Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. TRABZON ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2020/444 Esas – 2022/367
DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 29/09/2020
KARAR TARİHİ : 01/03/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 22/03/2022
Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
İSTEM :
Davacı vekili tarafından mahkememize sunulan 29/09/2020 havale tarihli dava dilekçesinde özetle; Dava dışı işçi … (TC No: … ) tarafından kurumumuz ve diğer alt işverenler (davalı kısmında belirttiğimiz) aleyhine çalışmış olduğu 01.09.2008-29.08.2013 tarihleri arasındaki alacakları için Trabzon 2. İş Mahkemesi … E. Sayılı dosyası ile işçi alacağı davası açmıştır. Mahkemece verilen karar Samsun BAM 7. HD … E. Ve … K. Sayılı kararı ile onanmıştır. Buna mukabil olarak kurumumuz aleyhine başlatılan Trabzon İcra Dairesi … E. E. dosyasında toplamda 30.291,27-TL yatırılarak dava dışı işçiye ödeme yapılmış ve dosya infaz edilmiştir. Dava dışı işçi … (TC No: … ) tarafından kurumumuz ve diğer alt işverenler (davalı kısmında belirttiğimiz) aleyhine çalışmış olduğu 17.03.2008-29.08.2013 tarihleri arasındaki alacakları için Trabzon 2. İş Mahkemesi … E. Sayılı dosyası ile işçi alacağı davası açmıştır. Mahkemece verilen karar Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7.HD … E. Ve … K. sayılı kararı ile onanmıştır. Buna mukabil olarak kurumumuz aleyhine başlatılan Trabzon İcra Dairesi … E. dosyasında toplamda 31.207,68-TL yatırılarak dava dışı işçiye ödeme yapılmış ve dosya infaz edilmiştir. Dava dışı işçi … (TC No: … ) tarafından kurumumuz ve diğer alt işverenler (davalı kısmında belirttiğimiz) aleyhine çalışmış olduğu 01.04.2008-29.08.2013 tarihleri arasındaki alacakları için Trabzon 2. İş Mahkemesi … E. Sayılı dosyası ile işçi alacağı davası açmıştır. Mahkemece verilen karar Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. HD … E. Ve … K. sayılı kararı ile onanmıştır. Buna mukabil olarak kurumumuz aleyhine başlatılan Trabzon İcra Dairesi … E. dosyasında toplamda 37.324,46-TL yatırılarak dava dışı işçiye ödeme yapılmış ve dosya infaz edilmiştir. Dava dışı işçi … (TC No: … ) tarafından kurumumuz ve diğer alt işverenler (davalı kısmında belirttiğimiz) aleyhine çalışmış olduğu 29.12.2007-29.08.2013 tarihleri arasındaki alacakları için Trabzon 2. İş Mahkemesi … E. Sayılı dosyası ile işçi alacağı davası açmıştır. Mahkemece verilen karar Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. HD … E. Ve … K. sayılı kararı ile onanmıştır. Buna mukabil olarak kurumumuz aleyhine başlatılan Trabzon İcra Dairesi … E. dosyasında toplamda 29.371,55-TL yatırılarak dava dışı işçiye ödeme yapılmış ve dosya infaz edilmiştir. Trabzon 2. İş Mahkemesi …-…-…-… E. Sayılı kararları ile asıl işveren ile alt işverenin işçilik alacakları açısından işçiye karşı olan sorumlulukları tespit edilmiştir. