Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C. SAMSUN ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2019/424 Esas – 2022/384
T.C.
SAMSUN
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2019/424 Esas
KARAR NO : 2022/384
HAKİM :
KATİP :
DAVACI : …
VEKİLLERİ :
DAVALILAR : 1- …. ..
2- …
3- …
VEKİLİ : Av.
DAVALI : 4- …
VEKİLİ : Av.
DAVALI : 5- …
DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : 30/07/2018
KARAR TARİHİ : 07/04/2022
KARARIN YAZ. TARİH : 14/04/2022
Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonucunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA VE SAVUNMALARIN ÖZETİ:
Davacı vekili mahkememize vermiş olduğu dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin özel … hizmeti satın almak amacıyla çıkılan ihale sonucunda davalı şirketler ile özel … hizmet alımı sözleşmesi imzalandığını, davalı şirketin personeli olan dava dışı …’nün işten ayrılması sebebiyle kendisine 25.576,92 TL kurum tarafından ödeme yapıldığını, dava dışı kişinin 01/01/2006-15/06/2017 tarihleri arasında davalı şirketler bünyesinde çalıştığını, müvekkil kurum tarafından ödenen bedelin davalı şirketler tarafından kuruma ödenmesi gerektiğini bu nedenle 25.576,92 TL nin ödeme tarihinden itibaren dilekçe ekinde yer alan sözleşmeler uyarınca faizi ile birlikte davalı şirketlerden rucüen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar … ….Ltd Şti, … … Hiz Ltd. Şti. ve … Tic. Ltd Şti vekili tarafından mahkememize sunulan cevap dilekçesinde Özetle; dava konusu sözleşme tanzim edilirken davacı ile yetki sözleşmesi yapıldığını, yetki sözleşmesi uyarınca yetkili yerin Ankara Mahkemeleri olduğunu, davanın yetkisizlik nedeniyle reddine karar verilemesi gerektiğini, belirterek davanın reddine karar verilmesinin talep edildiği görülmüştür.
Davalı … … …Şti vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı tarafından işçilik alacağına ilişkin yapılan ödemenin müvekkili şirketten talep edilmesinin hukuki dayanağının olmadığını, talep edilen alacakların zaman aşımına uğradığını beyanla davacının haksız davasının müvekkili şirket yönünden reddine karar verilmesini savunmuştur.
Davalı … … Hizmetlerine duruşma gününün usulüne uygun olarak tebliğ edildiği, davalının cevap dilekçesini sunmadığı görülmüştür.
DELİLLER:
Dava dilekçesi ekinde, davalı şirketler ile davacı idare arasında imzalanan sözleşme ve şartname örneklerinin, ödemeye ilişkin belgelerin sunulduğu anlaşılmıştır.
Davalılar … ….Ltd Şti, … … Hiz Ltd. Şti. ve … Tic. Ltd Şti vekili ile davalı … … Hizm. San ve Tic Ltd Şti vekilinin ayrı ayrı cevap dilekçesi sundukları, davacı vekilinin cevaba cevap dilekçesi sunduğu, davalılar … ….Ltd Şti, … … Hiz Ltd. Şti. ve … Tic. Ltd Şti vekilinin 2. cevap dilekçesini sunduğu anlaşılmıştır.
Davalılar … ….Ltd Şti, … … Hiz Ltd. Şti. ve … Tic. Ltd Şti vekilinin yetkisizlik kararı verilmesi talepli dilekçesini sunduğu, Atakum SGK’ya yazılan müzekkereye cevap verildiği anlaşılmıştır.
Mahkememizin 08/01/2019 tarihli 2018/534 Esas 2019/18 Karar sayılı kararıyla davalılar … ….Ltd Şti, … … Hiz Ltd. Şti. ve … Tic. Ltd Şti yönünden mahkememizin yetkisizliğine, davalılar … … Hizm. Ltd. Şti. ve … …..Ltd. Şti. yönünden dosyanın tefrik edilmesine karar verildiği ve mahkememizin 2019/15 Esas sırasına kaydının yapıldığı, davacı vekilinin istinaf dilekçesi üzerine Mahkememizin 2018/534 Esas, 2019/18 Karar sayılı 08/01/2019 tarihli kararının Bölge Adliye Mahkemesi 3.Hukuk Dairesinin 2019/899 Esas, 2019/809 Karar sayılı ilamıyla kaldırılmasına karar verildiği ve Mahkememizin 2019/424 Esas sırasına kaydının yapıldığı anlaşılmıştır.
