Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. SAMSUN ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2021/241 Esas – 2023/103
T.C.
SAMSUN
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/241
KARAR NO : 2023/103

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLLERİ :
DAVALI :
VEKİLİ :
İHBAR OLUNAN :
VEKİLİ :

DAVA : İtirazın İptali (Taşıma Sözleşmesi Kaynaklı)
DAVA TARİHİ : 30/03/2021
KARAR TARİHİ : 24/01/2023
KARARIN YAZ. TARİH : 21/02/2023

Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonucunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İddia ve savunmaların özeti;
Davacı vekili mahkememize sunduğu dava dilekçesinde özetle, dava dışı … nin davacı şirket nezdinde Nakliyat Emtia Sigorta Poliçesi ile sigortalı olduğunu, İstanbul ve Kocaeli’den Samsun’a gönderilmek üzere yüklemesi yapılan 11.180 kg Alimünyum Filmaşin ve 15.000 kg LLDPE Siyah Compound emtiası, davalı taşıyıcı ile dava dışı sigortalı arasında akdedilen taşıma sözleşmesine istinaden … plakalı araç ile davalı taşıyıcının sorumluluğu altında taşındığını ancak taşıma işlemleri esnasında emtiaların alıcıya teslim edilemediğini, dava dışı sigortalı uzmanı olan dava dışı …’ın Tekkeköy Polis Merkezi Amirliğine ifade vererek şikayette bulunduğunu, akabinde sigortalı firma tarafından davalı taşıyıcıya ve dava dışı …’e Tekkeköy 1.Noterliği’nden 06.01.2020 tarihli 256 nolu-257 nolu hasar ihtarnamelerinin keşide edildiğini, dava konusu emtiaların sağlam, eksiksiz ve hasarsız bir vaziyette nakliye aracına yüklendiğini, ancak ne var ki emtialar davalının sorumluluğu altında yapılan taşıma işlemleri esnasında alıcıya teslim edilmediğini, bu nedenle davalı taşıyıcının eksiksiz ve hasarsız olarak teslim aldığı emtiaları alıcıya teslim etmemesi nedeniyle doğan zararlardan sorumlu olacağını, söz konusu olaya istinaden gerekli tüm incelemeler yapılmış olup, N 006/20 nolu ekspertiz raporunun tanzim edildiğini, ekspertiz raporuna göre davalı taşıyıcının sorumluluğu altında yapılan taşıma işlemleri esnasında alıcıya teslim edilmeyen emtialara ilişkin olarak 42.821,20 USD’lik zarar tespit edildiğini, davacı şirket tarafından poliçe teminat kapsamında bulanan hasar bedeli olarak dava dışı sigortalı firmaya 42.821,00 USD hasar tazminatı ödemesi yapıldığını ve bu ödeme karşılığı sigortalı firmadan temlikname alındığını, dava dışı sigortalısına hasar ödemesi yapmakla halefiyet ilkesinden yararlanan sigortacı, sigortalısına tazminat ödedikten sonra hukuken sigorta ettiren yerine geçtiğine ve sigortalının 3. kişiler karşısındaki dava hakkı tazmin ettiği bedel nispetinde sigortacıya intikal edeceğine göre sigortacının 3. Şahıslara rücu edebilme tarihinin sigortalısına ödeme yaptığı tarih olarak kabul edilmesi gerektiğini, icra takibi başlatılırken dava dışı sigortalıya yapılan hasar tazminatı ödemelerine ilişkin ödeme tarihlerinden itibaren faiz işletilerek hem asıl hem de işlemiş faiz üzerinden icra takibi başlatıldığını, borca ve ferilerine haksız ve kötü niyetli olarak itiraz ederek takibin durmasına neden olduğunu beyanla davalı borçlunun Samsun İcra Müdürlüğünün 2020/63233 E. Sayılı takip dosyasına yapmış olduğu tüm itirazların iptali ile takibin icra takibinde belirtilen şartlarda devamına karar verilmesine, davalı borçlunun %20 den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatı ödemesine karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
Davalı vekili mahkememize sunduğu cevap dilekçesinde özetle, davalı ile dava dışı … arasındaki sözleşmeye dayalı bir borç bulunmadığından huzurdaki davanın davalı şirket yönünden husumet yokluğu nedeniyle reddinin gerektiğini, mahkeme aksi kanaatte ise davanın … … Tic.A.Ş, … ve … plakalı aracın ruhsat sahibine ihbar edilmesini, davaya konusu olayda gerçekleşen taşımacılık işinin davalı şirket ile dava dışı … … İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi arasındaki taşımacılık sözleşmesine istinaden gerçekleşmediğini, davacı ile dava dışı … … İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi arasında sözleşme mevcut olduğunu ancak davalının emtiaya sigorta yaptırmadığını, ürünlerin taşımacılığını kendisinin yapmadığını, dava konusu olayda sözleşme kapsamında hiçbir hususun yerine getirilmediğini, dava dışı …’ın vermiş olduğu ifadenin gerçeğe aykırı olup bu beyan üzerine davalı firmaya yöneltilen haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın reddinin gerektiğini, tarafların sözleşme çerçevesinde yapılan taşımacılığın faturalandırılmasının zorunlu kılındığını ancak davalı tarafından dava konusu emtianın taşımacılığına ilişkin fatura kesilmediğini, davalının dava konusu olayda taşıyıcı olmadığını, dava dışı …… Tic.A.Ş’nin dava konusu olayda taşımacılığı kendisinin yaptığını, şoförle bağlantıyı kendisinin kurduğunu, şoförü gideceği yere kendisinin yönlendirdiğini, davalının çalışanı … tarafından atılan sadece bir plaka bilgisi mesajı ile 42.821,20 USD’lik emtianın taşımacılığının davalı firmaya yüklenmesinin taraflarınca kabulünün mümkün olmadığını beyanla haksız ve yasal dayanaktan yoksun, kötü niyetli olarak ikame edilmiş davanın reddine, davacının haksız ve kötü niyetli olması sebebiyle %20 den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatı ödemesine karar verilmesini talep etmiştir.
