YARGITAY KARARI
DAİRE : 1. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/10739
KARAR NO : 2015/12460
KARAR TARİHİ : 02.11.2015
MAHKEMESİ : KUŞADASI 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 06/01/2014
NUMARASI : 2013/201-2014/6
Taraflar arasında görülen elatmanın önlenmesi, ecirimisil davası sonunda, yerel mahkemece elatmanın önlenmesi isteği yönünden karar verilmesine yer olmadığına, ecrimisil isteminin ise kısmen kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi Y.A. G.’in raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Dava, bağımsız bölüme elatmanın önlenmesi ve ecrimisil isteklerine ilişkindir.
Davacı, kayden maliki olduğu … ada … parseldeki .. nolu bağımsız bölümün boşandığı eşi olan davalı tarafından haksız şekilde kullanıldığını ileri sürerek, elatmanın önlenmesine ve 23.09.2012 ile 12.04.2013 tarihleri arasındaki dönem için ecrimisile karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece,elatmanın önlenmesi istemi bakımından harcı yatırılarak usulüne uygun dava açılmadığı gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına,ecrimisil isteminin de kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Dosya içeriğinden ve toplanan delillerden; davanın 5.250 TL değer gösterilerek açıldığı, dava konusu bağımsız bölümün keşfen belirlenen dava değerinin 400.000 TL olduğu, elatmanın önlenmesi yönünden 6.831 TL harcın tamamlanması için 12.12.2013 tarihli celsede davacı vekiline ihtarda bulunulduğu, verilen kesin sürede noksan harcın mahkeme veznesine yatırılmadığı gerekçesi ile de elatmanın önlenmesi istemi bakımından karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere, 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 30. maddesinde; “Muhakeme sırasında tesbit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 409 uncu maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması, noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır.” hükmü düzenlenmiştir. Bu düzenlemede açıkça, eksik harcın “takip eden celseye kadar” tamamlanabileceği öngörülmektedir. Anılan düzenleme buyurucu nitelikte olup; hakimin, eksik harcın tamamlanabilme süresini, takip eden duruşma gününe kadar olan süreden daha az bir süreyle sınırlandırmasına yasal olanak bulunmamaktadır.
Somut olayda, her ne kadar; mahkemece iki haftalık kesin süre içinde harcın yatırılmadığı gerekçesi doğru değil ise de;istenilen harcın müteakip celseye kadar da yatırılmadığı açıktır.
Hemen belirtilmelidir ki; iddianın içeriği ve ileri sürülüş biçiminden, davanın taşınmaz malın aynına yönelik olduğu ve konusunu oluşturan hakkın para ile değerlendirilmesinin mümkün bulunduğu; böyle bir davada, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 120. (1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 413.) ve 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 16. maddeleri uyarınca dava değerinin ve buna göre alınacak harcın, el atılan yerin değeri ile talep edilen ecrimisil toplamından ibaret olacağı kuşkusuzdur (4.3.1953 tarihli ve 10/2 sayılı İBK).
492 sayılı Harçlar Yasası, harcın alınmasını veya tamamlanmasını yanların isteklerine bırakmamış; değinilen yönün mahkemece kendiliğinden (re’sen) gözetilmesini ve harcın yatırılmaması halinde de ne gibi bir mukteza tayin edileceğini 30. ve 32. maddelerinde hükme bağlamıştır. Anılan yasa maddelerinde, yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılamayacağı vurgulanmış olup “müteakip işlemlerin yapılamayacağı” ilkesinin uygulamadaki karşılığının karar verilmesine yer olmadığına karar vermek değil, dosyanın işlemden kaldırılması olduğu açıktır.
Hâl böyle olunca; yapılan ihtara rağmen müteakip celseye kadar harç yatırılmadığından dosyanın işlemden kaldırılması ve Harçlar Kanununun 30. maddesi delaletiyle Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 150/4. maddesinde öngörülen 3 aylık sürenin beklenmesi ve bu müddet içerisinde harç ikmal edilmediği taktirde dosyanın ele alınarak davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekirken, anılan yasal süreler beklenilmeden elatmanın önlenmesi istemi bakımından karar verilmesine yer olmadığına ilişkin karar verilmiş olması doğru değildir.
Davalının temyiz itirazı açıklanan nedenden ötürü yerindedir. Kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK’un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer hususların incelenmesine şimdilik yer olmadığına, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 02.11.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.