Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
SAKARYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
7. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO :2022/2296
KARAR NO :2022/2095

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN :… (…)
ÜYE :… (…)
ÜYE :… (…)
KATİP :… (…)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :KOCAELİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ :17/08/2022 tarihli Ek Karar
NUMARASI :2022/183 D.İş Esas – 2022/183 D.İş Karar
İHTİYATİ HACİZ TALEP
EDEN/DAVACI :…- …
VEKİLİ :Av. … – …
İHTİYATİ HACZE İTİRAZ
EDEN/DAVALI : KOMORLAR BAYRAKLI ALFA AKDENİZ GEMİSİ DONATANI SKY PETROL MADENCİLİK İNŞ. NAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. …
VEKİLİ :Av. … – …

TALEP :İhtiyati Haciz
TALEP TARİHİ :18/07/2022

KARAR TARİHİ :28/11/2022
KR. YAZIM TARİHİ :09/12/2022

İstinaf incelemesi için Dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla HMK’nın 353. ve 356. maddeleri gereğince; dosya içeriğine ve kararın niteliğine göre sonuca etkili olmadığından duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
İhtiyati haciz talep eden vekili talep dilekçesinde özetle; davacı şirket, dünya çapında gemilere yakıt tedariki ile iştigal eden bir şirket olduğunu Aleyhine ihtiyati haciz talep edilen 8027705 IMO numaralı, Komorlar Bayraklı, “ALFA AKDENİZ” isimli gemiye temin edilen yakıtlar nedeni ile aşağıda tarih ve dökümü belirtilen 6 adet fatura tahtında toplam 182.078,00.-USD tutarında alacak doğduğunu, Aleyhine ihtiyati haciz talep edilen 8027705 IMO numaralı, Komorlar Bayraklı, “ALFA AKDENİZ” gemisinin işleteni ACM Petrol Ürünleri Ticaret Ltd. Şti. tarafından ihtiyati haciz talebine konu gemiye farklı tarihlerde yakıt tedarik edilmesi için müvekkiline başvurulduğunu ve yakıt talep formları düzenlendiğini, davacı şirket tarafından ihtiyati haciz talep edilen 8027705 IMO numaralı, Komorlar Bayraklı, “ALFA AKDENİZ” gemisine temin edilen yakıtlar, gemi mührü ve kaptan imzasıyla gemiye teslim edildiğini, davacı şirketin, temin ettiği yakıt sebebiyle ihtiyati haciz talep edilen 8027705 IMO numaralı, Komorlar Bayraklı, “ALFA AKDENİZ” isimli gemiden toplam 182.078,00-USD tutarında alacaklı olduğunu, ihtiyati hacze konu ettikleri mahkeme ilamından dolayı olan vekalet ücreti alacağını tahsil edemediklerini, borçluların mal kaçırma ihtimallerinin olduğunu belirterek ihtiyati haciz kararı verilmesini talep etmiştir.
İhtiyati hacze itiraz eden davalı vekili itiraz dilekçesinde özetle; kiracının yapmış olduğu eylemlerden dolayı davalının sorumlu olup olamayacağı konusunda uyuşmazlık bulunduğunu, geminin işletilmesinden kaynaklanan tüm sorumluluk kiracıda olduğuna dair kira sözleşmesinde hüküm bulunmadığını, kiracının yapmış olduğu alışveriş sonrasında malikin sorumlu olmasının mümkün olmadığını, bunun denetiminin de mümkün olmadığını, alışveriş sonrasında davalıya haber de verilmediğini, kira sözleşmesi ile gemiyi kiraladıklarını, geminin maliki olduklarından dolayı ve aralarındaki kira sözleşmesinden dolayı yakıt, işçilik masrafları vs. tüm giderlerden kiracı ACM’yi sorumlu tutulması gerektiğini beyan ederek ihtiyati hacze itiraz taleplerinin kabulü ile ihtiyati haciz kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI ÖZETİ:
İlk derece mahkemesince; “… İhtiyati hacze yapılan itirazın kabulü ile; Mahkememizin 2022/183 D. İş – 2022/183 Karar sayılı ihtiyati haczin kaldırılmasına …” şeklinde hüküm kurulmuştur.
