Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. SAMSUN ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2020/754 Esas – 2021/617
T.C.
SAMSUN
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2020/754 Esas
KARAR NO : 2021/617 Karar

HAKİM : …
KATİP : …

DAVACI : …
VEKİLİ : …
DAVALI : …
VEKİLİ :…
DAVA : İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : …
KARAR TARİHİ : …
KARARIN YAZ. TARİH : …
Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA VE SAVUNMALARIN ÖZETİ;
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile davalı arasında yapılmış olan vekalet sözleşmesi ve acentelik sözleşmesi nedeni ile davalının bağımsız bir acente olarak … Acentesi olarak ticari faaliyette bulunduğunu, davalının davacı şirkete vermiş olduğu … tarihli acentelik sözleşmesinin feshi dilekçesi ile … tarihinde başlamış olunan acentelik görevine özel nedenlerden dolayı … tarih itibar iile ayrılmak istediğini belirttiğini, davacı şirket ile ilişkinin sona erdiğini, davacı şirketin Beyoğlu ….Noterliğinin … tarih ve … no lu bildirim ile bu hususu davalıya ve Ulaştırma Bakanlığına bildirdiğini, davalının davacıya … tarihi itibariyle fatura ve tüm belgelerin, cari ekstreye göre 49.372,31 TL cari hesap borcunun olduğunu, davalıdan borcunu ödemelerini talep ettiklerini, ödeme yapılmaması nedeniyle Samsun İcra Müdürlüğünün … takip sayılı dosyası ile icra takibine itiraz etmesi neticesinde takibin durdurulduğunu, iş bu nedenlerle borca yapılan itirazın iptali ile haksız ve kötü niyetli olarak takibe itiraz edilmesi nedeni ile %20 inkar tazminatına hükmedilmesi gerektiğini, yapılan yargılama neticesinde Samsun İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasına yapılan itirazın iptaline, ayrıca %20 den az olmamak kaydı ile icra inkar tazminatının davalıdan tahsil edilmesine, yargılama giderleri ile avukatlık ücretinin davalı yana yükletilmesini talep ile dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; iş bu davanın görevsiz mahkemede açıldığını, hernekadar davacı ile davalı arasında acentelik sözleşmesi bulunduğu iddia edilse de davalının davacı tarafından … tarihinde şube olarak görevlendirildiğini ancak davacının davalının işine devam etmesi için formalite olarak acentelik sözleşmelerini davalıya imzalattığını, davalının işini kaybetmemek için sözleşmelerini imzaladığını, şube müdürü şeklinde çalışmasına devam ettiğini, iş bu konuya ilişkin olarak davalı tarafından açılan birden fazla itirazın iptali davasında yerel mahkemeler tarafından inceleme yapıldığını, açılan davalarda davacıların işçi olması sebebi ile görevsizlik kararı verilerek dosyanın iş mahkemelerine gönderildiğini, davanın açılmış mahkemenin yetkisiz olduğunu, davalının açılmış olduğu şubenin … da bulunduğunu, davalının çalıştığı süre boyunca bütün işlerin … da ilişkinin işçi-işveren ilişkisi olduğunu, iş ile ilgili tüm talimat ve standartların davacı tarafından davalıya bildirildiğini, bu çerçevede hareket etmesi beklenildiğini, hangi koşullarda çalışacağının davalıya bildirdiğini, bu çerçevede hareket etmesi beklenildiğini, hangi koşullarda çalışacağının davalıya bildirildiğini, değişiklik yapılmasının genel müdürün iznine tabi tutulduğunu, davalının işçi işveren ilişkisi içerisinde geri dönüşlerin olduğunu, davacının acentelik ile uyuşmayan şekilde alt üst kavramlarını kullanarak yazışmalarda titizlik göstermeden yer kiralamada dikkat edilecek unsurları detaylı olarak saydığını, izah edilen nedenlerden dolayı yüksek mahkemenin yerleşik içtihatlarında da acentenin unsurlarının açıklandığını, acente olarak çalışan bir işverenin çalıştıracağı işçilerle iş sözleşmesi akdetmek ve içeriğini belirlemek işçinin üstlenmiş olduğu iş görme borcuna ilişkin yönetim hakkına sahip olmak ve işçiye talimat vermek iş sözleşmesini sona erdirmek gibi işverene ait yetkileri kullanma hakkına sahip olması gerektiğini, bu unsurları kapsamayan acentelik sözleşmelerin muvazaalı olduğunu, gerçekte şube müdürü olarak çalışan işçilerin acente sıfatı verilerek işçi olarak çalıştırılmaya devam edildiğini, davalının işçilik alacakları hususunda açmış olduğu alacak davasının … İş Mahkemesinin 2018/306 esas numarası ile derdest durumda olduğunu, görevsiz ve yetkisiz mahkemede haksız şekilde açılan davanın öncelikle görev ve yetki yönünden reddine, haksız ve kötü niyetli olan alacaklı hakkında %20 den az olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER
Dava dilekçesi ekinde; Arabuluculuk son tutanağı, acentelik/vekalet sözleşmeleri ve cari hesap sözleşmeleri örneği, davalının vermiş olduğu acentelik sözleşmesi fesih dilekçesi ile davalıya gönderilen ihbarnameleri, bir kısım cari hesap özetleri, davalının imzalamış olduğu bir kısım hesap mutabakatları örnekleri, davalının müvekkili şirkete kesmiş olduğu bir kısım hak ediş faturaları örnekleri ibraz edilmiştir.
Samsun İcra Dairesinin … esas sayılı takip dosyasının uyap sistemi üzerinden dosyamız arasına alındığı anlaşılmıştır.
