Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. TRABZON ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2018/190 Esas – 2020/24

DAVA : Tazminat
DAVA TARİHİ : 14/07/2015 – 11/09/2015
KARAR TARİHİ : 16/01/2020
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 27/01/2020

Mahkememizde görülmekte olan asıl ve birleşen Tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
ASIL DAVADA İSTEM :
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; 23/01/2014 tarihinde Trabzon’dan Sarıkamış istikametine seyreden … plaka sayılı yolcu otobüsünün davalı …sevk ve idaresindeki iken, kar yağışlı ve kalın buzla kaplı yolda, önünde yer alan, kar küreme çalışması yapmakta olan karayollarına ait aracı beklemesi gerektiği halde kavşakta hızını azaltmadan süratli şekilde kar küreme aracının sağ tarafından geçmeye çalışırken otobüsün sol arka yanının, kar küreme aracının bıçak kısmına çarpması neticesinde …’nun direksiyon hakimiyetini kaybederek otobüsün devrilmesine ve metrelerce sürüklenmesine sebebiyet verdiğini. Kazada üç kişinin hayatını kaybettiğini ve biri ağır olmak üzere onlarca kişinin yaralandığını. Kazada hayatını kaybedenlerden …’in müvekkilleri …’in kızı, …’in ise kız kardeşi olduğunu. …’in müvekkillerinin tek kız çocuğu olduğunu. 7 yaşında otobüs şoförünün ağır kusuru nedeniyle kazada hayatını kaybettiğini. Aynı otobüste bulunan müvekkili … ise ağır yaralandığını, günlerce yoğun bakımda kaldığını, kaza sonrasında aylarca sol el ve kolunu kullanamadığını, müvekkilinin kızını kaybetmenin verdiği üzüntüyle baş etmeye çalışırken diğer yandan uzun süre sağlık sorunları ile uğraştığını. Yoğun bakımda tedavi gördüğünden kızı …’in toprağa verilirken yanında olamadığını, manevi kederini halen taşıdığını. Meydana gelen kaza ile ilgili olarak araç sürücüleri …ve …Bayburt Ağır Ceza Mahkemesinin … esas sayılı dosyasında yapılan yargılama sonucunda davalı otobüs sürücüsü …asli, …ise tali kusurlu bulunduğunu. Davalı sürücüler …ve …trafik kullarını hiçe sayarak bilinçli taksirle …’nun karlı ve buzlu yolda kavşağa hızlı girmesi ve uzun ve geniş araçla daha önce aynı otobüs firmasının aynı saatte kalkan ve …’nun kullandığı araçtan önce olay yerinden geçen otobüs şoförü tarafından yolda kar temizleme aracı olduğuna ilişkin uyarılmasına rağmen kar temizleme aracının tepe lambasını uzaktan gördüğü halde yavaşlamadığını ve kar yağışlı ve buzlu yolda 85 km hızla gittiğini, otobüsteki yolcuların uyarılarını dikkate almadığını, trafik kurallarına aykırı şekilde iş makinasını sağdan geçmeye çalıştığını, aracın lastiklerine karlı ve buzlu yola rağmen zincir takmadığını. …ise diğer araçların güvenli bir şekilde seyrini ve geçişini sağlama konusunda gerekli önlemleri almadığını, yardımcı eleman kullanmadığını. Davalılardan …’nun … plakalı otobüsün sürücüsü olduğunu, kazada asli kusurlu bulunduğunu, otobüsün malikinin davalılardan … Turizm Tic.Ltd.Şti. olduğu ve işleten olarak tazminattan sorumlu olduğunu, otobüse zorunlu karayolu taşımacılık mali sorumluluk sigortası yapan … A.Ş.’nin poliçe limitleri dahilinde, kazaya karışan tali kusurlu bulunan … plaka nolu kar temizleme aracının sürücüsü davalı … kar temizleme aracının maliki alt işveren konumundaki …. Taah. Nak. Elekt. İnş. Mal. Hay. Tic. San. Ltd. Şti.’ne, asıl işveren konumundaki … Müdürlüğü’ne davaya konu destekten yoksun kalma ve manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek ticari temerrüt faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ettiğini. Ancak davalılardan … Turuzm Tic. Ltd. Şti ‘ ne ait olan ve kazaya neden olan … plaka sayılı aracın Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortasını yapan … A.Ş ‘ nin sigorta poliçesi kapsamında destekten yoksun kalma tazminatı yönünden davayı yönelttiğini. Asıl işveren konumundaki davalı Karayollarının Karayolu Taşıma Kanununun 19/3 maddesi gereğince kazaya neden olan araçlardan … plaka sayılı otobüsün Karayolu Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasını yapan … A.Ş ‘ ye karşı ( davalı … A.Ş tarafından yapılan Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası ile karşılanamayan tazminat alacakları yönünden) dava hakkını saklı tuttuğunu. Kazanın meydana gelmesinde müvekkillerinin ve müteveffa …’ in kusuru bulunmadığını, TBK ‘ nun 61 . Maddesi ve KTK’ nun 88. Maddesi uyarınca müşterek ve müteselsil sorumluluk hükümleri uyarınca maruz kalınan zararın tümünün kusur oranlarına bakılmaksızın davalılardan kusur incelemesi yapılmaksızın kabulüne karar verilmesini ayrıca uğranılan zararın tek bir olaydan kaynaklandığını, davaya konu alacaklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ettiğini. Müvekkillerinin kaza sonucu tek kız çocuklarını kaybettiğini, meydana gelen maddi zararın yanında müvekkillerinin telafisi imkansız manevi çöküntü meydana getirdiğini, müvekkillerinin müşterek kızı olan …’in 2006 doğumlu olduğunu, son derece başarılı, resim konusunda başarısı bulunan, ailesinin göz bebeği olduğunu. Müvekkili … 1 yıl boyunca psikolojik destek ve tedavi gördüğünü, ilaç kullandığını, müvekkillerinin yaşları, konumları ve yaşadıkları kötü hayat tecrübesi gereği başka çocuk yapma ihtimalleri bulunmadığını. Müvekkili …’in tek kardeşi olan …’i kazada kaybederek kardeş desteği ve sevgisinden yoksun kaldığını, kazadan dolayı ağır psikolojik travma geçirdiğini, okuldan uzaklaştığını, okul başarısında düşme yaşandığını, sağlığında bozulmalar meydana geldiğini. Kazada ağır yaralanan … uzman doktor olduğunu, geçirdiği kaza nedeniyle 36 gün süreyle çalışamadığını ve gelir kaybına uğradığını, ek ödemeden 7.485,00 TL ve icap ödemesi 463,00 TL gelir kaybı olduğunu, davalıların müşterek ve müteselsil gelir kaybından sorumlu olduğunu belirterek öncelikle alacağın teminat altına alınabilmesi için kazaya karışan araçların ve davalılara ait araçların trafik kayıtları üzerine, varsa taşınmazlarının kayıtları üzerine ihtiyati haciz niteliğinde ihtiyati tedbir konulmasını, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla alacağın belirli hale geldiğinde arttırılmak üzere …’in vefatından dolayı davacılardan … için 5.000 TL destekten yoksun kalma tazminatı ile 115.000 TL manevi tazminatın, davacılardan … için 5.000,00 TL destekten yoksun kalma tazminatı ile 115.000,00 TL manevi tazminatın, davacılardan … için 70.000,00 TL manevi tazminatın davalılardan kaza tarihinden itibaren işleyecek ticari temerrüt faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen, davalı sigorta şirketinin poliçe limitiyle sınırlı olmak üzere maddi tazminat için dava tarihinden, fazlaya ilişkin dava ve talep hakkı saklı kalmak kaydıyla müvekkili … geçici iş gücü kaybı nedeniyle 7.485,00 TL ek ödeme ve 463 TL icap ödemesi olmak üzere toplam 7.948,00 TL gelir kaybı tazminatının işlemiş faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacılar vekili dava dilekçesi ekinde; Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin davacı …’e ait alacak olduğu ek ödeme ve icap gelirlerinin bildirilmesine ilişkin yazı örneği, veraset ilamı, nüfus kayıt örneği, sigorta poliçesi, …’e ait hastane ve tedavi dosyası, … plaka sayılı araca ait tescil bilgileri, … plaka sayılı araca ait tescil bilgilerini dosyaya sunmuştur.
Duruşmalara gelen davacılar vekili dava dilekçesi ve beyanlarını tekrarlamıştır.
ASIL DAVADA SAVUNMA :
Taraflara usulüne uygun davetiyeler tebliğ olunmuştur.
Davalı … Turizm Tic.Ltd.Şti vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın kazanın meydana geldiği Bayburt veya müvekkili firmanın yerleşim yeri olan … Asliye Ticaret Mahkemesinde açılması gerektiğinden bahisle yetki itirazında bulunduğu. Esasa ilişkin beyanlarında ise; davacı tarafın kazanın oluşumunda müteveffa çocuklarının kusurlu bulunmadığını, davanın kusur incelemesi yapılmaksızın kabulüne karar verilmesini talep etmiş ise de davacının talebinin hukuka aykırı bulunduğunu, kazaya karışan ve kaza sebebi ile sorumluluğu bulunan birden çok kişi olduğunu. 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu yönetmeliği hükümlerine göre yolcuların seyahat esnasında emniyet/güvenlik kemerlerini takmaları zorunluluk olduğunu, trafikzedenin tali kusuru bulunduğunu, olayda müvekkili şirkete ait aracın kaza esnasında kemer takılmamasından dolayı otobüsle birlikte ve serbest oldukları için sağa doğru savrulmalarıyla hasarlarının ve ölümlerin oluşmayacağını. Yolcular arasında bulunan … ve ayrıca 6 yolcunun ifadelerin kusurun belirlenmesinde etkili olacağını. Müvekkili aracın sürücüsü …’nun tehlikesiz sürüş için tüm tedbirleri aldığını ve otobüsün devrilmesine sebep olan ve otobüsün sol arka yan tarafından greyderin bıçağını saplayan sürücüsü …sebep olduğunu. Kazada ağır kusuru bulunanların Karayolları, kar temizliğini ihale ettiren taşeron, anılan greyderi kullanan sürücü … olduğunu. Müvekkili araç sürücüsünün karlı ve buzlu yolda kavşağa hızlı girdiği, kar temizleme aracının tepe lambasını gördüğü halde yavaşlamadığı, greyderin sağından geçmeye çalışmasının yanlış olduğu, kullanmakta olduğu araca zincir takılması zorunluluğu olduğu iddialarının gerçek dışı olduğunu. Kar temizliğinin birden fazla makineyle, proje çerçevesinde, ön ve arka eskort/işaretçi taşıtlarla birlikte yolun diğer kullanıcılarına ön ve yönlendirici bilgileri/talimatları vererek deneyimli ekiplerce yapılması gerektiğini. Davacının ihtiyati haciz niteliğinde ihtiyati tedbir talep edilmesinin kanuni temeli bulunmadığını, ceza davasının sonucunun bekletici mesele yapılması gerektiğini, ticari temerrüt avans faizi talebinin hukuka aykırı olduğunu. Kazanın meydana gelmesinde Karayolları Bölge Müdürlüğünün asli kusuru bulunduğunu, müvekkili şirkete ait … plakalı aracın trafik sigortacısının … Sigorta A.Ş., zorunlu koltuk ferdi kaza sigortacısının … A.Ş, zorunlu koltuk taşıyıcı sorumluluk sigortacısının … A.Ş. olduğunu davanın … Sigorta A.Ş. ve … A.Ş.’ye ihbar edilmesini talep ederek davanın reddini istemiştir.