İlk derece mahkemesince verilen karara karşı ihtiyati haciz talep eden vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ:
İhtiyati haciz talep eden vekili istinaf dilekçesinde özetle; 8027705 IMO numaralı komorlar bayraklı m/v Alfa Akdeniz Gemisi donatanı S.K.Y Petrol Madencilik İnş. Nak. San. Tic. Ltd. Şti., gemisine tedarik edilen yakıttan dolayı sorumludur. TTK’nın “ihtiyati haczin kullanılması” başlıklı 1369. maddesinin Türkiye’nin taraf olduğu 1993 sayılı Cenevre Sözleşmesi çerçevesinde değerlendirilmesinin gerektiğini, 3. zaman çarteri sözleşmelerinde yakıt alacaklarının kiracı üzerine bırakılacak olmasının kararlaştırılması, 3. kişileri bağlamamakta olduğunu,
TTK’nın madde 1352 f.1 (l) bendi uyarınca deniz alacağı bahşeden alacağın ödemesinin yapılmaması sebebiyle 8027705 IMO numaralı, Komorlar Bayraklı, “ALFA AKDENİZ” isimli geminin aynı kanunun 1353. maddesi uyarınca ihtiyaten haczi yönünde karar verilmesi gerekirken karşı yanın ihtiyati haciz kararına itirazının kabul edilmesinin hatalı olduğunu belirterek; istinaf taleplerinin kabulüne, yerel mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesi talebiyle istinaf yoluna başvurmuştur.
İhtiyati hacze itiraz eden vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı yanın istinaf başvuru dilekçesindeki beyan ve iddialarının haksız ve yasal mesnetten yoksun olup yerel mahkemenin ihtiyati haczin kaldırılmasına dair kararı hukuka ve dosya kapsamına uygun olduğunu, bu nedenle davacı tarafın haksız ve mesnetsiz yakıt alacaklısının bazı şartların oluşması halinde sadece ihtiyati haciz hakkı olduğunu, TTK7nın 1369 uyarınca gemiler üzerinde ihtiyati haciz hakkının kullanılması ve hakkında deniz alacağı ileri sürülen her geminin ihtiyaten haczi; deniz alacağı doğduğunda geminin maliki olan kişi, ihtiyati haczin uygulandığı sırada da bu borçtan sorumlu olup geminin maliki ise mümkün olduğunu, kiracı ACM’nin SGK’lı personeli olan gemi kaptanın yaptığı tüm işlemlerin donatanı bağlamasının söz konusu olmadığını, dosya kapsamında SKY Petrol Madencilik İnş. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti şirketinin yakıt talep ettiğine, yakıtı teslim aldığına, yakıt faturalarının ona tebliğ edildiğine dair dosyada en ufak delilin bulunmamakta olduğunu, geminin zaman çarteri sözleşmesi ile 3. kişiye kiralandığı hallerde kaptanın zaruriyet halleri dışında gemiye aldığı yakıttan malikin/donatanın sorumluluğunun bulunmamakta olduğunu, aksinin kabulü halinde kanun koyucunun amacının dışına çıkılmış, adeta eski kanun dönemindeki kanuni rehin hakkı tesis edilmiş olunacağını belirterek; ihtiyati haciz talep edenin haksız istinaf başvurusunun reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: Kocaeli 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 17/08/2022 tarih, 2022/183 D.İş Esas – 2022/183 D. İş Karar sayılı kararı ve tüm dosya kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Talep, ihtiyati haciz istemine yöneliktir.
