Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

DAVA : Banka Teminat Mektubunun Hükümsüzlüğünün Tespiti
DAVA TARİHİ : 20/05/2016
KARAR TARİHİ : 01/12/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 28/12/2021

Mahkememizde görülmekte olan Banka Teminat Mektubunun Hükümsüzlüğünün Tespiti davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
İDDİA :
Davacı dava dilekçesinde özetle; davacı şirket ile davalı … A.Ş. Trabzon Bölge Müdürlüğü arasında 20/01/2014 tarihinde 20/01/2014-20/01/2016 tarihleri arasında gerçekleşecek malzemeli temizlik ve tabldot hizmet alımı işi gerçekleştirilmek üzere sözleşme imzalandığını. Sözleşme kapsamında davalıya 16/01/2014 tarihli … sayılı 94.000,00 TL bedelli … Çarşı Trabzon Şubesine ait teminat mektubu teslim edildiğini. Açık İhale Usulü İle İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak İdari Şartnamenin 48.maddesi gereğince her türlü işinde gösterdiği çaba ve işçileri ile uyumlu iş birliği çerçevesinde işi yapmaya başladığı ve işin sözleşmeye uygun olarak 20/01/2016 tarihinde bitirildiğini, işin sözleşmeye ugun olarak yapıldığı ve bitirildiğinin kanıtı olarak 07/04/2016 tarih ve …-1-1 sayılı iş bitirme belgesinin düzenlenerek davacıya verildiğini. Davacının sözleşmenin ifasına ilişkin yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirilmesine müteakip davalı tarafından gönderilen 28/04/2016 tarihli yazı ile 25 nolu hakediş kapsamında 785,64 TL fazla ödeme yapıldığını, paranın 30 gün içerisinde geri iadesini aksi halde dava konusu teminat mektubunun nakde çevrileceğinin bildirildiğini, davacının yazıya istinaden 10 günlük süre içerisinde 03/05/2016 tarihinde kurum veznesine ilgili 785,64 TL yatırıldığını. Davalı tarafın teminat mektubunu iade etmesi gerekirken 06/05/2016 tarihli yazı ile taraflar arasındaki mevcut hizmet işi kapsamında çalışan işçi …’ın kıdem tazminatı ödemesinin 10 gün içerisinde yapılmasını aksi halde dava konusu teminat mektubunun para çevrileceğinin bildirildiğini, davalının kıdem tazminatı gerekçesiyle teminat mektubunu paraya çevirme girişiminin usul ve yasaya aykırı olduğunu, ilgili teminat mektubunun hükümsüzlüğüne karar vermek ve dava sürecinde davalı tarafından paraya çevrilmesini engellemek için tedbir kararı verilmesini. Kıdem tazminatının gerekçe gösterilerek teminat mektubunun davalı tarafından paraya çevrilmesinin 6552 sayılı yasaya aykırı olduğunu. Taraflar arasındaki sözleşme gereği teminat mektubunun iadesinin koşullarının oluşduğunu, davalı tarafından dava konusu teminat mektubunun paraya çevrilmesinin hukuka aykırı olduğunu belirterek öncelikle teminat mektubunun paraya çevrilmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesini, bilirkişi incelemesi yapılarak banka teminat mektubunun iadesine yada hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA :
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı ile aralarında 20/01/2014-20/01/2016 tarihleri arasında gerçekleştirilecek Malzemeli Temizlik ve Tabldot Hizmet Alımı İşi gerçekleştirilmek üzere sözleşme imzalandığını. Sözleşme kapsamında müvekkiline … Çarşı Trabzon Şubesine ait 94.000,00 TL teminat mektubunun teslim edildiğini. 20/05/2016 tarihli tensip ara kararı ile verilen ihtiyati tedbir kararının hukuka aykırı olduğunu. Davacı şirket bünyesinde çalışan işçilerin kıdem tazminatı ve diğer işçi alacaklarından müvekkili banka ile davacı şirketin müteselsilen sorumlu olduğunu, dava dışı …’a ödenmesi gereken kıdem tazminatından asıl işveren sıfatıyla müvekkili bankanın sorumlu olduğu kadar davacı şirkette alt işveren sıfatıyla sorumlu olduğunu. Davacı şirketin alt işveren sıfatıyla ödenecek tazminattan rücuen sorumlu olduğunu, müvekkili banka tarafından 06/05/2016 tarih …-E.842 sayılı yazı ile davacı şirkete bildirildiğini, davacı şirketin kendi bünyesinde çalışan işçinin kıdem tazminatını ödememek için müvekkili banka aleyhine açılan davada kötü niyetli olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
DELİLLER VE DEĞERLENDİRİLMESİ :
Mahkememizce 20/05/2016 tarihli tensip ara kararı ile dava konusu 16/01/2014 tarihli … sayılı 94.000,00 TL bedelli teminat mektubunun paraya çevrilmemesi yönünde ihtiyati tedbir konulmasına karar verilmiş, davacı yanca %30 tutarında teminat yatırılmasına müteakip ilgili banka şubesine bu hususta müzekkere yazılmıştır.
