Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
SAKARYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
7. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2022/2010
KARAR NO : 2022/2113

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN :…
ÜYE :…
ÜYE :…
KATİP :…

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :KOCAELİ 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ :22/10/2021
NUMARASI :2021/104 Esas – 2021/558 Karar

DAVACI :AIRONN HAVALANDIRMA SANAYİ ANONİM ŞİRKETİ – …
VEKİLİ :Av. …
DAVA :Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ 26/02/2021

KARAR TARİHİ :29/11/2022
KR. YAZIM TARİHİ :29/11/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla HMK’nın 353. ve 356. maddeleri gereğince; dosya içeriğine ve kararın niteliğine göre sonuca etkili olmadığından duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı Aironn Havalandırma Sanayi A.Ş.’nin defter kayıtlarının elektronik ortamda e-defter vasıtasıyla tuttuğunu, kayıtların tutulduğu Samsung Marka SN5OX2YOL seri numaralı 750 GB’lık harddiskin 12/02/2021 tarihinde mekanik olarak bozulduğu ve verilere erişiminin kesildiğini, bu hususun Pardus Bilgisayar Yazılımı tarafından tespit edildiğini, veri toplamak için kullanılan harddiskin mekanik sebeplerden ötürü zarar gördüğü ve kullanılmaz hale geldiği, davacı şirketin bu hususta hiçbir ihmali ve kusurunun olmadığının Proje Group’tan alınan rapor ile sabit olduğu, Yeminli Mali Müşavir … tarafından şirkete ait mali kayıtların incelenmesi sonucunda düzenlenen raporla şirket tarafından kaydedilen bakiyelerin sunulan beyannamelere uyumlu olduğu ve vergisel yönden bir hata olmadığının tespit edildiğini, Elektronik Defter Genel Tebliğinin konu ile ilgili düzenleme gereğince zayi belgesinin verilmesi talebi ile dava açma zorunluluğu hasıl olduğu beyan edilerek; davacı şirkete ait defterin zayi olduğunun tespiti ile zayi belgesi verilmesine karar verilmesi talep ve dava edilmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI ÖZETİ:
İlk derece mahkemesince; “… Davanın REDDİNE …” şeklinde hüküm kurulmuştur.
İlk derece mahkemesince verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.

İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacı şirketin tüm dikkat ve özeni gösterdiği ve bir kusuru bulunmadığı halde ortaya çıkan durum karşısında ilk derece mahkemesince hukuka aykırı olarak davanın reddine karar verildiğini belirterek; istinaf taleplerinin kabulüne, yerel mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesi talebiyle istinaf yoluna başvurmuştur.
DELİLLER:Kocaeli 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 22/10/2021 tarih, 2021/104 Esas – 2021/558 Karar sayılı kararı ve tüm dosya kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, TTK’nın 82/7 maddesi gereğince ticari defter ve belgelerin zayi olduğunun tespiti ve belge verilmesi istemine yöneliktir.
İlk derece mahkemesince davanın reddine karar verilmiş karara karşı davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
İnceleme; 6100 sayılı HMK’nın 355. madde hükmü uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Dosya kapsamına göre; davacı şirketin defter kayıtlarının elektronik ortamda e-defter vasıtasıyla tutulduğu,, kayıtların tutulduğu Samsung Marka SN5OX2YOL seri numaralı 750 GB’lık harddiskin 12/02/2021 tarihinde mekanik olarak bozulduğu ve verilere erişiminin kesildiği ileri sürülerek Elektronik Defter Genel Tebliğinin konu ile ilgili düzenlemeleri gereğince zayi belgesinin verilmesinin talep edildiği, ilk derece mahkemesince Bilişim uzmanı ve Yeminli Mali Müşavir bilirkişilerden rapor alınarak davanın reddine karar verildiği, karara karşı davacı vekilinin istinaf kanun yoluna başvurduğu anlaşılmaktadır.
6102 sayılı TTK’nın 82-(7) maddesine göre; bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa; tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren, on beş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Maddede düzenlenen (15) günlük süre hak düşürücü süredir.
6102 sayılı TTK’nın 82-(7) maddesinde; zayi belgesi verilebilecek haller tahdidi olarak sayılmıştır. Tacirin, anılan yasa maddesinden yararlanabilmesi için bir taraftan ticari defterlerin ve belgelerin korunması amacıyla gereken dikkat ve ihtimamı göstermiş bulunması, diğer taraftan da ziyaa uğramanın onun iradesi dışında, elinde olmayan bir nedenle meydana gelmiş olması zorunludur. Mücbir nedenlerin ispatı, bunu iddia eden tacire aittir. İleri sürülen mücbir nedenin dayandığı olayların defter ve belgelerin yok olması veya elden çıkması sonucunu doğuracak nitelik ve yoğunlukta olup olmadığı araştırılmalı ve irade dışında defter ve vesikaların tamamen veya kısmen kaybı yahut yok olması sonucu oluştuğunda mücbir neden kabul edilmelidir. Davacı tutmak ve saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgeleri özenle korumakla yükümlüdür.
Davacı şirketin defter kayıtlarının elektronik ortamda e-defter vasıtasıyla tutulduğu dosya kapsamı delillerle sabittir.
Elektronik Defter Genel Tebliği’nin 4.4.1.e) maddesine göre e-defter dosyaları ile bunlara ilişkin berat dosyalarının ikincil kopyalarının, gizliliği ve güvenliği sağlanacak şekilde e-defter saklama hizmeti yönünden teknik yeterliliğe sahip ve Başkanlıktan bu hususta izin alan özel entegratörlerin bilgi işlem sistemlerinde ya da Başkanlığın bilgi işlem sistemlerinde 01/01/2020 tarihinden itibaren asgari 10 yıl süre ile muhafaza edilmesi zorunludur.
Tebliğin 7.1. Maddesine göre ise, e-defter tutanlar, Vergi Usul Kanununda belirtilen “mücbir sebep” halleri nedeniyle e-defter veya beratlarına ait kayıtlarının bozulması, silinmesi, zarar görmesi veya işlem görememesi ve e-defter ve berat dosyalarının muhafaza edildiği e-defter saklama hizmeti veren özel entegratör kuruluşlardan veya Başkanlıktan ikincil örneklerinin temin edilemediği hallerde, söz konusu durumların öğrenilmesinden itibaren tevsik edici bilgi ve belgeleri ile birlikte 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yetkili mahkemesine başvurarak kendisine bir zayi belgesi verilmesini istemelidir.