İlk derece mahkemesi 05/07/2022 tarihli Ara kararı ile,”….Talepte bulunan vekilinin ihtiyati haciz talebinin kabulüne; -6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 1363. maddesi gereğince 10.000 Özel Çekme Hakkı tutarı karşılığı 222.563‬,00-TL’nin mahkememiz veznesine depo edilmesi veya aynı tutarda banka teminat mektubu ibraz edilmesi koşulu ile 182.078,00-USD alacak miktarı ile sınırlı olmak üzere 8027705 IMO numaralı, Komorlar Bayraklı, “ALFA AKDENİZ” isimli geminin ihtiyati haczine,..” karar vermiş, karara karşı karşı taraf vekilinin itiraz etmesi üzerine,
“….Somut uyuşmazlıkta ihtiyati haciz talep eden şirketin aleyhe ihtiyati haciz talep edilen 8027705 IMO numaralı M/V ALFA AKDENİZ gemisi için yakıt verdiği, ALFA AKDENİZ GEMİSİNİN donatanının SKY PETROL MADENCİLİK İNŞ. NAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. olduğu, bu şirket ile ACM Petrol Ürünleri Tic. Ltd. Şti. arasında 01/10/2018 tarihinde gemi kiralama sözleşmesi imzalandığı, kira sözleşmesinin geminin teslim tarihinden itibaren 2 yıl süre ile geçerli olduğu, tüm ticari faaliyetleri ile ve bu vesile ile doğacak yağ, yakıt, personel giderleri, liman masrafları, bakım tutum giderleri ve benzeri masrafların kiracıya ait olmak üzere kararlaştırıldığı, ihtiyati haciz talep eden şirketin iddia ettiği alacak tarihlerinde ALFA AKDENİZ GEMİSİNİN ACM Petrol Ürünleri Tic. Ltd. şirketine kiralandığı, fatura tarihlerinin bu kira sözleşmesinden sonra düzenlendiği, fatura gösterilen adres bilgisinin ACM Petrol Ürünleri Tic. Ltd. Şti.’ne ait olduğu, aleyhe ihtiyati haciz talep edilen şirketin sadece donatan sıfatı bulunduğu, yakıt alma işleminin donatan tarafından yapılmadığı gibi kaptanında donatanına teslim içerisinde yapılmadığı, ihtiyati haciz talep dilekçesinde ACM Petrol Ürünleri Ltd. Şti.’nin taraf olarak yer almadığı anlaşılmakla TTK’nın 1135. maddesinde ki hükümde gözönünde bulundurularak mahkememiz tarafından verilen 05/07/2022 tarihli 2022/183 D. İş 2022/183 karar sayılı ihtiyati haczin kaldırılmasına karar verilmiş olup aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. ..” şeklindeki gerekçeyle, İhtiyati hacze yapılan itirazın kabulü ile; Mahkemenin 2022/183 D. İş – 2022/183 Karar sayılı ihtiyati haczin kaldırılmasına, karar verilmiş karara karşı ihtiyati haciz talep eden vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
İnceleme; 6100 sayılı HMK’nın 355. madde hükmü uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
İstinafa gelen uyuşmazlık temelde, geminin ihtiyati haczinin şartlarının bulunup bulunmadığı, ihtiyati haciz tarihi itibariyle geminin malikinin gemi alacağı borçlusu olup olmadığı, ihtiyati haczin kaldırılmasının gerekip gerekmediği noktasındadır.
Kamu düzeni yönünden yapılan incelemede;
Bilindiği üzere görevle ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup, taraflar ileri sürmese dahi yargılamanın her aşamasında resen gözetilir. Görevle ilgili hususlarda kazanılmış hak söz konusu olmaz. Mahkeme duruşma yapmadan, yani taraflara tebligat yapıp onları dinlemeden dosya üzerinden de görevsizlik kararı verebilir. Taraflar da yargılama bitinceye kadar görev itirazında bulunabilirler. Görev itirazı yapılmış ise veya yapılmamış olsa bile resen mahkeme, ilk önce görevli olup, olmadığını inceleyip, karara bağlamalıdır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun, görev hususunu düzenleyen 5. maddesinin ikinci fıkrasında “Bir yerde asliye ticaret mahkemesi varsa, asliye hukuk mahkemesinin görevi içinde bulunan ve 4. madde hükmünce ticari sayılan davalarla özel hükümler uyarınca ticaret mahkemesinde görülecek diğer işlere asliye ticaret mahkemesinde bakılır.
Bir yerde ticaret davalarına bakan birden çok asliye ticaret mahkemesi varsa, iş durumunun gerekli kıldığı yerlerde Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca, asliye ticaret mahkemelerinden biri veya birkaçı münhasıran bu Kanundan ve diğer kanunlardan doğan deniz ticaretine ve deniz sigortalarına ilişkin hukuk davalarına bakmakla görevlendirilebilir.” hükmü getirilmiştir.
HSYK’nın 24.03.2005 gün 188 sayılı kararında Denizcilik İhtisas Mahkemesi kurulmayan yerlerde, ticaret mahkemesi bulunması halinde bu mahkemenin, ticaret mahkemesi bulunmayan yerlerde 1 numaralı asliye hukuk mahkemesinin görevli olacağı hususu karar altına alınmıştır.