… A.Ş. Trabzon Bölge Müdürlüğü’ne müzekkere yazılarak 20/01/2014-20/01/2016 tarihleri arası Malzemeli Temizlik ve Tabldot Hizmet Alım İşi sözleşmesinin örneği celp edilerek dosya içerisine alınmıştır.
Davacı ve davalı şirkete müzekkere yazılarak dava dışı …’a ait şahsi sicil dosyası celp edilerek dosya içerisine alınmıştır.
Trabzon SGK İl Müdürlüğü’nden dava dışı …’ın hizmet dosyası celp edilerek dosya içerisine alınmıştır.
… A.Ş. Trabzon Şubesinden 20/01/2014 tarihli sözleşmesine dayanan ihale ekleri celp edilerek dosya içerisine alınmıştır.
Mahkememiz dosyası delillerin toplanılmasına müteakip İş Hukuku konusunda uzman bilirkişi Av….’ye tevdii edilerek aldırılan 08/11/2017 havale tarihli ayrıntılı raporunda özet olarak “…işçinin iş akdini sonlandırdığı tarih itibarı ile (19/01/2014) taraflar arasındaki sözleşmenin yürürlükte olduğu, işçinin yargıya başvurması halinde emeklilik/istifa tarihinin kıdem tazminatına esas alınacağı, sözleşmeye göre kesin teminat mektubunun süresinin 28/06/2016 tarihine kadar olduğu, 6552 sayılı yasa kapsamında üst işverenin 4857 sayılı yasa ile korunan 1475 sayılı yasanın 14.maddesi kapsamından doğacak tazminatlardan 4857 sayılı yasanın 2.maddesi kapsamında birlikte sorumluluk hali rücu hakkının olduğu, bu hakkı ile davalı idarenin işleminde/ eyleminde haklı olduğu, buna rağmen … adlı işçinin varsa açılmış kıdem tazminatına yönelik davasının iş bu dosya kapsamında bekletici mesele yapılmasının doğru olacağı zira tazminat veyahut alacak doğmadığı halin varlığı ortaya çıkması halinde ise davacının davasında haklı olacağı…” yönünde raporunu sunmuştur.
Bilirkişi raporu taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edilmiştir. Davalı vekilinin 21/11/2017 havale tarihli dilekçesi ile davacı vekilinin 01/12/2017 havale tarihli dilekçesi ile bilirkişi raporuna karşı beyanlarını sunmuşlardır.
Mahkememizce yapılan yargılama sonunda 11/04/2018 tarih, … Esas ve … Karar sayılı kararı ile, “…davalı tarafta bulunan … Trabzon Çarşı Şubesine ait 16/01/2014 tarihli … sayılı 94.000 TL bedelli teminat mektubunun davacıya iadesine…” dair karar verilmiştir.
Verilen karara karşı davalı vekili tarafından süresi içerisinde istinaf kanun yoluna başvuruda bulunmuştur.
