Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

DAVA : Tazminat
DAVA TARİHİ : 14/06/2022
KARAR TARİHİ : 16/05/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 25/05/2023

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
İSTEM :
Davacı vekili tarafından mahkememize sunulan 14/06/2022 havale tarihli dava dilekçesinde özetle; Müvekkil Kurum İktisadi Devlet Teşekkülü olması nedeniyle 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa tabi bulunmakta, asıl işi olan … dışında herhangi bir mal ya da hizmet alımına ya da yapım işine ihtiyacı olması halinde, bunları 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu çerçevesinde ihale yoluyla değişik firmalardan temin etmektedir. Nitekim Bölge Müdürlüğümüz genel temizlik, misafirhane-lokal işleri imzalanan sözleşmeler ile 01.01.2013-31.12.2014 tarihleri arasında davalılardan … .ŞTİ. ve 01.01.2015-31.12.2016 tarihleri arasında davalılardan … TEM. VE PERSONEL HİZM. TİC.LTD.ŞTİ. (eski ünvan: … TEM.YEM.VE PER. HİZ.NAK.TUR.TİC.LTD.ŞTİ) ‘ye verilmiştir. Dava dışı …, Bölge Müdürlüğümüz işyerlerinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62.maddesi 1.fıkrası (e) bendi kapsamında temizlik hizmet alım personeli olarak 24.09.2011-31.12.2012 tarihleri arasında … vergi numaralı … firmasında, 01.01.2013-31.12.2014 tarihleri arasında … vergi numaralı … firmasında, 01.01.2015-31.12.2016 tarihleri arasında fırtına firmasında(eski ünvan … TEM.YEM.VE PER. HİZ.NAK.TUR.TİC.LTD.ŞTİ), 01.01.2017-13.12.2017 tarihleri arasında … firmasında görev yapmış, 13.12.2017 tarihinde iş akdi feshedilmiştir. … müvekkil kurum aleyhine Trabzon 2.İş Mahkemesi … E. Sayılı dosyası ile işe iade davası açılmış ve 21.06.2018 tarih … K. Sayılı dosya ile davanın kabulü ile işverence yapılan feshin geçersizliğine ve davacının davalı … Tic. Ltd. Şti. nezdinde işe iadesine karar verilmiştir. … 22.10.2018 tarihinde işe başlamış 25.10.2018 tarihinde iş akti feshedilmiştir. Akabinde dava dışı … tarafından Teşekkülümüz ile … firması aleyhine Trabzon 2.İş Mahkemesi …. sayısı ile kıdem, ihbar, işe başlatmama tazminatları talebiyle dava açılmış, mahkemenin 24.12.2020 tarih … K. Sayılı kararı ile davanın kısmen kabulü ile kıdem, ihbar, işe başlatmama tazminatı ve yargılama giderlerine … firması ile Teşekkülümüzün müştereken ve müteselsilen ödenmesine hükmedilmiştir. Müvekkil Kurum tarafından dava dışı işçi …’na ödenmiş olan KIDEM TAZMİNATI VE İŞLEMİŞ FAİZ ARTIK Teşekkülümüz alacağı olmuştur. Davalı şirketler ile imzalanan sözleşme hükümleri gereği çalıştırdığı sözleşme dönemi için davalı şirketler sorumludur. Teşekkül ile … firması ile imzalanan sözleşme hükümleri uyarınca ödenen ve firmanın sorumlu olduğu tutar olan 61.922,97 TL bedel yönünden ilgili ödemenin tahsili amacıyla firmanın Bölge Müdürlüğümüz nezdindeki alacaklarına bloke konulmak suretiyle tahsili yoluna gidilmiştir. Müvekkil Teşekkülce ödenen bu meblağlardan sözleşme ve yasa hükümleri uyarınca davalılar sorumludur. Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 18.11.2003 tarih 2003/6936 E, 2003/19498 K sayılı kararı ile “…iki işveren arasındaki kıdem tazminatı, vs ile ilgili rücu davasına 5521 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunun 1. maddesi gereğince İş Mahkemesinin değil Asliye Hukuk (Ticaret) Mahkemesinin bakmaya yetkili olduğuna…” dair karar verildiğinden ve Taraflar arasında imzalanan sözleşmelerde, anlaşmazlıkların çözümünde TRABZON mahkemeleri ve icra daireleri yetkili kılındığından işbu dava Mahkemenizde açılmıştır. Bu nedenlerle, fazlaya ilişkin haklarımız saklı kalmak kaydıyla; yapılacak yargılama neticesinde toplam 25.758,58-TL.’nin; 12.879,47TL’nin ödeme tarihi olan 22.11.2021 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte … TEM. GÜV.TİC.LTD.ŞTİ’den 12.879,11TL’nin ödeme tarihi olan 22.11.2021 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte … TEM. VE PERSONEL HİZM. TİC.LTD.ŞTİ.(Eski Ünvan:… Tem.Yem.ve Per. Hiz.Nak.Tur.Tic.Ltd.Şti.)’den tahsiline, Her türlü yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalılara yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili dava dilekçesi ekinde delillerini ibraz etmiştir.
Duruşmalara katılan davacı vekili dava dilekçesini tekrarla davasının kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA :
Dava dilekçesi ve ilk tensip zaptı davalılara usulüne uygun tebliğ edilmiş, davalılar yapılan duruşmalara katılmadığı gibi davaya karşı da herhangi bir cevap vermemişlerdir.
DELİLLER VE DEĞERLENDİRİLMESİ:
Trabzon SGK İl Müdürlüğü, …’nin cevabi yazıları ile mahkememizce istenilen bilgi ve belgelerin gönderildiği anlaşılmıştır.
Bilirkişi … tarafından tanzim edilen 20/03/2023 tarihli bilirkişi raporunda özetle; Perşembe İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı icra takip dosyası ile icra takibine konu edilen Trabzon 2.İş Mahkemesinin … Esas … Karar sayılı “İşe İade” kararından kaynaklı vekalet ücreti ve yargılama giderinden davalıların rücuya tabi sorumluluklarının bulunmadığı, Ordu İcra Dairesinin … Esas sayılı icra takip dosyası ile icra takibine konu edilen Trabzon 2.İş Mahkemesinin … Esas … Karar sayılı kararından kaynaklı Kıdem Tazminatı, İhbar Tazminatı, İşe Başlatmama Tazminatı, Vekalet Ücreti ve Yargılama Giderlerine ilişkin olarak; davalıların dava dışı işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak kıdem tazminatından ve sorumlu oldukları kıdem tazminatı tutarı oranında iş bu davadan kaynaklı yargılama gideri ve vekalet ücretinden rücuen sorumlu oldukları, ihbar tazminatı ve işe başlatmama tazminatı ve bunlara bağlı yargılama gideri ve vekalet ücretinden kaynaklı davalıların rücuya tabi sorumluluklarının bulunmadığı, Davacının, davalı … Sis. İnş. Tic. Ltd. Şti.’ne dava dışı işçi …’nun Kıdem Tazminatı yönünden 15.413,73 TL (taleple sınırlı olmak üzere 12.879,47 TL) tutarında rücu edebileceği, Davacının, davalı … Tem. ve Per. Hiz. Tic. Ltd. Şti.’ne dava dışı işçi …’nun Kıdem Tazminatı yönünden 15.413,73 TL (taleple sınırlı olmak üzere 12.879,11 TL) tutarında rücu edebileceği, Mahkemece Kıdem Tazminatına “Net Alacak” olarak hükmedilmiş ve “Net Alacak” üzerinden icra takibi yapılmış olması dikkate alınarak brüt ücretten net ücrete dönüştürme yapılmamış olduğu bildirilmiştir.
Taraflar arasındaki hizmet alım sözleşmesi sebebi ile asıl işveren ile alt işveren ilişkisine dayalı olarak davacı tarafından dava dışı işçiye ödenen işçilik alacağının tahsili istemine ilişkindir.

