Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
SAMSUN
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
3. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2022/989
KARAR NO : 2023/372

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : ….
ÜYE : ….
ÜYE : ….
KATİP : ….

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : SAMSUN ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 15/02/2022
NUMARASI : 2019/581 Esas-2022/169 Karar

ASIL DAVADA ve BİRLEŞEN DAVADA;
DAVACI : ….
VEKİLİ : ….
DAVALI : ….
VEKİLLERİ : ….
DAVANIN KONUSU : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)|Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan)

TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ :
Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle; davacı şirket ile davalı ….’in sahibi bulunduğu cep telefoncu şirketinden yapacağı mal alımına karşılık olmak üzere …. 6441385 numaralı 15/06/2019 vade tarihli 200.000,00 TL bedelli çeki düzenleyerek davalı yana teslim ettiğini, davacı müvekkili şirketin bu çeki mal ve hizmet karşılığında davalı yanın boşanmış olduğu ancak ticari faaliyetlerine birlikte devam ettiği eşi ….’ un ticari hayat ve itibarına güvenerek teslim ettiğini, …. tarafından düzenlenmiş 30/05/2019 tarihli fatura adli posta yolu ile davacı müvekkili şirkete tebliğ olunduğunu, fatura içeriği esası ile de görüldüğü üzere fatura içeriğinde bir takım malların davacı müvekkili şirkete satış olarak gösterildiğini ve davacı müvekkili şirketin mal alımına karşılık olarak vermiş olduğu …. 6441385 numaralı 15/06/2019 vade tarihli 200.000,00 TL bedelli çekin iş bu faturada ödeme aracı olarak gösterildiğini, davalı yanın kötü niyetli olarak davacı müvekkili şirket tarafından mal ve hizmet alımına karşı verilen çek ile haksız olarak menfaat temin etmek yoluna girdiğini, bu faturanın da düzenlenmesindeki en temel nedenin de davacı müvekkili şirketin davalı hakkında açmasının muhtemel davalarda lehe delil üretme amacı olduğunun aşikar olduğunu, müvekkili şirkete bu faturanın tebliğ edilmesinden sonra davacı müvekkili şirketin fatura içeriğine Samsun 6.Noterliğinin …. yevmiye 21/06/2019 tarihli ihtarnamesi ile itiraz ederek faturayı da ihtarname ekinde davalı kötü niyetli tarafa gönderdiğini, müvekkili şirketin ileriki aşamalarda telafisi imkansız zararlarının doğmaması açısından teminat mukabilinde çek ödemesinin yasaklanmasına karar verilmesini, davanın kabulü ile davacı müvekkili şirketin dava konusu çekler ile davalı kötü niyetli yana borçlu olmadığının tespitine, davalı tarafın sabit olan kötü niyetinden ötürü %20 den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına mahkum edilmesine, yargılama giderleri ile mahkeme vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ile dava ettiği anlaşılmıştır.
Birleşen …. esas sayılı dosyasına sunulan davacı vekilinin 15/08/2019 havale tarihli dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin ….’e mal alımı karşılığında …. 