Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. SAMSUN ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/903 Esas – 2023/942
/// TÜRK MİLLETİ ADINA ///

T.C.
SAMSUN
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2022/903 Esas
KARAR NO : 2023/942

HAKİM :
KATİP :

DAVACI : …
VEKİLİ : Av.
DAVALI : …
VEKİLİ : Av.
İHBAR OLUNAN : …
VEKİLİ : Av.

DAVA : İtirazın İptali (Taşıma Sözleşmesi Kaynaklı – Rücuen)
DAVA TARİHİ : 22/08/2022
KARAR TARİHİ : 18/09/2023
GEREKÇELİ KARAR TARİHİ : 04/10/2023

Mahkememizde görülen İtirazın İptali davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili DAVA dilekçesi ile özetle: … ..San. Tic. Ltd. Şti.ye ait Rusya ülkesine ihraç edilecek taze üzüm emtiasının davacı sigorta şirketine emtia sigorta poliçesi ile sigortalandığını ve emtianın davalı şirket tarafından frigorifik araçla taşınması esnasında gerekli ısı şartlarının temin edilememesi sebebiyle zarar gördüğünü, sigortalıya 05.10.2021 tarihinde 179.888,76-TL ödendiğini ve zararın tazmini için davalıya müracaat edildiğini, ancak davalının ödeme yapmaya yanaşmadığını ve Samsun İcra Dairesi’nin 2022/49971 Esas sayılı takip dosyası üzerinden aleyhine başlatılan takibe de itiraz ettiğini, davadan önceki zorunlu arabuluculuk görüşmelerinin olumsuz sonuçlandığını beyanla, itirazın iptali ile takibin devamını talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili CEVAP dilekçesi ile özetle: ….. San. Tic. Ltd. Şti.ye ait taze üzüm emtiasının davalı tarafından frigorifik araçla taşındığını ve aracın soğutma sisteminde herhangi bir sorun bulunmadığını, zararın emtianın araca hatalı yüklenmesinden ve hava sirkülasyonunu engelleyecek biçimde yapılan istiflemeden kaynaklandığını, yükleme ve istiflemenin ise gönderenin sorumluluğunda olduğunu, ayrıca emtianın tümüyle bozulmadığını ve sağlam ürün miktarı gözetilerek değerlendirme yapılması gerektiğini beyanla, davanın reddini ve davacının tazminata mahkum edilmesini talep etmiştir.
Samsun İcra Dairesi’nin 2022/49971 Esas sayılı takip dosyası celp edilmiş olup, incelenmesinden: Takip alacaklısı davacı tarafından takip borçlusu davalı aleyhine 179.888-TL asıl alacak ve 20.823,87-TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 200.711,28-TL üzerinden ilamsız icra yolu ile takibe girişildiği, ancak takip borçlusu davalının süresi içinde ileri sürdüğü itirazları üzerine takibin durduğu ve işbu davanın süresinde açıldığı anlaşılmıştır.
Hasar dosyası celp edilerek dosya arasına alınmıştır.
Mahkememizce gıda yüksek mühendisi, makine mühendisi, sigorta uzmanı ve taşıma-lojistik uzmanı bilirkişiden müteşekkil heyetten alınan bilirkişi kök ve ek raporunda özetle: Dava konusu ürünlerin yükleme ve araca teslim aşamasına gelinceye kadar hasarsız ve sağlam olduğu, yükleme ve taşıma öncesi faktörlerden kaynaklı hasar bulunmadığı, emtianın istenilen şartlarda soğutulması için evaporatörlerden çıkan üfleme havasının önünün boş olması ve havanın serbest dolaşımının engellenmemiş olması gerektiği, ancak somut olayda aşırı yükleme ve istiflemeye bağlı olarak evaporatörlerin önünün kapatıldığı ve havanın rahat dolaşımının engellendiği, böyle olunca frigorifik araç ısı zincirinin kırıldığı ve hasar oluştuğu, emtianın araca yüklenmesindeki sorumluluk davacıya ait olduğundan zararın bütünüyle davacının kusurundan kaynaklandığı ve davalının herhangi bir kusurunun bulunmadığı, eksper raporunda belirlenen hasar bedelinin taşıma tarihindeki piyasa koşulları ve Akdeniz İhracatçılar Birliği tarafından yayınlanmış kg başına fiyat ile uyumlu olduğu, hesaplamanın sovtaj bedeli nazara alınarak yapıldığı ve CMR Konvansiyonu 23/3. maddesine uygun yapılan hesaplamaya göre ödenmesi gerekli tazminat tutarının 179.888-TL olduğu mütala edilmiştir.
Bilirkişi raporları taraflara usulünce tebliğ edilmiştir.
