Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C. SAMSUN ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/775 Esas – 2023/626
T.C.
SAMSUN
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2022/775
KARAR NO : 2023/626
HAKİM :
KATİP :
DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLİ :
DAVALILAR :
DAVA : Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat)
DAVA TARİHİ : 04/07/2022
KARAR TARİHİ : 16/05/2023
KARARIN YAZ. TARİH : 29/05/2023
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat)Tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İddia ve savunmaların özeti;
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: 15.10.2021 tarihinde davalı sürücü … sevk ve idaresindeki … plakalı minibüs seyir halindeyken sürücü kontrolü ile açılan otomatik yolcu kapısını açık bırakması neticesinde davacının eşi … …’ın araçtan yere düşmesi sonucu kaldırıldığı hastanede 24.10.2021 tarihinde vefat ettiğini, davalı araç sürücüsü …’nun gerekli önlemleri almamasından dolayı tam kusurlu bulunduğunu, müteveffanın ise herhangi bir kusurunun bulunmadığını, kaza sonrasında Samsun 8. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 2021/692 Esas sayılı dosyası ile dava açıldığını ve davanın sonuçlandığını, eşinin de kaza sonrasında ülkesinden uzakta ve eşinin yokluğunda yalnız kaldığını ve psikolojisinin de bozulduğunu, davalı aracın sigortacısı dava dışı … Aş ile maddi tazminat konusunda anlaşma sağlandığı için maddi tazminat taleplerinin bulunmadığını, sigorta şirketine başvuru yaptıklarını ancak herhangi bir sonuç alamadıklarını beyanla … plakalı aracın üçüncü kişilere devri ve temlikinin önlenmesi amacıyla ihtiyati haciz konulmasını, manevi tazminat taleplerinin kabulü ile 150.000.00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … A.Ş cevap dilekçesinde özetle: müvekkili sigorta şirketine usulüne uygun olarak başvuru yapılmadığını bu nedenle davanın dava şartı yokluğundan reddinin gerektiğini, … plaka sayılı aracın … poliçe numarası ile geçerli 21/06/2021-251/06/2022 tarihleri arasında geçerli olmak üzere kasko sigortası poliçesi kapsamındaki ihtiyari mali mesuliyet sigortası ile teminat altına alındığını, kusur durumunun tespiti için dosyanın ATK’ya gönderilmesi gerektiğini, müteveffanın müterafik kusurnun manevi tazminat takdirinde dikkate alınması gerektiğini, müteveffanın kazanın oluşu esnasında emniyet kemerinin takılı olmadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Diğer davalılara usulüne uygun tebligat yapılmasına rağmen cevap dilekçesi sunmamışlardır.
Toplanan Deliller:
Arabuluculuk son tutunak aslı, sigortaya başvuru dilekçesi, davalı sigorta şirketince gönderilen poliçe, hasar dosyası, Samsun 8. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 2021/692 Esas sayılı dosyası, davacı ve davalılar hakkında yapılan ekonomik ve sosyal durum araştırması, Samsun İli Göç İdaresi başkanlığından gelen cevabi yazı, kaza tespit tutanağı, Türkiye Noterler Birliğinden gelen araç tescil kaydı, tüm dosya kapsamı ve sair belgeler
Delillerin değerlendirilmesi ve gerekçe:
Dava, davacının trafik kazası sonucu yaralanması ve malul kalması nedeniyle, davalı sigorta şirketi tarafından düzenlenen ve İMSS teminatı kapsamında bulunan manevi tazminatın davalıdan tahsili istemine ilişkindir.
Davacı vekili dava dilekçesi ile, 15/10/2021 tarihinde davalı sürücü … sevk ve idaresindeki diğer davalı Yıldıray Mutlu adına kayıtlı olan … plakalı minibüsün seyir halinde iken kapısının açık olması sebebi ile U dönüşü esnasında içerisinde yolcu olarak bulunan müteveffa … …’ın düşmesi sonucu meydana gelen trafik kazasında vefat eden davacının eşinin ölümü nedeni ile oluşan manevi zararlarının ihtiyari mali mesuliyet sigorta poliçesi kapsamında tazminini talep etmiş davalı ise davanın reddini dilemiştir.
2918 sayılı KTK’nın 85. maddesinde, bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibinin, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olacağı vazedilmiştir. Somut olayda; … Aş’ye … plakalı aracın İMMS poliçesini tanzim eden sigorta şirketi olması, davalı Yıldıray Mutlunun kazaya sebebiyet veren aracın maliki, davalı Fatih Mutluya ise iş bu aracın aracın kaza tarihindeki sürücüsü olması nedeni ile husumet yöneltildiği anlaşılmaktadır. Buna göre, uyuşmazlık, 2918 sayılı KTK ve 6098 sayılı TBK hükümleri ile ZMMS Genel Şartları’nın Anayasa Mahkemesi’nin 17.07.2020 tarih ve 2019/40-2020/40 sayılı kararı uyarınca TBK’ya aykırı olmayan hükümlerine uygun şekilde çözüme kavuşturulmalıdır.
