Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. TRABZON ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2019/50 Esas – 2021/687

DAVA : Alacak (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 04/08/2015
KARAR TARİHİ : 16/12/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 16/12/2021

Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
İSTEM :
Davacı vekili tarafından Mahkememize sunulan 04/08/2015 havale tarihli dava dilekçesinde; Müvekkili şirkete ait, … İlçesi … Deresi üzerinde kurulu … Hidroelektrik santrali elektrik üretimi tesisleri davalı …Sigorta A.Ş. yetkili acentesi olan …Tic.Ltd.Şti. tarafından 2013 yılında kar kaybı sigorta poliçesi ile teminat altına alındığını. 2014 yılında … nolu poliçe ile 28/02/2014-28/02/2015 tarihleri arasında geçerli olmak kaydıyla kar kaybı sigorta poliçesinin davalı şirketçe yenilendiğini, iş bu … nolu poliçe uyarınca sigortacının sorumluluğunun 5.175.762,00 TL bedel ile sınırlı olduğunu. Müvekkili şirkete ait … HES 2 nolu santral sel baskınının ardından makine tamiratı ve yenilenmesi nedeniyle 05/03/2015 tarihine kadar elektrik üretilemediğini. Müvekkili şirketin makine hasarına ve elektrik üretiminin durması nedeniyle kar kaybına maruz kaldığını. Söz konusu hadise sonucu sigorta şirketi mahallinde eksper incelemesi yaptırdığını. Davalı sigorta şirketince direk zararlar için … sayılı poliçe kapsamında … sayılı hasar dosyası ile dolaylı zararlar için … sayılı poliçe kapsamında … nolu sayılı hasar dosyasının açıldığını. Ancak aradan geçen 8 aylık süreçte müvekkili şirkete hiçbir şekilde makine hasarı ve üretim kaybından kaynaklı sigorta tazminatı ödemesi yapılmadığını. Müvekkili şirketin davalı şirkete ve acentesine 15/06/2015 tarihinde Trabzon 1. Noterliği’nin … yevmiye nolu ihtarnamesi ile sigorta tazminatlarının ödenmesi için ihtar keşide ettiğini. Ancak bu ihtara cevap dahi verilmediğini, müvekkilinin mağdur olduğunu. Hidro Elektrik Santrali elektrik üretimi makine hasarı ve kar kaybı hususunda uzman bilirkişilerce düzenlenecek raporda daha net açıklığa kavuşturulacak olmakla birlikte taraflarınca yapılan hesaplamalara göre tedbir amaçlı sökülen ekipmanların söküm tarihinden yeniden faaliyete geçtiği 05/03/2015 tarihine kadar ki üretim kaybının hesabı, çalışması durdurulmayan … 1 santraline yapılan üretimin %75 oranında hesaplanabileceğini, zira 2 nolu santral 1 nolu santralin %75’i oranında elektrik ürettiğini, taraflarınca yapılan hesaplamalara göre 800.000,00 TL civarında üretilemeyen elektrikten kaynaklı kar kaybının bulunduğunu, … nolu poliçe ile imza altına alınan sel baskını muafiyet klozu %2 muafiyet indirimi uygulandığında sigorta şirketi tarafından taraflarına 650.000,00 TL civarında kar kaybı ödemesi yapması gerektiğini, yine sel baskını nedeniyle uğranılan makine hasarlarına ve tamirat giderlerine ait tüm fatura ve ödeme belgelerinin de sunulduğunu. Sel baskını nedeniyle müvekkili şirketin 190.823,23 TL zarara uğradığını, poliçede var olan %10’luk muafiyet indirimi uygulandığında makine hasarından oluşan zarar miktarının 170.000,00 TL civarında olduğunu. Ancak davalı sigorta şirketine makine hasarından kaynaklı zararlarını vede 2 nolu santralde elektrik üretiminin durdurulması nedeniyle oluşan kar kaybını poliçe ile teminat altına almış olmasına rağmen ödemediğini. Bu nedenlerle, fazlaya ilişkin talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla ve poliçelerde mevcut muafiyet tenzilatların mahsubundan şimdilik … nolu kar kaybı poliçesi ile teminat altına alınan, üretilemeyen elektrikten kaynaklı kar kaybı alacağı için 300.000,00 TL, … nolu poliçe makine hasarına poliçesi ile teminat altına alınan alacakları için 100.000,00 TL olmak üzere toplam 400.000,00 TL sigorta tazminatının rizikonun gerçekleşme tarihi olan 05/12/2014 tarihinden itibaren ticari faizi ile davalılardan tahsiline, yargılama giderlerinin davalıya yükletilmesine, 1136 sayılı avukatlık kanununun 4667 sayılı kanunla değişik 164/son fıkrası uyarınca karşı taraf vekalet ücretinin avukat olarak adlarına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili dava dilekçesi ekinde; … ve … nolu sigorta poliçeleri örneğini, ihtarname, elektrik üretim belgelerini, makina hasarına ilişkin liste ve fatura örneklerini sunmuştur.