Davalı … Şirketi vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu kazaya karışan … plakalı aracın müvekkil şirket tarafından 12.01.2014-2015 vadeli … nolu Zorunlu Karayolu Taşımacılık Sigorta Poliçesi ile sigortalandığını. Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları gereği poliçe teminatının ancak araçta yolcu olarak taşınan biletli yolcuları kapsadığını, öncelikle biletli yolcu olarak taşınıldığının ispatlanmasının gerektiğini. Davayı kabul anlamına gelmemek kaydıyla müvekkili şirketin sorumluluğunun poliçe limiti ve sigortalı araca atfedilecek kusur ile sınırlı olduğunu. Dava konusu olayla ilgili olarak ceza soruşturması dosyası ve varsa kusur durumunu gösteren bilirkişi raporu celp edildikten sonra meydana gelen kazada kusur durumunun tespiti için dosyanın uzman bilirkişi heyetine veya Adli Tıp Kurumu Trafik İhtisas Kurulu’na sevk edilmesini talep ettiğini. Destekten yoksun kalma tazminatının ayrı ve bağımsız hak olduğunu, destek iddialarının kanıtlanması gerektiğini. Dava konusu olayın ticari iş niteliğinde olmadığını, davacının avans faizi talebinin reddi gerektiğini, davacıya SGK tarafından ödeme yapılıp yapılmadığının tespitinin gerektiğini. Davacının müterafik kusurunun dikkate alınması gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
Davalı …cevap dilekçesinde özetle; meydana gelen trafik kazasında sorumlunun Karayollarının kar küreme aracı olduğunu, kazanın karayolları aracının yanlış şerit değiştirmesi sonucu meydana geldiğini, kazanın meydana gelmesinin otobüsün hızından kaynaklanmadığını, kar küreme aracının yanlış şerit değiştirmesinden kaynaklandığını, önünde seyreden aracın uyarı ve ikaz ışığı yakmadan yön değiştirdiğini. İddia edilenin aksine sesli ve ışıklı uyarıda bulunarak geçiş için yol istediğini, buna rağmen arkadaki aracı fark etmesine rağmen aracın şerit değiştirdiğini, bu sebeple kazada asli kusurlu olduğunu kabul etmediğini. Ceza dosyasının sonucunun beklenilmesini talep ettiğini. Talep edilen manevi tazminat miktarının yüksek olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
Davalı … Müdürlüğü cevap dilekçesinde özetle; müvekkili idare aleyhine açılan davanın trafik kazasından kaynaklı tazminat davası olduğunu, görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemesi olduğundan bahisle görev itirazında bulunduğunu. Dava konusu trafik kazası ile ilgili olarak ceza yargılamasının yapıldığı Bayburt Ağır Ceza Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasında bilirkişi raporunda kazanın oluşumunda greyder sürücüsü …herhangi bir kusuru ve ihmali olmadığını. Meydana gelen kazada yol üzerinde kar mücadelesi yapan iş makinesini ikaz lambası yanar olduğu halde görmesine rağmen hızını azaltmayarak ve iş makinesinin sağından geçen otobüs sürücüsü …’nun kazaya sebebiyet verdiğini, kaza mahallinin tam kavşak noktası olmasına ve ayrıca Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 141.maddesinin a fıkrasının 5.maddesi gereğince yolun yapım ve bakımından sorumlu müvekkili kuruma ait kar ve buz mücadelesi çalışmalarında kullanılan araçların geçen ve çalışma üstünlüğü bulunmasına rağmen iş makinesini sağdan hiç hız kesmeden geçmeye çalışarak kazaya sebebiyet verdiğini, kazanın oluşumunda müvekkili idarenin kusuru bulunmadığını, maddi ve manevi tazminat miktarının fahiş olduğunu, davacının iddia ettiği zararı kabul etmediklerini. Maddi tazminatın zarar verici olay dolayısıyla zarar görenin iradesi dışında maruz kaldığı zararı gidermek olduğunu, hukukun temel prensibinin maddi tazminatın kâr ve kazanca vesile olmamasını, kişilerin sebepsiz zenginleşmesine yol açmayacak düzeyde olması gerektiğini, maruz kalınan zararı telafi etmesi gerektiğini, davacı taraf açısından sebepsiz zenginleşme oluşturacağını, fahiş, haksız ve mesnetsiz maddi tazminat talebinin hukuken himaye edilemez olduğunu. Kazaya karışan kar küreme aracıyla kar temizleme faaliyetini yürüten şirketin …. Taah. Nak. Elek. İnş. Mal. Hay. Tic. San. Ltd. Şti. olduğunu, alt işveren konumunda olduğunu, müvekkili kurum ile yüklenici firma arasında yapılan sözleşme gereğince kaza olması taahhüdün yerine getirilmesi süresince vuku bulucak kazalardan ve bu kazaların sebep olacağı zararlardan can ve mal kaybından ve üçüncü şahıslara karşı yapılacak her türlü zararlardan yüklenici doğrudan doğruya sorumlu olduğunu belirterek müvekkili kurumun meydana gelen kazada herhangi bir kusuru ve ihmali bulunmadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Davalı … Müdürlüğü cevap dilekçesi ekinde Bayburt Ağır Ceza Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasındaki bilirkişi raporu örneğini, Karayolları Bölge Müdürlüğü 106 Şube (Bayburt) Şefliği Devlet ve İl Yollarında Kar ve Buzla Mücadele İle Bakım, Yapım, Onarım İşleri Yapılması İşi Sözleşmesi örneğini sunmuştur.
BİRLEŞEN DAVADA İSTEM:
Davacılar vekili tarafından mahkememize sunulan 11/09/2015 havale tarihli dava dilekçesinde özetle; Bayburt Organize Sanayi mevkiinde 23/01/2014 günü saat 03:15’de davalılardan … Turizm Ticaret Ltd.Şti.’ne ait … plakalı yolcu otobüsü sürücüsü davalılardan …ile asıl işveren konumunda olan davalı … Müdürlüğü taşeronu davalı ….Şti.’ne … plaka nolu kar temizleme aracının sürücüsü olan davalı …meydana getirdiği trafik kazası sonucunda hayatını kaybeden yolculardan …, müvekkili … ve …’nun oğlu, diğer davacılardan … ve …’in ise ağabeyi olduğunu, kaza nedeniyle açılan iş bu davanın kazada asli kusurlu olan … plakalı otobüsün sürücüsü olan …’nun bahse konu aracın maliki … Turizm Ticaret Ltd.Şti.’ne ait aracın … Şirketine … nolu poliçe ile ZMMS yapıldığını. Bu nedenlerle, öncelikle alacaklarının teminat altına alınabilmesi için kazaya karışan araçların, davalılara ait diğer araçların trafik kayıtları üzerine, varsa davalılar adına kayıtlı taşınmazların tapu kayıtları üzerine ihtiyati haciz niteliğinde ihtiyati tedbir konulmasına karar verilmesini, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla alacaklarının belirli hale geldiğinde arttırılmak üzere (HMK’nun 107) davacılardan … ve … için ayrı ayrı 1.000,00 TL destekten yoksun kalma tazminatı ile 250.000,00 TL manevi tazminatın, davacılardan … ve … için ayrı ayrı 1.000,00 TL destekten yoksun kalma tazminatı ile 100.000,00 TL manevi tazminatın, toplam 704.000,00 TL destekten yoksun kalma ve manevi tazminatın davalılardan kaza tarihinden itibaren işleyecek ticari temerrüt (avans) faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen (davalı … A.Ş. yönünden teminat limitleri dahilinde) tahsiline karar verilmesini, bahse konu destekten yoksun kalma ve manevi tazminat alacakları için kaza tarihi olan 23/01/2014 tarihinden itibaren ticari temerrüt (avans) faizi alınmasına, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin de davalılara yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili dava dilekçesi ekinde, Trafik kazası tespit tutanağı, Bayburt Ağır Ceza Mahkemesi’nin … Esas, 2014/80 Karar sayılı ve 03/12/2014 tarihli kararı, iddianame fotokopisi, Adli Tıp Kurumu’nun ek bilirkişi raporu, … poliçe nolu ZMMS poliçe fotokopisi, Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin … Esas, … Karar sayılı kararı, …’nun aldığı eğitim ve başarılarını gösteren bir kısım mezuniyet, uzmanlık ve başarı belgeleri ile sertifika vd. Diğer belgelerinin fotokopileri ibraz etmiştir.
Duruşmalara gelen davacı vekili dava dilekçesini tekrarla davanın kabulünü talep etmiştir.