Samsun CBS’nın 2021/35387 Soruşturma dosyasında aldırılan bilirkişi raporunun incelenmesinde; … plakalı minibüs sürücüsü … araçtan inen ve binen yolcuyu aynalarından görerek daha tedbirli ve dikkatli olması hareket haline geçmeden önce kapılarının kapalı olması durumuna riayet etmediğinden 2918 sayılı KTK nun bağlı yönetmeliğin madde 110-b karayolunu kullananlar için bir tehlike ve engel teşkil etmeyeceğinden emin olunmadıkça araç durmadan kapı açmak kapıların kapanmasını beklemeden hareket etmek yasaktır trafik kanun ve kuralını ihlal etmesinden dolayı olaya sebebiyet verdiği, yolcu … …’ın ise minibüs hareket halinde iken oturduğu koltuktan ayağa kalktığı ve araçtan yere düşme olayında araç içi güvenlik tedbirlerini almadığından aynı kanunun madde 78. belirli sürücülerin ve yolcuların araçların sürülmesi sırasında koruyucu tertibat kullanmaları zorunludur trafik kanun ve kuralını ihlal ettiği görüşü mütalaa edilmiş, rapor mahkememizce taraflara tebliğ edilmiştir.
Samsun 8. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 2021/692 Esas sayılı dosyasında aldırılan 29.12.2021 tarihli Adli Tıp Grup Başkanlığı’nca hazırlanan kusur raporunun incelenmesinde: sanık sürücüsü … nun bölünmüş yolda seyrederken geldiği olay mahallinde aracının kapısını kapatıp aracın kapısı kapalı olacak vaziyette seyrini dikkatli bir şekilde sürdürmesi gerekirken bu hususlara riayet etmeyerek minibüsün kapısı açık vaziyette U dönüşü yapmak istemekle sola manevra ile dönüş yaptığı sırada minibüs içerisinde olan yolcunun açık olan kapıdan düşmesi neticesinde dahil olduğu olayda dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı hareketi ile asli kusurlu, müteveffa yolcu … …’ın ise minibüste yolcu olarak bulunduğu esnada kendi can güveniliğini dikkate alarak gerekli şekilde tutunma tedbirine başvurnası gerekirken bu hususa riayet etmediği yeterli tutunma tedbirine başvurmadan kapısı açık vaziyetteki minibüsten düşmesi ile meydana gelen olayda dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı hareketi ile tali kusurlu bulunduğu, görüşü mütalaa edilmiş, rapor mahkememizde taraflara tebliğ edilmiştir. Alınan bu rapor olayın oluşuna uygun hüküm kurmaya ve denetime elverişli olmakla hükme esas alınmıştır. Rapora karşı davalı vekilince itiraz edilmemiş davacı vekilinin itirazı ise manevi tazminat takdirinde kusurun oransal hesaplanmasının zorunlu olmadığı, manevi tazminatta matematiksel hesabın yapılmasının yerinde olmadığı, vicdani kanaate göre verilen bir tazminat türü olması sebebi ile rapordaki olayın oluşuna itibar edilmekle yetinilmiş yeniden rapor alınmasına lüzum görülmemiştir.
… plakalı aracın davalı sigorta şirketince21/06/2021-21/06/2022 tarihleri arasında üçüncü kişilere karşı manevi tazminat klozu ile kasko sigorta poliçesi ile teminat altına alındığı, manevi tazminat klozuna ilişkin teminat limitinin bedeni maddi, ayrımı yapılmaksızın kombine yıllık azamı 150.000,00 TL ile sınırlı olduğu, ancak bu tutarın her halukarda kişi başı bedeni zarar tutarının %50’sini aşamayacağının belirtildiği anlaşılmıştır.
Davacı ölenin eşi olup TBK’nun 56/2. maddesi gereği ölüm halinde ölenin, yakınlarının manevi tazminat talep etmeleri mümkündür. Davacının manevi tazminat talep hakları konusunda tartışma mevcut değildir.
TBK 56. maddesi gereği bir kimsenin bedensel bütünlüğünün zedelenmesi durumunda olayın özellikleri göz önüne alınarak zarar görene uygun bir miktar paranın manevi tazminat olarak ödenmesine karar verilebilir. Manevi tazminata karar verilirken hakimin özel halleri gözönüne alarak tespit edilecek miktar adalete uygun olmalıdır. Hükmedilecek tazminat zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekletirecek tazminata benzer bir ceza fonksiyonu olan özgün bir nitelik taşır. Bir ceza olmadığı gibi mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanması da amaç edinilmemiştir. Buna göre tazminatın sınırı amacına göre belirlenebilir. Takdir edilecek miktar mevcut halde elde edilmek istenen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır.
