YARGITAY KARARI
DAİRE : 1. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2019/1581
KARAR NO : 2019/3682
KARAR TARİHİ : 12.06.2019
MAHKEMESİ: BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
Taraflar arasındaki davadan dolayı …1.Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 24.12.2018 gün ve 768-1704 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili ile davalılar … ve … vekili tarafından istenilmiş olmakla, dosya tetkik olunarak gereği düşünüldü.
KARAR-
Dava tapu iptali ve tescil istemine ilişkin olup, mahkemece davalı … yönünden karar verilmesine yer olmadığına diğer davalılar yönünden davanın kabulüne karar verilmiş, anılan kararın bir kısım davalılar tarafından istinaf edilmesi üzerine …Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince davalılar … ve …’ın istinaf başvurusunun HMK 353/ 1.b.1. maddesi gereği esastan reddine, diğer davalı …Beton Tic. San. Ltd. Şti’nin istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-2 maddesi uyarınca kabulüne ve davalı şirket yönünden açılan davanın husumetten reddine karar verilmiş, karar davalılar tarafından adli yardım ve duruşma istekli olarak ve davacı tarafından süresinde temyiz edilmiştir.
Hemen belirtmek gerekir ki; adli yardıma ilişkin usul ve esaslar 6100 sayılı HMK’nin 334. ila 340. maddelerinde düzenlenmiş olup aynı kanunun 336/3. maddesine göre adli yardım talebi kanun yollarına başvuru sırasında Yargıtay’a da yapılabilir ve HMK’nin 337/1. maddesi uyarınca da duruşma yapılmaksızın talep hakkında karar verilebilir.
Öte yandan; aynı kanunun 336/2. maddesi hükmü gereğince; adli yardım talebinde bulunan kişinin iddiasının özeti ile birlikte iddiasını dayandıracağı delilleri ve yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığını gösteren mali durumuna ilişkin belgeleri mahkemeye sunmak zorundadır.Ne var ki somut olayda; davalılar … ve … temyiz dilekçesi ekinde temyiz harç ve masraflarını karşılayabilecek durumda olmadıklarını gösteren mali durumlarına ilişkin belgeleri mahkemeye sunmuş değildir.Hal böyle olunca; HMK’nin 336/1 maddesi hükmü gereğince kararı temyiz eden davalılar … ve …’ın adli yardım talebinin reddine karar vermek gerekmiştir. Diğer taraftan 492 sayılı Harçlar Kanunu’na bağlı (I) sayılı tarifenin yargı harçları başlığını taşıyan kısmında, konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda esas hakkında karar verilmesi halinde hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden tarifede gösterilen oranda nispi karar ve ilam harcı alınacağı hükme bağlanmış ve aynı yasanın 16. maddesi düzenlemesi ile de, temyize konu kararla ilgili davanın nispi harca tabi olacağı öngörülmüştür.
Öte yandan, HUMK’nın 434. maddesinde (6100 sayılı HMK’nın 366. mddesi yollamasıyla 344. maddesi), temyiz dilekçesi verilirken gerekli harcın tamamının ödenmesi gerektiği; 10.05.1965 tarih 1/1 Sayılı İçtihadı Birleştirme Kararıyla da, peşin ödenmesi gerekli temyiz harcının hüküm altına alınan karar ve ilam harcının dörtte biri olacağı kabul edilmiştir. Ayrıca, HUMK’nın 434/III. maddesinde (6100 sayılı HMK’nın 368. ve 344. maddeleri), dörtte bir oranındaki harcın ödenmemesi halinde yapılacak işlemin usul ve esasları gösterilmiş bulunmaktadır.Bu durumda, HUMK’nun 434/III.( 6100 sayılı HMK’nun 368., 344. maddesi) hükmü gözetilmek suretiyle temyiz edenden karar ve ilam harcının dörtte biri oranında temyiz harçlarının tahsili için dosya geri çevrilmelidir.
Açıklanan nedenlerle bir kısım davalıların adli yardım talebinin REDDİNE, HUMK’nun 434/3 maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dosyanın İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 12/06/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.