Duruşmalara gelen davacı vekili dava dilekçesini tekrar ederek davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA :
Dava dilekçesi ve ilk tensip zaptı davalılara usulüne uygun tebliğ edilmiştir.
Davalı …Sigorta A.Ş. vekili tarafından Mahkememize sunulan 02/09/2015 havale tarihli cevap dilekçesinde; Davacı tarafın açtığı davanın haksız ve yasal dayanaktan uzak olup reddinin gerekeceğini. Davacı şirkete ait … Reg ve Hes Sm. adı altında elektrik enerjisi üretim ve dağıtım faaliyetinde bulunan tesisin … nolu kar kaybı sigorta poliçesi ile 28/02/2014-28/02/2015 tarihleri arasında geçerli olmak üzere poliçe genel ve özel şartları dahilinde teminat altına alınmış bulunduğunu. Yine davacıya ait bulunan aynı tesisin … nolu klasik yangın poliçesi ile 28/02/2014-28/02/2015 tarihleri arasında geçerli olmak üzere poliçe genel ve özel şartları dahilinde teminat altına alındığını. … deresinin suyla birlikte getirdiği rusubatın menfezin eğiminin … deresinin eğiminden çok daha az ve yetersiz olması, batık menfez olarak nitelendirilen türden olması, eğimin son derece yetersiz olmasının yanında boyunun da uzun (yaklaşık 350 m) olması nedeniyle menfezin içinden geçerken suyun yavaşlaması, menfezin suyunu baraj gölünün sularının altına akıtması gibi sebeplerle yeterli ve gerektiği gibi tahliye olmaması nedeniyle zaman içerisinde söz konusu menfezin tıkanmasının kaçınılmaz olduğunu. Yapılan araştırmalarda menfezin 2005 yılında tıkandığı, bu konu ile ilgili olarak sigortalının ..AŞ ve Kürtün Kaymakamlığı ile resmi yazışmalarının bulunduğunu. 2012 yılında sigortalı firmanın yürüttüğü inşaat faaliyetleri neticesinde menfezin yine tıkandığı ve menfezin mansap bölümünde göllenme oluştuğunu. Sigortalının 24/07/2012 tarihinde DSİ ile yaptığı resmi yazışma ile belgelendiğini, 2013 yılında menfezin tekrar tıkandığı DSİ ile yapılan koordinasyon ile yapılan temizleme çalışmalar sonucunda açıldığı tutanak ve DSİ ile yapılan resmi yazışmalardan anlaşıldığını. 18 Ekim 2013 tarihinde yağışların etkisiyle … Deresinin debisi artarak dere yatağından sürüklenen rusubatın menfezi tekrar tıkadığı yine resmi yazışmalardan anlaşıldığını, bu nedenlerle, davacı tarafın haksız ve yasal dayanaktan uzak bulunan davasının reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Duruşmalara gelen davalı vekili cevap dilekçesi ve beyanlarını tekrarlamıştır.
Diğer davalıya dava dilekçesi ve duruşma gününün tebliğ edilmesine rağmen davaya cevap vermediği gibi duruşmalara katılmamıştır.
DELİLLER VE DEĞERLENDİRİLMESİ :
Trabzon Ticaret Sicil Memurluğundan davacı şirketin sicil dosyası celp edilerek dosya içerisine alınmıştır.
…Sigorta A.Ş.’den … ve … nolu poliçe kapsamında hasar dosyaları celp edilerek dosya içerisine alınmıştır.
Trabzon 1.Noterliği’nden 15/06/2015 tarih ve … yevmiye sayılı ihtarnamenin tebliğ şerhli örneği celp edilerek dosya içerisine alınmıştır.
Torul Sulh Hukuk Mahkemesinin … D.İş sayılı tespit dosyasının örneği uyap marifetiyle celp edilerek dosya içerisine alınmıştır.
Devlet Su İşleri 22.Bölge Müdürlüğü’ne yazılan müzekkere ile Mahkememizce istenilen bilgi ve belgelerin gönderildiği anlaşılmıştır.
Davacı vekili tarafından 12/02/2016 havale tarihli dilekçesi beyan dilekçesi ve fotoğraflarını sunmuştur.
Davalı …Sigorta A.Ş. vekilince de 18/03/2016 havale tarihli dilekçesi ile davacı beyanlarına karşı beyanlarını, 27/04/2016 havaleli dilekçesi ile DSİ 22.Bölge Müdürlüğünün cevabi yazısına karşı beyanlarını sunduğu görülmüştür.