İhbar olunan … vekili 01.12.2022 tarihli davaya karşı beyan dilekçesinde özetle, …’in 11.12.2019 tarihinde Büyükçekmece 1.Noterliğinde 47998 yevmiye numarasıyla kira sözleşmesi düzenlediği, … plakalı aracın 11/12/2019 tarihinden itibaren 3 ay süre ile kiraya verdiğini, iddia edilen olayın aracın kiraya verdiği tarihler içerisinde olup müvekkilinin olayla ilgili bir sorumluluğunun bulunmadığını, taraflarına icra takibi açılması hakkaniyete uygun olmadığını, husumet yönünden incelendiği takdirde taraflarına yönelik davanın reddinin gerektiğini, müvekkili …’in söz konusu icra takibi açısından dava husumeti bulunmamakta olup aleyhine borçluymuş gibi icra takibi açılması hakkaniyete ve adalete tamamen aykırı olduğunu beyanla husumet itirazlarının kabulüne, davanın tarafları lehine reddine, söz konusu icra takibinin tarafları lehine iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Toplanan Deliller,
Arabuluculuk son tutanağı, Samsun İcra Dairesi’nin 2020/63233 E. Sayılı takip dosyası, … Sigorta tarafından düzenlenen … Sigorta Poliçesi, 20.01.2020 tarihli ekspertiz raporu, taşıma sözleşmesi, taşıma konusu eşyaya ilişkin fatura suretleri, … plakalı ve … plakalı aracın tescil kaydı, Samsun Cumhuriyet Başsavcılığının 2022/8282 sayılı soruşturma dosyası, Uluslararası Ticaret ve Lojistik Bölümü öğretim üyesi , Sigorta Hukuku alanında uzman hesap bilirkişisi ve Elektrik Mühendisi bilirkişiden oluşan bilirkişi heyetinden alınan 10.11.2022 tarihli bilirkişi raporu, Elazığ 2.Sulh Hukuk Mahkemesinin 2022/405 E. Sayılı dosyası, İnegöl Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 2020/11971 soruşturma sayılı dosyası, Gebze Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 2022/8282 soruşturma sayılı dosyası ve tüm dosya kapsamı.
Tekkeköy İlçe Emniyet Müdürlüğünce 25.12.2019 günü polis merkezlerine gelen müşteki … isimli şahsın halen … … İnş.Tic.A.Ş’de lojistik uzmanı olarak çalıştığını, 19.12.2019 tarihinde İstanbul Tuzla ve Kocaeli Gebze’den nakliye işleri olduğunu bunun için sözleşmeli olarak iş yaptıkları nakliye şirketi olan … Lojistik İnşaat Sanayi ve Tic.Ltd. Şti. İsimli firmada lojistik müdürü olarak görev yapan … isimli şahıs ile nakliye için tır gerektiğini söylediğini, …’in whatsapp üzerinden kendisine nakliye işini …’nın sevk ve idaresinde bulunan … plakalı tırın yapacağı yazılı mesaj attığını, 19.12.2019 tarihinde İstanbul Tuzla ve Kocaeli Gebze ilçelerinden tıra mal yüklendiğini ancak bu güne kadar teslim edilmediğini, bir kaç kez … ile görüştüğünde tırın arıza yaptığı bilgisini aldığını, 24.12.2019 günü tırın sahibi … ile telefon ile görüştüğünü ondan sonra telefonlarının kapalı olduğunu ve ulaşamadığını toplam zararlarının 250.675 TL olduğunu, …, … ve … isimli şahıslardan davacı ve şikayetçi olduğunu beyan etmesi üzerine tahkikat başlatıldığı, müşteki … alınan ifadesinde özetle, kendisinin … Elektrik … A.Ş’de lojistik uzmanı olarak görev yaptığı, şirket adına lojistik işleri kendisinin kaptığı, kendisinin 19.12.2019 günü şirkete Gebze’den Alüminyum ve LLDP Siyah Compaund Apjack getirilmesi için sürekli nakliye işlerini yapan ve sözleşmeleri bulunan …. Tic.Ltd.Şti. isimli firmada Lojistik müdürü olarak görev yapan … isimli şahıs ile nakliye için tır gerektiğini söylediği, Gökhan nakliye işini …’nın sevk ve idaresinde bulunan … plakalı tırla yapacağını kendisine mesaj ile ilettiğini, kendisinin sözleşmeleri bulunan … Lojistik… Ltd.Şti.’ne yüklemenin yapılacağı yerleri mesaj ile bildirdiğini, nakliye şirketinin de nakliye yapacak tır şoförüne bilgileri attığını, aynı gün Gökbora Lojistik isimli firmadan 147.888 TL değerinde, Rusal Marketing firmasından toplam 107.997 TL değerinde malzeme yüklendikten sonra sözleşmeli nakliyeci … Lojistikten Gökan Ateş’in arayarak tırın arıza yaptığını söylediği, araç tamiri yapıldıktan sonra 20.12.2019 günü toplam 21.137 TL değerinde malzemenin yüklenerek Samsun’a gelmek üzere yola çıktığını, aracın arıza yapması nedeni ile malzemelerin ulaşmadığı, 24.12.2019 günü …’in … isimli işyerine gelerek kendisinin yanında tır sahibi olan …’i aradığı, aracın Osmancık’ta arıza yaptığını söylediği, … isimli şahsın kendisini arayarak … plakalı aracı ile fabrikanın arkasına geldiğini söylediği ancak fabrikanın arkasında herhangi bir tırın olmadığının anlaşıldığını, daha sonra araç sahibi ve araç sürücüsüne ulaşılamadığını, firma olarak toplam zararların 277.021 TL olduğunu beyan etmiştir.