6441385 nolu 15/06/2019 vade tarihli 200.000,00 TL bedelli çeki karşı tarafa teslim ettiğini, fakat karşı tarafa çekin teslim edilmesine rağmen karşılığında mal teslimi yapılmadığını, mal teslimi yapılmadığı gibi karşılıksız bulunan çekin müvekkile iade edilmediğini, bu çek için Samsun Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …. sayılı tedbir talepli davasının açıldığını ancak karar kurulana kadar karşı tarafın, müvekkil şirketi zora sokarak ve çeki bankaya ibraz etme tehdidi ile çekin bedelinin kendisine ödenmesini istediğini, dava konusu çekin üçüncü kişiler ve davalının ibrazı halinde ödenmemesinin ileri telefisi olmayacak büyük zararların engellenmesi açısından yasaklanmasına, davanın kabulü ile birlikte dava kousu 16/08/2019 vade tarihli, 40.000,00 TL bedelli 1185662 numaralı …. a ait çek ile davacı müvekkil şirketin borçlu olmadığının tespitine, davalının sabit olan kötü niyetinden ötürü %20 den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ile mahkeme vekalet ücretinin davalı üzerine yüklenmesine karar verilmesini talep ettiği anlaşılmıştır.
Davalı vekilinin 27.08.2019 havale tarihli cevap dilekçesinde özetle; dava dilekçesindeki aleyhe olan hususları kabul etmediklerini, davacının dava konusu çeklere ilişkin arabuluculuk talebinin müvekkiline hiç ulaşmadığından arabuluculuk aşamasından haberdar olmadığını ve bu nedenle de sürece katılamadığını, arabuluculuk süreci yasaya uygun bir şekilde yürütülemediğinden davanın açılması yasaya ve mevzuata uygun olmadığını, davacı şirket yetkilisi ….’un, …. Samsun Şubesi, 6441385 seri numaralı, 25/06/2019 keşide tarihli, 200.000,00 TL bedeli tek yaprak çeki, fiili ortağı ve aynı zamanda müvekkilin eski eşi olan ….’un ve bizzat kedisinin müvekkiline olan ortak borçlarına karşılık keşide ederek verdiğini, davacı şirket yetkilisinin dava dışı ….’un fiili ortağı, bankalardaki kefili ve yakın arkadaşı olduğunu, dava dışı …..’ un aniden yurt dışına çıkması neticesinde çeki ertelemek için müvekkiline başvuruda bulunduğunu ancak müvekkilinin o günkü şartlarda ticari birtakım sıkıntıları nedeni ile bu talebinin reddettiğini, bunun üzerine davacı firma yetkilisi avukatı aracılığı ile Samsun Arabuluculuk Bürosu 14/06/2019 tarih ….arabuluculuk dosya numarası ile bu çekten borcunun olmadığına dair tespit davası açmak için arabuluculuk süreci başlattığını, davacının hiçbir gerekçe göstermeden katılmadığını, davacı firma yetkilisinin protokol başlıklı sözleşme ile çerçevesi belirlenen çekleri iade almaya ikna ettiğini, müvekkilini, davacı firma yetkilisinin ailesini de kullanarak araya koyduğu hatırlı kişilerin etkisi altında davacının öteleme ve taksitlendirme teklifini kabul ettiğini, söz konusu protokol çerçevesinde müvekkiline verilen çeklerin teminat çeki olmadığı, …. Samsun Şubesi 6441385 seri numaralı 25/06/2019 keşide tarihli, 200.000,00 TL bedelli tek yaprak çeke karşılık müvekkiline davacı tarafından borcuna karşılık verildiği açık olduğunu, davacının haksız ve mesnetsiz bir şekilde çekleri ödemekten kaçınmak amacı ile dava dilekçesinde ileriye sürdüğü açıklamaları yapmakta olduğunu, bu şekilde davranarak müvekkilini dolandırmaya çalıştığını, bu nedenlerle; tüm dava ve talep hakları saklı kalmak kaydı ile davacının haksız ve mesnetsiz dava ve taleplerinin öncelikle usulü itirazları nedeni ile kabul görmemesi halinde ise esastan incelenerek reddine karar verilmesine, dava konusu çeklerin %20 sinden aşağı olmaması kaydı ile icra inkar tazminatı ile %10 kötü niyet tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ile ücreti vekaletin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep ettiği anlaşılmıştır.

