Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. SAMSUN ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2020/493 Esas – 2022/217
/// TÜRK MİLLETİ ADINA ///

T.C.
SAMSUN
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLLERİ :
DAVALI :
VEKİLLERİ :

DAVA : İtirazın İptali (Taşıma Sözleşmesi Kaynaklı Rücuen)
DAVA TARİHİ : 22/07/2020
KARAR TARİHİ : 24/02/2022
GEREKÇELİ KARAR TARİHİ : 21/03/2022

Mahkememizde görülen İtirazın İptali davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili DAVA dilekçesi ile özetle: ….ye ait Rusya ülkesine ihraç edilecek şeftali emtiasının davacı sigorta şirketine emtia nakliyat sigorta poliçesi ile sigortalandığını ve emtianın davalı şirket tarafından taşınması esnasında gerekli ısı şartlarının temin edilememesi sebebiyle zarar gördüğünü, sigortalıya 27.12.2019 tarihinde 58.609,83-TL ödendiğini ve zararın tazmini için davalıya müracaat edildiğini, ancak davalının ödeme yapmaya yanaşmadığını ve Samsun İcra Dairesi’nin … Esas sayılı takip dosyası üzerinden aleyhine başlatılan takibe itiraz ettiğini, davadan önceki zorunlu arabuluculuk görüşmelerinden de sonuç alınamadığını beyanla, itirazın iptali ile takibin devamını talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili CEVAP dilekçesi ile özetle: ….ye ait şeftali emtiasının davalı tarafından taşındığını ve alıcısına teslim edildiğini, emtiada oluşan hasarın nakliyat öncesi faktörlerden kaynaklandığını ve bu durumun bağımsız denetçi firma … tarafından yapılan ekspertiz çalışması ile de saptandığını, buna göre takibin yerinde olmadığını beyanla, davanın reddini ve davacının tazminata mahkum edilmesini talep etmiştir.
Samsun İcra Dairesi’nin … Esas sayılı takip dosyası celp edilmiş olup, incelenmesinden: Takip alacaklısı davacı tarafından takip borçlusu davalı aleyhine 58.609,83-TL asıl alacak ve 3.337,50-TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 61.947,33-TL üzerinden ilamsız icra yolu ile takibe girişildiği, ancak takip borçlusu davalının süresi içinde ileri sürdüğü itirazları üzerine takibin durduğu ve işbu davanın süresinde açıldığı anlaşılmıştır.
Hasar dosyası celp edilerek dosya arasına alınmıştır.
Mahkememizce alınan bilirkişi kök raporu ile itirazlar üzerine alınan iki ayrı ek raporda özetle: Bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin, ülkemize giriş ve çıkışında bitki sağlığı açısından tabi olacağı hususlara ilişkin usul ve esasların Bitki Karantinası Yönetmeliği hükümlerine göre gerçekleştirildiği ve ihracatçı/sigortalı dava dışı ….nin … firmasına yaptığı ihracat aşamasında … plakalı frigorifik tırla gerçekleşen taşımada, 28.06.2019 tarihli ve … nolu, 25.476,00 USD bedelli fatura muhteviyatı 15-1731 parti nolu, 26 palette net 23160 kg taze şeftali ürünü için … tarafından Bitki Sağlığı Sertifikalarının düzenlendiği; dava konusu ürünlerin alıcı ülkenin (Rusya Federasyonu) bitki sağlığı şartları açısından uygun bulunarak ihracatına izin verildiği, dava konusu ürünlerin yükleme ve teslim aşamalarında hasarsız, sağlam oldukları ve ürünlerin bozulmasında ihracatçı firmadan kaynaklanan herhangi bir kusurun bulunmadığı, nakliyenin uygun taşıma koşullarında (sıcaklık 3-4 °C ve bağıl nem %90-95) yapılmadığı; … firması tarafından düzenlenen 05.07.2019 tarihli raporun kendi içinde çelişkili olduğu, zira hem sıcaklık ihlalinin ürünlerin kalitesini etkilemediği yönünde tespitler yapıldığı, hem de firma tarafından … isimli gemiye protesto mektubu yazılarak emtiaların nakliyesinin yapıldığı PT 3043 numaralı konteynırdaki sıcaklığın emtianın taşınmasında izin verilen sıcaklık aralığında olmadığı yönünde ifadeler kullanılarak sıcaklık denetimi yapmaları gerektiği ile ilgili ihtarda bulunulduğu; oluşan hasarın poliçe muafiyeti ve sovtaj tenziline göre 58.609,83-TL olduğu ve bu tutarın sigorta şirketinin sigortalısından olan prim alacağından mahsup edilmek suretiyle ödendiği, CMR Konvansiyonu SDR hesabına göre de 58.609,83-TL tutarındaki ödemenin yerinde olduğu, sigorta şirketinin sigortalısının halefi olabileceği ve rücu kabiliyetini engeller bir sebep bulunmadığı mütala edilmiştir.