Şüpheli … ifadesinde, kendisinin …. Tic.Ltd.Şti. Müdür olarak görev yaptığını, kendilerinin … A.Ş ile 2019 yılı nakliye sözleşmesi bulunduğunu, Borsan Kablonun kendi şirketlerinden nakliye içina tır isterse kendisinin tırı temin edip gönderdiğinde fatura keserek işlem yaptığını, fatura kesmediği nakliye için temin ettiği tırdan sorumlu olmadığını, 19.12.2019 günü … şirketinden …’ın kendisini arayarak tır temin etmesini rica ettiğini, kendisinin facebook üzerinden adının … olduğunu söyleyen … plakalı kullanan şahsın 2800+KDV getirebileceğini bildirmesi üzerine bilgilerini …’a attığını, daha sonra devreden çıktığını, …’ın şoför ile irtibata geçerek anlaştığını, kendisinin bundan sonraki olaylardan haberinin olmadığını, …’ın kendisini bir kaç gün sonra arayarak tırın gelmediğini arabanın arıza yaptığını söylediğini, kendisine polise haber vermesini söylediğini, kendisinin … ile Samsun içerisinden verdiği tırlarla ve fatura kestiği tırlarla sorumlu olduğunu, fatura kesmediği rica ile bulduğu tırdan sorumlu olmadığını beyan etmiştir.
Gebze Cumhuriyet Başsavcılığının müşteki …’ın şikayeti üzerine şüpheliler …, … ve … hakkında hizmet nedeni ile güveni kötüye kullanma suçundan soruşturma başlatıldığı, dosyanın Uzlaştırma Bürosuna tevdii edildiği, soruşturma dosyasının halen derdest olduğu, soruşturma kapsamında alınan şüpheli … beyanında, 0 530 946 65 79 numaralı telefonun kendisine ait olmadığını, bu telefonun …’e ait olduğunu, kendisinin 2019 yılında iş aramakta iken internet iş ilanlarından tır şoförlüğü ilanı olduğunu görünce daha önceden tanımadığı ve görmediği … ile görüşüp … plaka sayılı tırla yük taşıma işi yapma konusunda anlaştığını, İstanbul iline gelerek …’in yanına gittiğini, iki gün sonra İlker’in kendisini arayarak Samsun’a yük götüreceğini söylediğini, yanında daha önceden tanımadığı ve görmediği …’in olduğunu, birlikte … plakalı tırın yanına gittiklerini, kendisinin Gebze ilçesinde bulunan Polisan fabrikasına gittiğini, tıra alüminyum tel yüklemesinin yapıldığını, yükleme yapıldıktan sonra kantara girdiğini, aracı durduğunu, geri marşa bastığında aracın çalışmadığını, kendisinin …’i arayarak durumu bildirdiğini, arabanın tamir yaptırılarak çalıştığını ancak İlker’in araca zarar verdiğinden dolayı kendisi ile çalışamayacaklarını söylediğini, malzemeyi kendilerinin teslim edeceklerini söylediklerini, …’den 500,00 TL para aldığını, kendisinin kusur ve kabahatini olmadığını, kimsenin güvenini kötüye kullanmadığını beyan etmiştir. Şüpheli … beyanında, bahse konu … plakalı çekici ve … plakalı dorsenin kendisine ait olduğunu, aracını kiralayarak anlaşma yaptığı Manisa 1.Noterliğinden arkadaşı Gökhan Koçsoy’a verdiği vekalet ile aracını 3.000 TL karşılığında ve araç şoförü kiraladığı firmaya ait olmak üzere kiraladığını, kendisinin aracını kiraladıktan sonra Manisa ilinde kalarak 3 ay boyunca tedavisi ile uğraştığını, kendisinin dava konusu olayla ilgili hiçbir bilgisinin olmadığını, aracının bu şekilde olaylara karışmasından dolayı daha önce vermiş olduğu ifadesi ile Kaletek Tekstil Aksesuarları Paz.Tic. Ltd. Şti. İsimli firmadan şikayetçi olduğunu, aracının en son Uşak ilinde terk edilmiş vaziyette Uşak ilinde bulunduğu beyan etmiştir.