BİRLEŞEN DOSYADA SAVUNMA :
Davalı … Şirketi vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu kazaya karışan … plakalı aracın müvekkili şirket tarafından 12/01/2014-2015 tarihleri arasında geçerli olmak üzere … nolu Zorunlu Karayolu Taşımacılık Sigorta Poliçesi ile sigortalandığını. Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortasının şehirlerarası ve uluslararası taşımalara ilişkin olarak teminat sağladığını, poliçe teminatları dahilinde güvence altına aldığını, söz konusu kazanın şehirlerarası yolculuk esnasında gerçekleştiğinin ispat edilmesi gerektiğini. Poliçe teminatının ancak araçta yolcu olarak taşınan biletli yolcuları kapsadığını. Davacı tarafından dosyaya sunulan belgelerin tebliğ edilmediğini, araçta yolcu olarak taşınıldığının ispatlanması gerektiğini. Davacı tarafından dosyaya sunulan deliller arasında yolcu bileti bulunmadığını, poliçe teminatının ön koşulu gerçekleşmediğini, bileti olmayan yolcunun zararı taşımacılık poliçesinden değil, zorunlu karayolu mali mesuliyet poliçesinden karşılanmak zorunda olduğunu. Manevi tazminat taleplerinin zorunlu karayolu taşımacılık poliçe teminatının bulunmadığından teminat dışı olduğunu. Müvekkili şirketin sorumluluğunun poliçedeki limitler ve sigortalı araca atfedilebilecek kusur ile sınırlı olduğunu. Dava konusu olayla ilgili olarak ceza soruşturması dosyası ve varsa kusur durumunu gösteren bilirkişi raporu celp edildikten sonra meydana gelen kazada kusur durumunun tespiti için dosyanın uzman bilirkişi heyetine veya Adli Tıp Kurumu Trafik İhtisas Kurulu’na sevk edilmesini talep ettiğini. Destekten yoksun kalma tazminatının ayrı ve bağımsız hak olduğunu, destek iddialarının kanıtlanması gerektiğini. Dava konusu olayın ticari iş niteliğinde olmadığını, davacının avans faizi talebinin reddi gerektiğini, davacıya SGK tarafından ödeme yapılıp yapılmadığının tespitinin gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
Davalı …cevap dilekçesinde özetle; davanın olayın meydana geldiği Bayburt ili veya ikametgahının bulunduğu yerde açılması gerektiğini, bu nedenle yetki itirazında bulunduğunu, esasa ilişkin beyanlarında ise; ceza davasının sonucunun beklenilmesi gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
Davalı … Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili idare aleyhine açılan davanın trafik kazasından kaynaklı tazminat davası olduğunu, görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemesi olduğundan bahisle görev itirazında bulunduğunu. Dava konusu trafik kazası ile ilgili olarak ceza yargılamasının yapıldığı Bayburt Ağır Ceza Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasında bilirkişi raporunda kazanın oluşumunda greyder sürücüsü …herhangi bir kusuru ve ihmali olmadığını. Meydana gelen kazada yol üzerinde kar mücadelesi yapan iş makinesini ikaz lambası yanar olduğu halde görmesine rağmen hızını azaltmayarak ve iş makinesinin sağından geçen otobüs sürücüsü …’nun kazaya sebebiyet verdiğini. Kaza mahallinin tam kavşak noktası olmasına ve ayrıca Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 141. maddesinin a fıkrasının 5. maddesi gereğince yolun yapım ve bakımından sorumlu müvekkili kuruma ait kar ve buz mücadelesi çalışmalarında kullanılan araçların geçen ve çalışma üstünlüğü bulunmasına rağmen iş makinesini sağdan hiç hız kesmeden geçmeye çalışarak kazaya sebebiyet verdiğini, kazanın oluşumunda müvekkili idarenin kusuru bulunmadığını, maddi ve manevi tazminat miktarının fahiş olduğunu, davacının iddia ettiği zararı kabul etmediklerini. Maddi tazminatın zarar verici olay dolayısıyla zarar görenin iradesi dışında maruz kaldığı zararı gidermek olduğunu, hukukun temel prensibinin maddi tazminatın kâr ve kazanca vesile olmamasını, kişilerin sebepsiz zenginleşmesine yol açmayacak düzeyde olması gerektiğini, maruz kalınan zararı telafi etmesi gerektiğini, davacı taraf açısından sebepsiz zenginleşme oluşturacağını, fahiş, haksız ve mesnetsiz maddi tazminat talebinin hukuken himaye edilemez olduğunu. Kazaya karışan kar küreme aracıyla kar temizleme faaliyetini yürüten şirketin …. Taah. Nak. Elek. İnş. Mal. Hay. Tic. San. Ltd. Şti olduğunu, alt işveren konumunda olduğunu, müvekkili kurum ile yüklenici firma arasında yapılan sözleşme gereğince kaza olması taahhüdün yerine getirilmesi süresince vuku bulucak kazalardan ve bu kazaların sebep olacağı zararlardan can ve mal kaybından ve üçüncü şahıslara karşı yapılacak her türlü zararlardan yüklenici doğrudan doğruya sorumlu olduğunu belirterek müvekkili kurumun meydana gelen kazada herhangi bir kusuru ve ihmali bulunmadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLER VE DEĞERLENDİRİLMESİ :
Asıl dava dosyasında; Davacılar vekilince 03/09/2015 ve 23/09/2015 havale tarihli cevaba cevap dilekçelerini, … Şirketi vekilince 05/11/2015 havale tarihli 2.cevap dilekçesini dosyaya sunmuşlardır.
Asıl ve birleşen dava dosyasında İstanbul Emniyet Müdürlüğü Trafik Tescil Şube Müdürlüğü’nden … plaka sayılı aracın trafik kaydı celp edilerek dosya içerisine alınmıştır.
… A.Ş.’den … plaka kasıyı araca ilişkin poliçe ve hasar dosyası celp edilerek dosya içerisine alınmıştır.
Trabzon SGK İl Müdürlüğü’ne, İzmir SGK İl Müdürlüğü’ne, … Koleji’ne, Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimliği’ne yazılan müzekkereler ile mahkememizce istenilen bilgi ve belgelerin gönderildiği anlaşılmıştır.
Asıl dava dosyasında; dava konusu … plaka sayılı araç üzerine 2918 sayılı yasa gereğince 15/07/2015 tarihli tensip zaptı ile ihtiyati tedbir konulmuştur.
Birleşen dava dosyasında; dava konusu … plaka sayılı davalı … Turizm Tic.A.Ş.’ye ait araç üzerine, … plaka sayılı davalı …. Taah. Nak. Elek. İnş. Mal. Hay. Tic. San. Ltd. Şti.’ne ait araç üzerine ihtiyati tedbir konulmuştur.
Asıl dava dosyasında; davacı yanca davalılar adına kayıtlı taşınmazlar üzerine ihtiyati tedbir konulmasını talep etmiş ise de; ihtiyati tedbir talebinin önceden sonucu elde etmeye matuf olduğundan talebi reddolunmuştur.
Asıl ve birleşen dava dosyasının davacılarına ait nüfus kayıt örneği uyap sisteminden çıkartılarak dosya içerisine alınmıştır.
Asıl ve birleşen dava dosyasında davacıları ile davalı …ve …sosyo ekonomik durumu araştırmaları zabıta marifetiyle yaptırılarak dosya içerisine alınmıştır.
… Turizm Tic.Ltd.Şti. Trabzon Otogar Şubesinden asıl dava dosyasındaki davacılara ait yolcu taşıma bilet örnekleri ile yine birleşen dosyada davacılara ait yolcu taşıma bilet örnekleri celp edilerek dosya içerisine alınmıştır.
Bayburt Ağır Ceza Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası uyap üzerinden celp edilerek dosya içerisine alınmış, ceza dosyasının yapılan incelemesinde; 03/12/2014 tarih ve … karar sayılı ilamı ile “…sanık … hakkında 2 yıl hapis cezası ile cezalandırılmasına, 5237 sayılı TCK’nun 62/1.madde ve fıkrası gereğince cezası 1/6 oranında indirilerek 1 yıl 8 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verildiğini, sanık …hakkında 6 yıl hapis cezası ile cezalandırılmasına, 5237 sayılı TCK’nun 62/1. Madde ve fıkrası gereğince cezası 1/6 oranında indirilerek 5 yıl hapis cezası ile cezalandırılmasına…” karar verildiği anlaşılmıştır.
Asıl dava davacılar vekilince tanık listesi dosyaya sunulmuştur.
Her ne kadar davalı … Turizm Tic.Ltd.Şti. Davanın … A.Ş. ve … A.Ş.’ye ihbar edilmesini istemiş ise de delil avansı yatırılmadığından, söz konusu istek yerine getirilememiş, ön inceleme tensip zaptı ile kendisine tebliğden itibaren iki hafta mehil verilerek yatırılması istenen delil avansının da süresi içerisinde yatırmadığı anlaşıldığında, söz konusu şirketlere ihbar dilekçeleri tebliğ olunamamıştır.
28/01/2016 tarihli ön inceleme duruşmasında, davalı … Turizm Şti.’nin yetki itirazı HMK 16. maddesi gereğince, davalı … Müdürlüğü’nün görev itirazı ise davanın niteliği dikkate alınarak reddolunmuştur.
15/12/2015 tarihli ön inceleme tensip tutanağı ile 6545 sayılı yasanın 45 vd. maddeleri uyarınca Ticaret mahkemelerinin heyet halinde bakacağı işler ve tek hakimli bakacağı işler ayrı ayrı sayıldığından dava konusunun miktarı dikkate alınarak dosyanın mahkememiz heyet halinde bakılmasına karar verilmiştir.
Mahkememizce; 10/03/2016 tarihli duruşmada asıl dosya davacı tanıklarından …, …, yeminli olarak dinlenilmiştir. Tanık … beyanında “…davacı … mesai arkadaşı olduğunu, kendisi ve ailesini tanıdığını, kaza anında olmadığını, kaza hakkında bilgisinin olmadığını, kazadan sonra arkadaşının ve ailesinin büyük üzüntü ve travma yaşadıklarını, halen kazanın etkilerini taşıdıklarını, vefat eden çocuklarının 8 yaşında olduğunu, özel okulda okuduğunu, ayrıca … uzman doktor olduğunu, yaralandığı süre içinde çalışmadığını, bu nedenle kayıpları olduğunu, vefat eden …’nın özel resim yeteneğine sahip olduğunu, bu konuda ödül aldığını, özel ve güzel bir çocuk olduğunu…” beyan ettiği, tanık … beyanında “…kaza olduğunda söz konusu araç içerisinde olduğunu, kendisinin ön tarafta oturduğunu, tatile gittiklerini, gece saat 03:30 civarında kazanın gerçekleştiğini, saat 24:00 civarında yola çıktıklarını, yağış olduğunu, şöförün hızlı gittiğini, kendisinin uyuduğunu, büyük bir patırtı duyduğunu, otobüsün devrildiğini, insanların panik içerisinde olduğunu, kazada 3 kişinin vefat ettiğini, davacının vefat eden çocuğuna kalp masajı yapıldığını, büyük ihtimalle orada ex olduğunu, kaza anında diğer davacı …’ın kardeşine feryatlarını duyduğunu, yerlerin buzlu ve karlı olduğunu, vefat eden …’nın ilkokula gittiğini, resimle ilgili özel yeteneği olduğunu, ailesinin çocuğu ile sürekli ilgili olduğunu, davacı … yoğun bir travma geçirdiğini, tedavisi için anti depresan ilaçlar kullandığını, ağlama atakları geçirdiğini, kısmen işine de yansıdığını, kaza sebebiyle kendisinin de yaralandığını, kolundan bir müddet fizik tedavi gördüğünü, tek başına nöbet tutamaz hale geldiğini, eşinden destek aldığını, çalışamadığı sürede döner sermaye gelirinden mağdur kaldığını, davacı …’ın tüm kaza anına şahit olduğunu, hastanede sürekli bulunduğunu, tüm olumsuzlukları yaşadığını, yine …’ın strese bağlı olarak vitiligo denilen cilt hastalığı yaşadığını, emniyet kemeriyle ilgili otobüste kendilerine herhangi bir uyarı yapılmadığını, genelde emniyet kemerlerinin takılı olup olmadığı konularında bilgi sahibi olmadığını, birleşen dosya davacı vekilinin talebi üzerine sorulan soruya beyanında kaza anında insanların üst üste geldiğini, birleşen dosya davacılarını tanımadığını, hepsinin büyük çöküntü ve travma yaşadığını…” beyan etmiştir.
Birleşen dava dosyasında davacılar vekili 23/03/2016 havale tarihli dilekçesi ile delillerini ve tanık listesini bildirmiştir.
