataları ve noksanlarından dolayı, maddi anlamda kesin hükmün bertaraf edilmesini ve daha önce kesin hükme bağlanmış olan bir dava hakkında yeniden yargılama ve inceleme yapılmasını sağlayan olağanüstü bir kanun yoludur.
Yargılamanın iadesi sonucu verilen karar eski hükmü kaldırdığından geçmişe etkili yenilik doğuran bir karardır. Kural olarak yargılamanın iadesine kararın tarafları başvurabilir. Yargılamanın iadesi olağanüstü bir kanun yolu olsa da, bir üst yargı organından değil aynı mahkemeden talep edilmektedir.
Yargılamanın iadesi talebi bir dava niteliğindedir. Bu sebeple yargılamanın iadesinin gerektirdiği özellikler dikkate alınarak talebin dava dilekçeleriyle yapılması gerekir. Yargılamanın iadesi, dava açılarak ileri sürülebileceğinden dava şartları ve davaya ilişkin genel hükümler geçerli olacak, yapılması gereken tüm işlemler yapılacaktır. Gerekli tüm harç ve giderler ödenmelidir. Mahkemece talep edilirse teminat da yatırılmalıdır. Yargılamanın iadesi talebini inceleyen mahkeme tarafları davet ederek dinler ve bir ön inceleme yapar.
Yargılamanın iadesi talebinin kabulü halinde, yenileme sebebine göre farklı kararlar verilebilecektir. Yargılamanın iadesi bir dava olduğundan bu davada haksız çıkan taraf, asıl davada olduğu gibi yargılama giderlerine ve vekalet ücretine mahkum edilir.
Yargılamanın iadesi talebi bir dava olarak açılıp görüldüğünden, dava hakkında mahkemenin verdiği karara karşı süresi içinde diğer koşulların da bulunması halinde olağan kanun yollarına başvurulabilir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununda 6217 sayılı Yasa ile değişiklik yapan Kanunun 30. maddesi ile geçici 2. maddeden sonra gelmek üzere bir geçici madde eklenmiş, buna göre bölge adliye mahkemelerinin göreve başlama tarihine kadar 1086 sayılı Kanunun temyize ilişkin yürürlükteki hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı belirtilmiştir.
Bu hükümler birlikte değerlendirildiğinde, yargılanmanın yenilenmesi talebi hakkında ilk derece mahkemesince verilen kabul veya ret kararları, istinaf kanun yolunun yürürlüğe girdiği tarihten önce verilmişse, temyiz ve tashihi karar yoluna; sonra verilmişse, istinaf ve temyiz yoluna tabi olacaktır.
Yapılan tüm bu açıklamalar doğrultusunda yargılamanın iadesi davası yeni bir dava olup, davanın açıldığı tarihte geçerli olan usul hükümlerinin uygulanacağı ortaya çıkmaktadır. Yargılamanın iadesi talebi önceki davadan bağımsız, yeni bir dava olduğuna göre, iadesi istenen önceki kararın Yargıtay tarafından incelenmiş olmasının sonuca etkisi yoktur. Bu durumda bölge adliye mahkemelerinin faaliyete başladığı tarihten sonra verilen, yargılamanın iadesine ilişkin kararların temyizi halinde, kanun yolu inceleme görevi bölge adliye mahkemesine aittir.
Somut uyuşmazlıkta, incelemeye konu yargılamanın iadesi talebinin reddine ilişkin karar, bölge adliye mahkemelerinin göreve başladığı 20.07.2016 tarihinden sonra,09.03.2020 tarihinde verilmiş olup kanun yolu olarak öncelikle istinaf yoluna tâbi bulunmaktadır.
Hâl böyle olunca, kararın istinaf incelemesinin bölge adliye mahkemeleri tarafından yapılması zorunlu olduğundan, HMK’nin 343/4. maddesi uyarınca gereği yapılmak üzere dosyanın bölge adliye mahkemesine gönderilmesi gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; gereği yapılmak üzere dosyanın görevli ve yetkili bölge adliye mahkemesi ilgili dairesine gönderilmek üzere İLK DERECE MAHKEMESİNE İADESİNE, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, 07.06.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.