Yozgat İl Emniyet Müdürlüğü Trafik Tescil ve Denetleme Şube Müdürlüğü 23.11.2021 tarihli yazısı ile … plakalı aracın … adına kayıtlı olduğu, Noterler Birliğinin 19.04.2022 tarihli yazısı ile … plakalı aracın … adına kayıtlı olduğu tespit edilmiştir.
İnegöl Cumhuriyet Başsavcılığının 2020/11971 soruşturma sayılı dosyasının incelenmesinde, Bilişim sistemleri banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık suçundan soruşturma yürütüldüğü, müştekinin Zeki Aktepe, şüphelinin Ali Furkan Fındık ve … olduğu, şüpheli …’nın 31.02.2022 tarihli beyanında kendisinin açtırmış olduğu papara hesabı bulunmadığını, bu hesaba yatan parayı çekip kullanmadığını, kendisinin bu hesaba yatan parayı çekip kullamadığını, kendisinin hatırlamadığı bir tarihte isinolsun.com isimli internet sitesinde … Lojistik İnşaat Sanayi ve Tic. isimli şirkete tır şoförü olmak amacıyla başvurusunda bulunduğunu ve iş yeri sahipleri sigorta işlemleri için kendisinin kimliğini ve fotoğrafını watsapp üzerinden yollamasını istediklerini, kendisinin sigorta işlemleri için kimlik fotokopisi gönderdiğini, bahse konu iş yerinde 3 gün çalıştığını, daha sonra iş kazası geçirmesi nedeniyle işine son verdiklerini, adına açılmış bulunan papara hesabını … isimli şahsın açmış olabileceğini, işi bıraktıktan sonra sigortasını yapmadıklarını öğrendiğini, işyerinin sahibinin … olduğunu, kendisinin müşteki şahsı dolandırmadığını beyan ettiği, soruşturma dosyasının devam ettiği anlaşılmıştır.
20.01.2020 tarihli Nakliyat Emtia Blok Abonman Sigorta Poliçesi Ekspertiz Raporunun incelenmesinde, İstanbul’dan 19.12.2019 tarihinde Kocaeli’den 20.12.2019 tarihinde Samsun’a sevk edilmek üzere … Lojistik İnş. San.Tic. Ltd.Şti. Firması sorumluluğunda …’e … plakalı araca yüklendiğini, söz konusu emtiaların teslim edilmesi gereken süre içerisinde sevk edilmemesi üzerine hırsızlık hadisesinin gerçekleştiğinin anlaşıldığı, sigortalı firmadan mal faturaları talep edildiği, Starplast Kimya firmasının faturasının iletildiği ancak Poliport-Rusal Marketing’den toplu alım yapıldığı için fatura kesilmediği ve proforma faturanın iletildiği, ürünleri araca yükleme videosu ve araç sürücüsü ile yapılan telefon görüşmeleri taraflarına iletildiğini, söz konusu dosyada hırsızlık sebebi ile sovtaja konusu emtia bulunmadığını, rapora konu hasarla ilgili hasar tutarının 42.821,20 USD olarak hesaplandığını, söz konusu hasar tutarının sigorta poliçesi teminatı kapsamında değerlendirildiği bildirilmiştir.
Dosyamız Uluslararası Ticaret ve Lojistik Bölümü öğretim üyesi Doç.Dr. Ahmet Serhat Uludağ, Sigorta Hukuku alanında Av.Filiz Gök ve Elektrik Mühendisi bilirkişi Bülent Bayraktar’a tevdii edilmiş, bilirkişi heyeti 11.11.2022 tarihli raporunda özetle, iş sahibi … … Ltd.Şti. Arasına akdedilmiş 25/01/2019 tarihli ve bu tarihten itibaren 1 yıl süreli sözleşmede ‘Sözleşmenin konusu’, ‘Nakliyeci tarafından iş sahibinin her türlü mallarının müşterilerine sevk ve nakliyesi için uygun araç ve sürücü temin etmek’ olarak düzenlendiği, 2101900004975 poliçe nolu Nakliyat Emtia Blok Abonman Sigorta Poliçesinde sigortalı … …A.Ş, poliçe tarihi 01.01.2019-01.01.2020, araç başına azami limitin 250.000 USD, poliçede ‘hiçbir hasarda herhangi bir muafiyet uygulaması yapılmayacağı’ belirtilmekte olup, döviz kurunun 1 USD=5.3465 olarak belirtildiği, dosyada dava konusu ödemeye ilişkin emtialara dair faturalar, … imzalı sevk irsaliyeleri, Ekspertiz raporu ile davacı sigortacı tarafından dava dışı Borsan A.