Mahkememizce; 05/05/2016 tarihli duruşmada birleşen dosya davacı tanıklarından …, …, … ve … yeminli olarak dinlenilmiştir. Tanık … beyanında”…kaza anında olay mahallinde olmadığını, kazada yaralanan … ve ailesini tanıdığını, aynı işyerinde çalıştıklarını, kaza nedeniyle ailenin çöküş yaşadıklarını, davacı …’nun bir müddet çalışmadığını, sonrasında olayı unutmak ve işiyle meşgul olmak amacıyla yeniden göreve başladığında eski arkadaşları olmadığını, tamamen psikolojik bunalımda olduğunu ve tamamen demerolize olduğunu, vefat eden çocuklarının … Fen Lisesinde okuduğunu, …’nun iş performansında kazadan sonra ciddi anlamda düşüş olduğunu, kapalı yerlerde durmasının kendisine zor geldiğini, erken saatlerde mesaisine son vermek zorunda kaldığını, psikiyatrik tedavi almaya başladığını, olayın üzerinden 2,5 yıl geçmesine rağmen halen öfke atakları gördüğünü, davacı … ile aynı serviste çalıştıklarını, olayın şokunun halen üzerinden atamadığını…” beyan ettiği, tanık … beyanında “…davacılardan … ile serbest avukatlık yapmaları nedeniyle birlikte çalıştıkları için tanıdığını, kaza anıyla ilgili bilgisinin olmadığını, kaza sonrasında …’nun uzun bir müddet işlerini takip edemediğini, işe gelemediğini, sonrasında da dikkat dağınıklığı ve bir kısım psikolojik sorunlar sebebiyle işlerini takip edemediğini, vefat eden …’ı tanıdığını, annesi ve çocuklarına karşı son derece özverili olduğunu, fen lisesinde öğrenci olduğunu, annesinin sürekli bizzat veya telefonla irtibatlı olduğu ve takip ettiğini, derslerinde iyi, zeki ve başarılı olduğunu, sosyal yönü gelişmiş yetenekli çocuk olduğunu…” beyan ettiği, tanık … beyanında “…kaza anına şahit olmadığını, ancak aileyi 20 yılı aşkın süredir tanıdığını, …’ı bebekliğinden beri tanıdığını, …’ın iyi yetiştirilmiş kültürlü farklı ve yetenekli çocuk olduğunu, ölümüyle bütün aileyi depresyona soktuğunu, ailesi, annesi avukat, babası doktor, amcası mühendis, halası öğretmen, dayıları doktor, teyzesi öğretmen olduğu, ailenin kültür ve ekonomik açıdan donanımlı olduğunu, ailesinin …’ı yurt dışında okutmayı düşündüğünü, annesi davacı …’ın tıp doktoru olduğunu, fakat çocuğu ile daha çok ilgilenebilmek için mesleğini bıraktığı ve hukuk bitirdiği avukatlık yapmaya başladığını, diğer davacılar … ve …’in abilerinin ölümüyle tamamen üzüntüye kapıldıklarını…” beyan ettiği, tanık … beyanında “…kazaya karışan otobüsün içinde olduğunu, otobüsün en arka sağ cam tarafında oturduğunu, yanında müteveffa …, ön tarafında ise vefat eden küçük … ve annesi, diğer vefat eden doktor bayan ve kızının da hemen çaprazında oturduğunu, gece saat 02:30 civarında herkes uykulu halde otobüsün fren yaptığını duyduğunu, sonra ayağa kalktığını otobüsün frenle kar küreme aracının ön kısmına doğru gittiğini gördüğünü, sonrasında ise çarptığını, otobüsün sol arka kısmından bir darbe aldığını ve sağ tarafa doğru yattığını, daha sonra ise sürüklendiğini, insanların sağa sola savrulduğunu, yaklaşık 40 metre sürüklendiğini, kapıların bir müddet açılmadığını, … ve …’nın koridora savrulduğunu, her ikisinin de en alta sıkıştıklarını, zannederse olay anında vefat ettiklerini, …’nın annesinin koltukla cam arasında sıkıştığını, … ve diğer vefat eden doktor hanımın ikisi birbirine sıkışmış vaziyette olduklarını, elleri ile toprağı ve karı kazıyarak çıkarmaya çalıştığını, ancak başarılı olamadığını, kaza anında şoförün hızlı gittiğini düşündüğünü, kendilerine kemer uyarısı yapılmadığını, şöförün genel olarak yol boyunca hızlı ve uygunsuz şekilde araç kullandığını, kaza anında çok yoğun kar yağışı olmadığını, derecenin -7 gibi olduğunu, buzlanma olduğunu. …’ın doğumundan itibaren aileyi tanıdığını, kazadan sonra ailenin içine kapanık hale geldiğini, üzüntü ve travma halinin hâlâ devam ettiğini, davacı küçüklerin abilerini sorduğunu, ölümüne alışamadıklarını, davacı …’ın mesleğinden ve çalışmaktan bıkmış hale geldiğini, başarılı ve çalışkan birisi olduğunu, akademik başarısı yanında aktif kültürel çalışmaları olan bir çocuk olduğunu…” beyan etmiştir.
Mahkememiz iş bu dosyası ile yine mahkememizin … esas sayılı dosyasında dava konusunun ve taraflarının kısmen aynı olduğundan bahisle 10/03/2016 tarihinde birleştirilmesine karar verilerek, anılan mahkememizin … esas sayılı dosyası, bu dosyamız içerisine alınmıştır.
Mahkememiz asıl ve birleşen dosyada delillerin toplanılmasına müteakip, İstanbul Adli Tıp Başkanlığı Trafik İhtisas Dairesine gönderilerek davalıların kusur oranlarının ayrı ayrı tespit edilmesi yönünde aldırılan 27/09/2016 havale tarihli raporunda özetle; “…davalı sürücü …yönetimindeki otobüs ile yola gereken dikkati vermemiş, mahal şartlarının üzerinde bir hızla seyrini sürdürüp kavşağa asgari hızla müteyakkız bir şekilde yaklaşmamış, önündeki greyderi kurallara aykırı olarak sağ tarafından geçme amelesinde bulunarak olayın meydana gelmesine sebebiyet verdiğini, dikkatsiz, özensiz ve nizamlara aykırı hareket etmiş olup olayda %85 oranında asli kusurlu olduğu. Davalı sürücü … yönetimindeki greyder ile olay mahalli yolda kar küreme işi yapmakta iken gerisinden gelip sellektör de yaparak kendisini geçme isteğini belirten otobüsü dikkate alarak seyrini daha kontrollü bir şekilde sürdürmemiş, dikkat ve özen yükümlüğüne aykırı davranmış olmakla olayda alt düzeyde %15 oranında tali derecede kusurlu…” olduğu yönünde raporunu sunmuştur.
Adli Tıp raporu taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edilmiştir. Davalı … Şirketi A.Ş. vekili 10/10/2016 havale tarihli dilekçesi ile adli tıp raporuna karşı itirazlarını sunduğu, bir kısım davacılar vekilinin ise rapora bir diyeceğinin olmadığını 17/11/2016 tarihli duruşmada beyan ettiği anlaşılmıştır.
Kusur raporu sonrası dosya talimat yazımız aracılığıyla Ankara Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesi’ne gönderilerek destekten yoksun kalma hesabı konusunda aktüer bilirkişi … aldırılan 30/01/2017 havale tarihli ayrıntılı bilirkişi raporunda özetle; “…Asıl dava yönünden; davacıların murisleri ve desteği …’in hayatını kaybetmesi nedeniyle uğramış oldukları (yetiştirme giderinin mahsubu ile) maddi destekten yoksun kalma zararlarının baba … yönünden 17.278,78 TL, anne … yönünden 20.550,25 TL olduğu, davacı … geçici iş gücü kaybı nedeniyle gelir kaybı tazminatının hesaplanabilmesi için geçici iş göremezlik raporu alınması sonrası geçici iş göremezlik dönemi için gelir kaybı tazminatı yapılabileceğini. Birleşen dava yönünden; davacıların murisleri ve desteği … hayatını kaybetmesi nedeniyle uğramış oldukları (yetiştirme giderinin mahsubu ile) maddi destekten yoksun kalma zararlarının, baba … yönünden 28.842,72 TL, anne … yönünden 29.492,80 TL olarak hesaplandığı, davacı kardeşler … ve … yönünden şartları bulunmadığından maddi tazminat hesaplaması yapılmadığı…” yönünde raporunu sunmuştur.
Bilirkişi raporu taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edilmiştir.
Asıl dosya davacılar vekili bila tarihli dilekçesiyle bilirkişi raporuna karşı itirazlarını sunduğu anlaşılmıştır.
Birleşen dosya davacılar vekili 27/02/2017 havale tarihli dilekçesiyle bilirkişi raporuna karşı itirazlarını sunduğu anlaşılmıştır.
Davalı … Tic.Ltd.Şti. Vekili 21/03/2017 havale tarihli dilekçesiyle bilirkişi raporuna itirazlarını sunmuştur.
Davalı … Şirketi vekili 16/02/2017 havale tarihli dilekçesi ile ibraname ve sulh anlaşmasını sunduğu, sulh anlaşması gereği davacı taraf ile karşılıklı şekilde avukatlık vekalet ücreti ve yargılama gideri talebi bulunmadığını, sulh anlaşması nedeniyle davanın feragat nedeniyle reddini talep ettiği anlaşılmıştır.
Asıl dava dosyası davacılar vekili 17/02/2017 havale tarihli dilekçesiyle davalı … Şirketi, sigortalı araç maliki … Turizm Tic.Ltd.Şti ve araç sürücüsü …yönünden destekten yoksun kalma tazminatı talebinden feragat ettiğini beyan ettiği anlaşılmıştır.
Asıl dosya yönünden davacılar vekili ile bir kısım davalılar vekilinin bilirkişiden ek rapor aldırılması yönündeki talepleri 30/03/2017 tarihli duruşmada reddolunmuştur.
Birleşen dosya davacılar vekili 20/04/2017 havale tarihli dilekçesi ile davasını ıslah ettiği ve ıslaha ilişkin harcı mahkeme veznesine ikmal ettiği anlaşılmış, ıslah dilekçesinin örneği davalılara tebliğ edilmiştir.
