YARGITAY KARARI
DAİRE : 1. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/9684
KARAR NO : 2013/10227
KARAR TARİHİ : 19.06.2013
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : ELATMANIN ÖNLENMESİ, ECRİMİSİL
Yanlar arasında görülen elatmanın önlenmesi, ecrimisil davası sonunda, yerel mahkemece davanın, kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi …’ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Dava, mülkiyet hakkına dayalı elatmanın önlenmesi ve ecrimisil isteğine ilişkindir.
Mahkemece, her iki isteğin de kabulüne karar verilmiştir.
1- Dosya içeriği ve toplanan delillerden; çekişme konusu 127 ada 50 parsel sayılı kargir fırın vasıflı taşınmazın 13.4.2007 tarihinde satın alma yoluyla davacı adına kayıtlı olduğu, kayıttan ve mülkiyetten kaynaklanan bir hakkı bulunmayan davalının davacıya ait taşınmazı haklı ve geçerli bir nedeni olmaksızın kullandığı belirlenmek ve kayda üstünlük tanınmak suretiyle elatmanın önlenmesi isteğinin kabul edilmiş olmasında kural olarak bir isabetsizlik yoktur. Davalının bu yöne ilişkin temyiz itirazları yerinde değildir. Reddine.
2- Davalının ecrimisile ilişkin temyiz itirazlarına gelince; ecrimisil kötüniyetli zilyedin geri vermekle yükümlü olduğu bir şeyi haksız olarak alıkoyması nedeniyle kayıt malikine ödemekle yükümlü olduğu, en azı kira geliri, en çoğu mahrum kalınan gelir kaybı olan bir tür haksız fiil tazminatı niteliğindedir. Davalının taşınmazı dava tarihine kadar haksız olarak kullandığı sabit olduğuna göre ecrimisilden sorumlu olacağı kuşkusuzdur.
Ne var ki; ecrimisil konusunda hükme esas alınan bilirkişi raporunun karar vermeye yeterli ve elverişli olduğunu söyleyebilme olanağı yoktur.
Bu nedenle, özellikle tarım arazilerin haksız kullanımı nedeniyle ürün esasına göre talep varsa, konudaki resmi veriler getirtilmeli, taşınmazın bulunduğu bölgede ekilen tarım ürünlerinin neler olduğu tarım il veya ilçe müdürlüğünden sorulmalı, ekildiği bildirilen ürünlerin ecrimisil talep edilen yıllara göre birim fiyatları ve dekara verim değerleri, hal müdürlüğünden ilgili dönem için birim fiyatlar getirtilmeli, bölgede münavebeli ekim yapılıp yapılmadığı, taşınmazın nadasa bırakılıp bırakılmadığı tespit edilmelidir.
Eğer, özellikle arsa ve binalarda kira esasına göre talep varsa, taraflardan emsal kira sözleşmeleri istenmeli, gerekirse benzer nitelikli yerlerin işgal tarihindeki kira paraları araştırılıp, varsa emsal kira sözleşmeleri de getirtilerek resen emsal araştırılmalı, dava konusu taşınmaz ile emsalin somut karşılaştırması yapılmalı, üstün veya eksik tarafları belirlenmelidir.
İlke olarak, kira geliri üzerinden ecrimisil belirlenmesinde, taşınmazın dava konusu ilk dönemde mevcut haliyle serbest şartlarda getirebileceği kira parası, emsal kira sözleşmeleri ile karşılaştırIlarak, taşınmazın büyüklüğü, niteliği ve çevre özellikleri de nazara alınarak yöredeki rayiçe göre belirlenir. Sonraki dönemler için ecrimisil değeri ise ilk dönem için belirlenen miktara ÜFE artış oranının tamamının yansıtılması suretiyle bulunacak miktardan az olmamak üzere takdir edilir.
Somut olaya gelince, yukarıda açıklanan ilkelere uygun şekilde ve HMK’nın 266. vd. maddelerine gözetilerek hazırlancak bilirkişi raporu ile dava konusu taşınmazın 13.4.2007 tarihi ile dava tarihi arasında getirebileceği ecrimisil hesaplanmalı ve toplanan tüm delillerle birlikte değerlendirilerek hasıl olacak sonuca göre bir hüküm kurulması gerekirken eksik soruşturma ile yetinilerek yazılı olduğu üzere karar verilmiş olması doğru değildir.
Davalının temyiz itirazları belirtilen sebeplerle yerindedir. Kabulü ile, (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK.’nın 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 19.6.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.