YARGITAY KARARI
DAİRE : 1. Ceza Dairesi
ESAS NO : 2023/7875
KARAR NO : 2023/6769
KARAR TARİHİ : 03.11.2023
MAHKEMESİ :İnfaz Hakimliği
SAYISI : 2021/2742 (E), 2021/2775 (K)
KARAR : Seçenek yaptırımın gerekleri yerine getirilmediğinden hapis cezasının aynen infazına
TEBLİĞNAME GÖRÜŞÜ : İlgili kararın kanun yararına bozulması
Mala zarar verme suçundan suça sürüklenen çocuk …’in, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 3’er defa 151/1, 168/1, 31/3, 62/1 ve 50/1-c. (3 kez) maddeleri gereğince 21 gün hapis (3 kez) cezası ile cezalandırılmasına, hapis cezasının bir meslek veya sanat edinmeyi sağlamak amacıyla gerektiğinde barınma imkanı da bulunan bir eğitim kurumuna 2 yıl süre devam etme şeklinde seçenek tedbire çevrilmesine dair Bafra 2. Asliye Ceza Mahkemesinin 21.12.2015 tarihli ve 2015/616 Esas, 2015/799 Karar sayılı kararının Yargıtay 17. Ceza Dairesinin 17.06.2020 tarihli ve 2020/3307 Esas, 2020/5762 Karar sayılı ilamı ile onanarak kesinleşmesini müteakip, suça sürüklenen çocuğun başvurmaması
nedeniyle infazın yapılamadığından bahisle denetim dosyasının kapatılarak bildirimde bulunulması üzerine, 21 gün hapis cezasının aynen infazına ilişkin Bafra İnfaz Hakimliğinin, 30.11.2021 tarihli ve 2021/2742 Esas, 2021/2775 Karar sayılı kararı ile ilgili olarak;
Adalet Bakanlığının, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca, 27.07.2023 tarihli ve 94660652-105-55-15938-2022-Kyb sayılı evrakı ile kanun yararına bozma istemine istinaden düzenlenen, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 18.09.2023 tarihli ve 2023/90869 sayılı Tebliğnamesi ile dava dosyası Daireye gönderilmekle, gereği düşünüldü;
I. İSTEM
Yargıtay Cumhuryet Başsavcılığının, 18.09.2023 tarihli ve 2023/90869 sayılı kanun yararına bozma isteminin;
“5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 106 ncı maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan, “Çocuklar hakkında hükmedilen adlî para cezasının ödenmemesi hâlinde, bu ceza hapse çevrilemez. Bu takdirde onbirinci fıkra hükmü uygulanır.” şeklindeki ve aynı Kanun’un 11 nci fıkrasında yer alan ”..İnfaz edilen hapsin veya kamuya yararlı işte çalışmanın süresi, adlî para cezasını tamamıyla karşılamamış olursa, geri kalan adlî para cezasının tahsili için ilâm, Cumhuriyet Başsavcılığınca mahallin en büyük mal memuruna verilir. Bu makamlarca 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’a göre kalan adlî para cezası tahsil edilir..” şeklindeki düzenlemeler ile 5237 sayılı Kanun’un 50 … maddesinin altıncı ve yedinci fıkrasında yer alan, “(6)Hüküm kesinleştikten sonra Cumhuriyet savcılığınca yapılan tebligata rağmen otuz gün içinde seçenek tedbirin gereklerinin yerine getirilmesine başlanmaması veya başlanıp da devam edilmemesi halinde, infaz hâkimliği kısa süreli hapis cezasının tamamen veya kısmen infazına karar verir ve bu karar derhal infaz edilir. Bu durumda, beşinci fıkra hükmü uygulanmaz.(7) Hükmedilen seçenek tedbirin hükümlünün elinde olmayan nedenlerle yerine getirilememesi durumunda, infaz hâkimliğince tedbir değiştirilir.” şeklindeki düzenleme birlikte değerlendirildiğinde, suç tarihinde 18 yaşını tamamlamamış olan suça sürüklenen çocuk hakkında hükmolunan seçenek tedbirin yerine getirilmemesi halinde anılan madde hükmünde öngörülen diğer seçenek tedbirlerden birine hükmedilmesi gerektiği gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmemiştir.”