Mahkememizce iddia, savunma, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; … tarih, … esas ve … karar sayılı kararı ile “…ana dava yönünden; istenilen maddi tazminatlar açısından; … Müdürlüğü yönünden açılan davanın husumet yönünden reddine, … Şirketi, … Turizm Ticaret Limited Şirketi ve …yönünden açılan destekten yoksun kalma tazminatı yönelik talebin vaki feragat sebebiyle reddine, … İnşaat Mal. Hay. Tic. San. Ltd. Şti. ve … yönünden açılan davanın destekten yoksun kalma tazminatına yönelik ödenen miktarın ibra olunan miktarı aşmadığı da nazara alınarak reddine, davacı …’in gelir kaybına yönelik talep yönünden davanın kabulü ile; 7.948,00 TL’nin … Müdürlüğü dışında diğer davalılardan müştekeren ve müteselsilen alınarak dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacı …’e ödenmesine, istenilen manevi tazminatlar yönünden açılan davanın; … Müdürlüğü yönünden açılan davanın husumet yönünden reddine, diğer davalılar yönünden açılan davanın kısmen kabulü ile; davacı … ve eşi … için ayrı ayrı 50.000,00 TL, … için 20.000,00 TL olmak üzere toplam 120.000,00 TL’nin kaza tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte (… Şirketi yönünden bir talep olmadığından bu davalı hariç olmak üzere) davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara ödenmesine, Birleşen dosya yönünden; … Müdürlüğü yönünden açılan davanın husumetten reddine, destekten yoksun kalma yönünden açılan davanın davacılar … ve … yönünden reddine, … ve … yönünden destekten yoksun kalmaya yönelik açılan davanın yapılan ıslah da dikkate alınarak; 28.842,72 TL’nin davacı … ve 29.492,80 TL’nin davacı … yönünden kabulü ile davalı sigorta şirketi yönünden dava tarihinden, diğer davalılar yönünden ise kaza tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen alınarak yukarıda belirtilen miktarlarda kendilerine ödenmesine, istenilen manevi tazminatlar yönünden açılan davanın; … Müdürlüğü yönünden açılan davanın husumet yönünden reddine, diğer davalılar yönünden açılan davanın kısmen kabulü ile; davacı … ve … için ayrı ayrı 50.000,00 TL, … ve … için ayrı ayrı 20.000,00 TL olmak üzere toplam 140.000,00 TL’nin kaza tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalılardan (sigorta şirketi yönünden talebin teminat limitleri çerçevesinde istendiğinden bu yönde sigorta şirketinin bir teminatı olmadığından sigorta şirketi hariç diğer davalılardan) müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara ödenmesine…” karar verilmiştir.
Verilen kararın süresinde asıl dosya davacılar vekili ile birleşen dosya davacılar vekili ile her iki dosya davalısı davalı … Turizm Tic.Ltd.Şti. vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulduğu anlaşılmıştır.
Dosyamızı inceleyen Samsun Bölge Adliyesi Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi Başkanlığı, … tarih, … esas ve … karar sayılı ilamı ile; “…Birleşen dosya olan … Esas sayılı dosyada davacılar …, …ve … vekilinin istinaf nedenleri yönünden;
1-Mahkemece davalı … Müdürlüğü hakkındaki maddi ve manevi tazminat davasının … Müdürlüğü ile yüklenici … Ltd.Şti arasındaki sözleşmede kaza olması durumunda zararlardan yüklenicinin sorumlu olduğuna ilişkin hüküm bulunması sebebiyle husumetten reddine karar verilmiştir.
Öncelikle, davalı ….Taah.Ltd.Şti kazanın meydana geldiği yerde kar ve buzla mücadele ile bakım, yapım, onarım işini üstlenen yüklenici firma, davalı … Müdürlüğü ise söz konusu işi davalı şirkete ihale eden, yaptıran kamu kuruluşu olup, davalı … Müdürlüğü yönünden de davada adli yargı görevli olup, (Yargıtay 17.HD’nin … Esas … Karar sayılı ilamı) mahkemece sözleşmenin 33.3 maddesinde belirtilen taahhüdün yerine getirilmesi süresince vuku bulacak kazalardan ve bu kazaların sebep olacağı zararlardan, can ve mal kaybından ve 3.sahışlara karşı yapılacak her türlü zarardan doğrudan yüklenici sorumludur hükmüne dayanarak … Müdürlüğü hakkındaki davanın husumetten reddine karar verilmişse de, söz konusu sözleşmedeki hükmün işi ihale eden … Müdürlüğü ile yüklenici … Ltd. Şti arasındaki hukuki ihtilaflarda hüküm doğuracağı, 3.şahıslara karşı ileri sürülemeyeceği ve somut olayda ilgili sözleşme hükmünün işi ihale eden kamu kurumu … Müdürlüğü ile yüklenici … Ltd. Şti arasındaki iç ilişkiye ilişkin olup, davacılara karşı sonuç doğurmayacağı ve bu nedenle davalı … Müdürlüğü hakkındaki davada yerinde olmayan yazılı gerekçeyle davanın reddine karar verilmesinin isabetsiz olduğu, davacılar vekilinin bu yöne ilişkin istinaf isteminin yerinde olduğu;
2-Mahkemece destek … gelirini asgari ücret üzerinden kabul edip hesaplama yapan aktüerya bilirkişisi raporuna göre hüküm kurulmuştur.
Somut olayda, davacı babanın doktor, annenin avukat olup ekonomik durumlarının iyi olması, sosyal yaşam seviyelerinin yüksek olması, destek …’ın sunulan eğitim öğretim belgelerine göre başarılı bir öğrenci olması hususları gözetildiğinde; küçük yaşta vefat eden desteğin yaşamış olsaydı üniversite eğitimi alacağının ve bu nedenle asgari ücretin üzerinde gelir elde edebileceğinin kabulü gerekmekte olup, (Yargıtay 17.HD’nin … Esas … Karar sayılı ilamı) mahkemece aktüerya uzmanı bilirkişiden bu konuda ek rapor alınarak sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken destek …’ın gelirinin asgari ücret olarak kabul edilip, destek zararını hesap eden aktüerya raporuna göre hüküm kurulmasının isabetsiz olduğu ve davacılar vekilinin bu yöne ilişkin istinaf istemleri yerinde olmakla davacılar …, …ve … vekilinin istinaf isteminin kabulüyle hükmün HMK 353(1)a-6 gereği kaldırılmasına ve iade nedeni dikkate alınarak manevi tazminat konusundaki istinaf isteminin bu aşamada incelenmesine yer olmadığı,
3-Davacılar … ve … yönünden açılan destek tazminatı davasının reddine karar verilmiştir.
Kardeşler yönünden kural olarak kardeşlerin birbirlerine karşı bakım ödevinin bulunmadığı, MK nun 315. ve 316 . İle TMK nun 364.maddesine göre kardeşin kardeşe desteği için özel koşulların bulunmasının gerektiği, kanuni nafaka mükellefiyeti, mükellefin refah halinde bulunması şartına bağlı olduğu, bu konudaki yerleşik yargı kararlarına göre ancak sağlığında eylemli ve düzenli olarak yardım eden kardeşin öteki kardeşin desteği sayılabileceği, somut davada üretici konumda olmayan müteveffanın davacı kardeşlere olay tarihi itibariyle desteğine muhtaç olduğu yönünde herhangi bir bilgi ya da belgenin bulunmaması karşısında müteveffanın desteğine muhtaç olmadığının kabul edilmesi gereken davacılar … ve … yönünden açılan destek tazminatına hükmedilmesi yönündeki davanın reddine karar verilmesinin yerinde olduğu, buna göre bu yöndeki istinaf sebebinin yerinde olmadığı,
Ana dosya olan 2015/321 Esas sayılı dosyada davacılar …, … ve … vekilinin istinaf nedenleri yönünden;
1-Mahkemece davalı … Müdürlüğü hakkındaki manevi tazminat davasının … Müdürlüğü ile yüklenici … Ltd.Şti arasındaki sözleşmede kaza olması durumunda zararlardan yüklenicinin sorumlu olduğuna ilişkin hüküm bulunması sebebiyle husumetten reddine karar verilmiştir.
Öncelikle, davalı ….Taah.Ltd.Şti kazanın meydana geldiği yerde kar ve buzla mücadele ile bakım, yapım, onarım işini üstlenen yüklenici firma, davalı … Müdürlüğü ise söz konusu işi davalı şirkete ihale eden, yaptıran kamu kuruluşu olup, davalı … Müdürlüğü yönünden de davada adli yargı görevli olup, (Yargıtay 17.HD’nin … Esas … Karar sayılı ilamı) mahkemece sözleşmenin 33.3 maddesinde belirtilen taahhüdün yerine getirilmesi süresince vuku bulacak kazalardan ve bu kazaların sebep olacağı zararlardan, can ve mal kaybından ve 3.sahışlara karşı yapılacak her türlü zarardan doğrudan yüklenici sorumludur hükmüne dayanarak … Müdürlüğü hakkındaki davanın husumetten reddine karar verilmişse de, söz konusu sözleşmedeki hükmün işi ihale eden … Müdürlüğü ile yüklenici … Ltd. Şti arasındaki hukuki ihtilaflarda hüküm doğuracağı, 3.şahıslara karşı ileri sürülemeyeceği ve somut olayda ilgili sözleşme hükmünün işi ihale eden kamu kurumu … Müdürlüğü ile yüklenici … Ltd. Şti arasındaki iç ilişkiye ilişkin olup, davacılara karşı sonuç doğurmayacağı ve bu nedenle davalı … Müdürlüğü hakkındaki davada yerinde olmayan yazılı gerekçeyle manevi tazminat isteminin reddine karar verilmesinin isabetsiz olduğu, davacılar vekilinin bu yöne ilişkin istinaf isteminin yerinde olduğu;
2-Davalılar … Müdürlüğü ile …. Ltd. Şti ve … hakkındaki maddi tazminat isteminin destek zararının ibra olunan miktarı aşmadığı gerekçesiyle reddine karar verilmesine ilişkin istinaf nedeni yönünden;
Davalı … Sigorta, dava açıldıktan sonra davaya konu trafik kazası nedeniyle açılan dosyaya ilişkin 56.000,00 TL maddi, 6.510,00 TL vekalet ücreti, 7.920,00 TL faiz, 500,00 TL yargılama gideri olmak üzere toplam 70.930,00 TL destekten yoksun kalma tazminatı ödemesi yapmış, davacılar vekili yapılan ödeme nedeniyle davalı sigorta şirketi ile … Tur. Ltd. Şti ve …’nu ibra ettiği ve 17/02/2017 tarihli dilekçeyle bu davalılar hakkındaki açmış oldukları destekten yoksun kalma tazminatı isteminden feragat ettiklerini beyan etmiştir.
KTK.nun 91. Maddesinde işletenlerin, bu kanunun 85/1 maddesine göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırma zorunluluğu getirilmiştir. Aynı yasanın 85. Maddesi ile aracın işletilmesi sırasında 3. şahısların bedeni ve maddi zarara uğratılmasından işleten doğrudan sorumlu tutulmuş, 97. madde gereğince de, zarar görenin, zarara neden olan aracın zorunlu trafik sigortacısından doğrudan talep ve dava hakkı bulunduğu belirtilmiştir. Ancak, zorunlu trafik sigortacısının zarardan sorumluluğu 93. madde gereğince belirlenen ve poliçede belirtilen teminat miktarı ile sınırlıdır.
İşleten ve zorunlu trafik sigortacılarının 3. kişilere karşı sorumluluklarının niteliği ise kanundan doğan 818 sayılı BK’nun 51. maddesince müteselsilen sorumluluk olup, BK’nun 142/1.maddesi gereğince; alacaklı, müteselsil borçluların tümünden veya birinden borcun tamamen veya kısmen tahsilini isteyebilir. Borcun tamamen tahsiline kadar bütün borçluluların sorumluluğunun devam edeceği de aynı yasanın 142/2 maddesinde açıklanmıştır.