Mahkememizin 14/02/2020 tarihli 2019/15 Esas 2020/155 Esas sayılı kararı ile dosyanın Mahkememizin 2019/424 Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verildiği anlaşılmıştır.
Bir kısım davalılar vekilinin istinaf ilamına ilişkin beyan dilekçesi sunduğu anlaşılmıştır.
Mahkememiz dosyasının bilirkişi …’e tevdi edildiği, bilirkişinin 09/12/2019 tarihli raporunu dosyamıza ibraz ettiği, davacı vekilinin bilirkişi raporuna beyan ve itiraz dilekçesi sunduğu anlaşılmıştır.
Mahkememiz dosyasının önceki bilirkişiye ek rapor için tevdi edildiği, bilirkişinin 03/06/2020 havale tarihli 1. ek raporunu ibraz ettiği, davacı vekilinin bilirkişi raporuna karşı beyan dilekçesini sunduğu anlaşılmıştır.
Mahkememiz dosyasının yeniden önceki bilirkişiye verildiği ve bilirkişinin 31/08/2020 havale tarihli 2. ek raporunu ibraz ettiği anlaşılmıştır.
Mahkememiz dosyasının yeniden önceki bilirkişiye tevdi edildiği ve bilirkişinin 29/12/2020 tarihli 3. ek raporunu ibraz ettiği, bir kısım davalılar vekilinin bilirkişi raporuna karşı itiraz dilekçesi sunduğu anlaşılmıştır.
Mahkememizin 01/09/2021 tarihli ara kararı ile dosyanın bilirkişi …’ye tevdine karar verildiği, dosyanın bilirkişiye tevdi edildiği, bilirkişinin 02/12/2021 tarihli bilirkişi raporunu ibraz ettiği, davacı vekili ile bir kısım davalılar vekilinin ayrı ayrı itiraz ve beyan dilekçesi sundukları anlaşılmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, işçi alacağından kaynaklanan rücuen tazminat talebine ilişkindir.
Tüm dosya kapsamından, davacının davalı şirketlerle hizmet alım sözleşmesi yaptığı, bu sözleşmeler kapsamında çalışan dava dışı işçi …’ye ödenen 25.576,92 TL’nin davalılardan rücuen tahsilini talep ettiği anlaşılmaktadır.
Davacı ile davalı şirketler arasında özel … hizmeti işinin gördürülmesine ilişkin hizmet alım sözleşmelerinin imzalandığı, hizmet alan davacı tarafından hizmet alım sözleşmesine istinaden istihdam edilen dava dışı …’ye kıdem tazminatı ödemesi altında toplam 26.146,45 TL ödendiği, davacı tarafından akid tarafı davalılara rücu talebiyle eldeki davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Davalıların yetki itirazı ileri sürmüş olmaları üzerine mahkememizce 08/01/2019 tarihli 2018/534 Esas, 2019/18 Karar sayılı kararı ile yetkisizlik kararı verildiği, yapılan istinaf incelemesi akabinde yetki itirazının usulüne uygun olmadığı, bu nedenle Samsun Mahkemelerinin yetkili olduğuna kesin olarak karar verilmiştir.
Zamanaşımı, maddi hukuktan kaynaklanan bir def’i ve savunma aracı olup, davanın başında, süresinde verilecek cevap dilekçesi ile ileri sürülmelidir. Aksi takdirde, savunmanın genişletilmesi ve değiştirilmesi yasağı nedeniyle, karşı tarafın açık izni olmaksızın ileri sürülmesi mümkün değildir. Eldeki davada, dava dilekçesinin davalı …. Ltd. Şti. şirket adresine 27/08/2018 tarihinde usulüne uygun olarak tebliğ edildiği, cevap dilekçesinin 04/10/2018 tarihinde sunulduğu görülmüş olup, buna göre davalı vekilinin zamanaşımı def’i süresinde değildir ve açık muvafakat gösterilmediğinden reddedilmelidir.