“6762 sayılı Türk Ticaret Yasası’nın 4. maddesine eklenen fıkrada, iş durumunun gerekli kıldığı yerlerde Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun olumlu görüşü ile Adalet Bakanlığı’nca, bu Yasa’nın dördüncü kitabında yer alan deniz ticaretine ilişkin ihtilaflara bakmak ve asliye derecesinde olmak üzere denizcilik ihtisas mahkemeleri kurulacağı, bu mahkemelerin yargı çevresinin Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından belirleneceği düzenlenmiştir. 6102 sayılı Yeni Türk Ticaret Yasası’nın 5/2. maddesi de bir yerde asliye ticaret mahkemesi varsa, asliye hukuk mahkemesinin görevi içinde bulunan ve 4. madde hükmünce ticari sayılan davalarla özel hükümler uyarınca ticaret mahkemesinde görülecek diğer işlere asliye ticaret mahkemesinde bakılacağı, bir yerde ticaret davalarına bakan birden çok asliye ticaret mahkemesi varsa, iş durumunun gerekli kıldığı yerlerde Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nca, asliye ticaret mahkemelerinden biri veya birkaçı münhasıran bu kanundan ve diğer kanunlardan doğan deniz ticaretine ve deniz sigortalarına ilişkin hukuk davalarına bakmakla görevlendirilebileceği hüküm altına alınmış olup 6762 sayılı Yasa’nın 4. maddesine eklenen fıkra ile aynı mahiyettedir. Bu durumda 6762 sayılı Yasa zamanında anılan yasal düzenleme doğrultusunda alınan Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun 24.03.2005 tarih ve 188 sayılı kararı geçerli olup bu tür davalara denizcilik ihtisas mahkemesi bulunmayan yerlerde ticaret mahkemesi varsa 1 numaralı ticaret mahkemesi, ticaret mahkemesi yok ise 1 numaralı asliye hukuk mahkemesi’nin denizcilik ihtisas mahkemesi olarak görevlendirildiği bu kararda belirlenmiştir. Denizcilik ihtisas mahkemesi sıfatlı ticaret mahkemesi ile diğer mahkemeler arasındaki ilişki görev ilişkisidir. Denizcilik ihtisas mahkemesinin görev alanın tayininde davanın değeri önemli olmayıp, uyuşmazlığın deniz ticaretinden kaynaklanıp kaynaklanmadığı esas alınır.” (Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 20.04.2015 tarih, 2015/ 326 Esas-2015 / 5496 Karar)
Diğer yandan, deniz alacağı hususunda, 6102 sayılı TTK’nın 1352/1. maddesinde “Deniz alacağı; aşağıda sayılan hususların birinden veya birkaçından doğan istem anlamına gelir: “ve aynı maddenin 1-m bendinde “Geminin yapımı, yeniden yapımı, onarımı, donatılması ya da geminin niteliğinde değişiklik yapılması.” hükümleri mevcuttur.
Somut olayda; ihtiyati haciz talep eden alacaklının, 8027705 IMO numaralı, Komorlar Bayraklı, “ALFA AKDENİZ” isimli gemiye temin edilen yakıtlar nedeni ile düzenlenen fatura alacakları nedeniyle, borçluların mal kaçırma ihtimallerinin olduğu iddiasıyla, bahsi geçen gemi hakkında ihtiyati haciz kararı verilmesini talep anlaşılmakla taraflar arasındaki uyuşmazlığın yukarıda anılan madde uyarınca deniz alacağına ilişkin olduğu ve denizcilik ihtisas mahkemesinin görev alanına girdiği anlaşıldığından, talep hakkında denizcilik ihtisas mahkemesi sıfatıyla karar verilmesi gerekmekte olup, Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla hüküm verilmesi yasaya ve usule aykırıdır.
Kabule göre de,
6102 sayılı TTK’nın İhtiyati haciz hakkının kullanılması başlıklı 1369- maddesinde,”
MADDE 1369- (1) Hakkında deniz alacağı ileri sürülen her geminin ihtiyaten haczi;
a) Deniz alacağı doğduğunda geminin maliki olan kişi, ihtiyati haczin uygulandığı sırada da bu borçtan sorumlu olup geminin maliki ise; veya
b) Deniz alacağı doğduğunda geminin kiracısı olan kişi, ihtiyati haczin uygulandığı sırada da bu borçtan sorumlu olup geminin maliki ise; veya
c) Deniz alacağı gemi rehni, gemi ipoteği veya gemi üzerinde aynı nitelikteki bir ayni yükümlülük ile teminat altına alınmış ise; veya
d) Uyuşmazlık geminin mülkiyetine veya zilyetliğine ilişkin ise; veya
e) Alacak, 1320 nci madde uyarınca gemi alacaklısı hakkı veriyorsa, mümkündür.