Dava, CMR Konvansiyonu’na tabi taşıma sözleşmesinden kaynaklı, TTK’nın 1472. maddesi uyarınca açılmış rücuen tazminat istemine ilişkindir.
6102 s. Türk Ticaret Kanunu’nun 1472. maddesinde; sigortacının, sigorta tazminatını ödediğinde, hukuken sigortalının yerine geçeceği, sigortalının, gerçekleşen zarardan dolayı sorumlulara karşı dava hakkı varsa bu hakkın, tazmin ettiği bedel kadar, sigortacıya intikal edeceği, sorumlulara karşı bir dava veya takip başlatılmışsa, sigortacının, mahkemenin veya diğer tarafın onayı gerekmeksizin, halefiyet kuralı uyarınca, sigortalısına yaptığı ödemeyi ispat ederek, dava veya takibi kaldığı yerden devam ettirebileceği hüküm altına alınmıştır.
Toplanan delillerden; dava dışı …… Tic. Ltd. Şti.ye (taşıtana) ait Rusya ülkesine ihraç edilecek taze üzüm emtiasının davacı sigorta şirketine emtia sigorta poliçesi ile sigortalandığı ve emtianın davalı şirket tarafından frigorifik araçla taşınması esnasında ısı zincirinin kırılmasına bağlı olarak zarar gördüğü ve bir kısmının zayi olduğu, sigorta şirketi tarafından sigortalısına 05.10.2021 tarihinde 179.888,76-TL ödendiği ve işbu dava ile sigortalıya ödenen tutarın rücu istemiyle başlatılan takibe itirazın iptalinin talep edildiği anlaşılmaktadır.
CMR Konvansiyonu’nun 2. maddesinde, mal yüklü taşıtın yolun bir kısmında deniz yoluyla yük boşaltılmadan taşındığı hallerde de taşımanın tümü için bu sözleşmenin uygulanacağı belirtilmiştir. Yukarıda açıkça ifade edildiği üzere, taze üzüm emtiası Alaşehir’den tır ile Samsun Limanı’na taşınmış ve tır gemiye yüklenerek, yani yük boşaltılmadan Rusya’ya götürülmüştür. Buna göre, somut olayda da CMR Konvansiyonu hükümlerinin uygulanması gereklidir.
CMR Konvansiyonu’nun 17 vd. maddelerinde taşımacının sorumluluğu düzenlenmiş olup, 17/1. maddede taşımacının yükü teslim aldığı andan teslim edinceye kadar bunların kısmen veya tamamen kaybından ve doğacak hasardan sorumlu olduğu belirtilmiştir. Maddenin 2. fıkrasında, taşımacının sorumluluktan kurtulabileceği haller öngörülmüş ve Konvansiyon’un 18. maddesinde bu yöne ilişkin ispat yükünün taşımacıya ait olduğu ifade edilmiştir.
Somut olayda, dava dışı taşıtan ile davalı arasında taşıma sözleşmesi akdedilmiş olup, 11.09.2021 tarihli “taşıma ve mühür zaptı” başlıklı tutanağından anlaşıldığı üzere davalı ısı seviyesinin taşıma süresi boyunca +2°C olacağını tekeffül etmiştir. Fakat, ısı zinciri kırılmış ve üzüm emtiası bir kısmı tamamen zayi olacak şekilde hasar görmüştür.
Taşınan emtianın yükleme ve taşıma öncesi aşamalarda hasarsız ve sağlam olduğu, yani hasarın taşıma öncesi faktörlerden kaynaklanmadığı, zararın emtianın sevki esnasında frigorifik aracın ısı zincirinin kırılması sebebiyle oluştuğu ve bunun da yükün araca yanlış yüklenmesi ve istiflenmesi sebebine bağlı olarak soğutuculardan çıkan üfleme havasının önünün kapatılması ve havanın rahat dolaşımının engellenmesinden kaynaklandığı anlaşılmaktadır.
Zararın, taşıtanın sorumluluğundaki yükleme ve istiflemeden kaynaklandığı sabit olup, bilirkişi kök ve ek raporunda belirtildiği gibi, bu sebeple taşıyanın sorumluluğu cihetine gidilemeyeceği ve zararın taşıtan üzerinde bırakılması gerektiği düşünülebilir ise de; araç sürücüsü tarafından çekildiği uyuşmazlık konusu olmayan yükleme anına ilişkin fotoğraflardan, yükleme ve istiflemenin hatalı yapıldığı ve evaporatörlerin önünün kapatıldığı ayrıca bir araştırmaya gerek duyulmaksızın kolaylıkla fark edildiğinden ve bu durumda taşıyanın taşıtanı uyarması TMK’nın 2. maddesi ile TTK’nın 18/2. maddesi gereği olduğundan, yüklemeye nezaret yükümlülüğü bulunan taşıyıcının somut olayda bu konudaki sorumluluğunun gereğini yerine getirmediği apaçık ortada olduğundan, zararın TBK’nın 52. maddesi uyarınca taşıtan ile taşıyan arasında paylaştırılması gerekmektedir.