Dosyamızı inceleyen Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1.Hukuk Dairesi 12/11/2018 tarih, … Esas ve … Karar sayılı ilamı ile “…dosya içeriğine göre, mahkemece yapılan araştırma eksik olup, deliller toplanmadan karar verilmiştir.Şöyleki davalı taraf dava dışı … ın işçilik alacağından bahisle teminat mektubunu iade etmediğini ileri sürmekle bu husus yeterince araştırılmamıştır. Taraflar arasında 20.01.2014 tarihinda hizmet alım sözleşmesi imzalanmakla bu sözleşmenin 11.4.1 maddesi geregi teminatın geri verilme şartının yüklenicinin bu işten dolayı idareye borcu olmayacak ve Sgk’dan alınan ilişiksiz belgesi idareye verilecektir Teminat mektubunun iadesi için sadece ilişiksiz belgenin sunulması yeterli olmayıp yüklenici tarafından bünyesinde çalıştırdığı işçilere işçilik alacağınında ödenmesi gerekecektir. işçilik alacagı yüklenicinin idareye olan borcu kavramına dahıl olmakla bu borç ödenmeden idarenin teminat mektubunu iade etmememe hakkı bulunmaktadır. (23 Huk.2015/9141 2018/267k.) Dosya içindeki bilirkişi raporu dava dışı işçi’nin işçi alacağı olup olmadığı yönünde tespit yapmamış varsayımlardan hareket etmiştir. O halde mahkemece bu husus hadise şeklinde incelenmeli dava dışı tamerin sgk dosyası başvuruları ve diğer deliller toplanarak dava dışı … işçi alacaklarından bahisle dava açıp açmadığı da araştırılarak gerekirse işin ehli bilirkişiden bilirkişi raporu alınarak davacı şirketin dava dışı …’e işçi borcu olup olmadığı davalının işçi borcundan ötürü sorumluluğu gereği teminat mektubunu iade etmemekte haklı olup olmadığı saptanarak sonucuna göre karar vermek gerekirken davanın kabulüne karar verilmesi usül ve yasaya aykırı olup HMK 353/1-a-6 gereğince delillerin toplanmaması ve hiç değerlendirilmemesi sebebiyle ilk derece mahkeme kararının kaldırılmasına…” dair karar verildiği anlaşılmıştır.
İstinaf incelemesinden dönen dosyamız usulen taraflara tebliğ olunmuş ve mahkememizin yukarıda ki esas numarasına kaydı yapılmıştır.
Trabzon SGK İl Müdürlüğüne yazılan müzekkere ile istenilen bilgi ve belgeler celp edilmiştir.
Trabzon İş Mahkemelerine yazılan müzekkerelere cevap verilmiştir.
Trabzon Arabuluculuk Bürosuna yazılan müzekkereye cevap verilmiştir.
Mahkememiz dosyası bilirkişiye tevdii edilerek rapor aldırılmıştır. Bilirkişi … tarafından sunulan 02/01/2020 havale tarihli raporda özetle; “…dava dışı …’ın istifa suretiyle iş akdini sonlandırırsa dahi iş akdinin sonlandırılma tarihinde 1475 sayılı Kanunun 14/1.5 maddesi uyarınca yaş hariç emeklilik şartlarını taşıdığından kıdem tazminatına hak kazanacağı, …’ın asıl işveren … A.Ş. Bünyesinde çalıştığı süre göz önünde bulundurularak 30.971,41 TL net kıdem tazminatına hak kazanacağı…” sonuç ve kanaatini içerir raporunu sunmuştur.
Mahkememiz dosyası bilirkişiye tekrar tevdi edilerek 13/05/2020 havale tarihli ek rapor aldırılmıştır.
Bilirkişi raporları taraflara usulüne uygun olarak tebliğ olunmuştur.
Davacı vekili 15/05/2020 havale tarihli dilekçesiyle, davalı vekili 24/06/2020 havale tarihli dilekçesiyle rapora karşı beyanlarını sunmuşlardır.
Dosya Ankara Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilerek İş Hukuku hesaplaması konusunda uzman bilirkişiye tevdii edilerek rapor aldırılmıştır. Bilirkişi … tarafından sunulan raporda özetle; “…dava konusu … A.Ş. Trabzon … Şubesinin …01.2014 tarih ve … sayılı 94.000,00 TL bedelli teminat mektubunun iadesine ilişkin koşulların oluşup oluşmadığına dair takdirin mahkemeye ait olduğunu, dava dışı işçi için 32.223,85 TL kıdem tazminatı hesaplandığını, davacı şirketin çalıştırdığı süre ile sınırlı olarak, hesaplanan kıdem tazminatından sorumluluğu; %100 sorumluluk esasına göre 4.079,25 TL, %50 sorumluluk esasına göre 2.039,62 TL olarak hesaplandığı” yönünde raporunu sunmuştur.
Dosya taraf iddia ve savunmalarının değerlendirilmesi yönünde bilirkişiden ek rapor aldırılmıştır. Bilirkişi tarafından sunulan raporda kök raporda değişiklik yapılmasını gerektirir husus bulunmadığını bildirmiştir.
