Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. SAMSUN ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2020/352 Esas – 2022/190
/// TÜRK MİLLETİ ADINA ///

T.C.
SAMSUN
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2020/352 Esas
KARAR NO : 2022/190

HAKİM : …
KATİP : …

DAVACILAR : 1- …
2- …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : …

DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 12/06/2020
KARAR TARİHİ : 21/02/2022
GEREKÇELİ KARAR TARİHİ : 13/03/2022

Mahkememizde görülen Menfi Tespit davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili DAVA dilekçesi ile özetle: Ziraat Bankası Atakum Şubesi’ne ait …numaralı çeklerin müvekkili şirketin elinde iken zayi olduğunu ve Samsun Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2018/445 D. İş sayılı dosyası üzerinden çeklerin ibrazda ödenmemesi yönünde tedbir kararı verildiğini ve aynı çeklerle ilgili şikayet üzerine Samsun Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 2018/19595 S. sayılı dosyası üzerinden soruşturma başlatıldığını, bu aşamada davalının … numaralı çeki ibraz edip ödenmemesi üzerine Samsun 1. İcra Ceza Mahkemesi’nin 2018/760 E. sayılı dosyası üzerinden karşılıksız çek keşide etme suçu sebebiyle dava açıldığını ve davacının çek yasaklısı durumundan çıkmak için mezkur çek bedelini fer’ileriyle birlikte ödediğini, nihayet davanın bu sebeple düştüğünü, ancak davalının yine de …numaralı çekleri Samsun İcra Dairesi’nin 2019/115838 E. sayılı dosyası üzerinden takibe koyduğunu, oysa çeklerdeki imzaların davacı şirkete ait olmadığını ve … numaralı çek bedelinin fer’ileriyle birlikte Samsun 1. İcra Ceza Mahkemesi’nin 2018/760 E. sayılı davası derdest iken ödendiğini, davacı …’nun ise çekleri iş yoğunluğuna bağlı olarak ve müşteri çekleri zannederek ciroladığını beyanla, takibin durdurulmasını ve davacıların Samsun İcra Dairesi’nin 2019/115838 E. sayılı dosyasında davalıya borçlu olmadığının tespitini, davalının tazminata mahkum edilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı davaya cevap vermemiştir.
Samsun İcra Dairesi’nin 2019/115838 E. sayılı dosyası celp edilmiş olup incelenmesinden; Davalının, Ziraat Bankası Atakum Şubesi’ne ait … numaralı çeklere istinaden … numaralı çek için fer’ileriyle birlikte 13.706,58-TL ve … numaralı çek için fer’ileriyle birlikte 20.311,44-TL üzerinden kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takibe girişildiği ve takibin derdest olduğu görülmüştür.
Samsun Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 2018/19595 S. sayılı dosyası celp edilmiş olup incelenmesinden: (davacı) …’nun müşteki ve (davalı) …nun şüpheli olduğu … numaralı çekle ilgili soruşturmanın, ihtilafın hukuki ilişki olduğu gerekçesiyle KYOK ile sonuçlandığı görülmüştür.
Samsun 1. İcra Ceza Mahkemesi’nin 2018/760 E. sayılı dosya aslı celp edilmiş olup incelenmesinden: (davalı) …’nun müşteki ve (davacı) …’nun sanık olduğu (… numaralı çek için) karşılıksızdır işlemi yapılmasına sebebiyet verme suçundan açılan davada, … numaralı çek bedelinin fer’ileriyle birlikte davadan sonra ödendiği kabulü ile düşme kararı verildiği ve kararın 08.02.109 tarihinde kesinleştiği görülmüştür.
Mahkememizce ATK Fizik İhtisas Dairesi’nden alınan 16.09.2021 tarihli raporda; … numaralı çeklerdeki keşideci imzalarının …’ya ait olup olmadığı konusunda tespit yapılamadığı, ancak …’nun her iki çekteki ciro imzalarının kendisine ait olduğu belirtilmiştir.
ATK raporu taraflara tebliğ edilmiş ancak davalı rapora karşı beyanda bulunmamıştır.
Dava, icra takibine konu her iki çek yönünden sahtecilik ve … numaralı çek yönünden ödeme iddiasına dayalı menfi tespit istemine ilişkindir.
Toplanan delillerden; davaya konu … numaralı çeklerin keşidecisinin davacı şirket olduğu ve diğer davacı …’nun çeklerde ciro imzasının bulunduğu, davacı …’nun keşide tarihleri itibariyle davacı şirketin yetkili temsilcisi olduğu, … numaralı çekin ibrazda ödenmemesi üzerine açılan ceza davasında çek bedelinin fer’iler ile birlikte ödendiği kabul edilip 31.01.2019 tarihinde düşme kararı verildiği ve kararın istinaf edilmeksizin 08.02.2019 tarihinde kesinleştiği, takibin bundan sonra başladığı, ATK’dan alınan rapora göre çeklerdeki keşideci imzalarının davacı şirket yetkilisine ait olup olmadığı konusunda kesin bir sonuca varılamadığı, ancak ciro imzalarının davacı …’nun eli ürünü olduğu anlaşılmaktadır.
