Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. SAMSUN ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2020/530 Esas – 2023/437
T.C.
SAMSUN
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : …
KARAR NO : …

HAKİM :…
KATİP : …

DAVACI : …
VEKİLLERİ :…
…
DAVALI : …
VEKİLLERİ : …
…
DAVA : Alacak (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 11/08/2020
KARAR TARİHİ : 04/04/2023
KARARIN YAZ. TARİH : 04/05/2023
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İddia ve savunmaların özeti;
Davacı vekili, 11/08/2020 tarihli dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile …. arasında 01/02/2017 tarihli “Fason Etlik Pirinç Üretim Sözleşmesi” akdedildiğini, sözleşme gereğince müvekkiline ait civcivlerin yetiştirilmek üzere teslim edildiğini, yetiştirici şirketin elektrik ve alarm sistemine üçüncü kişiler tarafından bilerek verilen zarar nedeniyle civcivlerin telef olduğunu ve bunun gibi rizikolar için müvekkili şirket ile davalı şirket arasında …poliçe numaralı klasik yangın sigortası poliçesinin akdedildiğini, müvekkiline ait canlı hayvanların telef olması nedeniyle poliçe gereği davalı sigorta şirkelinin müvekkilinin uğramış olduğu zarar tazmin etmekle yükümlü olduğunu beyanla fazlaya dair talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla müvekkili şirkete ait tavukların telef olması nedeniyle müvekkilinin uğramış olduğu zarar karşılığı şimdilik 500,00.-TL. belirsiz alacağın sigorla şirketinin temerrüde düştüğü tarihten itibaren işleyecek olan avans faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, 04/11/2020 tarihli dilekçesinde özetle: meydana gelen zarardan poliçede kayıtlı şartlar çerçevesinde ve limitle sorumlu olunduğunu, riziko adresi ile sigorta poliçesinde belirtilen adresin aynı yer olmadığını, sigorta poliçesinde belirtilen kümes sahibi ile olay tarihindeki kümes sahibinin aynı olmadığını, poliçe özel koşulu ile canlı hayvan emteasının teminat kapsamına alınmış ise de ısı yükselmesi nedeni ile meydana gelen zararın poliçe kapsamının dışında olduğunu, davaya konu ilk müdahalenin jenaratöre yapıldığını piliçlerin ölümünün sisteme yapılan bu müdahalenin direkt sonucu olmayıp dolaylı zarar kapsamında olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Toplanan deliller;
Arabuluculuk son tutanak aslı, Ladik Cumhuriyet Başsavcılığının … soruşturma dosyası, olay araştırma ve kamera tutanakları, faturalar, davalı sigorta şirketince sunulan poliçe, ekspertiz raporu, bilgi alma tutanakları, 18/12/2018 tarihli araştırma raporu, 14/01/2019 tarihli ekspertiz raporu, teknik servis raporu, fotoğraflar, bilirkişi raporu, 01/11/2022 tarihli ıslah dilekçesi, tüm dosya kapsamı ve sair belgeler
Delillerin değerlendirilmesi ve gerekçe;
Dava; taraflar arasında akdedilen sigorta sözleşmesinden bahisle davacının iş yerinde bulunan sigortalanan emtiada meydana gelen zararın davalı taraftan tahsiline ilişkin tazminat davasıdır.
Davacı dava dilekçesi ile; dava dışı … .Ltd Şirketi tarafından, kendi adına fason etlik piliç yetiştiriciliği yapıldığı, etlik piliç yetiştiriciliği yapılan tavuk çifliği içinde bulunan emtianın (piliç, yem.vs.) üretimi yaptıran davacı … Tic. A.Ş tarafından davacı şirkete yangın ve hırsızlığa karşı sigorta ettirildiği, tavuk çifliğinde 01/12/2018 tarihinde meydana gelen elektriğin kesilmesi ve jenaratörün devreye girmemesi sonucu meydana gelen ısı yükselmesi nedeni ile çiftlikte bulunan 28.667 adet etlik civcivin telef olduğunu belirterek meydana gelen hasarın sigorta sözleşmesi kapsamında davalıdan tahsilini talep etmiş davalı ise rizikonun teminat dışı olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
Taraflar arasında düzenlenen Klasik Yangın Sigorta Poliçesinin incelenmesinde; davacı … tarafından 19/04/2018-2019 tarihleri arasında 456.960,00 TL’ye kadar canlı hayvanın sigortalandığı, kümes sahibinin … olarak gözüktüğü anlaşılmıştır.