Mahkememiz dosyası delillerin toplanılmasına müteakip talimat yazımız aracılığıyla İstanbul Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilerek, bilirkişi kurulu Elektrik Mühendisi …, İTÜ İnşaat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof.Dr…., İTÜ Makine Fakültesi Öğretim Üyesi Prof.Dr…., Marmara Üniversitesi Ticaret Hukuku Öğretim Üyesi Prof.Dr…. tarafından sunulan 10/02/2017 havale tarihli ayrıntılı raporlarında; “… …-2 HES santrali, … Tic.Ltd.Şti. Tarafından kar kaybı sigorta poliçesi ve makine hasarlarına ve buna bağlı kar kaybı sigorta poliçesi ile teminat altına alındığını. … deresinde su debisinin etkisi ile DSİ’ye ait menfezin membasında oluşan gölet suları yükselerek …-2 HES Santral binasını su bastığı, binada bulunan teçhizatın zarar gördüğü, ayrıca …-2 HES Santralda elektrik enerjisi üretimi durduğu, …-2 HES Santralda elektrik enerjisi üretiminin durması ve teçhizatın kullanılamaz duruma gelmesi nedeniyle davacının zarara uğradığı. Doğal ya da yapay bir göldeki su miktarının ya da akarsuyun debisinin artması sonucu su seviyesinin yükselerek yatağının normal sınırlarının dışına taşmasıyla çevresindeki alanların geçici bir süre altında kalması olarak tanımlandığından sigorta klozundaki su baskını teminatına olayın uyduğunu, bu nedenle üretilmeyen elektrik enerjisi nedeniyle kar kaybının davacıya ödenmesi gerektiğini, …-2 santraline ait jeneratör ünitelerinin fırma tarafından suyun yükselmeye başladığı zaman yerlerinden sökülerek hasarın ödenmesi amacıyla hasar riskinin olmadığı bölgeye taşınması daha sonra santrale nakledilerek montaj ve testlerinin yapılmasına ilişkin masraflar ile zarara uğrayan diğer teçhizatın hasar bedellerinin ödemmesi gerektiği. Barajın işletmesi ve baraja gelen derelerin ıslahı, menfezin periyodik temizlenmesi DSİ’nin görevi olduğunu, zira burada sadece HES’in atıklarından menfez tıkanmayabileceği, derenin taşıyarak getirdiği malzemede (Erezyon) menfezi tıkayabileceği, dereyi ıslah etmediği için kusurun DSİ’nin olduğunu, üretilmeyen elektrik enerjisi nedeniyle davacının uğradığı kar kaybı ile makine hasar bedelinin üretilemeyen enerji nedeniyle kar kaybının 650.614,09 TL, makina hasar bedeli 90.573,25 TL olduğu…” görüş ve kanaatini bildirmişlerdir.
Davacı vekili tarafından 24/02/2017 havale tarihli bilirkişi raporuna karşı beyan ve ıslah talebini içerir dilekçesini sunmuş ve ıslaha ilişkin harcını ikmal ettiği anlaşılmıştır.
Davalı …Sigorta A.Ş. Vekili 01/03/2018 havale tarihli dilekçesi ile bilirkişi raporuna karşı beyanlarını ve davanın Devlet Su İşleri’ne ihbarını içerir dilekçesini sunduğu görülmüştür.
Mahkememiz dosyası taraf iddia ve itirazlarını karşılar şekilde rapor aldırılması ve sigorta hukuku konusunda bilirkişi heyetine dahil edilen öğretim üyesinin tarafların itiraz dilekçelerinde belirtildiği poliçe şartnamesi, eksik sigorta proporsiyon hesabı, muafiyet sigorta şartnamesine uygunluk, ekspertiz raporu ile çelişkiler ile davacının yeniden rapor aldırılması yönünde İstanbul Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesine yazılan talimat ile bilirkişi kurulu İTÜ Öğretim Üyesi Prof.Dr…., Marmara Üniversitesi Prof.Dr…., İTÜ Öğretim Üyesi Prof.Dr. … ve Sigorta Hukuk Uzm.STK Hakemi …’den alınan 05/12/2017 havale tarihli ayrıntılı bilirkişi raporunda:”‘… davacı nezdinde 05/12/2014 tarihinde meydana geldiği ileri sürülerek talep olunan hasar/hasarlar nedeniyle davalı sigorta şirketinden davacıya dain ve mürtehininden sigorta tazminat alacağını istemesine izin verdiğine dair Yargıtay kararları ışığında muvafakatname ibraz etmesi şartıyla dava açmakta menfaati olacağı, üretilemeyen enerji nedeniyle kar kaybı tutarının muafiyet tenzili sonrasında 235.909,12 TL (her ne kadar bilirkişi raporunda sonuç kısmında 248.149,71 TL olarak yazılmış ise de; bunun bir yazım hatası olduğu görülmüş, raporun hemen sonuç kısmının üstünde hesaplandığı üzere kar kaybı miktarının 235.909,12 TL olacağı hesaplanmış ve mahkememizce de zarar miktarı 235.909,12 TL olarak kabul edilmiştir.) olarak tespit edildiği, makine kırılması hasarı nedeniyle tespit olunan 90.573,25 TL’nin poliçede yer alan 50.000,00 EURO tutarlı muafiyetin altında olmakta davalı sigortacının sorumluluk kapsamında olmadığı…” görüş ve kanaatini bildirmişlerdir.