Bilirkişi raporları taraflara usulünce tebliğ edilmiştir.
Dava, CMR Konvansiyonu’na tabi taşıma sözleşmesinden kaynaklanan, TTK’nın 1472. maddesi uyarınca açılmış rücuen tazminat istemine ilişkindir.
6102 s. Türk Ticaret Kanunu’nun 1472. maddesinde; sigortacının, sigorta tazminatını ödediğinde, hukuken sigortalının yerine geçeceği, sigortalının, gerçekleşen zarardan dolayı sorumlulara karşı dava hakkı varsa bu hakkın, tazmin ettiği bedel kadar, sigortacıya intikal edeceği, sorumlulara karşı bir dava veya takip başlatılmışsa, sigortacının, mahkemenin veya diğer tarafın onayı gerekmeksizin, halefiyet kuralı uyarınca, sigortalısına yaptığı ödemeyi ispat ederek, dava veya takibi kaldığı yerden devam ettirebileceği hüküm altına alınmıştır.
Toplanan delillerden; dava dışı ….nin … numaralı Nakliyat Emtia Sigorta Poliçesi ile davacı sigorta şirketine sigortalattığı taze şeftali emtialarını, … firmasına ihracatında taşıma işlemi yapmak üzere davalı ile anlaştığı ve 28.06.2019 tarihli, … nolu fatura muhteviyatı 51.084,00 USD bedelli şeftali emtiasının frigorifik tırlar ile taşındığı, yüklemenin Mersin’den 27.06.2019 tarihinde yapıldığı ve yükleme aşamasında plastik kasaların gruplar halinde tahta paletler üzerine istiflenerek tırlara yüklendiği, emtianın 28.06.2019 tarihinde Samsun Limanı’na vardığı ve Samsun Limanı’ndan deniz yolu ile varış noktası Rusya’ya iletilmek üzere gemiye alındığı, geminin 04.07.2019 tarihinde varış yerine ulaştığı, Rusya’nın Novorossiysk limanında yapılan gümrükleme işlemleri kontrolünde … plakalı frigorifik tıra yüklenen taze şeftali emtialarında herhangi bir problem gözükmediği ancak … plakalı frigorifik tıra yüklenen taze şeftali emtialarında çürüme, yumuşama, vb. hasarlar tespit edilerek survey araştırması istendiği, işbu davanın da ihracatçı/sigortalı dava dışı ….nin … firmasına yaptığı ihracat aşamasında … plakalı frigorifik tırla gerçekleşen taşımada, taşınan şeftali ürünlerinde meydana gelen bozulmalar ile ilgili olduğu anlaşılmaktadır.
CMR Konvansiyonu’nun 2. maddesinde, mal yüklü taşıtın yolun bir kısmında deniz yoluyla yük boşaltılmadan taşındığı hallerde de taşımanın tümü için bu sözleşmenin uygulanacağı belirtilmiştir. Yukarıda açıkça ifade edildiği üzere, şeftali emtiası Mersin’den tırlar ile Samsun Limanı’na taşınmış ve tırlar gemiye yüklenerek, yani yük boşaltılmadan Rusya’ya götürülmüştür. Buna göre, somut olayda da CMR Konvansiyonu hükümlerinin uygulanması gereklidir.
CMR Konvansiyonu’nun 17 vd. maddelerinde taşımacının sorumluluğu düzenlenmiş olup, 17/1. maddede taşımacının, yükü teslim aldığı andan, teslim edinceye kadar, bunların kısmen veya tamamen kaybından ve doğacak hasardan sorumlu olduğu belirtilmiştir. Maddenin 2. fıkrasında taşımacının sorumluluktan kurtulabileceği haller öngörülmüş ve Konvansiyonun 18. maddesinde bu yöne ilişkin ispat yükünün taşımacıya ait olduğu ifade edilmiştir.
Somut olayda, dava dışı sigortalı ile davalı arasında yazılı bir taşıma sözleşmesi bulunmamakta olup, değerlendirmenin sevk irsaliyesi nazara alınarak yapılması gereklidir. Sevk irsaliyesinde de, ihracatçı şirketin +3’e kadar bir derece sınırlaması belirlediği görülmektedir. Taşımacı ise, kendisini sorumluluktan kurtarmaya matuf bir sebep bulunduğunu iddia ve ispat edememiştir. … firması tarafından düzenlenmiş 05.07.2019 tarihli rapora istinaden oluşan zararın nakliyat öncesi faktörlerden kaynaklandığını ileri sürmüş ise de, bu raporun kendi içinde çelişkili olduğu özellikle 21.06.2021 tarihli ek raporda ayrıntısı ile açıklanmıştır.