Ladik Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … Soruşturma Sayılı soruşturma dosyasında alınan incelendiğinde, müştekisinin … olduğu, faili meçhul şüpheliler tarafından Mala Zarar Verme suçlarından soruşturma dosyasında daimi arama kararı verilmiş olduğu görülmüştür.
Ladik Sulh Ceza Mahkemesinin … değişik iş sayılı dosyasının incelenmesinde 25/07/2019 tarihinde yapılan keşifte mahkemenin gözleminde, arazinin çevresinin tellerle çevrili olduğu, olay yerinde 2 tane büyük tavuk kümesi, | adet işçilerin olduğu kulübe, tavuk kümesinin duvarında | adet alarm hoparlörü olduğu, hoparlöre gelen kabloların bina dışından geldiği, alarmın zamansız ötmesini engellemek amacıyla dışarıdan kabloların eklemeli olarak sökülüp takıldığının görüldüğü, keşif sonucu düzenlenen 15/08/2019 tarihli bilirkişi raporunda, … Ltd.şti.ye ait tavuk kümeslerinden yaklaşık 30.000 adet tavuğun telef olduğu olay ile ilgili olarak yapılan incelemeler neticesinde, şebekede elektrik kesintisinin yaşandığı, otomatik devreye girme tertibatı bulunmasına rağmen. jeneratörün üzerindeki acil stoplardan birine basılması nedeni ile devreye girmemiş olduğu. jeneratörün devreye girmemesi nedeniyle kümesler içerisindeki fan vb, sistemlerin çalışmadığı bu nedenle içerideki sıcaklığın istenilen aralığın dışına çıktığı, normal şartlarda bu durumda sirenlerin sesli uyarı vermesine rağmen, sesli uyarının verilmediği, bu durumunda sesli uyarı sistemine ait sirenin bağlantı kablolarının bağlanlı noktalarından açılmış olmasından kaynaklandığı kanaatinin bildirildiği görülmüştür.
Mahkememizce sigorta hukuku alanında uzman bilirkişi, ziraat mühendisi bilirkişi ve makine mühendisi bilirkişiden alınan 18/07/2022 tarihli bilirkişi raporunda özetle; hayvanların ölmesine sebep olan olayın nedeni, davaya konu tavuk çiftliğinde yer alan | ve 2 numaralı kümeslerde, elektrik kesintisinin meydana gelmesi ile, otomatik olarak devreye girmesi gereken jeneratörün üzerindeki acil stoplardan birinin basılı olması dolayısıyla yani devre dışı bırakılması nedeni ile, jencratörün devreye giremediği, jeneralör devreye giremeyince külmesin havalandırma sistemini oluşturan alanların da elektrikle çalışmasından dolayı devreye girememesi ve kümes sıcaklığının normal sıcaklık değerini aştığı, normal şartlar da sirenlerin sesli uyarı vermesine rağmen sesli uyarının da, sirenin bağlantı noktalarından açılmış olmasından dolayı devreye girmemesi nedeniyle, davaya konu çiftlikte tavukların aşırı sıcaktan telef oldukları, tayuklardan alınan numuüne sonuçlarının bu tespiti doğruladığı, Olay sonrası kaç hayvanın zarar gördüğü, dosyaya sunulan laturalar ve sigorta ekspertiz raporu incelendiğinde, ekspertiz, hasarın meydana geldiği günden üç gün sonra yerinde fiili çalışma yaptığı, bu çalışmada | numaralı kümeste 31.520 adet ve 2 numaralı kümesle 28.540 adet olmak üzere toplam 60.060 adet | günlük civciv yetiştirilmek üzere gönderildiğini tespit ettiği, bu tarihten sonra bir miktar civciv öldüğü için bir miktarda canlı numune olarak civciv… sevk edildiği, bu sevkiyatları da dosyadaki sevk irsaliyelerinden tespit edildiği, toplamda (30064334043340) olmak üzere toplam 9.686 adet piliçi’n davaya konu olaydan önce peyder pey alındığını, ayrıca hadise esnasında dosyadaki sevk irsaliyelerinden de sağ/kurtarılan toplam (2672412672426724*26724267242672*2672-) 18.704 adet piliçin Yemsel tesisine sevk edildiğini tespit ettiği, her iki kümeste olan piliç sayısı: 60.060’dan davaya konu olaydan önce peyder pey sevk edilen 9.686 ve hasardan kurtarılan/sağ kalan 18,704 piliç çıkarıldığında, 60.060-9.686-18.704-31.670 adet piliçin telef olduğunu hesapladığı, tarafımızca bu hesabın dosyadaki faturalar, sevk irsaliyeleri ve olay esnasında telef olan hayvanların tutanakla imha edilme sayılan ile uyumlu olduğunun tespit edildiği, Davacının zararının miktarı, davacının telel olan 31.670 adet civcivin doğumundan telef olduğu güne kadar yeliştirme evresindeki masraflar da goz önünde bulundurulduğundd maliyetinin dolayısıyla zararın 289.942,95 TL olarak hesaplandığı, Davaya konu poliçe genel şartları ve poliçe metninde yer alan özel klozlar incelendiğinde, hesaplanan 289.942,95.-TL. zarardan muafiyet ve sair indirim yapılmasını gerektirecek şartların oluşmadığının tespit edildiği, mahkemece sigortalının kusurlu olduğu kanaatine ulaşması halinde, hesaplanan 289942 95.-TL. zarar tutarından, sigortalının kusur oranı kadar indirim yapılması gerektiği görüşü mütalaa edilmiş, rapor taraflara tebliğ edilmiştir.