Sosyal … Kurumu kayıtları incelendiğinde; dava dışı işçinin davalılar … … Hiz. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nde 105 gün, … Hiz. Ltd. Şti.’nde 2042 gün, …. …Tic. Ltd. Şti., …. … … … Ticaret Ltd. Şti., … Ltd. Şti.’nin oluşturduğu iş ortaklığında, 720 gün, davalılar …. …Tic. Ltd. Şti., … Ltd. Şti.’nin oluşturduğu iş ortaklığında 1149 gün, davalı …. …Tic. Ltd. Şti. bünyesinde 90 gün çalışmasının bulunduğu anlaşılmıştır.
Eldeki dosyada her ne kadar 09/12/2019, 28/08/2020 ve 28/12/2020 tarihli bilirkişi raporları mevcut ise de, raporların rücuen tazminat dosyalarında uygulanan kabule ve somut olaya uymadığı, raporların kendi içerisinde çelişkiler barındırdığı, şu hali ile hüküm kurmaya elverişli olmadıkları değerlendirilmiş, dosya yeni bir bilirkişiye tevdi edilmiş olup, düzenlenen 02/12/2021 tarihli bilirkişi raporunda özetle; dava dışı işçinin giydirilmiş brüt ücretinin 2.308,38 TL olduğu, toplam kıdem tazminatının 26.248,12 TL olduğu, taraflar arasında düzenlenen bir kısım teknik şartnamelerin dosyaya sunulmadığı, dosyada mevcut davalıların sözleşme imzaladıkları dönemler ve teknik şartnamelerdeki sorumluluğa ilişkin hükümler birlikte değerlendirilip talep edilen bedel üzerinden hesaplama yapılarak, 05/01/2006-30/04/2006 tarihleri arasındaki sözleşmelere göre … … Hiz. San. Ve Tic. Ltd. Şti’nin kendi dönemi için 654,06 TL, 02/05/2006-31/12/2011 tarihleri arasındaki sözleşmelere göre … Hiz. Ltd. Şti.’nin kendi dönemi için 12.719,94 TL, 01/01/2012-31/12/2013 tarihleri arasındaki sözleşmelere göre …. …Tic. Ltd. Şti., …. … … … Ticaret Ltd. Şti., … Ltd. Şti.’nin oluşturduğu iş ortaklığının kendi dönemleri için 4.484,99 TL, 01/01/2014-15/06/2017 tarihleri arasındaki sözleşmelere göre …. …Tic. Ltd. Şti., … Ltd. Şti.’nin oluşturduğu iş ortaklığının kendi dönemleri için 6.216,70 TL, 01/01/2016-15/06/2016 tarihleri arasındaki sözleşmelere göre …. …Tic. Ltd. Şti.’nin kendi dönemi için 560,62 TL kıdem tazminatından sorumlu oldukları belirtilmiştir.