Ş’ye 13.03.2020 tarihinde 42.821,00 USD ödeme yapıldığına ilişkin banka dekontunun olduğu, taraflar arasında TTK m.917 vd.’da düzenlenen ‘Taşıma komisyonculuğu sözleşmesi’ olduğu görüldüğü, dava konusu hırsızlık olayına ilişkin iddia kapsamında hırsızlığın oluş şekli nazara alındığında ve ayrıca dosyada bulunan şoför … imzalı sevk irsaliyeleri ile dava dışı şirket ile davalı şirket arasıdaki sözleşme dikkate alındığında, gerçekleşen rizikonun sigorta poliçesi kapsamında yer aldığı, taşıyıcının sorumluluğunu düzenleyen madde 880 gereğince ‘taşıyıcı, eşyanın tamamen veya kısmen zıyaından dolayı tazminat ödemekle sorumlu tutulduğunda, bu tazminat, eşyanın taşınmak üzere teslim alındığı yer ve zamandaki değerine göre hesaplanır. Eşyanın değeri piyasa fiyatına göre, bu yoksa aynı tür ve nitelikteki malların cari değerine göre tayin edilir. Taşıyıcı, taşıma işlemini yaparken gereken dikkat ve özetin göstermekle zorunda olduğu, taşıyıcının kendi kusuru ile taşıma sırasında gerekli dikkate ve özeni göstermemesi nedeniyle taşınan eşya hasara uğramış ise taşıyıcı, taşınan eşyada tespit edilen hasar nedeniyle TTK nın 880 maddesine göre belirlenecek zarar miktarının ödenmesinden bizzat kendisinin sorumlu olduğunu, davalının 6102 sayılı TTK’nın 886 . Maddesi uyarınca davalının sorumluluk sınırlamalarından yararlanıp yararlanmayacağı hususunda takdir mahkemeye ait olmakla davalının sınırlı sorumluluğa tabi olduğunun belirlenmesi halinde ise, kanun koyucu taşıma sırasında meydana gelen zararlar dolayısıyla taşıyıcının ödemeyeceği tazminat miktarı yönünden TTK nın 882 maddesinde getirdiği düzenleme ile taşıyıcının sorumluluğuna sınırlama getirildiği ve bu sorumluluğu gönderinin net olmayan ağırlığının her bir kilogramı için 8.33 Özel Çekme Hakkı (SDR) ile sınırlandığı, bu madde gereğince taşıyıcının ödeyeceği tazminat, dava konusu emtianın brüt ağırlığının beher kilogramı için 8.33 SDR hesap birimini geçemeyeceği sonuç olarak, somut olayda davalı şirket ile dava dışı Borsan A.Ş arasında imzalanan sözleşme incelendiğinde, taraflar arasında TTK m.917 vd.’da düzenlenen ‘Taşıma komisyonculuğu sözleşmesi’ olduğu, dosyada mübrez sigorta poliçesi hükümleri dikkate alındığında ve ayrıca dava konusu hırsızlık olayına ilişkin iddia kapsamında hırsızlığın oluş şekli ile dosyada bulunan şoför … imzalı sevk irsaliyeleri ile dava dışı şirket ile davalı şirket arasındaki sözleşme dikkate alındığında, gerçekleşen rizikonun sigorta poliçesi kapsamında olduğu, davalı tarafça husumet itirazında bulunarak ‘dava konusu taşıma işinin, taraflar arasındaki sözleşme prosedürü çerçevesinde gerçekleşmediği, dava konusu olayda taşımacılık işini gerçekleştirenin davalı şirket olmadığı iddia edilmekle, taraflar arasında dava konusu olayda sözleşme ilişkisi bulunup bulunmadığı, davalı şirket tarafından dava konusu olayda taşıma komisyoncusu olarak dava dışı şirkete ifada bulunup bulunmadığı, davacının kusur ve sorumluluğu bulunup bulunmadığı hususunda hukuki değerlendirme ve takdir hakkının mahkemeye ait olduğu, mahkeme tarafından davalının, dava konusu olayda taşıma komisyoncusu olduğu ve sorumluluğunun bulunduğu kanaati hasıl olacak ise, dava konusu emtianın tamamı ile zayi olması nedeni ile TTK m.880 uyarınca hesaplanan zararın taleple bağlılık ilkesi uyarınca 42.821,00 USD (253.949,94 TL (19.12.2019 Tarihli Merkez Bankası verisi uyarınca) / 228.942,48 TL (Poliçede belirtilen 1 TL.’nin karşılığı USD uyarınca)) olduğu, mahkeme tarafından davalının sorumluluk sınırlarından yararlanacağı kanaati hasıl olacak ise TTK m.882 uyarınca hesaplanan zararın 300.818,70 USD (1.784.005,30 TL (19.12.2019 Tarihli Merkez Bankası verisi uyarınca); 1.608.327,18 TL (Poliçede belirtilen 1 TL’nin karşılığı USD uyarınca)) olduğu, TTK m.880 uyarınca belirlenen bedelin davalı taşıyıcının sorumluluğunu sınırlayan TKK nın 8882. Maddesinde öngörülen tazminat sınırını aşmadığı, davacı sigorta şirketi tarafından dava dışı sigortalısına 13.03.2020 tarihinde ödeme yapıldığı, buna göre davacı sigorta şirketinin takip tarihi 10.11.2020 itibari ile davalı taşıyıcıdan 42.821,00 USD asıl alacak (taleple bağlılık ilkesi uyarınca), 1.069,94 USD işlemiş faiz olmak üzere toplam 43.890,94 USD toplam alacak olduğu, harca esas değerin 43.890,94 * 8.2507=362.130,97 TL (taleple bağlılık ilkesi uyarınca: 353.541,52 TL olduğu tespit edilmiştir.
İhbar olunan …’ya Elazığ 2.Sulh Hukuk Mahkemesini 2022/405 E. Sayılı dosyası ile …’nın vasi olarak atanmasına karar verildiği tespit edilmiş, dava vasi …, aracın maliki … ve sigortalı şirkete ihbar edilmiştir.
Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe;
Dava, emtia taşıma sigorta poliçesine dayalı rücuen tazminatın tahsiline ilişkin olarak başlatılan takibe yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir.
Tüm dosya kapsamından; İstanbul ve Kocaeli’den Samsun’a gönderilmek üzere 11.180 kg Alüminyum Filmaşin ve 15.000 kg LLDPE Siyah Compound emtiasının … plakalı araca yüklendiği, davacı şirkete sigortalanan emtianın hırsızlık hadisesi sonucu çalınması/alıcıya teslim edilmemesi nedeniyle … Sigorta A.Ş tarafından sigortalı … … İnş.Tic.A.Ş ‘ne ödenen 42.821,00 USD hasar tazminatının 13.03.2020 ödeme tarihinden itibaren faizi ile birlikte ödenmesi için taşıma komisyonculuğu sözleşmesine dayanarak davalı aleyhinde Samsun İcra Dairesi’nin 2020/63233 E. sayılı dosyası ile ilamsız icra takibi başlatıldığı, ödeme emrinin davalı yana 18.11.2020 tarihinde tebliğ edildiği, davalı vekilince 25.11.2020 tarihinde borca ve tüm ferilere itiraz edildiği, itirazın süresinde yapıldığı, takibin durdurulduğu, davacı tarafın da itirazın iptalini sağlamak için süresi içinde işbu davayı açtığı anlaşılmıştır.
Samsun İcra Müdürlüğü’nün 2020/63233 Esas sayılı takip dosyasının incelenmesinde, alacaklı … Sigorta A.Ş tarafından borçlular …, …, … Lojistik İnş. San. Tic. Ltd.Şti. Ve … … Tic.Ltd.Şti. Aleyhine 42.821,00 USD asıl alacak ve 1.069,94 USD işlemiş faiz olmak üzere toplam 43.890,94 USD alacak için takip başlatıldığı, ödeme emrinin davalı borçluya 18.11.2020 tarihinde tebliğ edildiği, borçlunun 25/11/2020 tarihinde süresi içinde borca itirazı üzerine takibin … Lojistik İnş. San.Tic. Ltd. Şti. yönünden durdurulmasına karar verildiği, itirazın alacaklıya tebliğin ilişkin tebliğ evrakına rastlanılmamakla açılan davanın süresinde olduğu anlaşılmıştır.
Dava konusu taşıma tarihinde yürürlükte bulunan 6762 sayılı TTK’nın 1301. maddesi uyarınca rücu davası açılabilmesi için, sigortacı ile sigortalı arasında bir sigorta sözleşmesinin mevcudiyeti, sigortacının bu nedenle sigortalısına bir ödeme yapmış olması ve sigortalının zarar sorumlusuna karşı dava hakkının bulunması gerekir.
… Sigorta A.Ş tarafından … … İnşaat San. ve Tic. A.Ş arasında düzenlenen … Sigorta Sözleşmesi’nin incelenmesinde, emtea cinsinin kablo, tesis makinalar ve aksesuarları, makine ve yedek parça olduğu, yıllık tahmini kapasitenin 80.000 USD, araç başına azami limitin 250.000 USD olduğu görülmüştür. Sigorta şirketince sigortalıya 13/03/2020 tarihinde 42.821,00 USD ödeme yapıldığı anlaşılmış riziko tarihinden önce geçerli poliçe de olduğu dikkate alınarak davacının aktif dava ehliyetinin bulunduğu değerlendirilmiştir.
Cevap dilekçesi ile davalı hasara konu emtianın taşıma işinin 25/01/2019 tarihli sözleşme kapsamında olmadığını belirterek husumet itirazında bulunmuş olup taraflar arasındaki uyuşmalık; dava dışı sigortalı … … İnş. San. Tic. A.Ş’ye ait 11.180 kg Alüminyum Filmaşin ve 15.000 kg LLDPE Siyah Compound emtiasının taşıma işinin taşıma sözleşmesi kapsamında yapılıp yapılmadığı, taşıma sözleşmesi kapsamında yapıldığı takdirde taşıma işinin gerçekleşmemesinde davalıya yüklenecek kusur/ihmalin derecesi ve zararın miktarı konusunda toplanmaktadır.
… Elektrik… Tic.A.Ş ve … Lojistik İnş. San. Tic.Ltd. Şti. arasında düzenlenen sözleşmenin incelenmesinde, iş sahibi, alımı ve satış siparişlerine uygun olarak bir güzergah belirleyecek ve Nakliyeciden araç talep edeceği, Nakliyecinin iş sahibinin talebi üzerine gecikmeksizin ve makul süre (maksimum 2 saat) içerisinde uygun araç ve sürücü temin etmekle yükümlü olduğu, taraflar arasında Alt-Üst işveren ilişkisi bulunmadığı gibi, araç, şoför temini ve şoföre ilişkin sigorta ve sair işlemlere ilişkin iş sahibinin sorumluluğunun bulunmadığı, taşıma ile ilgili olarak meydana gelebilecek tüm hasar, ziyan ve zararlardan, trafik kazasında 3.kişilere ve Nakliyeci tarafından istihdamı sağlanan araç şoförüne ilişkin zarar ve alacak talepleri de dahil olmak üzere Nakliyeci, araç sürücüsü ve ruhsat sahibinin sorumlu olduğu, Nakliyeci tarafından taşınacak ürünlere ilişkin Emtia Nakliyat Sigortası yaptırılmasının zorunlu olduğu, nakliyeci yapılacak işe ait araç bilgisini (plaka ve şoför) iş sahibine 2 saat içerisinde yazılı olarak bildirmesi gerektiği ve sözleşmenin 25.01.2019 tarihinden itibaren 1 yıl süreli olduğu belirlenmiştir.