Davacı vekili 01/11/2022 tarihli ıslah dilekçesi ile; 500,00 TL olan dava değerini 289.442,95 TL artırarak 289.942,95 TL ye çıkarttığı, ıslah dilekçesi davalı sigorta şirketine tebliğ edildiği anlaşılmıştır.
Sigorta sözleşmesi 6102 sayılı TTK’nın 1401.maddesinde tanımlanmıştır. Hükme göre sigorta sözleşmesi, “sigortacının bir prim karşılığında, kişinin para ile ölçülebilir bir menfaatini zarara uğratan tehlikenin, rizikonun, meydana gelmesi halinde bunu tazmin etmeyi ya da bir veya birkaç kişinin hayat süreleri sebebiyle ya da hayatlarında gerçekleşen bazı olaylar dolayısıyla bir para ödemeyi veya diğer edimlerde bulunmayı yükümlendiği sözleşmedir.” Bu hükme göre sigortacı belli bir prim karşılığında sigorta ettirenin malını yahut bedensel zararlarını doğabilecek rizikolara sigorta etmeyi kabul etmektedir. Bu hüküm kapsamında değerlendirecek olursak sigorta sözleşmesinin riziko unsurunu ve menfaat unsurunu içinde barındırması gerekmektedir. Bu nedenledir ki sigorta sözleşmesi sigortacının ve sigorta ettirenin karşılıklı güven ilişkisine dayanmaktadır. Somut olayda o güven ilişkisi kurularak Sigorta Şirketi ile davacı arasında davacının iş yerinin davacının menfaati ölçüsünde ödenecek primlerle garantisi sağlanmış ve sözleşme işyeri Sigorta Poliçesi kapsamında imzalanmıştır. İmzalanan bu sözleşme kapsamında TTK’nın 1409. Maddesi hükmüne göre sigortacı, sözleşmede öngörülen rizikonun gerçekleşmesinden doğan zarardan veya bedelden sorumlu olacaktır.
Yapılan sigorta sözleşmesinin geçersiz olacağı durumlar da ayrıca TTK’ nın 1404. Maddesinde sayılmış olup somut olayda sigortanın baştan geçersizliğini doğuracak bir sebep bulunmamaktadır.
Sigortacının tazmin borcunun kapsamı, taraflar arasındaki poliçenin tanzim tarihi ve davaya konu riziko tarihi itibariyle yürürlükte olan 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 1427. maddesine ve Yangın Sigortası Genel Şartları’na göre değerlendirilmelidir.
Yangın Sigortası Genel Şartlarında belirtilen Kötü Niyetli Hareketler Klozu ile ilgili kısımda “Grev, Lokavt, Kargaşalık, Halk Hareketleri klozunda belirtilen olaylarla ilgili olmaksızın, sigortalı ve sigortalının usul ve füruu dışındaki herhangi bir kimsenin kötü niyetli hareketi ile bu olayları önlemek ve etkilerini azaltmak üzere yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucu sigortalı şeylerde doğrudan meydana gelen yangın ve infilak sonucu hariç bütün zararlar teminata ilave edilmiştir. İşbu kötü niyetli hareketler teminatı, sigorta ettirenin, Yangın Sigortası Genel Şartları’nda öngörülen beyan yükümlülüğüne ilaveten bu klozla ilgili sorulara ilişkin yazılı ve imzalı cevaplarına dayanılarak verilmiştir.” şeklinde düzenleme mevcuttur.