Davacı vekili 13/12/2017 havaleli dilekçesiyle, davalı …Sigorta A.Ş. vekili 15/01/2018 havale tarihli dilekçesiyle bilirkişi raporuna karşı itirazlarını sunmuşlardır.
Davacı vekili tarafından … Bankası A.Ş. Trabzon Şubesi tarafından davaya muvafakat ettiğine dair yazı örneğini sunduğu görülmüştür.
Mahkememizce de bu hususta dava dışı … Bankası Trabzon Şubesine müzekkere yazılarak davanın açılmasına muvafakat edip etmediğinin bildirilmesi için yazılan müzekkereye cevap verildiği, cevabi yazıları ile davanın açılmasına muvafakat ettiklerinin bildirildiği anlaşılmıştır.
Davacı vekili her ne kadar keşif yapılması ve yeniden ek rapor alınmasını talep etmiş ise de alınan rapor ve ek raporun içeriği, dosyanın geldiği aşama, olayın vuku bulduğu tarih, keşif yapılmasının dosyaya herhangi bir katkı sağlamayacağından rapor ve ek rapor alınması veya başka bir heyetten rapor alınması yönündeki taleplerin reddine karar verilmiştir. Yine davalı …Sigorta A.Ş. vekilinin aktif husumet yönündeki talebinin 26/04/2018 tarihli celsede reddine karar verilmiştir.
Mahkememizce yapılan istinaf öncesi yargılama neticesinde 26/04/2018 tarih … Esas – … Karar sayılı ilamı ile; “… 1-Açılan davanın … Ltd. Şti. Yönünden husumetten REDDİNE. 2-Açılan davanın makine kırılması yönündeki tazminat taleplerinin REDDİNE. 3-Kar kaybı yönündeki açılan davanın KISMEN KABULÜ ile; 235.909,12 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalı …Sigorta A.Ş.’den alınarak DAVACIYA ÖDENMESİNE…” dair karar verilmiştir.
İş bu dava, davacı vekili ile davalı …Sigorta A.Ş. vekili tarafından ayrı ayrı İstinaf yasa yoluna başvurulmuş olup; Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi Başkanlığının 07/01/2019 tarih ve … Esas – … Karar sayılı ilamı ile; “TMK 879 TTK’nun 1454 ve 1456.maddesi gereğince makine kırılması sigorta poliçesinde … Bankası Trabzon Şubesi’nin rehin hakkı sahibi olduğu ve davaya kayıtsız şartsız muvafakatının gerektiği, bunun dava şartı olduğu, gelen her iki yazıda da kayıtsız şartsız davaya muvafakatın bulunmadığı görüldüğünden, dava şartının yerine gelmediği anlaşılmakla, mahkemece bu konuda dava şartı yerine gelmiş gibi kabul edilerek karar verilmesinin yerinde olmadığı, kar kaybı sigorta poliçesi açısından ise, kar kaybı sigorta poliçesinin yalnız başına düzenlenecek bir poliçe olmadığı, öncelikle yangın sigortası poliçesinin düzenlenmesi ve bu poliçede sel ve su baskını klozunun da teminat altına alınması bu poliçenin düzenlenmesi halinde yangına bağlı kar kaybı sigortasının düzenlenebileceği göz önüne alındığında kar kaybı sigorta poliçesinden dolayı meydana gelen kar kaybının karşılanabilmesi için poliçede herhangi bir rehin hakkı sahibinin bulunmaması karşısında davacının bu poliçeye (… nolu) istinaden bu davayı açabileceği, ancak sel ve su baskını klozunun da poliçede teminat altına alınması gerektiği, bu durumda öncelikle meydana gelen zararın sel ve su baskınından meydana gelip gelmediğinin tespiti gerektiği, davacı ve davalının düzenlenen bilirkişi raporuna ve ek rapora itirazları karşısında itirazların değerlendirilmesi için taraflar arasında düzenlendiği anlaşılan … nolu yangın poliçesi dosyası da dosya içerisine alınarak, gerektiğinde mahallinde konusunda uzman bilirkişiler marifetiyle keşif yapılarak meydana gelen zararın yangın sigortası poliçesi kapsamında teminat altına alınan sel ve su baskını klozu kapsamında kalıp kalmadığı saptanarak, sel ve su baskını kapsamında meydana gelen zarar var ise taraflar arasında düzenlenen … nolu poliçe özel şartları ve yangına bağlı kar kaybı sigortası genel şartları hükümleri doğrultusunda meydana gelen kar kaybının miktarı saptanarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken…” gerekçesi ile Mahkememiz kararının kaldırıldığı ve Mahkememiz esas defterine yeniden kaydedildiği anlaşılmıştır.