Taraflar arasında işçi-işveren ilişkisi bulunmamakta olup, işçiye karşı işveren ve taşeronun birlikte sorumlu olması İş Kanunundan kaynaklanmaktadır. Ancak taraflar arasında bu nev’i bir uyuşmazlık bulunmadığından iş bu davada sözleşme, teknik şartname ve diğer yazılı belgelere göre; sözleşme, teknik şartname ve diğer yazılı belgelerde hüküm bulunmaması halinde ise TBK hükümlerine göre sorumluluğunun tespiti gerekmektedir. Esasen sözleşmelerde işçi alacaklarından hangi tarafın sorumlu olacağına ilişkin bir hüküm bulunmaması bu alacakların bir kısmından asıl işveren davacının sorumlu olacağı sonucunu da doğurmaz. Hizmeti yerine getiren davalılar kendi işçileriyle hizmeti vermesi sözleşmenin bir unsuru olması nedeniyle işçi ücreti ve sair ödendiler davalıların sorumluluğundadır. Hizmet sözleşmesi bedeli içinde bu ücretler bulunmaktadır. (Yargıtay 23. HD’nin 2016/7428 Esas 2019/4869 Karar ve 2016/30035 Esas 2018/52022 Karar sayılı ilamı)
02/12/2021 tarihli raporda eksik olduğu belirtilen teknik şartnameler davacı vekilinin 28/12/2021 tarihli beyan dilekçesi ekinde sunulmuş olup, yukarıdaki açıklamalara göre tüm dosya kapsamındaki sözleşme ve teknik şartnamelerin incelenmesinde, 01/01/2016 tarihi öncesi teknik şartnamelerin “yüklenicinin sorumluluk esasları” başlıklı 15/6 maddesinin son cümlesindeki “hizmet personelinin maaşları, yol, yemek, ödül, ceza, maaş artışı vb tüm sosyal hakları ile iş hukuku kanunlarında yönetmelik ve tüzüklerde belirtilen her türlü sorumluluk, vergi, harcama işlemleri yüklenici tarafından sözleşme kapsamında yapılacaktır.” hükmü ve 18/5. maddedeki “Yüklenici çalıştırdığı elamanların her türlü özlük haklarını karşılamak ve ödemek zorundadır. Bu konularda İdarenin hiçbir sorumluluğu yoktur.” hükmü birlikte değerlendirildiğinde dava dışı işçinin işçilik haklarından çalıştırdıkları dönemler sınırlı olmak üzere davalıların sorumlu olduğu, davacının herhangi bir sorumluluğu olmadığı sonucuna varılmıştır. Teknik şartnamedeki bu hükümler sorumluluk yönünden açık hüküm olmakla birlikte bu hükümler mevcut olmasaydı dahi yukarıda izah edilen Yargıtay 23. HD’nin Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 3. HD’nin benzer kararları doğrultusunda yine işçilik haklarından çalıştıran davalıların sorumlu olduğu sonucuna varılmaktadır. 01/01/2016 tarihi sonrası teknik şartnamelerin ise “Yüklenicinin Sorumluluk Esasları” başlıklı 14’üncü maddesinin 5 no’lu bendinde; “İş, sosyal … ve diğer ilgili mevzuat uyarınca yüklenici, istihdam edilen özel … görevlilerinin işvereni olarak kabul edilecek ve mevzuattan doğan bütün borç ve yükümlülükler ile istihdam edilen tüm özel … görevlisinin özlük, yıllık ücretli izine ilişkin hakları ile ilgili Kanun ve bunlara ilişkin tüzük, yönetmelik ve tebliğlerle belirlenmiş tüm yükümlülükler yüklenici tarafından yerine getirilecektir.” denmiş, 6 no’lu bendinin son cümlesinde; “Hizmet personelinin (kıdem tazminatları hariç olmak üzere) maaşları, yol, yemek, ödül, ceza, maaş artışı ve buna benzer tüm sosyal hakları ile iş hukuku kanunlarında, yönetmelik ve tüzüklerde belirtilen her türlü sorumluluk, vergi, harcama işlemleri yüklenici tarafından sözleşme kapsamında yapılacaktır.” hükmü getirilerek yüklenicinin sorumlu olduğu işçilik alacaklarından, kıdem tazminatı ayrı tutularak kıdem tazminatının yüklenici sorumluluğundan çıkartıldığı anlaşılmaktadır.
Dosya kapsamındaki tüm sözleşme ve teknik şartnameler ile bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde; raporun denetlenebilir ve hüküm kurmaya elverişli olduğu görülmüş, davalı … … …Tic. Ltd. Şti.’nin sözleşme imzaladığı dönemlerde, yine …. …Tic. Ltd. Şti., … Ltd. Şti.’nin oluşturduğu iş ortaklığının 01/01/2016 tarihi sonrası sözleşme imzaladığı dönemlerde kıdem tazminatının yüklenici sorumluluğundan çıkartılması nedeni ile bu dönemler için hesaplanan kıdem tazminatları dikkate alınmamış, davanın her bir şirketin çalıştırdığı dönemle sınırlı olmak üzere kısmen kabulü gerekmiştir.
