Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C. TRABZON BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 4. HUKUK DAİRESİ BAM TRABZON 4. HUKUK DAİRESİ
T.C.
TRABZON
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
4. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2021/1232
KARAR NO : 2021/1641
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : TRABZON ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 21/05/2021
NUMARASI : 2021/60 Esas-2021/227 Karar
DAVACI :
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : HASIMSIZ
DAVANIN KONUSU : Çek İptali-Zayi Belgesi Verilmesi
KARAR TARİHİ : 22/11/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 22/11/2021
Hasımsız olarak görülen davanın yapılan yargılaması sonucunda verilen karara karşı davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine HMK’nun 353. maddesi uyarınca dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkiline ait * adresinde bulunan iş yerinde 29.12.2020 tarihinde yangın çıktığını, yangın sırasında müvekkilinin hamili olduğu QNB Finansbank Değirmendere Şubesine ait keşidecisi, dava dışı * olan, 30.04.2021 keşide tarihli, * seri nolu, 10.000,00-TL bedelli çekin yanarak zayi olduğunu, bunun yanı sıra T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Yomra Şubesi ve T. Garanti Bankası A.Ş. Hızırbey Şubesinde bulunan müvekkiline ait hesaplar uyarınca verilen çek karnelerinde bulunan 25 adet boş çek yaprağı ile bir adet pos cihazının da yanarak zayi olduğunu ileri sürerek müvekkilinin hamili olduğu çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini, boş çek yaprakları ve pos cihazı yönünden TTK’nun 82/7. maddesi uyarınca zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ :
Mahkemece iddia ve dosya kapsamına göre; “Zayi olan çekle ilgili olarak yaptırılan ilanlar, ilanlara ilişkin gazete nüshaları, muhatap bankanın yazı cevapları ve tüm dosya kapsamına göre yasal bekleme süresi içinde dosyaya karşı herhangi bir itiraz olmadığı gibi, iptal talebine konu çekin de sunulmadığı anlaşıldığından Türk Ticaret Kanunun 818/s. maddesinin yollamasıyla aynı kanunun 764.vd. maddeleri gereğince yangında zayi olan çekin iptaline karar verilmesi gerekmiş ve bu yönde açılan dava kabul edilmiştir.
Zayi Belgesi istemine ilişkin yasal düzenleme TTK 82/7. maddesinde düzenlenmiş olup, TTK’nun 82/7. madde hükmü gereğince; “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde ziyana uğrarsa tacirin ziyaı öğrendiği tarihinden itibaren on beş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili Mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir” şeklinde hüküm bildirmiştir. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli husus 15 günlük hak düşürücü sürenin ziyanın meydana gelmesinden değil, tacirin ziyanı öğrenmesinden başlayacak olmasıdır. Somut olayımızda ziyana sebep olan dava konusu yangın 29/12/2020 tarihinde meydana gelmiş olup itfaiye tarafında söndürme çalışmaları saat 02:52:56’dan 08:42:40’a kadar sürmüştür, yani dava konusu yangın, birçok ilçe belediyesine ait itfaiye ekiplerinin müdahalesi ile söndürülmesi yaklaşık 6 saat süren ve davacıya ait iş yeri ile birlikte bir komşu iş yerinin tamamen ve bir çok komşu iş yerinin ise kısmen yanarak zarar görmesine neden olacak kadar büyük bir yangındır. Bu denli büyük bir yangından dava konusu edilerek zayi belgesi verilmesi istenilen boş çek yapraklarının bulunduğu çek koçanları ile pos cihazının zarar görmeden kurtarılmasını beklemek hayatın olağan akışına aykırı olduğu gibi yukarıda da belirtildiği üzere dava konusu yangına ilişkin Trabzon Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanan Yangın Raporu tarihi de davacı vekilinin dava dilekçesinde iddia ettiği gibi 18/01/2021 değil 04/01/2021’dir. Bu durum karşısında davacının dava konusu edip zayi belgesi verilmesini talep ettiği çek koçanları ile pos cihazının zayi olduğunu, çıkan yangından bunların sağlam çıkma ihtimalinin bulunmadığını yangın söndürüldüğünde biliyor olması hayatın olağan akışı gereği olup, en kötü ihtimalle davacı zayi olma durumunu yangın rapor tarihi olan 04/01/2021 tarihinde öğrenmiştir, zira yangın raporunda davacıya ait iş yerinin içindeki her şeyle birlikte tamamen yanarak zarar gördüğü açıkça belirtilmiştir. Dava tarihinin 02/02/2021 olması karşısında davacının görülmekte olan davayı açabilmesi için TTK 82/7. maddesinde düzenlenmiş 15 günlük hak düşürücü süre dava tarihi itibariyle dolmuş olup zayi belgesi istemli davanın ise hak düşürücü süre nedeni ile reddi gerekmiştir.