Türk Ticaret Kanunu’nun 917. Maddesinde yer alan “Taşıma işleri komisyonculuğu sözleşmesi ile komisyoncu eşya taşıtmayı üstlenir. Bu sözleşme ile gönderen, kararlaştırılan ücreti ödeme borcu altına girer” hükmü gereğince taşıma işleri komisyonculuğu sözleşmesine ilişkin hükümler “taşıma işleri komisyoncusu” ile “gönderen” arasındaki uyuşmazlıklara uygulanabilecektir. Taraflar arasındaki sözleşme taşıma işleri komisyonculuğu sözleşmesidir.
Taraflar arasında imzalanan sözleşme, soruşturma dosyası kapsamında alınan beyanlar, …’in SGK kayıt dökümü birlikte değerlendirildiğinde; davacıya ait eşyanın 19/12/2019 tarihinde taşınmak üzere dava dışı davalı şirket bünyesinde çalışan … tarafından temin edilen … plaka sayılı araca yüklendiği, …’in davalı şirket bünyesinde lojistik müdürü olarak görev yaptığı ve TBK’nun 116. Maddesinde belirtilen ifa yardımcısı olduğu, sözleşmenin 25/01/2019 tarihinden itibaren 1 yıl süreli olduğu, sözleşmede yer alan emtia nakliyat sigorta poliçesinin yaptırılması ve fatura kesilmesine ilişkin kuralların yerine getirilmemesi halinde sözleşme kapsamındaki işin yapılmayacağına, iş sahibi tarafından taşıma yapılması talebinin yazılı olarak yapılacağına ilişkin herhangi bir hüküm bulunmadığı, kaldı ki işin sözleşme süresi içinde davalı şirket lojistik konusunda uzman çalışanı aracılığı ile yapıldığı birlikte değerlendirildiğinde davalının pasif husumet ehliyetinin bulunmadığına ilişkin itirazı yerinde görülmemiş dava konusu taşıma komisyonculuğu işinin sözleşme kapsamında yapıldığı değerlendirilmiştir.
TTK 929 maddesinde ”taşıma işleri komisyoncusu, kendi adamlarının, taşımanın yerine getirilmesi için yararlandığı kişilerin görevlerini yapmaları sırasındaki fiil ve ihmallerinden, kendi fiil ve ihmali gibi sorumludur” hükmünü içermekte olup, davalı şirket de taşıma işleri komisyoncusu olduğundan, taşıma sırasında şoförün verdiği zararlardan kendisi zarar vermiş gibi sorumlu bulunmaktadır. Bu doğrultuda davalı şirket, eşyayı taşıtacığı kişiyi araştırıp, gerekli özeni gösterdikten sonra bu kişiye eşyayı emanet etmesi gerekmekte olup, basiretli bir tacir gibi göstermesi gereken özeni göstermemiştir. TTK 928/2 maddesi ”… Tedbirli bir tacirin göstereceği özene rağmen zarar önlenemeyecek ise, komisyoncu sorumluluktan kurtulur” hükmünü içermekte olup, davacının bu özeni göstermediği, yükü taşıtacığı kişiyi özenle seçmeyip sadece telefonla iş arayan şahsa güvenerek talebini kabul ettiği, eşyanın davalı şirketin temin ettiği araç ve şoförüne teslim edildiğinin ancak eşyanın sigortalıya teslim edilmeyerek hırsızlık suçuna konu olduğunun her iki tarafında kabulünde olduğu, bu sebeple hırsızlık suçunu kimin işlediğinin iş bu dosya açısından önem arz etmediği göz önüne alınarak soruşturma dosyasının beklenmesine gerek görülmemiştir.
Kaldı ki dava dışı sigortalı şirket yetkilisi ile iletişime geçerek araç temin eden …’in ifa yardımcısı olduğu dikkate alındığında sözleşme ilişkisinin varlığı nedeni ile TBK.nun 116. Maddesi gözetildiğinde de davalının çalışanının davacı şirket sigortalısına vermiş olduğu zarardan sorumlu tutulamaması için, çalışanının yaptığı işi, bizzat kendisi yapmış olsa idi, zararın yine de meydana geleceğini kanıtlamakla yükümlü olan davalı şirketin, eldeki davada böyle bir savunma ve delil getirmemesi nedeniyle meydana gelen zarardan sorumlu olduğunun kabul edilmesi gerekmektedir.(Yargıtay 15. HD 2019/2839 E 2019/3978 K).