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:
İlk Derece Mahkemesi tarafından yapılan yargılama neticesinde davanın kısmen kabul kısmen reddine dair hüküm kurulduğu anlaşılmıştır.

İSTİNAFA BAŞVURAN TARAFLAR ve İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ:
İstinaf başvurusunda bulunan davalı vekilinin dilekçesinde özetle; yerel mahkemece verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, davacının faturaya ilişkin sürmüş olduğu tüm beyan ve itirazların yersiz olduğunu, ayrıca davacının kötü niyet tazminat talebinin reddolduğunu ancak reddedilen kısım üzerinden taraflarına vekalet ücretine hükmedilmediğini, bu gibi nedenlerle yerel mahkeme kararının kaldırılarak davanın reddine dair yeniden hüküm kurulmasını talep ettiği anlaşılmıştır.

DELİLLER :
Tüm dosya kapsamı.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE :
Dava, İİK’nun 72.maddesine göre açılan menfi tespit ve istirdat istemine ilişkindir.
İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; 6100 sayılı HMK’nın 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırılık bulunup bulunmadığı hususlarıyla sınırlı olarak inceleme yapılmıştır.
Somut uyuşmazlıkta, davacı, ….’nın 6441385 nolu 15/06/2019 vade tarihli 200.000,00 TL bedeli çeki avans çeki olarak davalıya teslim ettiğini, davalı tarafça mal tesliminin yapılmadığını ve çekin bedelsiz kaldığını, davalı ile yapılan protokol kapsamında 40.000,00-TL nakit ödendiğini ve bu çekin teminatı olarak 16/07/2019 tarihli ….’a ait 1185662 nolu 40.000,00 TL bedelli çek,16/09/2019 tarihli ….’a ait 1185663 nolu 40.000,00 TL bedelli, 16/10/2019 tarihli ….’a ait 1185664 nolu 40.000,00 TL bedelli, 16/11/2019 tarihli ….’a ait 1185665 nolu 40.000,00 TL bedelli çeklerin düzenlendiğini ileri sürerek belirtilen çekler yönünden borçlu olmadığının tespiti ve ödenen bedellerin istirdatı için eldeki davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Yerel mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalı vekili tarafından istinaf talebinde bulunulmuştur.
Davacı yanca 15/06/2019 vade tarihli 200.000,00 TL çekin avans olarak satım sözleşmesi kapsamında davalıya verildiği, ancak davalı tarafından mal teslim edilmediği, ancak bu çekin teminatı olarak da davaya konu çeklerin verildiği iddia edilmiş, davalı tarafından ise dava konusu çekin davacının borçları karşılığında ödeme yapılmak üzere verildiği savunulmuştur.
Çek bir ödeme aracı olup, kural olarak mevcut bir borcun tasfiyesi amacıyle verilir. Davacı yanca dava konusu çekin avans çeki olduğu iddia edilmiş olup, ispat yükü üzerinde olan davacı tarafından avans çeki iddiasının usulüne uygun delillerle ispat edilmesi gerekmektedir. TMK.’nun 6.maddesi gereğince “Kural olarak, herkes iddiasını ispat etmekle yükümlüdür.” hükmü getirilmiştir.
Somut olayda, yerel mahkemece davalı yasal defterinde kayıtlı olan karşılığında 200.000,00 TL’lik çekin alındığı belirtilen 30.05.2019 tarih ve A-22001 faturaya rağmen cevap dilekçesi ile çekin davacının ve dava dışı üçüncü kişinin borçlarına karşılık olarak alındığını belirtmesi sonucunda ispat yükünü davalının üzerine aldığı belirtilmişse de; dava konusu çeklerle ilgili olarak tarafların yasal defterlerinde herhangi bir kayda rastlanılmadığı, 200.000,00 TL’lik çekin alındığı belirtilen 30.05.2019 tarihli fatura davacıya tebliğ edildikten sonra 24/06/2019 tarihinde taraflar arasında imzalanan protokol ile 200.000,00 TL’lik çekin teminatı olarak davaya konu çeklerin verildiği ve bir kısım ödemeler yapıldığı, bu yönüyle ispat yükünün yer değiştirmediği ve davacı da olduğu anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, yerel mahkemece ispat yükünün davacıda olduğu ve davacının yemin deliline dayandığı da gözetilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmediğinden davalı vekilinin istinaf itirazlarının kabulü ile HMK’nın 353/1-a-6.maddesi gereğince mahkeme kararının kaldırılmasına, dosyanın davanın yeniden görülmesi için mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1.Davalı vekilinin istinaf itirazlarının KABULÜ ile;
Samsun Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …. Esas, …. Karar sayılı ve 15/02/2022 tarihli kararın KALDIRILMASINA,
Dosyanın yukarıda belirtildiği şekilde işlem yapılmak üzere mahkemesine iadesine,
2.İstinafa başvuran davalı tarafça yatırılan 683,10 TL istinaf karar harcının talep halinde başvurana iadesine,
Dair, HMK’nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca dosya üzerinden yapılan incelemede kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.06/03/2023

….
Başkan
….
¸e-imza
….
Üye
….
¸e-imza
….
Üye
….
¸e-imza
….
Katip
….
¸e-imza

GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİHİ : 06/03/2023
Bu belge 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu kapsamında E-İMZA ile imzalanmıştır!