(2) Birinci fıkrada sayılanların dışındaki gemilerin ihtiyati haczi; haczin uygulandığı sırada gemiler bu deniz alacağından dolayı sorumlu olan bir kişiye ait ise ve alacak doğduğunda bu kişi;
a) Üzerinde deniz alacağı doğmuş olan geminin maliki veya
b) Kiracısı veya tahsis olunanı ya da taşıtanı ise, mümkündür.
(3) Geminin mülkiyetine veya zilyetliğine ilişkin uyuşmazlıklarda, sadece bu uyuşmazlığın konusu olan gemi hakkında ihtiyati haciz kararı verilebilir.hükmü yer almakta olup, deniz alacağı hakkında ihtiyati haciz kararı verilebilmesi için TTK’nın 1369. maddesinin 1/b bendi uyarınca deniz alacağının doğumu sırasında geminin kiracısı olan kişinin, ihtiyati haczin uygulandığı sırada da bu borçtan sorumlu ve geminin maliki olması gerekir.
Konuya ilişkin Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin kararlarında da işaret edildiği üzere; deniz alacağı hakkında ihtiyati haciz kararı verilebilmesi için TTK’nın 1369. maddesinin 1/b bendi uyarınca deniz alacağının doğumu sırasında geminin kiracısı olan kişinin, ihtiyati haczin uygulandığı sırada da bu borçtan sorumlu ve geminin maliki olması gerekir.(Ör; Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2013/9834 E., 2013/14699 K. sayılı ilamı)
Somut olayda ise, aleyhine ihtiyati haciz talep olunan faturalara konu yakıtın, geminin kiracısı olan ACM Petrol Ür. Tic. Ltd. Şti.’ne verildiğini ileri sürmüştür. Bu nedenle, ihtiyati haciz talebi sırasında anılan kiracının geminin maliki durumunda bulunup bulunmadığı yöntemince araştırılmaksızın karada yazılı gerekçe ile ihtiyati haczin kaldırılmasına karar verilmesi de yerinde olmayıp, ihtiyati haciz talep edenin istinaf itirazının kabulü ile kararın kaldırılmasına karar vermek gerekmiştir.

Açıklanan tüm bu gerekçelerle; ihtiyati haciz talep eden vekilinin istinaf başvurusunun esastan kabulüne; kararın açıklanan gerekçeler doğrultusunda kaldırılmasına, davanın yeniden görülmesi için 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353-(1)-a)-3,6 maddeleri gereğince; dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiştir.

H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-İhtiyati haciz talep eden vekilinin İlk derece mahkemesinin kararına ilişkin İstinaf Başvurusunun 6100 sayılı HMK’nın 353-(1)-a)-6)-3) maddesi gereğince ESASTAN KABULÜNE,
a-Kocaeli 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 17/08/2022 tarihli, 2022/183 D.İş Esas – 2022/183 D.İş Karar sayılı Ek Kararının KALDIRILMASINA,
b-Dosyanın açıklanan eksikliklerin giderilmesi için ilk derece mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
2-İstinaf Karar Harcının, talebi halinde ve ilk derece mahkemesince istinaf edene iadesine,
3-İstinaf eden tarafından yapılan İstinaf başvuru giderlerinin, esas hükümle birlikte ilk derece mahkemesi tarafından değerlendirilmesine,
4-Kararın, 6100 sayılı HMK’nın 359-(4) maddesi uyarınca; ilk derece mahkemesi tarafından taraflara tebliğine,
5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
İlişkin; Dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, HMK’nın 362-(1)-g) maddesi uyarınca KESİN olmak üzere oy birliği ile karar verildi.:28/11/2022

…
Başkan …
¸e-imzalıdır.
…
Üye …
¸e-imzalıdır.
…
Üye …
¸e-imzalıdır.
…
Katip …
¸e-imzalıdır.

* Bu belge, 5070 sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.*