Davalının ihmal derecesine göre sorumluluğunun sınırlandırılmayacağı, TTK. 880/1. maddesine göre, davalının kusurlu olması nedeniyle bu kusurun meydana gelmesinde dava dışı gönderenin bir talimatının bulunmadığından ödenecek tazminatın mahallindeki değeri üzerinden davalı tarafından halefiyet ilkesi gereğince sigortalı yerine geçen davacı tarafa ödenmesi gerektiği, davacı vekilince sunulan sevk irsaliyeleri, faturalar, depo çıkış kontrol fişleri dikkate alınarak taşıma konusu eşyanın belirli olup 11.180 kg Alüminyum Filmaşin ve 15.000 kg LLDPE Siyah Compound’dan oluştuğu, mahkememizce hüküm kurmaya ve denetime elverişli görülen bilirkişi raporundaki TTK 880. Maddeye göre yapılan hesaplama doğrultusunda zararın 42.821,00 USD olduğu kabul edilmiştir.
Sigorta şirketinin sigortalısına ödeme yaptığı tarihten itibaren faiz talep edebileceği dikkate alınarak ödeme tarihi (13/03/2020) ve takip tarihi (27/10/2020 tarihi arasındaki dönemde oluşan 1.069,94 USD işlemiş faiz isteminin yerinde olduğu değerlendirilmiştir.
İcra İnkar tazminatına hükmedilebilmesi için takibe konu alacağın likit olması zorunludur. Her uyuşmazlığın kendine özgü somut özelliklerine göre değişmekle birlikte, bir uyuşmazlıkta alacağın likit olup olmadığı belirlenirken, alacak ve onun borçlusu birlikte değerlendirilmelidir. Buna göre, likit bir alacaktan söz edilebilmesi için, ya alacağın gerçek miktarının belli ve sabit olması ya da borçlusu tarafından belirlenebilmesi için bütün unsurların bilinmesi veya bilinmesinin gerekmekte olması; böylece, borçlunun borç tutarını tahkik ve tayin etmesinin mümkün bulunması; başka bir ifadeyle, borçlunun yalnız başına ne kadar borçlu olduğunu tespit edebilir durumda olması gerekir. Gerek borç ve gerekse borçlu bakımından, bu koşullar mevcut ise, ortada likit bir alacak bulunduğu kabul edilmelidir (HGK’nın 07/06/2006 tarihli ve 2006/19-295 Esas, 2006/341 Karar sayılı kararı). Bu ilke ve kurallar ışığında somut olay değerlendirildiğinde; zararın miktarının ve ihmalin derecesinin tespiti yargılamaya muhtaç olduğundan alacağın likit olmadığı değerlendirilmiş ve icra inkar tazminat isteminin reddine karar verilmiştir.
3095 Sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun’un ”Yabancı para borcunda faiz” başlıklı 4/a. maddesinde ise; sözleşmede daha yüksek akdi veya gecikme faizi kararlaştırılmadığı hallerde, yabancı para borcunun faizinde Devlet Bankalarının o yabancı para ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranının uygulanacağı belirtilmiştir.
Eldeki davada davacı talebini, fiili ödeme tarihindeki kur üzerinden ödeme yapılması yönünde kullandığından, artık dava konusu alacak tahsil tarihine kadar yabancı para alacağı olarak değerlendirileceğinden, bu alacağa 3095 Sayılı Kanun’un 4/a maddesi uyarınca faize hükmedilmiştir.
Yargılama nedeniyle hükmedilecek vekalet ücreti ve harç dava tarihindeki TCMB’nin USD cinsinden yabancı paraya uygulanan efektif satış kuru üzerinden hesaplanmıştır.
6325 sayılı kanunun 18/A-11 maddesi gereği dava açılmadan önce arabuluculuğa başvurulması dava şartı olduğundan davacı tarafından arabuluculuk başvurusu yapılmış davalının vekili aracılığı ile arabuluculuk görüşmelerine katıldığı anlaşılmış olmakla tespit edilen arabuluculuk ücretinin de yargılama gideri olarak davalıdan tahsiline karar vermek gerekmiş, aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın kısmen kabul kısmen reddi ile, davalının Samsun İcra Dairesi’nin 2020/63233 esas sayılı takip dosyasına yapmış olduğu itirazın iptali ile takibin kaldığı yerden devamına,
iii-Asıl alacağa takip tarihi sonrası 3095 sayılı Yasa gereği Devlet Bankalarının USD cinsinden açılan 1 yıllık mevduata uyguladığı en yüksek oranda faiz uygulanmasına,
Davacının %20 icra inkar tazminat taleplerinin REDDİNE,
2-Alınması gereken 24.435,25 TL harçtan peşin alınan 4.338,11 TL ve Samsun İcra Dairesinin 2020/63233 E.sayılı dosyasında alınan 1.767,71 TL harcın mahsubu ile bakiye; 18.329,43 TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafça yapılan 4.338,11 TL peşin harç, 59,30 TL başvurma harcı olmak üzere toplam 4.397,41 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafça yapılan 1.800 TL bilirkişi ücretinin ve 238,10 TL posta ve tebligat gideri olmak üzere 2.038,10 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesince hesaplanan 53.079,56 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine.
6-Zorunlu arabulucuk sürecinde Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.320 TL arabuluculuk ücretinin davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
7-Kararın talep halinde Yazı İşleri Müdürü tarafından taraflara tebliğine,
8-Kullanılmayan gider avansın karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine.
Dair; davacı vekilinin yokluğunda davalı vekilinin yüzünde gerekçeli kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde, mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere başka yer emsal mahkemeye verilecek bir dilekçe ile Samsun BAM’da istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.24/01/2023

Katip
¸e-imza

Hakim
¸e-imza