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 13. maddesinde, sahibinin iradesi dışındaki sebepler dolayısiyle defter ve vesikalarının elinden çıkmış bulunması mücbir sebepler olarak kabul edilmiştir. Ancak Vergi Usul Kanunundaki bu düzenleme vergisel yükümlülüklerle ilgili olup, TTK’nın 82/7. maddesinde ticari defterlerin sahibinin elinden rızası dışında çıkmış olması hali, zayi belgesi verilmesini gerektiren bir olay olarak sayılmamış olduğu gibi tadadi olarak sayılan bu sebeplerle de benzerlik göstermediğinden sırf ticari defterlerin sahibinin elinden rızası dışında çıkmış olmasının ticari defterlerin TTK’nın 87/2 maddesinin aradığı şartlarda zayi olduğunun kabulü mümkün değildir. Elektronik Defter Genel Tebliği’nin 7.1 maddesinde sadece Vergi Usul Kanununda belirtilen “mücbir sebep” ve ikincil örneklerin temin edilememesi halinin aranmış olması TTK’nın 82/7. maddesindeki hususların aranmayacağı anlamına gelmez. Zira Elektronik Defter Genel Tebliği’nin 7.1 maddesindeki düzenleme TTK’nın 82/7. maddesindeki düzenlemenin kapsamını değiştirecek nitelikte değildir. Dolayısıyla tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgelerin kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğradığı iddiasına dayalı zayi belgesi verilmesi isteminde TTK’nın 82/7. koşullar aranmalıdır.
Yukarıda yapılan açıklamalara göre somut olayda; Davacı şirketin defter kayıtlarının elektronik ortamda e-defter vasıtasıyla tutulduğu, kayıtların tutulduğu Samsung Marka SN5OX2YOL seri numaralı 750 GB’lık harddiskin 12/02/2021 tarihinde mekanik olarak bozulduğu, 2020 yılı 2,3,4,5,7,9,10,11,12.aylar ve 2021 yılı 1,2 ,3 .aylara ait e-defter ve berat dosyalarının ikincil kopyalarının sisteme yüklendiği, Ocak ve Ağustos 2020 aylarına ilişkin yevmiye ve kebir defterlerinin yedeklendiği, ilk derece mahkemesince ; davacının Ocak ve Ağustos 2020 aylarına ilişkin e-defterlerini ikincil kopyalarını bilgi işlem sisteminde saklama sorumluluğunu yerine getirmediği belirtilmiş ise de, bu hususta yeterli araştırmanın yapılmadığı, kararın eksik incelemeye dayalı olduğu değerlendirilmiştir.
Buna göre yapılması gereken iş; Ocak ve Ağustos 2020 aylarına ilişkin yevmiye ve kebir defterlerinin yedeklendiği bilirkişi raporuyla tespit edilip mahkemenin de kabulünde olduğuna göre, yedeklenen kayıtların Tebliğ’e göre ikincil kopya sayılıp sayılmadığının gerekirse ilgili Başkanlık’tan sorulması, ikincil kopya ise, gizliliği ve güvenliği sağlanacak şekilde e-defter saklama hizmeti yönünden teknik yeterliliğe sahip ve Başkanlıktan bu hususta izin alan özel entegratörlerin bilgi işlem sistemlerinde saklanması yoluna gidilip gidilmediğinin tespit edilmesi, gerekli görülürse bu hususlarda bilirkişilerden ek rapor alınması sonucunda oluşacak durum karşısında, davacının davayı açmakta hukuki yararının bulunup bulunmadığı ve özen yükümlülüğüne uyup uymadığı hususlarında etraflıca değerlendirme yapmaktan ibarettir.
Gerekçeli karar başlığında; davacı vekilinin adresinin yazılmaması 6100 sayılı HMK’nın 297. maddesine aykırı ise de, bu eksiklik mahallinde her zaman düzeltilebileceğinden eleştirilmekle yetinilmiştir.
Açıklanan tüm bu gerekçelerle; davacı vekilinin istinaf başvurusunun yukarıda açıklanan nedenlerle kabulüne, kararın açıklanan gerekçeler doğrultusunda kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a.6 maddesi gereğince; dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının ilk derece mahkemesinin kararına ilişkin istinaf başvurularının 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a.6 maddesi gereğince; yukarıda açılanan hususlara ilişkin olmak üzere ESASTAN KABULÜNE,
2-Kocaeli 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 22/10/2021 tarih, 2021/104 Esas ve 2021/558 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,
3-Dosyanın açıklanan eksikliklerin giderilmesi için mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
4-İstinaf eden tarafından yatırılan istinaf karar harcının talebi halinde ve ilk derece mahkemesi tarafından istinaf edene iadesine,
5-İstinaf eden tarafından istinaf başvurusu için yapılan giderlerin, esas hükümle birlikte ilk derece mahkemesi tarafından yargılama giderleri içinde değerlendirilmesine,
6-Kararın 6100 sayılı HMK’nın 359/4 maddesi uyarınca; ilk derece mahkemesi tarafından taraflara tebliğine,
7-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,

İlişkin; 6100 sayılı HMK’nın 362/1-g maddesi gereğince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oybirliği ile KESİN olarak karar verildi.29/11/2022

Başkan …
e-imzalıdır

Üye …
e-imzalıdır

Üye …
e-imzalıdır

Katip …
e-imzalıdır

* Bu belge, 5070 sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.*