Soruşturma dosyası kapsamında alınan beyanlar, olay yeri inceleme tutanağı, fotoğraflar, sulh ceza mahkemesince yapılan keşif ve sonrasında alınan bilirkişi rapor, bilgi sahibi şahısların beyanları, sigorta şirketince yapılan araştırma tutanağı, hasar dosyasında bulunan ekspertiz raporu ve mahkememizce alınan bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde olayın davaya konu tavuk çiftliğinde yer alan 1 ve 2 numaralı kümeslerde elektrik kesintisinin meydana gelmesi nedeni, ile otomatik olarak devreye girmesi gereken jenaratörün üzerindeki acil stoplardan birinin basılı olması sebebi ile yani devre dışı bırakılması nedeni ile jenarötörün devreye girmeyerek kümesin havalandırma sistemini oluşturan fanların da elektrikle çalışmasından dolayı çalışmaması, kümes sıcaklığının normal sıcaklık değerini aşması sonucunda kümesdeki emtianın ölmesi şeklinde gerçekleştiği ve normal şartlarda sirenlerin sesli uyarı vermesine rağmen sesli uyarı kablosununda bağlantı noktasından koparılması sebebi ile siren sisteminin devreye girmediği anlaşılmıştır. Soruşturma dosyasında bulunan ve dava dilekçesine eklenen jenaratör servis kayıtlarından, olay yeri tespit tutanağı ve bilirkişi raporundan jenaratörde herhangi bir arızanın olmadığı, jenaratörün devreye dışarıdan yapılan müdahale ile girmediği anlaşılmıştır.
Gerek davacının şikayeti gerekse olay yeri inceleme raporu ve ceza soruşturma dosyasına göre, davaya konu edilen zararın poliçedeki kötüniyetli hareketler klozu kapsamında değerlendirilmesi gerektiği değerlendrilmiştir.
Taraflar arasında düzenlenen poliçede de kötüniyetli hareketler klozunun teminat kapsamına alındığı anlaşılmıştır. Olayın 01/12/2018 tarihinde gerçekleştiği dikkate alındığında olay tarihi poliçe başlangıç ve bitişi tarihi arasındadır ve her ne kadar faili tespit edilemese de rizikonun teminat kapsamında olmadığının ispat yükü davalıda olup davalı rizikonun belirtilen şekilde gerçekleşmediğini ispat edememiştir.
Davalı taraf zararın dolaylı zarar olduğunu, ısı yükselmesi nedeni oluşan zarardan müvekkilinin sorumlu olmadığını belirtmiştir. “Doğrudan zarar, bir hukuka aykırı fiile maruz kalan kimsenin bu fiil yüzünden kendisinin araya ilave bir sebep girmeden uğradığı zarardır. Dolaylı zarar, hukuka aykırı fiilin mağdura verdiği doğrudan zarara bağlı olarak ilave bir sebeple mağdurun uğradığı zarardır.” (Prof. Kemal Oğuzman Borçlar Hukuk Genel Hükümler Filiz Kitabevi 1995 tarihli eserinin 494. sayfası)
Doğrudan doğruya zarar dolaylı zarar ayrımı illiyet bağı ile ilgili bir ayrım olup zarar verici olayın uygun sonucu olan her zarar doğrudan doğruya zarar, diğerleri ise dolaylı zarardır. (Fikren Eren Borçlar Hukuku Genel Hükümler 19. Baskı syf:529).Haksız fiil neticesinde mağdurun uğradığı doğrudan zarara uygun illiyet bağı ile bağlı ilave bir sebeple meydana gelen zarar dolaylı zarar olup olayın gerçekleşme biçimi dikkate alındığında haksız fiili gerçekleştiren kişi/kişilerin jenaratörü devre dışı bırakan eylemlerindeki asıl iradenin sigortalanan emtia olduğu, asıl amacın havalandırma sisteminin devre dışı bırakılarak meydana gelen ısı yükselmesi nedeni ile civcivlerin zarar görmesi olduğu, kötüniyetli hareketler klozunda belirtildiği şekilde zararın gerçekleştiği, zararın doğrudan zarar olduğu tespit edilmiş olmakla buna ilişkin savunma yerinde görülmemiştir. Ayrıca poliçede her ne kadar ısı yükselmesine bağlı canlı hayvanların ölümlerinin teminat dışı olduğu belirtilmişse de ısı yükselmesi nedeni ile oluşan rizikonun teminat dışı kalabilmesi için sigortacının gerekli tedbirleri almamış olmak suretiyle ağır kusurlu olması gerekmekte olup tavuk çiftliğinde ısı yükselmesini engelleyen fanların, havalandırma sisteminin, elektrik kesilmesi ihtamiline binaen jenaratörün ve acil durumlara ilişkin siren sisteminin olduğu sabit olup davacının herhangi bir kusuru söz konusu olmadığından zararın teminat dışı olduğuna ilişkin savunma da yerinde görülmemiştir.