Yapılan tüm anlatım, açıklama ve kabuller sonucunda davacının davasının, çek iptali yönünden kabulü, zayi belgesi istemi yönünden reddi şeklinde kısmen kabul-kısmen reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.” şeklindeki gerekçelerle;
Davanın KISMEN KABUL-KISMEN REDDİ ile;
1)Çek iptali davasının kabulü ile dava konusu “QNB Finansbank * Şubesine ait 30/04/2021 keşide tarihli, * seri numaralı * TL bedelli” çekin İPTALİNE,
2)Zayi belgesi verilmesine yönelik davanın TTK 82/7 maddesi uyarınca 15 günlük hak düşürücü süre içerisinde açılmamış olması sebebi ile REDDİNE karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; yangın sonrasında sigorta şirketince 18.01.2021 tarihine kadar yangın mahallinde inceleme yapıldığını, bu süre zarfında olay mahalline girilemediğini, daha sonrasında enkaz kaldırma işlerinin de 4 gün sürdüğünü, bu tarih sonrasında zayi durumundan haberdar olunduğunu, mahkemece bu husus gözetilmeksizin zayi belgesi verilmesine ilişkin talebin hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmesinin yerinde olmadığını belirterek kararın kaldırılması istemiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE :
Dava, zayi nedeniyle çek iptali ve TTK’nun 82/7. maddesi uyarınca zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; 6100 sayılı HMK’nun 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırılık bulunup bulunmadığı hususlarıyla sınırlı olarak inceleme yapılmıştır.
Dosyadaki belgelere, kararın dayandığı delillerle, usul ve yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle; mahkemece zayi belgesi verilmesine ilişkin talebin hak düşürücü süre yönünden reddinde bir isabetsizlik bulunmadığı gibi, davanın hak düşürücü süre zarfında açıldığının kabulü halinde bile; dava konusu boş çek yapraklarının ve pos cihazının TTK’nun 82. maddesi uyarınca tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerden olmaması nedeniyle aynı Kanun’un 7. fıkrası uyarıca zayi belgesi verilmesi istemine konu edilemeyecek olduğundan, talebin bu gerekçelerle reddinin gerekmesine göre; kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği, ihtilafın doğru tanımlandığı, inceleme konusu kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından davacı vekilinin yerinde bulunmayan istinaf kanun yolu başvurusunun HMK’nun 353/(1)-b-1. maddesi gereğince esastan reddine dair aşağıda belirtilen şekilde karar verilmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacı vekilinin Trabzon Asliye Ticaret Mahkemesinin 20.05.2021 tarih ve 2021/60 Esas-2021/227 Karar Sayılı kararına yönelik istinaf kanun yolu başvurusunun HMK’nun 353/(1)-b-1. maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-İstinaf kanun yolu başvurusu sırasında harç peşin alındığından başkaca harç alınmasına YER OLMADIĞINA,
3-İstinaf kanun yolu başvurusu nedeniyle yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
4-Kararın tebliği, kesinleştirme, gider avansı iadesine ilişkin işlemlerin mahal mahkemesince yerine GETİRİLMESİNE,
Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde HMK’nun 362-(1)/ç maddesi uyarınca kesin olmak üzere 22/11/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.
…
Başkan
…
e-imzalıdır.
…
Üye
…
e-imzalıdır.
…
Üye
…
e-imzalıdır.
…
Katip
…
e-imzalıdır.