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 2/b bendi hükmüne göre müvekkil Kurum sorumlu tutulmuş ise de, müvekkil Kurumun bu sorumluluğu davacı işçiye karşı olan sorumluluğudur. İç ilişkideki sorumluluk, TBK m.167 f.2’de “Kendisine düşen paydan fazla bir ifada bulunan borçlunun, ödediği fazla miktarı diğer borçlulardan isteme hakkı vardır. Bu durumda borçlu her bir borçluya ancak payı oranında rücu edebilir.” hükmünün uygulanmasıyladır. Ayrıca müvekkil kurum ile davalılar arasında akdedilen hizmet alım sözleşmesi hükümleri incelendiğinde görüleceği üzere müvekkil Kurum işçilik alacakları dolayısıyla herhangi bir tazminat ödemek zorunda kalırsa ödediği borcun tamamını sözleşme akdettiği taraftan isteyebilir hükmü amirdir. Dolayısıyla ilgili kanun ve hizmet alım sözleşmeleri gereğince uyuşmazlığın taraflar arasındaki sözleşme hükümlerine göre çözümlenmesi gerekmektedir. (Yargıtay 23. HD 27.01.2014 tarih ve 2014/120 E. -2014/449 K. Sayılı ilamında özetle: “Davacı asıl işveren anılan madde hükmüne dayalı sorumluluğu nedeniyle dava dışı işçiye kıdem, ihbar tazminatı vs. ödemiş ise de, davacının bu tazminatlardan sorumluluğu, anılan yasa maddesine göre işçilere karşı olan bir sorumluluk olup, taşeron ile asıl işveren arasındaki birbirlerine karşı olan sorumluluğu içermeyen anılan düzenlemenin (İş Kanunu m.2/b) dava konusu olaya uygulanması mümkün değildir. Bu durumda uyuşmazlığın taraflar arasındaki sözleşme hükümlerine göre çözümlenmesi gerekmektedir.”) Davacı ile davalı şirketler arasında fındık depolarının güvenliğini sağlamak maksadıyla hizmet alım sözleşmeleri akdedilmiş olup, bu sözleşmeler gereğince davalıların sözleşme konusu iş ile ilgili çalıştıracağı personele ilişkin sorumlulukları tamamen yükleniciye (davalılara) aittir. Bu nedenle sözleşmeyi feshetmesi nedeniyle son alt işveren olan davalı …-…-… Güvenlik İş Ortaklığı, dava dışı işçiler için kurum tarafından ödemesi yapılmış olan feshe bağlı alacaklardan ihbar tazminatı ile yıllık ücretli izin alacağının tamamından ve diğer işçilik alacaklarından ise kendi dönemi ile sorumludur. Diğer davalı güvenlik şirketleri ise işçinin kendi sözleşme sürelerine isabet eden çalışma süresi ile sınırlı olarak sorumludurlar. Değişen yasa gereği davalılar ile zorunlu arabuluculuk yoluna gidilmişse de Arabuluculuk Büro Dosya No:… ve Arabuluculuk No: … numaralı arabuluculuk dosyasında davalılarla toplantıya katılım sağlamadıklarından anlaşılamamıştır. Bu nedenle müvekkil kurumun bu yargılama sonucunda kısmen veya tamamen haksız çıkması varsayımında vekalet ücreti ve diğer giderlerden sorumlu tutulmamasını talep ediyoruz. Bu nedenlerle, davamızın kabulü ile fazlaya ilişkin haklarımız saklı kalmak kaydıyla dava dışı işçilere ödenen toplam 128.194,96-TL’nin ayrı ayrı ödeme tarihlerinden (…-10.09.2019, …-31.07.2019, …-24.07.2019 ve …-14.09.2018) itibaren işletilecek sözleşmede belirlenen faizi veya bir hüküm belirtilmemişse ticari faizi ile birlikte davalılardan sorumlu oldukları miktarlar kadar rücuen tahsiline, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini Sayın Mahkemenizden vekaleten arz ve talep ederim.
Davacı vekili dava dilekçesi ekinde delillerini ibraz etmiştir.
Duruşmalara gelen davacı vekili dava dilekçesindeki beyanlarını tekrarlamıştır.
SAVUNMA :
Dava dilekçesi ve ilk tensip zaptı davalılara usulüne uygun tebliğ edilmiş, davalılar yapılan duruşmalara katılmadıkları gibi davaya karşı da herhangi bir cevap vermemiştir.
DELİLLER VE DEĞERLENDİRİLMESİ:
Trabzon SGK İl Müdürlüğü, … Genel Müdürlüğü’nün cevabi yazıları ile mahkememizce istenilen bilgi ve belgelerin gönderildiği anlaşılmıştır.