Bilirkişi raporları taraf vekillerini tebliğ olunmuştur.
Dava; banka teminat mektubunun iadesi istemine ilişkindir.
Davacı tarafından davalı bankaya verilmiş teminatın dava dışı …’ın kıdem tazminatı işçilik alacağından kaynaklı borcun ödenmemesi gerekçesiyle davalının teminat mektubunu iade etmemesinden kaynaklı teminat mektubunun iadesini ve hükümsüzlüğüne karar verilmesi yönünde iş bu davayı açmış ise de; Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1.Hukuk Dairesinin 2018/…, 2018/… E K kaldırma ilamında da “Taraflar arasında 20.01.2014 tarihinda hizmet alım sözleşmesi imzalanmakla bu sözleşmenin 11.4.1 maddesi geregi teminatın geri verilme şartının yüklenicinin bu işten dolayı idareye borcu olmayacak ve Sgk’dan alınan ilişiksiz belgesi idareye verilecektir Teminat mektubunun iadesi için sadece ilişiksiz belgenin sunulması yeterli olmayıp yüklenici tarafından bünyesinde çalıştırdığı işçilere işçilik alacağınında ödenmesi gerekecektir.İşçilik alacagı yüklenicinin idareye olan borcu kavramına dahıl olmakla bu borç ödenmeden idarenin teminat mektubunu iade etmememe hakkı bulunmaktadır(23 huk.2015/9141 2018/267k.).” belirtildiği üzere davacı yüklenicinin dava dışı …’a işçilik alacağından kaynaklı herhangi bir borcunun bulunmaması gerektiği, ayrıca taraflar arasında yapılan hizmet alım sözleşmesinin 22.maddesinde genel şartnamenin 6.bölümüne yapılan atıfta yüklenicinin çalıştırdığı personel, çalışanların hakları ve çalıştırma şartları başlığı altında düzenlenen hükümde yüklenicinin çalıştırdığı personele dair ücret yükümlüğünden doğrudan sorumlu olduğunun belirtildiği, mahkememizce genel dava sorgulamasında yapılan araştırma neticesinde dava dışı …’ın davacı yüklenici şirkete ve davalı … A.Ş.’ne karşı işçilik alacağından kaynaklı dava açmış olduğunun görüldüğü, bu nedenle davalının dava dışı işçinin ödenmeyen alacağına karşı teminat mektubunu iade etmemesinde haklı olduğu, ayrıca iş bu dava süresi içinde açılmış ise de taraflar arasında yapılan sözleşmenin 11.1.2 maddesinde kesin teminat mektubunun süresinin 28/06/2016 tarihine kadar geçerli olacağı belirtildiği, Yargıtay 23.Hukuk Dairesinin 2016/6010 Esas, 2019/4606 Karar sayılı ilamında süreli teminat mektuplarının sürelerinin geçmesi nedeniyle teminat fonksiyonlarının kalmamış olacağının ve paraya çevrilmelerinin mümkün olmayacağının belirtildiği, gelinen aşamada teminat mektubunun süresinin uzatılmaması ve sürenin de dolması dikkate alınarak davaya konu teminat mektubunun işlevsiz kaldığı ve davacının iş bu davada hukuki bir yararının bulunmaması değerlendirildiğinde açılmış bulunan davanın reddine aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Açılmış bulunan davanın hukuki yarar yokluğu nedeniyle REDDİNE,
2-Alınması gereken 59,30 TL karar ve ilam harcının peşin alınan 1.605,29 TL harçtan mahsubu ile bakiye ‭1.545,99‬ TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde DAVACIYA İADESİNE,
3-Davalı kendisini vekil ile temsil ettiğinden yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap edilen 12.880,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak DAVALIYA VERİLMESİNE,
4-Davacının yapmış olduğu yargılama giderlerinin kendi üzerinde BIRAKILMASINA,
5-Davalının yapmış olduğu 65,50 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak DAVALIYA VERİLMESİNE,
6-Davacı ve davalı tarafından yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın karar kesinleştiğinde HMK’nun Gider Avansı Tarifesinin 5. Maddesinin 1. Fıkrası gereğince davacı ve davalı tarafından iban numarası bildirilmiş ise iadenin elektronik ortamda hesaba aktarılarak, iban numarası bildirilmemiş ise masrafı avanstan karşılanmak suretiyle PTT vasıtasıyla TARAFLARA İADESİNE.

Dair, Davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 01/12/2021