Zararın teminat kapsamında olduğu tespit edildiğine göre sıradaki incelenmesi gereken husus zarar miktarının ne olduğu noktasındadır. Her ne kadar mahkememizce alınan bilirkişi raporunda civciv sayısının 31.670 olduğu belirtilmişse de dava dilekçesi ve hasar dosyasında bulunan fason üretici takip kartı, kümes günlük kayıtlarından dava dışı fason üreticiye 60.060 adet civcivin bırakıldığı, 3003 adet civcivin olay öncesinde gelişim sürecinde öldüğü, bu civcivlerden 9.686 adetinin peyderpey sevk edildiği, 18.704 adet civcivin sağ olarak kurtarıldığı geriye 60.060-3003-9686-18704=28667 adet civcivin olay sebebi ile öldüğü anlaşılmıştır. Yem miktarına ve yapılan giderlere ilişkin hesaplamalar sigorta şirketince yapılan hesaplamalara da uygun olduğundan yerinde görülmüş ve benimsenmiştir. Bu kapsamda yapılan hesaplamada 28.667 adet civcivin maliyetinin 41.955,58 TL olduğu, 28.667 adet civcivin doğumundan 39,5 güne kadar 28667*2,472=70.864,82 TL’lik yem tükettiği, yem maliyetinin ilk dört dönem için 204.799,32 TL olduğu, civcivlerin 39,5 günlük evreye kadar aşılama, ilaçlama ve ısınma maliyetini,n ise 28667*0,5475=15.695,18 TL olup toplamda 262.450,08 TL olduğu tespit edilmiş ve davaya konu haksız eylem ile meydana gelen zarar arasında uygun illiyet bağı bulunduğundan emtianın doğrudan zarara uğradığı, zararın teminat kapsamında kaldığı, davacının poliçe şartları doğrultusunda 262.450,08 TL talep edebileceği kanaatine varılarak davanın kısmen kabulüne ilişkin aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
7155 sayılı yasanın 23. maddesi ile değişik 6125 sayılı kanunun 18/A-13 maddesi gereği davadan önce davacının arabuluculuk başvurusu yaptığı, davalının görüşmelere katıldığı, anlaşma sağlanamadığı görülmekle, tespit edilen arabuluculuk ücretinin davanın kısmen kabul kısmen reddi nedeniyle taraflardan red-kabul oranı doğrultusunda tahsiline karar verilmiş, aşagıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın kısmen kabul kısmen reddi ile; 262.450,08 TL’nin 01/03/2019 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Alınması gereken 17.927,96 TL harçtan peşin alınan 54,40 TL ve ıslahta alınan 4.942,97 TL harcın toplamı 4.997,37 TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına.
3-Davacı tarafça yapılan 54,40 TL peşin harç, 54,40 TL başvuru harcı, 4.942,97 TL Islah harcının davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
4- Davacı tarafça yapılan 2.300,00 TL bilirkişi ücreti ve 82,00 TL posta masrafı olmak üzere toplam; 2.382,00 TL yargılama giderinden kabul miktarına göre hesaplanan 2.156,13 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesince kabul miktarına göre hesaplanan 39.743,01 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine.
6-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesince ret miktarına göre hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı tarafa verilmesine.
7-Zorunlu Arabulucuk sürecinde Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.320,00 TL arabulucuk ücretinin 1.194,84 TL’sinin davalıdan, 125,16 TL’sinin davacıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
8-Kararın talep halinde Yazı İşleri Müdürü tarafından taraflara tebliğine.
9-Kullanılmayan gider avansın karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine.
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde, mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere başka yer emsal mahkemeye verilecek bir dilekçe ile Samsun BAM’da istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.04/04/2023

Katip …
¸

Hakim…
¸