Taraf defterleri üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmış, bilirkişi raporları dosyamız arasına alınmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava acentelik sözleşmesinden kaynaklanan itirazın iptali davasıdır.
Tüm dosya kapsamına göre; açılan davada taraflar arasındaki akdi ilişkinin acentelik ilişkisi olup olmadığı, cari hesap ilişkisi bulunup bulunmadığı, Samsun İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasında başlatılan itirazın haklı olup olmadığı noktalarına ilişkin olduğu anlaşılmıştır.
Davacı, davalının acentesi olduğu iddiası ile acentelik sözleşmesinden kaynaklanan alacak iddiasında bulunmakta; davalı ise, davacı ile aralarındaki sözleşmenin acentelik sözleşmesi olmadığını, şube olduğunu ve davacı ile aralarındaki ilişkinin de işçi-işveren ilişkisi olduğunu savunmaktadır.
Yargıtay’ın müstakar içtihatlarında da işaret edildiği üzere, bir davada olayları açıklamak taraflara, hukuki niteleme ise hâkime aittir.
Bu haliyle, öncelikle taraflar arasındaki hukuki ilişkinin tayin edilmesi gerekmekte olup, taraflar arasındaki ilişkinin acentelik olduğu saptanırsa, acente kurumu Türk Ticaret Kanununda düzenlenmiş olduğundan anılan yasanın 4/1-a ve 5/1 maddeleri uyarınca somut uyuşmazlığın Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla mahkememizce ele alınması; aksi halde taraflar arasında işçi-işveren ilişkisinin olduğu saptanırsa 7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 5/1-a maddesi uyarınca İş Mahkemelerince ele alınması gerekecektir. Zira, 6100 Sayılı HMK 114/1-c maddesi uyarınca görev, bir dava şartı olup, davanın her aşamasında; ileri sürülüp sürülmediğine bakılmaksızın hâkim tarafından kendiliğinden gözetilir.
Bu kapsamda; dosyadaki bilgi, belge ve taraflar arasında akdedildiği ihtilaf konusu olmayan sözleşmenin 7. maddesine göre, tarafların acentelik ilişkisi içerisindeki süreçleri ve yükümlülükleri kendi aralarında yapacakları ek protokol ile belirleyecekleri, bu çerçevede dosya içerisinde yer alan “Şube/Acente Çalışma Talimatı” adlı isimli belge ile davalının çalışma koşullarının sıkı şekilde belirlendiği, sözleşmelerin acentelik kurumunun olmazsa olması olan bağımsızlık unsurundan ziyade bağımlılık unsuru ihtiva ettiği, sözleşme hükümlerine göre yönetim hakkının davacı şirkette olduğu ve bu haliyle taraflar arasında akdedilen acentelik sözleşmesinin, sözleşmenin 6102 sayılı TTK’nın 102. maddesine uygun olmadığı, gerçekte şube müdürü olan çalışanlara acente sıfatı verilmek sureti ile davacı işverenin işyerindeki faaliyetini sürdürdüğü, acente olarak gösterilen kişinin (davalının) ise bağımsız bir tacir sıfatıyla hareket etmediği, nitekim davalının defter incelemesine ilişkin olarak alınan … tarihli bilirkişi raporunda; davalının davacı dışında başkaları ile ticari ilişkisinin olmadığı, davacının hesap ekstrelerinde personel teşvik primi, SGK primi kesintisi gibi ödemelerin söz konusu olduğu, … tarihinde kıdem tazminatı-ikramiye fonu adı altında ödemeler yapıldığı, yine davacının defter incelemesine ilişkin olarak alınan bila tarihli bilirkişi raporunda; davalıya düzenli olarak her ay belirli bir miktar ücret ödendiği görülmüş, taraflar arasındaki ilişkinin acentelik ilişkisi unsurlarını taşımadığı anlaşılmaktadır.
Dolayısıyla somut uyuşmazlıkta taraflar arasındaki ilişkinin, işçi-işveren ilişkisi olduğu görülmektedir. Taraflar arasında işçi ve işveren ilişkisinin bulunmasına göre de uyuşmazlığın iş mahkemelerinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir (Bkz. Yargıtay 9. HD. 27/04/2021 tarih, 2021/3618 Esas, 2021/8528 Karar sayılı ilamı).
Bu haliyle, 7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 5/1-a maddesi uyarınca taraflar arasındaki uyuşmazlığın çözümünde İş Mahkemeleri görevlidir.
Hâl böyle olunca, yukarıda yer verilen açıklamalar ve değinilen yasal düzenlemeler uyarınca mahkememizce yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda, uyuşmazlığın çözümünde İş Mahkemelerinin görevli olduğu değerlendirilmekle, “Görev” dava şartı noksanlığına dayalı olarak davanın usulden reddi cihetine gidilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Dava dilekçesinin mahkememizin görevsizliği nedeniyle REDDİNE,
2-Dosyanın, kararın kesinleşmesini müteakip 2 haftalık kesin süre içinde ve HMK m.20 ile vazolunan usule uygun başvuru olması halinde görevli SAMSUN İŞ MAHKEMESİ’ne GÖNDERİLMESİNE,
3-Mahkememizin görevsizliğine karar verilmiş olduğundan 6100 sayılı HMK’nın 331/2 hükmü gereğince davaya başka bir mahkeme tarafından bakılması halinde yargılama harç ve giderlerinin söz konusu mahkeme tarafından hüküm altına alınmasına, mahkememiz kararından sonra davaya bir başka mahkemede devam edilmemiş ise talep üzerine mahkememizce dosya üzerinden bu durumun tespiti ile yargılama harç ve giderlerinin hüküm altına alınmasına,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere başka yer emsal mahkemeye verilecek bir dilekçe veya tutanağa bağlanacak beyan ile Samsun BAM’da istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi, anlatıldı…

Katip …
¸

Hakim …
¸