Bu tespit ve değerlendirmeler muvacehesinde; dava dışı ….nin … firmasına yaptığı ihracat aşamasında … plakalı frigorifik tırla gerçekleşen taşımada, 28.06.2019 tarihli ve … nolu, 25.476,00 USD bedelli fatura muhteviyatı 15-1731 parti nolu, 26 palette net 23160 kg taze şeftali ürünü için … tarafından Bitki Sağlığı Sertifikalarının düzenlendiği ve dava konusu ürünlerin alıcı ülkenin (Rusya Federasyonu) bitki sağlığı şartları açısından uygun bulunarak ihracatına izin verildiği, yükleme ve teslim aşamalarında hasarsız, sağlam oldukları ve ürünlerin bozulmasında ihracatçı firmadan kaynaklanan herhangi bir kusurun bulunmadığı, nakliyenin uygun taşıma koşullarında (sıcaklık 3-4 °C ve bağıl nem %90-95) yapılmadığı, oluşan hasarın poliçe muafiyeti ve sovtaj tenziline göre 58.609,83-TL olduğu ve bu tutarın sigorta şirketinin sigortalısından olan prim alacağından mahsup edilmek suretiyle ödendiği, CMR Konvansiyonu’nun 23-25 maddelerindeki usul ve yönteme göre de 58.609,83-TL tutarındaki ödemenin yerinde olduğu anlaşılmış, TTK’nın 1472. maddesindeki koşulların gerçekleştiği kabulü ile davacının bu miktar kadar rücu isteminde bulunabileceği değerlendirilmiştir.
Hal böyle olunca, asıl alacak yönünden itirazın iptaline karar verilmiş, döviz cinsinden değil TL üzerinden talepte bulunulduğundan asıl alacağa CMR Konvansiyonu’nun 27/1. maddesinde öngörülen şekilde %5 faiz uygulanması yerine, taşıma sözleşmesinin taraflarının tacir olduğu da nazara alınarak değişen oranlarda avans faizi işletilmesi yönünde hüküm tesis edilmiştir (Bkz: Yargıtay 11. HD.nin 27.05.2021 tarih ve 4754/4533 sk.).
CMR Konvansiyonu’nun 27/1. maddesinde, hak sahibinin ödeme talebinin yazılı olarak taşıyıcıya gönderildiği tarihten, böyle bir talepte bulunulmamış ise, dava tarihinden itibaren temerrüt faizine hükmedileceği öngörülmüş olup, somut olayda davalıya gönderilmiş bir ödeme talebi ya da temerrüt ihtarı bulunduğu ispat edilememiştir. Bu halde, temerrütün takip tarihi itibariyle gerçekleştiği kabul edilmeli ve birikmiş faiz istemi reddedilmelidir (Bkz: Yargıtay 11. HD.nin 06.06.2017 tarih ve 816/3432 sk.).
Dava konusu olay tazminat hukukunu ilgilendirmekte olup, tazmini gerekecek bedel taraflar arasında açıkça kararlaştırılmamıştır. Tazminat alacağı, önceden belirlenebilirlik, bilinebilirlik, hesap edilebilirlik vasfı ve dolayısıyla likit alacak niteliği taşımamaktadır. Ayrıca, bir kısım talep yönünden ret kararı verilmesi davacının haksız olduğu sonucunu doğurur ise de, takibe girişmekte kötü niyetli olduğunu göstermez. Buna göre, davalının kötü niyet tazminatı talebi reddedilmelidir.
Bu sebeplerle, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, yargılama giderleri ile davadan önceki zorunlu arabuluculuk ücreti davanın kabul-ret oranına göre taraflara tahmil edilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KISMEN KABULÜNE;
i-Samsun İcra Dairesi’nin … Esas sayılı takip dosyasına vaki itirazın kısmen iptali ile takibin 58.609,83-TL asıl alacak üzerinden ve bu tutara takip tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi işletilmek suretiyle devamına,
ii-Fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Davalının tazminat talebinin reddine,
3-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gerekli 4.003,63-TL karar ve ilam harcından peşin alınan 748,17-TL’nin mahsubu ile bakiye 3.255,46-TL’nin davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
4-Davacı tarafından ödenen 748,17-TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan toplam 3.465.90-TL yargılama giderinden davanın kabul-ret oranına göre belirlenen 3.279,16-TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı tarafından yapılan toplam 957-TL yargılama giderinden davanın kabul-ret oranına göre belirlenen 51,55-TL’nin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, bakiye kısmın davalı üzerinde bırakılmasına,
7-Davacı, davayı vekil marifetiyle takip ettiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ye göre belirlenen 8.419,28-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Davalı, davayı vekil marifetiyle takip ettiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ye göre belirlenen 3.337,50-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
9-Zorunlu Arabulucuk sürecinde Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.320-TL arabulucuk ücretinin 72-TL’sinin davacıdan ve 1.248-TL’sinin davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
10-Gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştiğinde ilgilisine iadesine,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı davacı yönünden 6100 sayılı HMK’nun 341/2. maddesi uyarınca KESİN, davalı yönünden gerekçeli kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde, mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere başka yer emsal mahkemeye verilecek bir dilekçe ile Samsun BAM’da istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi, anlatıldı. 24/02/2022
Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır

5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’nun 5’inci maddesi kapsamında e-imza ile imzalanmıştır.