Torul Asliye Ceza Mahkemesine yazılan müzekkereye Torul Sulh Hukuk Mahkemesince cevap verildiği, Mahkemelerine ait … D. İş sayılı dosyalarının gönderildiği, dosyada tespit isteyen tarafın … Şirketi olduğu, karşı tarafının hasımsız olduğu, konusunun Gümüşhane ili Kürtün İlçesi … Beldesindeki … Deresini Kürtün Barajına bağlayan inşaatı esnasında inşa ettirilen batar menfezin … deresinde oluşan feyezanların taşıdığı rusubat ile sık sık dolarak tıkanması neticesinde menfezin membaa kısmında su göllenmesine, bu hususun tespit isteyene ait … 2 Santralinin su baskını altında kalması riski doğurması nedeniyle ayıp tespiti olduğu anlaşılmıştır.

İstinaf ilamında dosyamız arasına alınması istenilen taraflar arasında düzenlenen … nolu poliçe dosya arasına alınmış olup incelendiğinde; 32.000.000,00 TL limitle “sel ve su baskını” klozunu da içerdiği ve poliçede dain ve mürtehin olarak … Bankası Trabzon Şubesinin yer aldığı görülmüştür.

… Bankası Genel Müdürlüğü’ne yazılan müzekkereye 18/06/2019 ve 19/06/2019 havale tarihli dilekçeleri ile cevap verdiği anlaşılmıştır. Yazı cevabı incelendiğinde, makine kırılması sigorta poliçesinde dain-i mürtehin olan … Bankasının görülmekte olan davanın açılmasına kayıtsız ve şartsız olarak muvafakat ettiklerini bildirdikleri, böylelikle istinaf ilamında mevcut olmadığı belirtilen, makine kırılması sigorta poliçesinde dain-i mürtehin olan … Bankasının makine kırılması tazminatı yönünden kayıtsız şartsız muvafakatinin istinaf ilamı sonrasında yapılan yargılamada dosyaya sunulduğu ve bu yöndeki dava şartı eksikliğinin giderilmiş olduğu anlaşılmıştır.
Dosya İstinaf Öncesi rapor sunan bilirkişi heyetine tevdi için talimat yazıldığı, talimat Mahkemesince bilirkişiler Prof. Dr. …, Prof. Dr. …, … ve Prof. Dr. M. …’ya tevdi edildiği, bilirkişi heyeti 27/05/2021 UYAP kayıt tarihli ek raporunda; “… a) Giresun-Gümüşhane Karayolu ve Orman Deposunun, … Deresi Yatağının 25 m yüksekliğinde toprakla doldurulmak suretiyle oluşturulan dolgu (bent gibi) üzerinde inşa olundukları, dere sularının bu dolgunun mansabında bulunan Kürtün Barajına ulaşmasını sağlamak için, dolgu altından D.S.İ. Tarafından menfez inşa olunduğu, Prof.Dr. … imzalı, 20.01.2015 tarihli Uzman Raporunda, “menfezin eğiminin az, boyunun uzun, kesitinin değişken olması nedeniyle dereden gelen rusubatın menfezden dışarıya akıtılamadığı, dolayısıyla rusubetin menfezde toplanabileceği’nin belirtildiği, bu durumda taşkın esnasında gelen büyük bedilerin menfezden geçemeyerek, taşkın sularının menfez önünde birikerek göllenmesinin mümkün olduğu, 2005-2007 yılları arasında oluşan taşkında menfez girişinde oluşan göllenme yüksekliğinin Orman Deposunun yer aldığı 672 m kotuna kadar ulaşabildiği, 09.07.2012 tarihinde yağan yağmurlar sonucu, göllenme yüksekliğinin 248 m’ye ulaştığı, 18.10.2014 tarihinde yağan yağışlar sonucu oluşan taşkınlar sonucu menfez giriş ağzı arkasında oluşan göllenme kotunun 657 m’ye yükseldiği, menfezin giriş eşiği kotunun: 630 m, tavan kotunun: 634 m, menfezin çıkış eşiği kotunun: 609 m, tavan kotunun: 613 m, Kürtün Barajı Maksimum İşletme Kotunun: 638 m oldukları dikkate alındığında: Menfezin giriş eşik kotuna göre 8 m, çıkış eşiği kotuna göre: 29 m batık olduğu; b) Torul Sulh Hukuk Mahkemesinin … D. İş dosyasına sunulan 30.10.2014 tarihli Bilirkişi Raporunda, “Menfezin mansap ağzından bir miktar suyun çıkabildiği, bu durumda menfezin % 100 tıkalı olmadığı, ancak arkasında biriken su birikintisinden menfezin büyük oranda tıkalı olabileceğinin anlaşılmış olduğu, … Deresi yatağından gelen taşkın debilerinin büyüklüğüne bağlı olarak gölleşen suyun