22/06/1966 tarih 7/7 sayılı Yargıtay İçtihatı Birleştirme Kararının gerekçesinden takdir olunacak manevi tazminat tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden bu konudaki takdir hakkı kullanılırken ona etkili olan nedenler kararda objektif ölçülere göre isabetli olarak gösterilmelidir. Manevi tazminat miktarının tespitinde takdir hakkı kullanılırken ülkenin ekonomik sosyal koşulları, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, olay tarihindeki paranın satın alma gücü, tarafların kusur durumu, olay tarihi, ölen ile davacıların yakınlıkları, beşeri ilişkileri gibi özellikler gözönünde tutulmalıdır.
Kaza tespit tutanağı, soruşturma aşamasında alınan bilirkişi raporu, kovuşturma aşamasında alınan Ankara Adli Tıp Kurumu Trafik İhtisas Dairesi’nce hazırlanan rapora göre kazanın da aracın U dönüşü yapmak istemekle kapısı açık vaziyette sola dönüş yapmak istediği esnada ani fren yapması ile bu sırada ayakta bulunan müteveffanın yere düşmesi şeklinde meydana geldiği,müteveffanın emniyet kemerinin takılı olmayıp, araç durmadan ayağa kalkmakla yolcuların üzerine düşen araç içi koruyucu tedbirleri ve önlemleri almadığı, bu şekilde yaralanmasında kusurlu olduğu, sigortalı araç sürücüsünün kazanın gerçekleşmesindeki asli kusuru, müteveffanın yaşı, davacının tespit edilen ekonomik ve sosyal durumları, çocuğunun olmaması ve yabancı bir ülkede tek desteğinin ölen eşi olduğu, kaza tarihindeki paranın satın alma gücü, davacı ile müteveffa arasındaki beşeri münasebetlerin niteliği, yakınlık derecesi, olayın gerçekleşme şekli, talep miktarı, davalıların sosyal ve ekonomik durumları ve poliçedeki manevi tazminat klozu ve dava dışı … A.Ş tarafından yapılan ödeme birlikte değerlendirildiğinde talep edilen toplam manevi tazminat miktarlarının bir miktar yüksek olduğu görülmekle birlikte uğranılan acı, elem ve kederin bir nebze olsun giderilmesi amacıyla öte yandan manevi tazminatın zenginleşme aracı olamayacağına ilişkin niteliği de nazara alınarak davacı eş için 40.000,00 TL manevi tazminata hükmetmenin hak, nesafet, adalet kurallarına uygun olacağı kanaatine varılmıştır.
Sigortacının, sigorta bedelini ödeme borcu, TTK’nun 1475/2. maddesinin yollanmasıyla 1427 maddesi uyarınca, sigortacının edimine ilişkin araştırmaları bitince ve her halde yapılacak ihbardan 45 gün sonra muaccel olur. Davalı sigorta şirketinin 15/04/2022 tarihinde davacının başvurusunu aldığı ve bu tarihten itibaren 45 gün içerisinde ödeme yapmadığı dikkate alındığında, davalı sigorta şirketinin 31/05/2022 tarihinde temerrüde düştüğü kabul edilmiş, sigortalı aracın ticari kullanıma mahsus olduğu dikkate alınarak talep gibi avans faizine hükmedilmiştir. Diğer davalılar yönünden temerrüdün kaza tarihi olan 15/10/2021’de gerçekleştiği anlaşılmakla taleple bağlı kalınarak yasal faize hükmedilmiştir.
İşbu davanın, zorunlu arabuluculuk dava şartı hükümlerine tabi olmadığı değerlendirilmiş (Bkz: Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin 20.01.2022 tarih ve 23273/901 sk. ile 29.09.2021 tarih ve 14429/5729 sk.), davadan önceki zorunlu arabuluculuk ücreti davacı üzerinde bırakılmıştır.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
Davanın kısmen kabul kısmen reddi ile; 40.000,00 TL’nin davalılar … ve Yıldıray Mutlu yönünden kaza tarihi olan 15/10/2021 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte diğer davalı sigorta şirketi yönünden 31/05/2022 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilemesine, Fazlaya Dair istemin reddine,
Alınması gereken 2.732,40 TL harçtan peşin alınan 512,33 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye; 2.220,07 TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak hazineye gelir kaydına,
Davacı tarafça yapılan 512,33 TL peşin harç, 80,70 TL başvuru harcının davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı tarafa verilmesine
Davacı tarafından yapılan 513,50 TL posta masrafından davanın kabul miktarına göre hesaplanan 136,93 TL’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı tarafa verilmesine,
Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesince kabul miktarına göre hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı tarafa verilmesine.
Davalı Sigorta şirketi kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesince ret miktarına göre hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı Sigorta şirketine verilmesine.
Zorunlu Arabulucuk sürecinde Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.560,00-TL arabuluculuk ücretinin davacıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydına,
Kararın talep halinde Yazı İşleri Müdürü tarafından taraflara tebliğine.
Kullanılmayan gider avansın karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine.
Dair; davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı tarafın yokluğunda, gerekçeli kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde, mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere başka yer emsal mahkemeye verilecek bir dilekçe ile Samsun BAM’da istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı 16/05/2023
Katip
¸
Hakim
¸