Müteselsil borçlulardan birinin alacaklıya karşı sürebileceği def’iler varsa bunu diğer borçlulardan bağımsız olarak ileri sürmesi mümkün olup, bu defi sonucu kurtulduğu borç miktarını diğer müteselsil borçlulara karşı da ileri sürebilir. Bu def’iler BK’nun 143. maddesinde gösterilen ve şahsi ilişkiler veya müteselsil borcun sebep veya konusundan doğan def’iler olup bunların dışında ileri sürülen def’iler müteselsil borçlular arasındak i rücu hakkını kaldırmaz. BK’nun şimdiye kadar sözü edilen düzenlemeler alacaklıya karşı dış ilişkilerle ilgili olup, borcun ödenmesinden sonra müteselsil borçlular arasındaki iç ilişkilerde BK.nun 144. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre müteselsil borçlular arasında aksine bir sözleşme bulunmadığı takdirde borçlulardan biri diğer borçluların durumunu ağırlaştıramaz. Dış ilişkide alacaklıya karşı sonuç doğurabilen böyle bir işlem, iç ilişkide rücu hakkını kısmen veya tamamen kaldırıcı etkiye sahip değildir.
Diğer taraftan davadan feragat, öncelikle bir usul işlemidir. Dava konusu olayda, davalılar arasında ihtiyari dava arkadaşlığı bulunduğundan davacı tarafın davalılardan birisi hakkındaki feragati usul hukuku bakımından diğer davalı aleyhine bir sonuç doğurmaz ise de, davadan feragat aynı zamanda bir maddi hukuk işlemi olduğundan, davalı sigorta şirketi hakkındaki feragatin, rücu hakkı bulunan diğer davalıyı etkileyip etkilemediğinin üzerinde durulması gerekir.
Yukarıda açıklandığı üzere, davalılar alacaklıya karşı borçtan müteselsilen sorumludurlar. BK.nun müteselsil sorumlulukta borçluların iç ilişkilerini düzenleyen hükümleri gereğince, müteselsil borçlulardan biri alacaklıya borcu ödediği takdirde, diğer müteselsil borçlulara rücu hakkı bulunmaktadır.
Bunun yanında, BK.nun 145/2 maddesine göre, sorumlulardan birinin zararı ödemesi halinde diğerleri bu oranda borçtan kurtulur. Ancak, müteselsil borçluların borçtan tamamen veya kısmen kurtulabilmeleri için alacaklının bil fiil tatmin edilmiş olması gerekir.
Bunun aksinin kabul edilebilmesi için alacaklının açıkça davadan feragat etmiş olması veya böyle bir feragatin durumdan kesin olarak anlaşılması lazımdır. Yine BK.nun 147. maddesi hükmüne göre, rücu hakkından yararlanan müteselsil borçlulardan her biri ödediği miktar oranında alacaklının haklarına halef olacağına ve alacaklının diğerleri zararına müteselsil borçlulardan birinin durumunu iyileştirdiği takdirde bu fiilin neticelerini şahsen tahammül edeceğine dair hükmüne havidir.
Yukarıda açıklanan ilkeler ışığında somut olaya bakıldığında; dava açıldıktan sonra davalı sigorta şirketi davacılara toplam 70.930,00 TL destekten yoksun kalma tazminatı ödemesi yapmış, aktüerya bilirkişisince davalıların %100 kusuruna göre hesaplanan destek zararı davacı … için 20.550,25 TL; … için ise 17.278,78 TL olarak hesaplandığı halde davacılar vekili davalı sigorta şirketi ile … Ltd Şti ve …yönünden davadan feragat etmiştir. Bu durumda, davacıların destek zararının davalı sigorta şirketi tarafından ödenen ve ibra ve feragat edilen miktarın altında olduğundan davacıların söz konusu feragatinin diğer müteselsil sorumlular … Müdürlüğü, … Ltd Şti ve …’ı da kapsadığının kabulü gerekir.
Böylelikle davacı taraf, davalı sigorta şirketinin durumunu iyileştirirken diğer müteselsil davalıların (borçluların) iç ve dış ilişkideki durumlarını ağırlaştırmıştır. O halde mahkemece, BK.nun 145/1 ve 147/2 maddeleri uyarınca, davacıların feragati ile davalı sigorta şirketinin tüm borçtan kurtulduğu anlaşılmakla, dava konusu tespit edilen maddi zararın davalı sigorta şirketi tarafından ödenen ve ibra (feragat konusu yapılan) miktardan az olduğu dikkate alınarak mahkemece davalılar … Müdürlüğü, … Ltd Şti ve … hakkındaki davanın da söz konusu ibra nedeniyle reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığından davacılar vekilinin bu yöne ilişkin istinaf nedeninin yerinde olmadığı,
3- Davalı Sigorta şirketi ile davacılar arasında düzenlenen ibranamede karşılıklı olarak birbirlerinden vekalet ücreti talebi olmadığını belirtmelerine karşın hükmün 1.d.cc bendinde davacılar aleyhine davalı … sigorta lehine vekalet ücretine hükmedilmesinin de isabetsiz olduğu, davacılar vekilinin 1 ve 3.bentlerden belirtilen istinaf nedenleri yerinde olmakla bu konudaki istinaf istemlerinin yerinde olduğu, iade nedeni dikkate alınarak asıl ve birleşen dosya davacılar vekili ile davalı … vekilinin manevi tazminata ilişkin istinaf istemlerini bu aşamada incelenmesine yer olmadığı,
ayrıca 6100 sayılı HMK’nun, “duruşma yapılmadan verilecek kararlar” başlıklı 353. maddesinin 1.fıkrasının a bendinde, özellikle bazı önemli ve klasik usul eksikliklerinin mevcudiyeti halinde Bölge Adliye Mahkemesinin dosyayı duruşma yapmadan yeniden görülmek üzere ilk derece mahkemesine gönderme kararı verebileceği haller bakımından düzenleme yapıldığı, anılan yasa maddesinin a bendinin 6 numaralı alt bendinde ise; mahkemece, tarafların davanın esası ile ilgili olarak gösterdikleri delillerin hiçbiri toplanmadan veya gösterilen deliller hiç değerlendirilmeden karar verilmiş olması haline yer verildiği, iş bu yasa maddesindeki “hiçbiri” “hiç” kavramlarını, dar anlamda istinaf sisteminde davanın esası ile ilgili olarak taraflarca gösterilen delil ya da delillerin kısmen toplanıp değerlendirilmekle birlikte toplanan delil ya da delillerin davayı çözümlemeden uzak olması ve esaslı eksiklik bulunması halini de kapsar şekilde yorumlamanın gerektiği, başka bir deyişle, toplanması zaruri olan delil ya da deliller toplanmakla birlikte esaslı bir eksiklik nedeniyle ihtilafı çözmeye ve hüküm kurmaya elverişli değil ise, hiç toplanmamış ve değerlendirilmemiş sayılmasının gerektiği kanaatine varılmakla istinaf başvurusuna konu mahkeme dosyasında yukarıda açıklandığı şekilde belirlenen eksik inceleme ve delil değerlendirilmesi yönündeki eksikliğin giderilmesi ve sonrasında yeniden karar verilmesi için dosyanın ilk derece mahkemesine iadesine…” dair karar verildiği anlaşılmıştır.
İstinaf ilamı taraf vekillerine tebliğe gönderilmiş ve dosya mahkememizin yukarıda numarası belirtilen esasına kayıt edilmiştir.
Bayburt Ağır Ceza Mahkemesinin … esas sayılı dosyasındaki yargıtay ilamı ve bozma sonrası duruşma zabıt örnekleri celp edilmiştir.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğine ve Tabipler Odası Başkanlığı’na yazılan müzekkereler ile mahkememizce istenilen bilgi ve belgeler celp edilerek dosya içerisine alınmıştır.
Mahkememiz dosyasında daha önce rapor hazırlayan bilirkişiden rapor aldırılmak üzere Ankara Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesine talimat yazılarak, bilirkişi…’den ek rapor aldırılmıştır. Bilirkişi tarafından sunulan 11/01/2019 havale tarihli bilirkişi raporunda özetle; “…dava konusu olayın meydana gelmesinde davalı sürücü …’nun %85, davalı sürücü …’ın %15 oranında kusurlu olduğunun 25/08/2016 tarihli raporla tespit edildiği.
Asıl dava yönünden; davacıların murisleri ve desteği …’in hayatını kaybetmesi nedeniyle uğramış oldukları (yetiştirme giderinin mahsubu ile) maddi (destekten yoksun kalma) zararlarının, baba … yönünden 41.155,57 TL, anne … yönünden 47.747,78 TL olarak hesaplandığı. Yargılama aşamasında davalı … A.Ş. tarafından davacılara maddi tazminat yerine geçmek üzere yapılan 56.000,00 TL’lik ödemenin mahkeme tarafından dikkate alınması gerektiği, davacı … geçici iş gücü kaybı nedeniyle gelir kaybı tazminatının hesaplanabilmesi için geçici iş göremezlik raporu alınması daha sonra geçici iş göremezlik dönemi için gelir kaybı tazminatı hesaplaması yapılabileceği.
Birleşen dava yönünden; davacıların murisleri ve desteği … hayatını kaybetmesi nedeniyle uğramış oldukları (yetiştirme giderinin mahsubu ile) maddi (destekten yoksun kalma) zararlarının, baba … yönünden 247.121,84 TL, anne … yönünden 252.361,64 TL olarak hesaplandığı, diğer bir anlatımla davalı sigorta şirketi dışındaki davalıların hesaplanan bu miktarların tümünden sorumlu olduğu. Davacıların davalı şirketin olay tarihi itibarıyla temin ettiği poliçe teminat limiti ile sınırlı olmak üzere davalı şirketten talep edebileceği maddi tazminat miktarının baba … yönünden 132.594,28 TL, anne … yönünden 135.405,72 TL olarak hesaplandığı, diğer bir anlatımla davalı sigorta şirketinin poliçe teminat limitleri dahilinde hesaplanan bu miktarlarla sorumlu olduğu, davacı kardeşler … ve … yönünden şartları bulunmadığından maddi tazminat hesabı yapılmadığı. Hükmedilecek tazminata davalı sigorta şirketi yönünden maddi tazminatla ve toplam 268.000,00 TL ile sınırlı kalmak kaydıyla kendisine ödeme için ilk başvuru tarihini izleyen 8 iş günü sonrasından, bu tarihin tespit edilememesi halinde davalı sigorta şirketinin talebi reddettiği tarihinden, bu tarihinde tespit edilememesi halinde dava tarihinden itibaren, diğer davalılar hakkında ise haksız fiil tarihi olan 23/01/2014 tarihinden itibaren sigortalı araçlar ticari olmakla avans faizi yürütülmesi gerektiği…” sonuç ve kanaatini içerir raporunu sunmuştur.