çoğalacağı, menfezin tıkanmasına şiddetli yağışlar sonucu dere yatağından taşınan sürüntü maddesinin sebep olduğu, batık çalışan menfezin işlevini yitirdiği, dere yatağından gelen taşkın debilerinin, menfezden akan su debilerini aşmaya devam etmesi durumunda, menfez menbaında suların gölleşerek … HES’e ait Santral Binasına sel sularının zarar vereceği”; bilgileri ışığında ve tüm dosya kapsamında Davacı Şirket Santral Binasında zararlara sebep olan suların sel ve su baskınından kaynaklanmış olduğu…” görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Davacı vekilinin 17/06/2021 havale tarihli talep dilekçesi sunmuştur.
İhbar olunan DSİ Genel Müdürlüğü vekili 06/07/2021 havale tarihli; bilirkişi raporuna itiraz dilekçesi sunmuştur.
Davalı …Sigorta A.Ş. Vekili 13/07/2021 havale tarihli; bilirkişi raporuna karşı beyan ve itiraz dilekçesi sunmuş ve yeni bir bilirkişi incelemesi talep etmiştir.
Mahkememizce yapılan 28/10/2021 tarihli celse 3 nolu ara karar ile; Davalı tarafından yeni bilirkişi incelemesi talebinin, dosyaya ibraz edilen bilirkişi raporunda eksik veya hatalı bir husus tarafımızca tespit edilememiş olmakla reddine dair karar verilmiştir.
Mahkememizce yapılan 16/12/2021 tarihli celsede ; “… geçen celse dört numaralı ara karar ile bu celsenin sözlü yargılama ve hüküm celsesi olabileceğinin karar verilmiş olması ve gerekli tebligatların taraflara yapılmış olması dikkate alındığında davalı …Sigorta A.Ş. Vekilinin mazeretinin reddine…” dair oy birliği ile karar verilmiştir.
Davayı …Sigorta A.Ş. Vekilinin 16/12/2021 havale tarihli beyan dilekçesi sunmuştur.
Dosya içerisinde bulunan tüm kanıt ve belgeler bir arada değerlendirildiğinde;
Taraf iddia ve savunmaları, sunulan beyan dilekçeleri içerikleri, davacı şirkete ait sicil kayıtları, hasar dosyaları, ihtarname örneği, DSİ 22.Bölge Müdürlüğü cevabi yazısı, Torul Sulh Hukuk Mahkemesinin … D.İş sayılı tespit dosyası, … Bankası A.Ş.’nin davanın açılmasına muvafakitini içerir yazısı, talimat yazımız aracılığıyla İstanbul Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesi’nce bilirkişi kurulu Elektrik Mühendisi …, İTÜ İnşaat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof.Dr…., İTÜ Makine Fakültesi Öğretim Üyesi Prof.Dr…., Marmara Üniversitesi Ticaret Hukuku Öğretim Üyesi Prof.Dr….’ten alınan 10/02/2017 havale tarihli bilirkişi raporu ve yine itirazlar üzerine bilirkişi kurulu İTÜ Öğretim Üyesi Prof.Dr…., Marmara Üniversitesi Prof.Dr…., İTÜ Öğretim Üyesi Prof.Dk…. ve Sigorta Hukuk Uzm.STK Hakemi …’den alınan 05/12/2017 havale tarihli ek rapor, ıslah, istinaf sonrasında dosyaya sunulan makine kırılması sigorta poliçesi kapsamında daini mürtehin olan … Bankası Genel Müdürlüğü’nün açılan davaya kayıtsız ve şartsız muvafakat ettiklerine dair 18/06/2019 ve 19/06/2019 havale tarihli dilekçeleri, istinaf sonrasında alınan Prof. Dr. …, Prof. Dr. …, … ve Prof. Dr. M. …’ tarafından tanzim olunan 27/05/2021 UYAP kayıt tarihli ek bilirkişi heyeti raporun ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; taraflar arasında … İlçesi … deresi üzerinde kurulu … Hidroelektrik Santrali elektrik üretim tesislerinin davalı …Sigorta A.Ş. yetkilisi olan … Ltd.Şti. tarafından yapılan sigorta poliçesi ile sigortalandığı, taraflar arasındaki sigorta poliçesinin sorumluluğunun 5.175.762,00 TL ile sınırlandığı hususunda taraflar arasında bir ihtilaf bulunmamaktadır. Meydana gelen 05/12/2014 tarihli su debisinin yükselmesi sebebiyle oluşan su baskını sonucunda bir kısım ekip ve ekipmanlar kullanılamaz hale gelmiş ve elektrik üretimi durmuştur. Bu durum da taraflar arasında tartışmasızdır.