Burada öncelikle davaya konu çeklerden … numaralı çek hakkında değerlendirme yapılacak, akabinde diğer çekle ilgili değerlendirmelerde bulunulacaktır.
… numaralı çek ile ilgili ödemenin, çek düzenleme yasağına maruz kalmama düşüncesiyle yapıldığı anlaşılmakta olup, davacının çelişkili davranış içinde olduğunu söylemek mümkün değildir ve işbu davayı açmakta hukuki yararı vardır.
a-Davacının, davaya konu … numaralı 10.000-TL bedelli çek hakkındaki ceza yargılaması devam ediyor iken, 13.12.2018 tarihinde fer’ileriyle birlikte toplam 12.538,20-TL tutarında ödeme yaptığı ceza dosyasına mübrez dekontlardan anlaşılmaktadır. Nitekim, müşteki vekili de karar duruşmasında ödemeler karşısında bir diyecekleri olmadığını bildirmiş ve mahkemece düşme kararı verilmiştir. Anlaşılıyor ki; davalı, çek bedeli fer’ileriyle birlikte ödenmiş ve düşme kararı kesinleşmiş olmasına rağmen takibe girişmiştir ve mahkememizde kesinleşen ceza mahkemesi kararına aykırı olacak şekilde bu çek bedelinin 7.000-TL’si dışındaki kısmının ödenmediğini beyan etmiştir.
Bu halde; çekteki keşideci imzasının davacı şirkete ait olup olmadığı konusunda kesin bir sonuca varılamayan rapora karşı itirazda bulunmamış davalının imzanın davacı şirkete ait olduğunu ispat edemediği değerlendirilip davacı şirket yönünden dava kabul edilmeli, davacı … yönünden ise çek bedelinin fer’ileri ile birlikte ödendiği anlaşıldığından menfi tespit hükmü kurulmalıdır.
Bu sebeplerle, ceza mahkemesince verilen düşme kararını istinaf etmeyen davalının kararın kesinleşmesinden sonra takibe girişmekte kötü niyetli olduğu değerlendirilmiş, çek ve fer’ileri yönünden takip tutarı olan 13.706,58-TL üzerinden davacılar yararına 2.741,31-TL tazminata ve vekalet ücretine hükmedilmiştir.
b-Davaya konu … numaralı çek hakkındaki davaya gelince; bu çekteki keşideci imzasının davacı şirkete ait olmadığı, …’nun ciro imzasının ise ona ait olduğu, ancak imzanın çekin müşteri çeki olduğu zannıyla sehven atıldığı iddiasında bulunulmuştur.
Davacı şirket yönünden değerlendirme yapıldığında; ATK’dan alınan raporda, çekteki keşideci imzasının davacı şirket yetkilisi …’ya aidiyeti konusunda kesin bir sonuca varılamadığı belirtilmiş olup, davalı rapora karşı beyanda bulunmamıştır. Buna göre; davalı, keşideci imzasının davacı şirket yetkilisine ait olduğunu ispat edememiştir ve şirket yönünden davanın kabulü gerekmektedir. Davalının senedin lehtarı değil cirantası olduğu gözetilip, keşideci imzasının davacı şirket yetkilisine ait olup olmadığını bilebilecek durumda bulunmadığı değerlendirilmeli, davalının kötü niyetli olduğu ispat edilemediğinden davacı şirketin tazminat istemi reddedilmelidir. Davacı şirket yararına, bu çek ve fer’ilerinin takipteki tutarı olan 20.311,44-TL üzerinden vekalet ücretine hükmedilmelidir. Davacı şirket vekilinin bu çekle ilgili tazminat talebi az önce ifade edildiği üzere reddedilmiş ise de kısa kararda bu yöne ilişkin bir hükme yer verilmediği gerekçeli kararın yazım aşamasında saptanmış olup, bu yöndeki eksiklik HMK m. 305/A maddesi uyarınca kararın yazım aşamasında tamamlanmıştır.
Davacı … yönünden değerlendirme yapıldığında; ciro imzasının davacı …’nun eli ürünü olduğu ATK raporu ile saptanmıştır ve davacının da kabulündedir. Davacı, çekin zayi olduğunu / hırsızlandığını ileri sürüp şikayette bulunmuş ise de bu yöne ilişkin soruşturma hukuki ihtilaf gerekçe gösterilip KYOK ile sonuçlanmıştır.