Taraflar tacir olmakla kabul edilen tutara 06/07/2017 ödeme tarihinden itibaren avans faizine hükmedilmesi gerekmiş, her ne kadar birleşen 2019/15 Esas sayılı dosyası bulunmakta ise de, dosyaların aslen tek dava olarak açıldığı, birleşen dosyanın tefrik edilmesi sebebi ile ayrı esas aldığı, daha sonra istinaf bozması üzerine dosyaların tekrar birleştirildiği anlaşılmakla, aralarında ihtiyari dava arkadaşlığı olan davalıların sorumlu oldukları dönemler de nazara alınarak, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
Mahkememizin asıl 2019/424 Esas sayılı dosyası ile birleşen 2019/15 Esas sayılı dosyalarına ilişkin olmak üzere;
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile; 654,06 TL’nin davalı … ..Şti’nden, 12.719,94 TL’nin … Hiz. Ltd. Şti.’nden, 4.484,99 TL’nin …. …Ltd. Şti., … Ltd. Şti., … Tic. Ltd. Şti.’den; 4.484,99 TL’nin …. …Ltd. Şti., … Ltd. Şti.’den olmak üzere toplam 22.343,98 TL’nin 06/07/2017 ödeme tarihinden işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 1.526,32 TL karar ilam harcından peşin alınan 436,79 TL’nin mahsubu ile 31,92 TL’nin davalı … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi’nden, 620,26 TL’nin … Hizmetleri Limited Şirketi’nden, 218,66 TL’nin …. …Tic. Ltd. Şti., … Limited Şirketi ve … Ticaret Limited Şirketi’nden, 218,66 TL’nin …. …Tic. Ltd. Şti. ve … ..ti’nden alınarak toplam 1.089,53 TL’nin hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 35,90 TL başvurma harcı ile peşin karar ilam harcı olarak yatırılan 436,79 TL’den, 13,86 TL’nin davalı … ..i’nden, 269,11 TL’nin … ..’nden, 94,86 TL’nin …. …i., … Limited Şirketi ve … ..i’nden, 94,86 TL’nin …. …Tic. Ltd. Şti. ve … Limited Şirketi’nden alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yatırılan 1.400,00 TL bilirkişi ücreti ve 525,00 TL posta masrafı olmak üzere toplam 1.925,30 TL’den, 56,40 TL’nin davalı … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi’nden, 1.096,10 TL’nin … Hizmetleri Limited Şirketi’nden, 386,40 TL’nin …. ….i., … Limited Şirketi ve … ..i’nden, 386,40 TL’nin …. …ve …’nden alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden yürürlükte bulunan AAÜT gereği hesaplanan;
a-654,06 TL’nin davalı … ..i’nden,
b-5.100,00 TL’nin … Hizmetleri Limited Şirketi’nden,
c-4.484,99 TL’nin …. …, … Limited Şirketi ve … ..nden,
d-4.484,99 TL’nin …. …. ve … Limited Şirketi’nden’ alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalılar kendilerini vekille temsil ettirdiklerinden yürürlükte bulunan AAÜT gereği hesaplanan;
a-560,62 TL’nin davacıdan alınarak …. ….’ne verilmesine,
b-2.672,32 TL’nin davacıdan alınarak davalılar …. .. ve … ..’ne verilmesine,
7-Kararın talep halinde Yazı İşleri Müdürü tarafından taraflara tebliğine,
8-Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde, müracaat etmeleri halinde kalemde, müracaat etmemeleri halinde dosyaya hesap numarası bildirmiş ise hesaba aktarmak sureti ile, hesap numarası da bildirilmemiş ise masrafı gider avansından karşılanmak sureti ile PTT vasıtasıyla adreste ödemeli olarak taraflara iadesine,
Dair; davacı vekilinin yüzüne karşı, davalılar vekilinin yokluğunda, davacı ile davalı … …Şti ve … Tic. Ltd. Şti. yönünden HMK m.341/4 uyarınca KESİN, diğer davalılar yönünden gerekçeli kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde, mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere başka yer emsal mahkemeye verilecek bir dilekçe ile Samsun BAM’da istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi, anlatıldı.07/04/2022
Katip
¸
Hakim
¸
Bu belge 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu kapsamında E-İMZA ile imzalanmıştır.