Trabzon İcra Müdürlüğü’nün …, …, …, … Esas sayılı takip dosyaları ve Trabzon 2. İş Mahkemesi’nin …, …, …, … Esas sayılı dosyaları iş bu mahkememiz dosyası içerisine celb edilerek incelenmiştir.
Nitelikli Hesap Uzmanı Bilirkişi … tarafından tanzim edilen 27/09/2021 havale tarihli bilirkişi raporunda özetle; Ayrıntısı açıklandığı üzere dosyada bulunan belgelere dayalı olarak, davacı tarafça dava dışı işçiye ödenen işçilik alacaklarının, davalı alt işverenlere rücu edilebilecek tutarının, davalı her alt işveren yönünden ayrı ayrı hesaplanmış olup, rücu edilebilecek Brüt Kıdem Tazminat tutarlarının aşağıdaki gibi olduğu.
İŞVEREN RÜCU EDİLECEK TUTAR RÜCU ORANI
… HİZM TİC LTD ŞTİ 24.174,92 100%
… TİC LTD ŞTİ +… TİC LTD ŞTl 19.714,68 100%
… LTD ŞTİ+… LTD ŞTİ+… TİC LTD ŞTİ 5.856,44 100%
TOPLAM 79.746,04
Yargıtay Karan ve Yasa hükümleri gereğince feshe bağlı alacaklardan ihbar tazminatının tamamından son alt işverenin sorumlu olduğu, son alt işveren …-…- … İş Ortaklığının sorumlu olduğu tutarın 9.763,52 TL olduğu,
Davacı taraf, ödeme tarihinden itibaren faiz talep etmiş olmasına karşın, davadan önce davalıları temerrüde düşürdüğüne ilişkin herhangi bir belge ya da bilgi sunmamış olduğundan dava tarihinden öncesi için faiz talep edilemeyeceği kanaati bildirilmiştir.
Davacı vekili mahkememize sunduğu dilekçesi ile 12/10/2021 havale tarihli dilekçesi ile bilirkişi raporuna karşı itirazlarını ibraz etmiştir.
Aynı bilirkişi tarafından tanzim edilen 02/12/2021 havale tarihli ek bilirkişi raporunda özetle; Ayrıntısı yukarıda açıklandığı üzere dosyada bulunan belgelere dayalı olarak, davacı; tarafça dava dışı işçilere ödenen işçilik alacaklarının, davalı alt işverenlere rücu edilebilecek tutarının, davalı her alt işveren yönünden ayrı ayrı hesaplanmış olup, rücu edilebilecek Brüt Kıdem Tazminatı, Fazla Çalışma Ücreti, faiz harç ve masraf tutarlarının aşağıdaki gibi; olduğu,
İŞVEREN RÜCU EDİLECEK KIDEM TAZMİNATI RÜCU ORANI
… HİZM TİC LTD ŞTİ 11.098,78 TL 100%
… TİC LTD ŞTİ +… TİC LTD ŞTİ 9.125,25 TL 100%
… LTD ŞTİ+… ÖZEL GÜVENLİK LTD ŞTİ+… TİC LTD ŞTİ 7.907,39 TL 100%
İŞVEREN RÜCU EDİLECEK FAZLA ÇALIŞMA TAZMİNATI RÜCU ORANI
… HİZM TİC LTD ŞTİ 13.075,14 TL 100%
… TİC LTD ŞTİ +… TİC LTD ŞTİ 10.589,43 TL 100%
… LTD ŞTİ+… ÖZEL GÜVENLİK LTD ŞTİ+… TİC LTD ŞTİ 9.181,57 TL 100%
İŞVEREN RÜCU EDİLECEK FAİZ, HARÇ,MASRAF
… HİZM TİC LTD ŞTİ 24.068,99 TL
… TİC LTD ŞTİ +… TİC LTD ŞTİ 19.501,55 TL
… LTD ŞTİ+… ÖZEL GÜVENLİK LTD ŞTİ+… TİC LTD ŞTİ 16.901,35 TL
Yargıtay Kararı ve Yasa hükümleri gereğince feshe bağlı alacaklardan ihbar tazminatının tamamından son alt işverenin sorumlu olduğu son alt işveren …-…- … İs Ortaklığının sorumlu olduğu tutarın 9.763.52 TL olduğu, Davacı taraf, ödeme tarihinden itibaren faiz talep etmiş olmasına karşın, davadan önce davalıları temerrüde düşürdüğüne ilişkin herhangi bir belge ya da bilgi sunmamış olduğundan dava tarihinden öncesi için faiz talep edilemeyeceği kanaati bildirilmiştir.