6102 s. TTK’nun 818/1-d maddesi yollaması ile çekler için de uygulanması gerekli, poliçede cironun hükümlerine ilişkin “hamilin hak sahipliği” başlıklı 686. maddede, bir poliçeyi elinde bulunduran kişinin, son ciro beyaz ciro olsa da kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde, yetkili hamil sayılacağı, çizilmiş ciroların bu hususta yazılmamış hükmünde olacağı ve bir beyaz ciroyu diğer bir ciro izlerse son ciroyu imzalayan kişinin poliçeyi beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılacağı, poliçenin herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış olması durumunda, birinci fıkrada yazılı hükümlere göre hakkı anlaşılan hamilin, ancak poliçeyi kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisabında ağır bir kusuru bulunduğu ispat edilir ise poliçeyi geri vermekle yükümlü olacağı vazedilmiştir. Somut olayda, ciro zincirine göre yetkili hamil olduğu anlaşılan davalının çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisabında ağır kusuru bulunduğu ispat edilememiştir. Davacı, tanık deliline dayanmış ise de isim ve adreslerini bildirmemiş, mahkememizce hatırlatılması üzerine yemin teklif etmeyeceklerini beyan etmiştir.
6102 s. TTK’nun 818/1-c maddesi yollaması ile çekler için de uygulanması gerekli 677. maddede, poliçenin, poliçe ile borçlanmaya ehil olmayan kişilerin imzasını, sahte imzaları, hayali kişilerin imzalarını veya imzalayan ya da adlarına imzalanmış olan kişileri herhangi bir sebeple bağlamayan imzaları içermesi durumunda, diğer imzaların geçerliliğinin bundan etkilenmeyeceği vazedilmiştir. Buna göre; çekin, ciranta konumdaki davacı … için de bağlayıcı olmadığı iddiası imzaların istiklali prensibi karşısında geçersizdir. Ayrıca, ciro imzasının iş yoğunluğuna bağlı olarak ve çeklerin müşteri çeki olduğu zannıyla atıldığı yönündeki iddiaya itibar edilmesi, davalının bile bile borçlunun zararına hareket ettiği veya çeki iktisabında ağır kusuru bulunduğu ispat edilemediğinden mümkün değildir. Davacı … kendi cirosunun sonuçlarından sorumludur.
Bu halde, 7570 numaralı çek yönünden davacı … tarafından açılan dava reddedilmeli, ihtiyati tedbir talebi kabul edilip infaz edildiğinden davalı yararına 20.311,44-TL üzerinden %20 oranında tazminata (4.062,28-TL) hükmedilmelidir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KISMEN KABULÜNE;
i-Davacıların, Samsun İcra Dairesi’nin 2019/115838 Esas sayılı takip dosyasına konu 30/07/2018 tarih ve … numaralı, 10.000-TL bedelli çek ve fer’ileri yönünden davalıya borçlu olmadığının tespitine,
ii-Davacı …nin, Samsun İcra Dairesi’nin 2019/115838 Esas sayılı takip dosyasına konu 30/08/2018 tarih ve …numaralı, 15.000-TL bedelli çek ve fer’ileri yönünden davalıya borçlu olmadığının tespitine,
iii-Davacı …’nun Samsun İcra Dairesi’nin 2019/115838 Esas sayılı takip dosyasına konu 30/08/2018 tarih ve … numaralı, 15.000-TL bedelli çek ve fer’ileri yönünden menfi tespit talebinin reddine,
2-İİK’nun 72/5. maddesi uyarınca (7569 numaralı çek yönünden) 2.741,31-TL’nin davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
3-Davacı şirketin 7570 numaralı çek yönünden tazminat talebinin reddine,
4-İİK’nun 72/4. maddesi uyarınca (7570 numaralı çek yönünden) 4.062,28-TL’nin davacı Ahmet Sait Uslu’dan alınarak davalıya verilmesine,
5-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gerekli 2.323,77-TL karar ve ilam hacından peşin harcın mahsubu ile bakiye 1.742,82-TL’nin davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
6-Davacılar tarafından yapılan toplam 785-TL yargılama giderinden davanın kabul-ret oranına göre belirlenen 491,52-TL’nin davalıdan alınarak davacılara verilmesine, bakiye kısmın davacılar üzerinde bırakılmasına,
7-Resmi ödenekten karşılanan 409,16-TL’nin davanın kabul-ret oranına göre belirlenen 152,97-TL’sinin müştereken ve müteselsilen davacılardan ve 254,19-TL’sinin davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
8-Davacılar, davayı vekil marifetiyle takip ettiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜY’ye göre belirlenen 5.102,70-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacılara (davacı …’ya 5.100-TL’sinin verilmesi suretiyle) verilmesine,
9-Gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştiğinde ilgilisine iadesine,
Dair; davacılar vekili ile davalının yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde, mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere başka yer emsal mahkemeye verilecek bir dilekçe ile Samsun BAM’da istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi, okundu, anlatıldı. 21/02/2022

Katip …
¸

Hakim …
¸

5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’nun 5’inci maddesi kapsamında e-imza ile imzalanmıştır.