YARGITAY KARARI
DAİRE : 1. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/18805
KARAR NO : 2018/14885
KARAR TARİHİ : 26.11.2018
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın açılmamış sayılmasına ilişkin olarak verilen karar davacılar tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi …’un raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacılar, mirasbırakan…’ın maliki olduğu 245, 249, 244 parsel sayılı taşınmazları davalıların mirasbırakanı…’a temlik ettiğini, işlemin mirasçılardan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek, davalılar adına olan tapu kayıtlarının iptali ile miras payları oranında adlarına tesciline karar verilmesini istemişlerdir.
Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, davacılar vekiline verilen kesin süre içerisinde eksik harcın tamamlanmadığı gerekçesiyle, HMK’nun 150. maddesi uyarınca davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Dosya içeriğinden, davanın 900.TL değer gösterilerek açıldığı, 20.11.2014 tarihinde yapılan keşif sonrasında dosyaya ibraz edilen bilirkişi raporuna göre dava tarihi itibariyle, 244 parsel sayılı taşınmazın değerinin 17.571 TL, 245 parsel sayılı taşınmazın değerinin 511.671 TL, 249 parsel sayılı taşınmazın değerinin 330.429 TL olarak tespit edildiği, mahkemece 07.01.2015 tarihli celsede davacılar vekiline, bu bedel üzerinden harcın tamamlanması, aksi halde Harçlar Kanunu ve HMK hükümleri gereği davanın açılmamış sayılmasına karar verileceği ihtarını içerir davetiye çıkarılmasına karar verildiği, buna ilişkin tebligatın davacılar vekiline 22.01.2015 tarihinde tebliğ edildiği, harç tamamlanmadığından 18.02.2015 tarihli oturumda davacılardan … ve … yönünden HMK’nın 150/1. maddesi uyarınca dosyanın işlemden kaldırılmasına, 25.03.2015 tarihli oturumda ise harç ikmali yapılmadığından davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere; taşınmazın aynına ilişkin davalarında, dava konusu taşınmazın gerçek değeri tespit ettirildikten sonra dava harcının buna göre alınması kanun gereğidir. Öyle ise davacıların dava dilekçesinde gösterdikleri tahmini değer mahkemece göz önünde tutulmayarak, keşif sonucu tespit edilecek değer üzerinden miras payları hesap edilerek belirlenen bedel üzerinden alınacak harcın mahkeme tarafından tespiti ile harç noksanı varsa Harçlar Kanunu 30. maddesi uyarınca ikmal ettirmek üzere davacı tarafa süre verilmesi gerekmektedir.
492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 30. maddesinde; ‘’ Muhakeme sırasında tesbit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 409 uncu maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması, noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır.‘’ düzenlemesine, 6100 sayılı HMK’nun 150/4. fıkrasında ( HUMK’nun 409. maddesi ); ‘’ Dosyası işlemden kaldırılmış olan dava, işlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak üç ay içinde taraflardan birinin dilekçe ile başvurusu üzerine yenilenebilir… ‘’ ve 5. fıkrasında ise; ‘’ İşlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak üç ay içinde yenilenmeyen davalar, sürenin dolduğu gün itibarıyla açılmamış sayılır ve mahkemece kendiliğinden karar verilerek kayıt kapatılır. ‘’ düzenlemelerine yer verilmiştir.
Yukarıda açıklanan açık düzenlemeler karşısında somut olaya bakıldığında yapılacak iş, anılan celsede dosyanın işlemden kaldırılmasına karar vermek, işlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak üç ay içinde eksik harç ikmal edilerek davanın yenilenip yenilenmeyeceğini beklemek ve yenilenmediği takdirde kendiliğinden davanın açılmamış sayılmasına karar vermekten ibarettir.
Hal böyle olunca, dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmesi ve yukarıda açıklanan usulün izlenmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile 25.03.2015 tarihli celsede doğrudan davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi isabetsizdir.
Davacıların bu yöne ilişkin değinen temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK’un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 26.11.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.