Bilirkişi raporu taraflara usulüne uygun olarak tebliğ olunmuştur.
Davalı … Şirketi vekili 19/02/2019 havale tarihli dilekçesi ile bilirkişi raporuna karşı beyanlarını sunmuştur.
Birleşen dosya davacılar vekili 13/05/2019 havale tarihli bedel arttırım dilekçesini sunduğu ve buna ilişkin harcını ikmal ettiği anlaşılmıştır. Islah dilekçesinin örneği davalılara tebliğ olunmuştur.
Davalı … Turizm Tic.Ltd.Şti. Vekili tarafından sunulan 23/09/2019 havale tarihli dilekçesi ile asıl dava davacılar vekili Av. …’e yapılan 50.000 TL ödemeye ilişkin dekont örneklerini sunmuştur.
26/09/2019 tarihli celse ara kararları gereğince asıl dosya davacılar vekiline 50.000,00 TL miktarlı ödemeye ilişkin beyanda bulunulması istenildiği, davacı vekilinin 12/12/2019 tarihli celsede bu hususla ilgili beyanda bulunduğu, birleşen dosya davacılar vekili tarafından kendilerine yapılan kısmi ödemelere ilişkin beyanları ile icra dosyalarının numarasını bildirdiği anlaşılmıştır.
Rize İcra Müdürlüğünün … ve … Esas sayılı dosyalarının örneği uyap üzerinden celp edilerek dosya içerisine alınmıştır.
Mahkememizin 12/12/2019 tarihli celse ara kararı gereğince davalı … Turizm Tic.Ltd.Şti. Vekiline celse arasında yapılan 50.000 TL tutarlı ödemenin hangi miktarda hangi davacının tazminat tutarının olduğuna dair beyanda bulunulması istenildiği, davalı vekilinin bu hususla ilgili 17/12/2019 havale tarihli dilekçesi ile beyanda bulunduğu, yine dilekçesi içeriğinde … A.Ş. ve … A.Ş. Tarafından davacılara yapılan ödemelere ilişkin müzekkere yazılmasını talep ettiği anlaşılmıştır.
Tüm dosya kapsamı ve toplanan deliller bir arada değerlendirildiğinde;
Taraflarca dosyaya sunulan iddia ve savunmalar, dosyamız içerisine getirtilen Bayburt Ağır Ceza Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası örneği, davacı vekilince dosyaya sunulan delil ve belgeler, sigorta şirketinden getirtilen hasar dosyası, sigorta poliçesi, tarafların sosyo ekonomik durumu araştırılmasına ilişkin yazı cevapları, SGK kayıtları, araç trafik kaydı, tanık beyanları, asıl ve birleşen dosya davacılarına ait yolcu taşıma bilet örnekleri, … Koleji’nden, Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimliği’nden getirtilen yazı cevapları, davalılar … İnşaat Ltd.Şti. ile Karayolları 10. Bölge Müdürlüğü arasında yapılan Karayolları Bölge Müdürlüğü 106 Şube (Bayburt) Şefliği Devlet ve İl Yollarında Kar ve Buzla Mücadele İle Bakım, Yapım, Onarım İşleri Yapılması İşi Sözleşmesi örneği, İstanbul Adli Tıp Başkanlığı Trafik İhtisas Dairesi’nden aldırılan 27/09/2016 havale tarihli adli tıp kusur raporu, talimat aracılığıyla destekten yoksun kalma hesabı konusunda aktüer bilirkişisinden aldırılan rapor, sulh ve ibraname sözleşmesi, birleşen dosyada yapılan ıslah ve tüm dosya kapsamı birlikte incelendiğinde;
23/01/2014 tarihinde davalı sürücü …yönetimindeki … plakalı otobüsün Gümüşhane istikametinden Bayburt istikametine doğru seyir halindeyken kazanın olduğu kavşağa geldiğinde önünde kar küremekte olan davalı sürücü … yönetimindeki greyderin sağ tarafından geçmeye çalıştığı esnada greyderin küreme bıçağı kısmına aracının sol orta bagaj kısmı ile çarpması sonucu meydana gelen kazada, davalı sürücü …’nun % 85 oranında asli, davalı sürücü …’ın % 15 oranında tali derecede kusurlu olduğu, İstanbul Adli Tıp Başkanlığı Trafik İhtisas Dairesi’nden aldırılan kusur raporunun olay ve oluşa uygun olduğundan mahkememizce alınan rapora kanaat getirilmiştir.
Mahkememizin … tarih, … esas ve … karar sayılı ilamına ilişkin istinaf incelemesi yapan, Samsun Bölge Adliyesi Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi Başkanlığının … tarih, … esas ve … karar sayılı ilamında … Müdürlüğü hakkındaki davanın husumetten reddinin usul ve yasaya aykırı olup meydana gelen zarardan … Müdürlüğü’nün de sorumlu olduğunun belirtilerek bu hususun bozma gerekçesi yapılmış olması sebebi ile asıl dava ve birleşen davalarda … Müdürlüğü de tazminattan sorumlu tutulmuştur.
Asıl dosya kapsamında yapılan yargılamada;
Destekten yoksun kalma tazminatına yönelik davacılar … Şirketi, … Turizm Ticaret Limited Şirketi ve …yönünden davadan feragat etmişlerdir. Bu nedenle bu davalılara karşı açılan destekten yoksun kalma tazminatına ilişkin davanın feragat nedeni ile reddi gerekmiştir. … İnşaat Mal. Hay. Tic. San. Ltd. Şti., … Müdürlüğü ve … yönünden açılan davanın ise, destekten yoksun kalma tazminatına yönelik ödenen miktarın ibra olunan miktarı aşmadığı da nazara alınarak reddi gerekmiştir. Zira istinaf öncesi bu hususta verilen Mahkememiz kararı istinaf ilamında usul ve yasaya uygun bulunmuş ve bozma gerekçesi yapılmamıştır.
Davacı … gelir kaybına yönelik dosyaya sunulan Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Trabzon İli Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi yazısından da anlaşılacağı üzere davacı … geçirmiş olduğu trafik kazası nedeniyle 23/01/2014-28/01/2014 tarihleri arasında hastanede yattığı, 29/01/2014-27/02/2014 tarihleri arasında ise 30 günlük sağlık kurulu raporu aldığı 36 günlük süre içerisinde 7.485,00 TL ek ödeme ve 463,00 TL icap ödemesi olmak üzere toplam 7.948,00 TL gelir kaybı olduğu anlaşılmış ve davacı … 7.948,00 TL gelir kaybı zararından tüm davalıların müşterek ve müteselsilen sorumlu olduklarına dair karar vermek gerekmiştir. Zira bu husus da istinaf ilamında bozma gerekçesi yapılmamış bu konuda istinaf öncesi vermiş olduğumuz karar bir anlamda tasdik edilmiştir.
İstinaf öncesi Mahkememizce verilen manevi tazminat davasına ilişkin kararda; davacı … için 50.000,00 TL, davacı … için 50.000,00 TL ve davacı … için 20.000,00 TL olmak üzere toplam 120.000,00 TL manevi tazminatın, (sigorta şirketi yönünden bir talep olmadığından) sigorta şirketi dışındaki davalılardan müşterek ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine karar verilmiştir. Dava konusu kazanın oluş şekli, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, tazminat miktarına kaza tarihinden itibaren avans faizi uygulanacak olması, paranın satın alma gücü ve manevi tazminat miktarlarının istinaf mahkemesince henüz incelenmemiş olması dikkate alındığında manevi tazminat miktarlarının yasalara, adalet ve hakkaniyet duygularına uygun olduğu kanaatimiz devam etmektedir. Ne var ki istinaf sonrası yargılama sırasında davalılardan … Tur. Tic, ltd. Şti. tarafından davacı … için 20.000,00 TL, davacı … için 20.000,00 TL ve davacı … için 10.000,00 TL olmak üzere toplam 50.000,00 TL manevi tazminat ödemesi yapılmış olup istinaf sonrası hükmedilen manevi tazminat miktarlarından yargılama sırasında yapılan bu manevi tazminat ödemesinin mahsubu gerekmiş ve bu nedenle yargılama sırasında yapılan toplam 50.000,00 TL tutarlı manevi tazminat ödemesine ilaveten davacı … için 30.000,00 TL, davacı … için 30.000,00 TL ve davacı … için 10.000,00 TL olmak üzere toplam 70.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte (… Şirketi yönünden bir talep olmadığından bu davalı hariç olmak üzere) davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara ödenmesine, fazlaya dair davanın reddine karar vermek gerekmiştir. Hemen bu noktada belirtmemiz gerekir ki; yargılama sırasında yapılan toplam 50.000,00 TL manevi tazminat ödemesi nedeni ile bu miktar hükmedilen manevi tazminattan mahsup edilmiş ise de vekalet ücretinin hesaplanmasında bu ödeme yapılmamış gibi (70.000,00 TL + 50.000,00 TL) 120.000,00 TL üzerinden vekalet ücreti hesaplamak gerekmektedir.

Birleşen dosya kapsamında yapılan yargılamada;
Toplanan deliller ve alınan bilirkişi raporlarından da anlaşıldığı üzere ölen desteğin kardeşleri olan davacılar … ve … için destekten yoksun kalma zararı oluşmadığından bu davacılar yönünden açılan destekten yoksun kalma tazminatı davasının reddi gerekmiş ve bu doğrultuda istinaf öncesi verilen kararımız istinaf ilamında değerlendirilerek usul ve yasaya uygun bulunmuştur.
Diğer davacılar … ve … tarafından açılan destekten yoksun kalma tazminatı davasına dair Mahkememizce istinaf öncesi verilen karar, istinaf mahkemesince destek … başarılı bir öğrenim hayatı olması sebebi ile asgari ücretten daha yüksek bir gelir elde edebilecek olmasının kuvvetle muhtemel olması karşısında desteğin gelirinin asgari ücret olarak kabul edilip aktüerya hesabı yapılmasının usul ve yasaya aykırı olması sebebi ile bozulmuş ve istinaf sonrası aşamada Mahkememizce Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğine ve Tabipler Odası Başkanlığı’na yazılan müzekkereler yazılarak desteğin mühendis veya doktor olması durumunda elde edebileceği gelir ortalaması tespit edilerek aktüerya hesap uzmanı bilirkişiden rapor alınmış ve bu durumda davacılar baba … ve anne …’nun murisleri ve desteği … hayatını kaybetmesi nedeniyle uğramış oldukları (yetiştirme giderinin mahsubu ile) maddi (destekten yoksun kalma) zararlarının, baba … yönünden 247.121,84 TL, anne … yönünden 252.361,64 TL olduğu, davalı sigorta şirketinin poliçe teminat limitleri dahilinde, diğer davalıların ise hesaplanan bu miktarların tümünden müşterek ve müteselsilen sorumlu olduğu anlaşılmış olup; davacılar … ve … yönünden destekten yoksun kalmaya yönelik açılan davanın yapılan ıslah da dikkate alınarak; 247.121,84 TL’nin davacı … ve 252.361,64 TL’nin davacı … yönünden, davalı … Şirketi yönünden teminat limitleri dahilinde diğer davalıların ise tamamından sorumlu olmak üzere kabulü ile davalı sigorta şirketi yönünden dava tarihinden, diğer davalılar yönünden ise kaza tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen alınarak yukarıda belirtilen miktarlarda davacılara ödenmesine karar vermek gerekmiştir.