Davacı vekili mahkememize sunduğu dilekçesi ile 31/12/2021 havale tarihli dilekçesi ile bilirkişi ek raporuna karşı itirazlarını ibraz etmiştir.
Dosya içerisinde bulunan tüm kanıt ve belgeler bir arada değerlendirildiğinde;
Dava; davacı kurum ile davalı şirketler arasında çeşitli tarihleri kapsar şekilde akdedilmiş hizmet alım sözleşmeleri sonucu çalıştırılan dava dışı işçiye ödenen kıdem tazminatı ve diğer tazminatların rücu davası olup, davanın çözümünde öncelikle bakılması gereken husus, sözleşme serbestisi ilkesi gereği taraflar arasında yapılmış olan hizmet alım sözleşmeleri ve bu sözleşmelerin eki mahiyetindeki genel, teknik vs. şartnamelerdir. Taraflar arasında yapılan hizmet alım sözleşmeleri ve eki mahiyetindeki şartnamelerde, çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatından ve işçilik alacaklarından hangi tarafın sorumlu olduğuna dair özel bir düzenleme bulunması durumunda, Yargıtay 23. Hukuk Dairesi 2017/732 E. 2020/2372 K. Sayılı ilamı ve Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi’nin emsal nitelikteki 15/09/2020 tarih, 2020/529-615 E-K sayılı ilamında da belirttiği gibi işçiye ödenen tüm kıdem tazminatının davalı taşeron firmalara rücu gerekmektedir, zira Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi’nin emsal nitelikteki 15/09/2020 tarih, 2020/529-615 E-K sayılı ilamında; “… İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.” şeklinde karar vererek bu hususu kabul etmiştir.
Somut olayımızda davacı ile davalılar arasında yapılan hizmet alım sözleşmeleri ve eki mahiyetindeki şartnameler incelendiğinde çalıştırılan işçilere ödenecek kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı alacağı açısından rücu ilişkisini düzenlemeye yeterli olduğu, şartnamelerin 15. Maddesinin 5. Fıkrasında işçilik alacaklarının yükleniciye ait olduğu açıkça belirtilmiş olduğu, bu sebeple işçilik alacak ve tazminatlarının tamamından yüklenicilerin sorumlu olacağı, davalılardan …, …, …, … ve … Güvenlik şirketlerinin kendi dönemleri ile kıdem tazminatından, fazla mesai ücretinden, davalı …-…-… İş Ortaklığı’nın ise son işveren olduğu dikkate alınarak kendi dönemi ile kıdem tazminatından, fazla mesai ücretinden, tüm dönem boyunca ihbar tazminatından, ilgili İş Mahkemesi ve İcra dosyasındaki giderlerden ve vekalet ücretlerinden ise tüm davalı şirketlerin sorumlu oldukları işçilik alacakları ile oranlama yapılarak bulunan bedellerden davalı şirketlerin sorumlu olduğu, davacı tarafın davalılara rücu hak ve yetkisi bulunduğu, dolayısıyla davacının, davalılara çalıştırdıkları süreler dikkate alınarak rücu edebileceği anlaşılmıştır.
