YARGITAY KARARI
DAİRE : 1. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/4542
KARAR NO : 2020/5391
KARAR TARİHİ : 22.10.2020
MAHKEMESİ: … BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 2. HUKUK DAİRESİ
DAVA TÜRÜ: TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin verilen karara karşı davalılar vekilinin istinaf başvurusu üzerine … Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi tarafından istinaf başvurusunun kabulü ile ehliyetsizlik hukuksal nedenine dayalı davaların pay oranında açılamayacağı gerekçesiyle ilk derece mahkemesi hükmünün ortadan kaldırılarak davanın dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine ilişkin olarak verilen karar davacılar vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi …’nin raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
KARAR-
Dava, ehliyetsizlik ve ketmi verese hukuksal nedenlerine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacı, mirasbırakan …’un maliki olduğu 307 ada 20 parsel sayılı taşınmazdaki 49/57 payını davalı oğluna satış suretiyle temlik ettiğini, kalan 8/57 payın da yurt dışından Türkiye’ye göç etmelerinden ötürü nüfus kayıtları birleştirilemediğinden mirasçı olarak davalı oğlu ve davalı eşi adına intikal suretiyle tescil edildiğini, işlem tarihinde mirasbırakanın alzheimer hastası olup hukuki işlem ehliyetinin bulunmadığını, devrin mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek, tapu kaydının iptali ile miras payı oranında adına tesciline karar verilmesini istemiş, yargılaması sırasında davacı …’nin ölümü üzerine mirasçıları davaya devam etmiştir.Davalılar, mirasbırakanın bakımı ile ilgilenmeleri sonucu taşınmazın minnet duygusuyla temlik edildiğini belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, işlem tarihi itibariyle mirasbırakanın ehliyetsiz olduğunun Adli Tıp Kurumu raporu ile sabit olduğu, ayrıca temlikin muvazaalı olduğu gerekçesi ile davanın kabulüne ilişkin verilen karara karşı davalılar vekilinin istinaf başvurusu üzerine … Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi tarafından istinaf başvurusunun kabulü ile ehliyetsizlik hukuksal nedenine dayalı davaların pay oranında açılamayacağı gerekçesiyle ilk derece mahkemesi hükmünün ortadan kaldırılarak davanın dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir.Dosya içeriği ve toplanan delillerden; mirasbırakan …’u maliki olduğu 307 ada 20 parsel sayılı taşınmazdaki 49/57 payını 05.05.2008 tarihinde davalı oğlu … ’a satış suretiyle devrettiği, kalan 8/57 payın mirasbırakanın ölümü üzerine 31.01.2012 tarihli intikal işlemi ile 6/57 payının davalı …, 2/57 payının davalı eşi … adına tescil edildiği, akabinde ifraz ve kat irtifakı tesisi işlemleri ile oluşan 307 ada 42 parsel sayılı taşınmazdaki 1 nolu bağımsız bölümün 1/5 payının davalı …, 4/5 payının davalı …, 2, 4 ve 5 nolu bağımsız bölümlerin tamamının davalı … adına tescil edildiği, … 9. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2011/970 Esas, 2011/1051 Karar sayılı veraset ilamında sadece davalıların muris Tevfik’in mirasçısı olarak gösterildiği, Bakırköy 9. Noterliğinin 05.09.2013 tarihli 27469 yevmiyeli mirasçılık belgesinde ise davalıların yanında davacının da mirasçı olarak gösterildiği, Adli Tıp Kurumu 4. İhtisas Kurulunun 10.11.2017 tarihli raporunda ise mirasbırakan … ’in işlem tarihi olan 05.05.2008 tarihinde fiil ehliyetini haiz olmadığının belirtildiği, yargılama sırasında davacı …’nin 10.05.2017 tarihinde öldüğü, mirasçılarının davacı vekiline vekaletname vermek suretiyle davaya devam ettikleri sabittir. Hemen belirtmek gerekir ki, olayları bildirmek taraflara, hukuki nitelendirmeyi yaparak çekişmenin giderilmesi konusunda gözetilmesi gerekli yasal düzenlemeyi tayin ve tespit ederek uygulamak hakime aittir.İddianın içeriği ve ileri sürülüş biçimine göre davanın ehliyetsizlik (kök 307 ada 20 parsel sayılı taşınmazda muris tarafından davalı …’a yapılan 49/57 pay temliki bakımından) ve ketmi verese (kök 307 ada 20 parsel sayılı taşınmazda mirasbırakanın ölümü ile davalılara intikal eden 8/57 pay bakımından) hukuksal nedenlerine dayalı olduğu ve miras payı oranında tapu iptali ve tescil isteminde bulunulduğu, davalıların da mirasçı konumunda olduğu, taraflar dışında başka mirasçının bulunmadığı anlaşılmaktadır.Bilindiği üzere; ehliyetsizlik ve ketmi verese iddiasıyla üçüncü kişiler aleyhinde açılan tapu iptali ve tescil davalarında, terekeyi temsil eden tüm mirasçıların bir arada hareket etmek suretiyle davayı birlikte açmaları, ayrıca mirasçılardan birisinin terekeye iade şeklinde dava açması halinde de tüm mirasçıların davada muvafakatlarının sağlanması, aksi takdirde terekenin atanacak temsilci marifetiyle davada temsil edilmesi ve yürütülmesi gerekmektedir (TMK’nın 640. maddesi).
Ne var ki, bu kuralın mirasçılar arasında paylı mülkiyet hükümleri geçerli olduğundan, bir mirasçının diğer bir mirasçı aleyhine açtığı davalarda uygulama yeri bulunmadığı kuşkusuzdur.Somut olayda; dosya kapsamında mirasbırakana ait iki ayrı veraset ilamı bulunmaktadır.Hal böyle olunca; … 9. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2011/970 Esas, 2011/1051 Karar sayılı veraset ilamının iptali için hasımlı dava açması için davacıya önel verilmesi, mirasçılığın hükmen tespit edilmesi halinde ehliyetsizlik ve ketmi verese hukuksal nedenlerine dayalı olarak açılan davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ve eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.Davacıların yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 373/1-a maddesi uyarınca … Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi kararının BOZULMASINA, HMK’nın 373/2 maddesi gereğince dosyanın kararı veren … Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 22/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.