Davalı … Tic.Ltd.Şti.’ne karşı açılan davada; bu davalının sigorta poliçesinin tarafı olan sigorta şirketi olmadığı, sadece aracılık hizmeti sunan acente olduğu, somut olayımızda bizatihi acentenin sorumluluğunu gerektiren bir durum dosyamızda mevcut olmadığın tüm dosya kapsamından anlaşılmakta olup, bu davalı yönünden acentanın sorumluluğuna gidilemeyeceğinden davanın pasif husumet ehliyeti yokluğu nedeni ile reddine karar vermek gerekmiştir. (Örneğin Yargıtay 17.Hukuk Dairesinin 27/11/2013 tarih 2013/17272 Esas, 2013/16628 Karar sayılı ilamı)
İstinaf ilamında, kar kaybı sigorta poliçesinin yalnız başına düzenlenecek bir poliçe olmadığı, öncelikle yangın sigortası poliçesinin düzenlenmesi ve bu poliçede sel ve su baskını klozunun da teminat altına alınması bu poliçenin düzenlenmesi halinde yangına bağlı kar kaybı sigortasının düzenlenebileceği göz önüne alındığında kar kaybı sigorta poliçesinden dolayı meydana gelen kar kaybının karşılanabilmesi için poliçede herhangi bir rehin hakkı sahibinin bulunmaması karşısında davacının bu poliçeye (… nolu) istinaden bu davayı açabileceği, ancak sel ve su baskını klozunun da poliçede teminat altına alınması gerektiği, bu durumda öncelikle meydana gelen zararın sel ve su baskınından meydana gelip gelmediğinin tespiti gerektiği, davacı ve davalının düzenlenen bilirkişi raporuna ve ek rapora itirazları karşısında itirazların değerlendirilmesi için taraflar arasında düzenlendiği anlaşılan … nolu yangın poliçesi dosyası da dosya içerisine alınarak, gerektiğinde mahallinde konusunda uzman bilirkişiler marifetiyle keşif yapılarak meydana gelen zararın yangın sigortası poliçesi kapsamında teminat altına alınan sel ve su baskını klozu kapsamında kalıp kalmadığı saptanarak, sel ve su baskını kapsamında meydana gelen zarar var ise taraflar arasında düzenlenen … nolu poliçe özel şartları ve yangına bağlı kar kaybı sigortası genel şartları hükümleri doğrultusunda meydana gelen kar kaybının miktarı saptanarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerektiği belirtilmiş olup istinaf sonrası yapılan yargılamada celbi istenilen taraflar arasındaki … nolu yangın poliçesi dosya arasına alınmış ve sel ve su basması klozunu 32.000.000,00 TL teminat ile teminat altına almış olduğu anlaşılmıştır. Yine bu poliçede dain ve mürtehin olarak yer alan … Bankası Trabzon Şubesinin 18/06/2019 ve 19/06/2019 havale tarihli dilekçeleri ile açılmış bulunan ve görülmekte olan davaya kayıt sız ve şartsız bir şekilde muvafakat verdiği anlaşılmıştır. Mahkememizce istinaf sonrasında alınan ve Prof. Dr. …, Prof. Dr. …, … ve Prof. Dr. M. …’ tarafından tanzim olunan 27/05/2021 UYAP kayıt tarihli ek bilirkişi heyeti raporunda da belirtildiği üzere davacı Şirket Santral Binasında zararlara sebep olan suların sel ve su baskınından kaynaklanmış olduğu anlaşılmıştır. İstinaf öncesi sunulmuş olan bilirkişi kurulu İTÜ Öğretim Üyesi Prof.Dr…., Marmara Üniversitesi Prof.Dr…., İTÜ Öğretim Üyesi Prof.Dr. … ve Sigorta Hukuk Uzm.STK Hakemi …’den alınan 05/12/2017 havale tarihli ayrıntılı bilirkişi raporundan üretilemeyen enerji nedeni ile kar kaybının 235.909,12 TL olacağı anlaşılmış ve bu zararın taraflar arasındaki … nolu yangın poliçesi kapsamında olması sebebi ile kar kaybı tazminatı yönündeki açılan davanın davalı sigorta şirketi aleyhinde 235.909,12 TL üzerinden kısmen kabulüne karar vermek gerekmiştir.