Bilirkişi raporunda yapılan hesaplamalar dikkate alındığında; davacı kurumun ödemiş olduğu tazminat miktarının; 48.242,91 TL’si … Hizm.Tic.Ltd.Şti.’nden, 39.216,23 TL’si … Hizm.Tic.Ltd.Şti. ve … Hizm.Tic.Ltd.Şti. İş ortaklığından müştereken ve müteselsilen, 33.990,31 TL’si … Danışmanlık Eğitim Ltd.Şti. – … Özel Güvenlik Hizmet Ltd.Şti. – … Tic.Ltd.Şti. İş ortaklığından müştereken ve müteselsilen olmak üzere, 9.761,92 TL ihbar tazminatının yine … Danışmanlık Eğitim Ltd.Şti. – … Özel Güvenlik Hizmet Ltd.Şti. – … Tic.Ltd.Şti. İş ortaklığından olmak üzere rücu edebileceği anlaşılmış olmakla davanın kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis olunmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarı açıklanan nedenlerle;
1- Davacının davasının KABULÜ ile, 48.242,91 TL’si … Hizm.Tic.Ltd.Şti.’nden, 39.216,23 TL’si … Hizm.Tic.Ltd.Şti. ve … Hizm.Tic.Ltd.Şti. İş ortaklığından müştereken ve müteselsilen, 33.990,31 TL’si … Danışmanlık Eğitim Ltd.Şti. – … Hizmet Ltd.Şti. – … Tic.Ltd.Şti. İş ortaklığından müştereken ve müteselsilen olmak üzere, 9.761,92 TL ihbar tazminatının yine … Danışmanlık Eğitim Ltd.Şti. – … Özel Güvenlik Hizmet Ltd.Şti. – … Tic.Ltd.Şti. İş ortaklığından müştereken ve müteselsilen olmak üzere 10/09/2019 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan yukarıda belirtilen sorumlu oldukları miktarlar tutarında alınarak DAVACIYA ÖDENMESİNE.
2- Alınması gereken toplam 8.963,04 TL’den peşin alınan 2.189,25 TL’nin mahsubu ile bakiye 6.773,79 TL karar ve ilam harcının davalılardan alınarak HAZİNEYE GELİR YAZILMASINA.
3- Davacı kendisini vekil ile temsil ettiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre hesaplanan 16.415,08 TL ücreti vekaletin davalılardan sorumlulukları oranında (6.034,18 TL’si … Hizm.Tic.Ltd.Şti.’nden, 4.904,82 TL’si … Hizm.Tic.Ltd.Şti. ve … Hizm.Tic.Ltd.Şti. İş ortaklığından müştereken ve müteselsilen, 5.472,78 TL’si … Danışmanlık Eğitim Ltd.Şti. – … Özel Güvenlik Hizmet Ltd.Şti. – … Tic.Ltd.Şti. İş ortaklığından müştereken ve müteselsilen olmak üzere) alınarak DAVACIYA ÖDENMESİNE.
4- Davacının tarafından yapılan toplam 3.217,15 TL yargılama giderinin davalılardan sorumlulukları oranında (1.182,62 TL’si … Hizm.Tic.Ltd.Şti.’nden, 961,28 TL’si … Hizm.Tic.Ltd.Şti. ve … Hizm.Tic.Ltd.Şti. İş ortaklığından müştereken ve müteselsilen, 1.072,59 TL’si … Danışmanlık Eğitim Ltd.Şti. – … Özel Güvenlik Hizmet Ltd.Şti. – … Tic.Ltd.Şti. İş ortaklığından müştereken ve müteselsilen olmak üzere) alınarak DAVACIYA ÖDENMESİNE.
5- Yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın karar kesinleştiğinde HMK’nun Gider Avansı Tarifesinin 5. Maddesinin 1. Fıkrası gereğince davacı tarafından iban numarası bildirilmiş ise iadenin elektronik ortamda hesaba aktarılarak, iban numarası bildirilmemiş ise masrafı avanstan karşılanmak suretiyle PTT vasıtasıyla DAVACIYA İADESİNE.
6- 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca 1.320,00 TL arabulucuk ücretinin davalılardan alınarak HAZİNEYE GELİR YAZILMASINA.
Dair, Tarafların yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 01/03/2022