Bu sebeplerle, bilirkişi raporundaki kusurla ilgili saptamalara kıymet verilmemiş, zararın oluşmasında taşıyanın da kusurunun bulunduğu değerlendirilip tarafların zararın husule gelmesinde eş değer kusurlu oldukları kanaatine varılarak, taşıyanın tazminat tutarının yarısından sorumlu olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yükleme ve istiflemenin hatalı yapıldığı ve evaporatörlerin önünün havanın serbest dolaşımını engelleyecek şekilde kapatıldığı apaçık ortada iken, araç sürücüsü yüklenen ürünlerin araç havalandırma tekniğine uygun olarak paketlenmiş ve yüklenmiş olduğu hususlarını içerir “taşıma ve mühür zaptı” başlıklı tutanağı imzalamış olup, bu durum kusur oranının belirlenmesinde etkili olmuştur.
Hal böyle olunca; davalının, CMR Konvansiyonu 23/3. maddeye göre belirlenen ve 179.888-TL’ye tekabül eden zararın yarısından (89.944-TL’sinden) sorumlu olduğu kabul edilmiş ve bu miktar esas alınarak hüküm kurulmuştur. Davacının, reddedilen kısım yönünden takibe girişmekte kötü niyetli olduğu kanaat edinilemediğinden, davalının kötü niyet tazminatı talebi reddedilmiştir.
CMR Konvansiyonu’nun 27/1. maddesinde, hak sahibinin ödeme talebinin yazılı olarak taşıyıcıya gönderildiği tarihten, böyle bir talep yok ise, dava tarihinden itibaren temerrüt faizine hükmedileceği öngörülmüş olup; somut olayda, davalıya gönderilmiş ödeme talebini havi ihtarın tebliği tarihi (22.11.2021) ile atıfet süresine (7) göre temerrütün 30.11.2021 tarihinde gerçekleştiğinin ve temerrüt tarihinden takip tarihine kadar 7.960,05-TL tutarında avans faizi talep edilebileceğinin kabulü gerekmektedir (Bkz: Yargıtay 11. HD.nin 06.06.2017 tarih ve 816/3432 sk.).
Bu sebeplerle; davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, yargılama giderleri ile zorunlu arabuluculuk ücreti davanın kabul-ret oranına göre taraflara tahmil edilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KISMEN KABULÜNE;
i-Samsun İcra Dairesi’nin 2022/49971 Esas sayılı takip dosyasına vaki itirazın kısmen iptali ile takibin 89.944-TL asıl alacak ve 7.960,05-TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 97.904,05-TL üzerinden devamına ve asıl alacağa takip tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi işletilmesine,
ii-Fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Davalının tazminat talebinin reddine,
3-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gerekli 6.687,82-TL karar ve ilam harcından peşin alınan 2.424,09-TL’nin mahsubu ile noksan 4.263,73-TL’nin davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
4-Davacı tarafından ödenen 2.424,09-TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan toplam 8.385,2-TL yargılama giderinden davanın kabul-ret oranına göre belirlenen 4.090,17-TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı, davayı vekil marifetiyle takip ettiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ye göre belirlenen 15.664,65-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davalı, davayı vekil marifetiyle takip ettiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ye göre belirlenen 16.421,08-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Zorunlu Arabulucuk sürecinde Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.560-TL arabulucuk ücretinin 800-TL’sinin davacıdan ve 760-TL’sinin davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
9-Gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştiğinde ilgilisine iadesine,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde, mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere başka yer emsal mahkemeye verilecek bir dilekçe ile Samsun BAM’da istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi, anlatıldı. 18/09/2023

Katip
¸

Hakim
¸

5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’nun 5’inci maddesi kapsamında e-imza ile imzalanmıştır.