4857 Sayılı İş Kanununun 2/6. Maddesinde, “Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerin sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanunudan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur.” hükmü bulunmaktadır.
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş akdinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur.
İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İş çiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup, bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak (sürenin 1 yılın altında olup olmadığına bakılmaksızın) yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.
Yıllık izinler kullanılmadığı takdirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerinde bu fesih ile ücrete dönüştüğü gözönüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır.
İhbar tazminatından son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır.
İşveren tarafından bu ödemelerin feri mahiyetinde yapılan ödemeler de aynı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir. ( Yargıtay 6.Hukuk Dairesi 23.12.2021 tarih 2021/1394 E., 2021/2540 K.) iş davasında taraf olmaları halinde gecikmeden doğan zarardan ayrı bir temerrüt ihtarına gerek olmadan ve ödeme tarihinden itibaren, davalılar tacir olduğundan ticari faiz işletilerek yüklenicilerden tahsil edilebilecektir.

Yükleniciler aleyhine açılan rücu davalarında ayrı sözleşmelerle hizmet ifa eden yükleniciler mecburi dava arkadaşı olmadığı gibi borçtan müteselsilen sorumlu olacaklarına ilişkin kanun hükmü veya sözleşme bulunmamaktadır. Bu nedenle alacak davalarında her davalı aleyhine ayrı tahsil hükmü kurulmalıdır. Davanın itirazın iptali şeklinde açılmış olması durumunda ise takibin hangi davalı açısından hangi miktarla devam edeceği ayrı ayrı belirlenmelidir.(23.HD 2019/296-2020/340, 2019/1047-2020/2188).
İş Mahkemesince, işçi alacakları ve tazminatların ödeme yapıldığı görülmekle öncelikli olarak iş mahkemesince verilerek kesinleşen alacağın tutarının belirlenmesinden sonra çalışma süresi ile orantılı olarak davalı alt işverenlerin sorumluluklarının tespiti yapılması gerektiğinden dosya bilirkişiye tevdi edilmiştir.
Dava konusu somut olay içtihatlar doğrultusunda değerlendirildiğinde; davalı şirketler ile davacı arasında hizmet alım sözleşmesi bulunduğu, bu şekilde istihdam edilen personelin kıdem tazminatlarının davacı tarafça ödendiği anlaşılmaktadır. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması gerektiğinden, işçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçilerin yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak ödediği kıdem tazminatı ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğu yargısal içtihatlarla sabittir. Davacı dilekçesinde tazminatın ödeme tarihlerinden itibaren hesaplanacak faizi ile ödenmesine karar verilmesini talep ettiği, işçinin davalılar yanında çalışma süresinin kıdem tazminatına esas alınan süreye oranı belirlenerek hesaplama yapıldığı, alınan bilirkişi raporunun gerekçeli, denetime açık ve hüküm kurmaya elverişli olduğu anlaşılmakla davanın kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1- Davacının davasının KABULÜ ile, Davalı … Sis. İnş. Tic. Ltd. Şti.’ nden 12.879,47 TL’nin ödeme tarihi olan 19/06/2020’den itibaren işleyecek olan avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak DAVACIYA VERİLMESİNE.
Davalı … Tem. ve Per. Hiz. Tic. Ltd. Şti.’nden 12.879,11 TL’nin ödeme tarihi olan 19/06/2020’den itibaren işleycek olan avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak DAVACIYA VERİLMESİNE.
2- Alınması gereken toplam 1.759,54 TL’den peşin alınan 439,90 TL’nin mahsubu ile bakiye 1.319,64 TL karar ve ilam harcının davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak HAZİNEYE İRAT KAYDINA.
3- Davacı kendisini vekil ile temsil ettiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre belirlenen 9.200,00 TL ücreti vekaletin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak DAVACIYA ÖDENMESİNE.
4- Davacı tarafından yapılan toplam 2.100,34 TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak DAVACIYA ÖDENMESİNE.
5- Yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın karar kesinleştiğinde HMK’nun Gider Avansı Tarifesinin 5. Maddesinin 1. Fıkrası gereğince davacı tarafından iban numarası bildirilmiş ise iadenin elektronik ortamda hesaba aktarılarak, iban numarası bildirilmemiş ise masrafı avanstan karşılanmak suretiyle PTT vasıtasıyla DAVACIYA İADESİNE.
6- 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca 1.320,00 TL arabulucuk ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak HAZİNEYE İRAT KAYDINA.

Dair, Davacı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 16/05/2023