Şeklindeki gerekçeye dayandığı anlaşılmıştır.
II. GEREKÇE
1. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309 uncu maddesinin, (1), (2) ve (3) üncü fıkraları;
(1) Hâkim veya mahkeme tarafından verilen ve istinaf veya temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleşen karar veya hükümde hukuka aykırılık bulunduğunu öğrenen Adalet Bakanlığı, o karar veya hükmün Yargıtayca bozulması istemini, yasal nedenlerini belirterek Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına yazılı olarak bildirir.
(2) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, bu nedenleri aynen yazarak karar veya hükmün bozulması istemini içeren yazısını Yargıtayın ilgili ceza dairesine verir.
(3) Yargıtayın ceza dairesi ileri sürülen nedenleri yerinde görürse, karar veya hükmü kanun yararına bozar.
Şeklinde düzenlenmiştir.
2. 5237 sayılı Kanun’un 50 … maddesinin üçüncü fıkrasında daha önce hapis cezası ile mahkum olmayan 18 yaşını doldurmamış çocukların mahkum edildiği bir yıl veya daha az süreli hapis cezalarının aynı maddenin birinci fıkrasında yazılı seçenek yaptırımlardan birine çevrileceği, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 106 ncı maddesinin dördüncü fıkrasında ise çocuklar hakkında hükmedilen adli para cezasının ödenmemesi halinde bu ceza hapse çevrilemez, bu takdirde onbirinci fıkra hükmü uygulanır şeklinde düzenleme yapılmıştır.
3. Her ne kadar 5237 sayılı Kanun’un 50 … maddesinin altıncı fıkrasında seçenek tedbirin yerine getirilmemesi halinde tedbire çevrilen kısa süreli hapis cezasının tamamen veya kısmen infazına karar verileceği belirtilmiş ise de, yukarıda açıklanan düzenlemeler karşısında 5237 sayılı Kanun’un 50 … maddesinin altıncı fıkrasının çocuklar yönünden uygulanamayacağı, hükmolunan seçenek tedbirin yerine getirilmemesi halinde diğer seçenek tedbirlerden birine veya adli para cezasına karar verilebileceği sonucuna varılmaktadır.
4. Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 11.02.2014 tarihli ve 789 Esas, 56 Karar sayılı kararında, 5237 sayılı Kanun’un 50 … maddesinin altıncı fıkrasının yalnızca yetişkin sanıklarla ilgili bir düzenleme olduğu çocuk sanıklarla ilgili olarak uygulama imkanı olmadığı, seçenek tedbirin gereklerini yerine getirmeyen çocuk sanık hakkında 50 … maddenin altıncı fıkrası uyarınca hapis cezasının tamamen ya da kısmen infazına karar verilmeyerek, adli para cezasına çevirmede dahil olmak üzere, 50 nci maddenin birinci fıkrasında yer alan diğer seçenek yaptırımlardan birisine çevrilmesi gerektiği kabul edilmiştir.
5. Bu açıklamalara göre somut olay değerlendirildiğinde; hakkında hükmolunan kısa süreli hapis cezası 5237 sayılı Kanun’un 50 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan seçenek yaptırıma çevrilen, ancak seçenek tedbirin gereklerini yerine getirmeyen çocuk sanık hakkında, aynı maddenin 6 ncı fıkrası uyarınca hapis cezasının tamamen ya da kısmen infazına karar verilmeyerek, 50 … maddenin birinci fıkrasında yer alan diğer seçenek yaptırımlardan birisine çevrilmesi gerektiği halde hapis cezasının aynen infazına dair verilen karar Kanun’a aykırı olup kanun yararına bozma talebi yerinde görülmüştür.
III. KARAR
1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma isteminin KABULÜNE,
2. Bafra İnfaz Hakimliğince verilen 30.11.2021 tarihli ve 2021/2742 Esas, 2021/2775 Karar sayılı kararın 5271 sayılı Kanun’un 309 uncu maddesinin üçüncü fıkrası gereği, oy birliğiyle KANUN YARARINA BOZULMASINA,
Dava dosyasının, Mahkemesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE,
03.11.2023 tarihinde karar verildi.