Açılan davanın makine kırılması yönündeki tazminat taleplerinin değerlendirilmesinde ise; her ne kadar istinaf ilamında, dain ve mürtehin konumundaki … Bankası tarafından verilmiş olan muvafakatin kayıtsız ve şartsız olmaması sebebi ile davanın dava şartı yokluğu nedeni ile reddi gerektiği belirtilmiş ise de; dain ve mürtehin olan … Bankası istinaf sorasında 18/06/2019 ve 19/06/2019 havale tarihli dilekçeleri ile açılmış ve görülmekte olan davaya kayıtsız ve şartsız muvafakat vererek bu yöndeki dava şartı eksikliğini gidermiştir, bu nedenle makine kırılması tazminatı yönünden açılan davada dava şartı yokluğu nedeni ile usulden davanın reddine karar verilmeyerek esastan davayı incelemek gerekmişitr. İstinaf öncesi sunulmuş olan bilirkişi kurulu İTÜ Öğretim Üyesi Prof.Dr…., Marmara Üniversitesi Prof.Dr…., İTÜ Öğretim Üyesi Prof.Dr. … ve Sigorta Hukuk Uzm.STK Hakemi …’den alınan 05/12/2017 havale tarihli ayrıntılı bilirkişi raporundan, davacının makine kırılması sebebi ile uğramış olduğu zararın 90.573,25 TL olduğu, bu tutarın 50.000,00 EURO tutarlı muafiyetin altında kaldığı, zararın 50.000,00 EURO tutarlı muafiyeti aşmaması sebebi ile davalı sigorta şirketinin davacının bu zarar miktarından sorumlu olmadığı anlaşılmakla esastan reddine karar vermek gerekmiştir.
Yapılan tüm anlatım, açıklama ve kabuller ışığında aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.

H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Açılan davanın … Ltd. Şti. Yönünden husumetten REDDİNE.
2-Açılan davanın makine kırılması yönündeki tazminat taleplerinin REDDİNE,
3-Kar kaybı yönündeki açılan davanın KISMEN KABULÜ ile; 235.909,12 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalı …Sigorta A.Ş.’den alınarak DAVACIYA ÖDENMESİNE,
4-Alınması gereken 16.114,95 TL karar ve ilam harcının peşin ve ıslahla alınan (5.123,25+5.980,00) toplam 11.103,25 TL harçtan mahsubu ile bakiye 5.011,70 TL’nin davalı …Sigorta A.Ş.’den alınarak HAZİNEYE GELİR YAZILMASINA,
Dava açılırken davacı tarafından yatırılan 5.123,25 TL peşin nisbi harç ile 27,70 TL başvurma harcı ve 5.980,00 TL ıslah harcı toplamı olan 11.130,95 TL’nin davanın kabul ve red oranı hesap edilerek 3.501,80 TL’sinin davalı …Sigortadan alınarak DAVACIYA VERİLMESİNE, bakiye kısmın davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
5-Davacı kendisini vekille temsil ettiğinden kabul edilen miktar üzerinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre hesaplanan 24.963,64 TL’nin davalı …Sigorta A.Ş.’den alınarak DAVACIYA ÖDENMESİNE.
6-Davalı …Sigorta A.Ş. kendisini vekille temsil ettiğinden red edilen miktar üzerinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 13/3 gereğince 24.963,64 TL’nin davacıdan alınarak DAVALI …SİGORTA A.Ş.’YE ÖDENMESİNE,
7-Davacının … Ltd.Şti. Yönünden yapmış olduğu yargılama giderlerinin kendi üzerinde BIRAKILMASINA.
Davacı tarafından yapılan yargılama gideri toplamı olan 4.583,10 TL’den davanın kabul ve red oranları dikkate alınarak takdiren 1.441,84 TL’sinin davalı …Sigorta A.Ş.’den alınarak DAVACIYA ÖDENMESİNE. bakiye kalan kısmın davacı üzerinde BIRAKILMASINA.
8-Davalı …Sigorta A.Ş.’nin yapmış olduğu yargılama gideri toplamı olan 436,00 TL’den davanın kabul ve ret oranları dikkate alınarak takdiren 298,83 TL’nin davacıdan alınarak DAVALI …SİGORTA A.Ş.’YE ÖDENMESİNE, bakiye kısmın davalı …Sigorta A.Ş. üzerinde BIRAKILMASINA.

Dair, Davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı tarafın yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde İstinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 16/12/2021