İstinaf öncesi Mahkememizce verilen manevi tazminat davasına ilişkin kararda; davacı … için 50.000,00 TL, davacı … için 50.000,00 TL, … için 20.000,00 TL ve … için 20.000,00 TL olmak üzere toplam 140.000,00 TL manevi tazminatın, (sigorta şirketinin manevi tazminattan sorumluluğu bulunmadığından) sigorta şirketi dışındaki davalılardan müşterek ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine karar verilmiştir. Dava konusu kazanın oluş şekli, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, tazminat miktarına kaza tarihinden itibaren avans faizi uygulanacak olması, paranın satın alma gücü ve manevi tazminat miktarlarının istinaf mahkemesince henüz incelenmemiş olması dikkate alındığında yasalara, adalet ve hakkaniyet duygularına uygun olduğu kanaatimiz devam etmek olup, … Şirketi dışındaki davalılar yönünden açılan davanın kısmen kabul kısmen reddi ile; davacı … ve … için ayrı ayrı 50.000,00 TL, … ve … için ayrı ayrı 20.000,00 TL olmak üzere toplam 140.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte … Şirketi dışındaki davalılardan (sigorta şirketi yönünden talebin teminat limitleri çerçevesinde istendiğinden bu yönde sigorta şirketinin bir teminatı olmadığından sigorta şirketi hariç diğer davalılardan) müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara ödenmesine ve manevi tazminat taleplerine ilişkin fazlaya dair davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
Yukarıda yapılan tüm açıklama, tespit ve kabuller sonucunda aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.

HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Açılan ana dava yönünden;
A-İstenilen maddi tazminatlar açısından;
aa)… Şirketi, … Turizm Ticaret Limited Şirketi ve …yönünden açılan destekten yoksun kalma tazminatı yönelik talebin vaki feragat sebebiyle REDDİNE.
bb)… İnşaat Mal. Hay. Tic. San. Ltd. Şti., … Müdürlüğü ve … yönünden açılan davanın destekten yoksun kalma tazminatına yönelik ödenen miktarın ibra olunan miktarı aşmadığı da nazara alınarak REDDİNE.
cc)Davacı …’in gelir kaybına yönelik talep yönünden davanın KABULÜ ile; 7.948,00 TL’nin davalılardan müştekeren ve müteselsilen alınarak dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte DAVACI …’E ÖDENMESİNE.
B-)İstenilen manevi tazminatlar yönünden açılan davanın;
aa)… Şirketi dışındaki diğer davalılar yönünden açılan davanın KISMEN KABULÜ ile; (yargılama sırasında davalılardan … Ltd. Şti. tarafından davacı … için yapılan 20.000,00 TL; davacı … için yapılan 20.000,00 TL ve davacı … için 10.000,00 TL manevi tazminat ödemesi de dikkate alınarak ve ilaveten) davacı … ve eşi … için ayrı ayrı 30.000,00 TL, … için 10.000,00 TL olmak üzere toplam 70.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte (… Şirketi yönünden bir talep olmadığından bu davalı hariç olmak üzere) davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak DAVACILARA ÖDENMESİNE. Fazlaya dair davanın REDDİNE.
C-)Alınması gereken 5.324,63 TL karar ve ilam harcının peşin alınan 1.085,96 TL harçtan mahsubu ile bakiye 4.238,67 TL’nin davalılardan (466,25 TL’lik kısmından … Şirketi sorumlu olmak üzere) müştereken ve müteselsilen alınarak HAZİNEYE GELİR YAZILMASINA.
Davacılar tarafından yatırılan başvuru harcı ve peşin harç toplamı olan (27,70+1.085,96) 1.113,66 TL’nin davalılardan alınarak DAVACILARA VERİLMESİNE.
D-)Davacılar kendisini vekil ile temsil ettiğinden;
aa-)Gelir kaybı yönünden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap edilen 3.400,00 TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak alınarak DAVACI …’e ÖDENMESİNE.
bb-)Manevi tazminat yönünden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre hesaplanan 15.350,00 TL vekalet ücretinin davalılar … Turizm Tic.Ltd.Şti, ….Taah. Nak. Elek. İnş. Malz. Hay. Tic. San. Ltd.Şti., … Müdürlüğü, … ve …’ndan müştereken ve müteselsilen alınarak DAVACILARA ÖDENMESİNE.
E-)Davalılar … Turizm Tic.Ltd.Şti, … Şirketi, ….Taah. Nak. Elek. İnş. Malz. Hay. Tic. San. Ltd.Şti., … Müdürlüğü ve … kendisini vekil ile temsil ettiğinden;
Manevi tazminat yönünden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 10/2. Maddesi gereğince reddedilen miktar üzerinden hesap edilen 15.350,00 TL vekalet ücretinin davacılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davalılar … Turizm Tic.Ltd.Şti, ….Taah. Nak. Elek. İnş. Malz. Hay. Tic. San. Ltd.Şti., … Müdürlüğü ve … ÖDENMESİNE.
F-)Davacıların istinaf öncesi ve sonrası yapmış olduğu aşağıda dökümü yapılan yargılama giderleri toplamı olan 1.287,00 TL’nin kabul ve ret oranları dikkate alınarak takdiren 514,80 TL’nin davalılardan (56,63 TL’lik kısmından … Şirketi sorumlu olmak üzere) müştereken ve müteselsilen alınarak DAVACILARA ÖDENMESİNE, bakiye kısmın davacılar üzerinde BIRAKILMASINA.
G-)Davacılar tarafından yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın karar kesinleştiğinde HMK’nun Gider Avansı Tarifesinin 5. Maddesinin 1. Fıkrası gereğince davacı tarafından iban numarası bildirilmiş ise iadenin elektronik ortamda hesaba aktarılarak, iban numarası bildirilmemiş ise masrafı avanstan karşılanmak suretiyle PTT vasıtasıyla DAVACILARA İADESİNE.
2-Birleşen dosya yönünden;
A-İstenilen maddi tazminatlar açısından;
aa)Destekten yoksun kalma yönünden açılan davanın davacılar … ve … yönünden REDDİNE.
bb)… ve … yönünden destekten yoksun kalmaya yönelik açılan davanın yapılan ıslah da dikkate alınarak; 247.121,84 TL’nin davacı … ve 252.361,64 TL’nin davacı … yönünden, davalı … Şirketi yönünden teminat limitleri dahilinde sorumlu olmak üzere KABULÜ ile davalı sigorta şirketi yönünden dava tarihinden, diğer davalılar yönünden ise kaza tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen alınarak yukarıda belirtilen miktarlarda kendilerine ÖDENMESİNE.
B-İstenilen manevi tazminatlar yönünden açılan davanın;
aa)… Şirketi dışındaki davalılar yönünden açılan davanın KISMEN KABULÜ ile; davacı … ve … için ayrı ayrı 50.000,00 TL, … ve … için ayrı ayrı 20.000,00 TL olmak üzere toplam 140.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte … Şirketi dışındaki davalılardan (sigorta şirketi yönünden talebin teminat limitleri çerçevesinde istendiğinden bu yönde sigorta şirketinin bir teminatı olmadığından sigorta şirketi hariç diğer davalılardan) müştereken ve müteselsilen alınarak DAVACILARA ÖDENMESİNE. Fazlaya dair davanın REDDİNE.
C-)Alınması gereken 43.683,12 TL karar ve ilam harcının peşin ve ıslahla alınan (2.404,52+962,50+7.535,00) toplam 10.902,02 TL harçtan mahsubu ile bakiye 32.781,10 TL’nin davalılardan (25.569,26 TL’lik kısmından … Şirketi sorumlu olmak üzere) müştereken ve müteselsilen alınarak HAZİNEYE GELİR YAZILMASINA.
Davacılar tarafından yatırılan başvuru harcı, peşin harç ve ıslah harcı toplamı olan (27,70+2.404,52+962,50+7.535,00) 10.929,72 TL’nin davalılardan alınarak DAVACILARA VERİLMESİNE.
D-)Davacılar kendisini vekil ile temsil ettiğinden;
aa-)Maddi tazminat yönünden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap edilen 42.024,17 TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak alınarak DAVACILAR … ve …’na ÖDENMESİNE.
bb-)Manevi tazminat yönünden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre hesaplanan 17.250,00 TL vekalet ücretinin davalılar … Turizm Tic.Ltd.Şti, ….Taah. Nak. Elek. İnş. Malz. Hay. Tic. San. Ltd.Şti., … Müdürlüğü, … ve …’ndan müştereken ve müteselsilen alınarak DAVACILARA ÖDENMESİNE.
E-)Davalılar … Turizm Tic.Ltd.Şti, … Şirketi, ….Taah. Nak. Elek. İnş. Malz. Hay. Tic. San. Ltd.Şti., … Müdürlüğü ve … kendisini vekil ile temsil ettiğinden;
aa-)Maddi tazminat yönünden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 13/2 maddesine göre hesap edilen 2.000,00 TL vekalet ücretinin davacılar … ve …’ndan müştereken ve müteselsilen alınarak alınarak BU DAVALILARA ÖDENMESİNE.
bb-)Manevi tazminat yönünden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 10/2. Maddesi gereğince reddedilen kısım üzerinden hesap edilen 17.2500,00 TL vekalet ücretinin davacılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davalılar … Turizm Tic.Ltd.Şti, ….Taah. Nak. Elek. İnş. Malz. Hay. Tic. San. Ltd.Şti., … Müdürlüğü ve … ÖDENMESİNE.
F-)Davacıların istinaf öncesi ve sonrası yapmış olduğu aşağıda dökümü yapılan yargılama giderleri toplamı olan 1.900,00 TL’nin kabul ve ret oranları dikkate alınarak takdiren 1.007,00 TL’nin davalılardan (785,46 TL’lik kısmından … Şirketi sorumlu olmak üzere) müştereken ve müteselsilen alınarak DAVACILARA ÖDENMESİNE, bakiye kısmın davacılar üzerinde BIRAKILMASINA.
G-)Davacılar tarafından yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın karar kesinleştiğinde HMK’nun Gider Avansı Tarifesinin 5. Maddesinin 1. Fıkrası gereğince davacı tarafından iban numarası bildirilmiş ise iadenin elektronik ortamda hesaba aktarılarak, iban numarası bildirilmemiş ise masrafı avanstan karşılanmak suretiyle PTT vasıtasıyla DAVACILARA İADESİNE.

Dair, asıl dosya davacı vekili, birleşen dosya davacı vekili ile davalı … Turzim vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde İstinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 16/01/2020