Emsal Mahkeme Kararı Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi 2021/112 E. 2021/1907 K. 05.11.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. SAKARYA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 7. HUKUK DAİRESİ
T.C.
SAKARYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
7. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2021/112
KARAR NO : 2021/1907

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KOCAELİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 17/09/2020
NUMARASI : 2016/619 Esas – 2020/295 Karar

DAVACI : … (T.C. NO:…) –
VEKİLİ : Av. … –
DAVALI : S.S. 5. NOLU İZMİT ŞEHİRİÇİ MİNİBÜS VE OTOBÜSÇÜLER MOTORLU TAŞIYICILAR KOOPERATİFİ –
VEKİLİ : Av. … –

DAVANIN KONUSU : Tazminat
DAVA TARİHİ : 03/05/2016

KARAR TARİHİ : 05/11/2021
KR. YAZIM TARİHİ : 03/12/2021

İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla HMK’nın 353. ve 356. maddeleri gereğince; dosya içeriğine ve kararın niteliğine göre sonuca etkili olmadığından duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle; davacının S.S. 13 numaralı kooperatif üyesi iken aynı hatta birleşme yapılması ile davalı S.S. 5 nolu İzmit Şehiriçi Minibüs ve Otobüsçüleri Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi ile aynı hatta çalışmaya başladığını, davalı kooperatifin Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın 08/05/2013 tarih ve 2013/220 sayılı UKOME kararında belirtilen haktan faydalanmak için başvurduğunu, davalı kooperatifin (20) adet geçici ruhsat ile araç almak için başvurduğunu ve başvurusunun kabul edildiğini, kararın 16. maddesinde bu hakkın karşılığında geçici ruhsat verilen araçların koltuk sayısı kadar mevcut koltuk sayısından eksiltme yapılarak eksiltme yapılan araçların çalıştırılmayacağının düzenlendiğini, kararın 17. maddesinde de geçici ruhsat talep eden kooperatife yükümlülük yüklendiğini, kooperatif yönetimi tarafından geçici ruhsat verilen araçlar nedeniyle çalıştırılmayacak araçların aylık listelerini her aynı ilk iş günü Ukome Başkanlığına vermek zorunda olduğunu, davalı kooperatifin bu yükümlülüğe uymadığı kanaatinde olduklarını, bu durumu denetlemesi gereken Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın da denetim ve gözetim yükümlülüğünü yerine getirmemesinden oluşan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğunu, davalı kooperatifin geçici ruhsatla fiilen 20/09/2013 tarihinden dava tarihine kadar (20) araç çalıştırmaya başladığı halde ukome kararının 16. maddesine ve koltuk sayısına göre davalı kooperatife bağlı olan (34) aracı çalıştırmaması gerekirken hatta fazla aracı bulunmasına neden olarak davacının aracının daha az kazanmasına, zarar etmesine neden olduğunu, 20/09/2013 tarihinden yani geçici ruhsatla araçlar fiilen çalışmaya başlamadan önce aynı hatta hat dışı olan araç sayısı ile 20/09/2013 tarihinden sonra hat dışı olan araç sayılarının aynı olup olmadığının araştırılması halinde geçici ruhsat nedeniyle hat dışı araç yapılmadığının ortaya çıkacağını, bu nedenle kooperatife bağlı tüm araçların kentkart ücret dökümanlarının 20/09/2013 ten itiaren sorulması gerektiğini, davalı kooperatif tarafından hatta (20) araç daha sokulduğu halde kendi kooperatifine bağlı araçlardan eksiltme yapılmadan çalışıldığı ve davacının kooperatife üye olmadan aynı hatta çalıştığının sabit olduğunu beyanla fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla 10.000,00 TL maddi zararın dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont avans faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekilinin sunmuş olduğu cevap dilekçesinde özetle; davacının ilgili mevzuata aykırı araç çalıştırmakta olduğunu, asıl zarara uğrayanın davalı olduğunu, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçinde Çalışan Özel Halk Otobüs, Minibüs Ve Dolmuş Taksileri Çalışma Yönetmeliği uyarınca toplu taşımaya katılacak kişinin kooperatif üyesi olması gerektiğini, davacının, davalı Kooperatife üye olmadığı halde davalıya ait hatlarda araç çalıştırarak haksız kazanç sağladığını ve davalıyı zarara uğrattığını, davacının hatlarda üye olmaksızın çalışmasının yanı sıra davalının verdiği tüm hizmetlerden faydalandığı halde hiçbir ücret ödemediğini, davalının UKOME kararını eksiksiz şekilde uygulamakta olup (34) aracın hat dışı bırakılmasının da her gün düzenli olarak yapıldığını, bu hususun UKOME nezdindeki sefer çizelgeleri ile sabit olduğunu, Kentkart A.Ş. tarafından tanzim edilen yazının davacının iddialarını doğrular nitelikte olmadığını, şirketin sadece kapatılması gereken elektronik ücret toplama cihazlarıyla ilgili kendilerine bilgi verilmediğini bildirdiğini, bir elektronik ücret toplama cihazının kapatılmamış olmasının mutlaka cihazın takılı olduğu aracın çalıştığı anlamına gelmeyeceğini, araç hat dışı bırakıldığı halde cihazının da kapatılmamış olabileceğini, davacının iddiaları soyut ve hukuki dayanaktan uzak olduğunu beyanla; davanın reddine, karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI ÖZETİ:
İlk derece mahkemesince yapılan yargılama ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; ” … Açılan davanın reddine … ” karar verilmiştir.
Bu karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkeme tarafından eksik inceleme yapılarak karar verilmiş durumda olduğunu; davacının dahil olmadığı bir karar nedeniyle kazancında azalma olduğu kentkart kayıtlarıyla da da sabit olmasına rağmen eksik inceleme yapılarak davanın reddine karar verilmesi hukuka aykırı bulunduğunu; alınan bilirkişi raporlarında bilirkişiler tarafından aynı değerlendirmeler yapılarak itirazlarının hiçbirisi hakkında açıklama getirilmediğini; dava konusu zarar alınan kararın üçüncü şahsın vermiş olduğu zarar kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini; Ukome kararının 16. maddesine göre ve koltuk sayısına göre davalı kooperatife bağlı olan (34) aracı çalıştırmaması gerekirken hatta fazla aracı bulunmasına neden olarak davacının aracının daha az kazanmasına zarar etmesine neden olduğunu beyan ile; yerel mahkeme kararının kaldırılmasına, karar verilmesini talep ederek, istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Davalı tarafça, davacı vekilinin istinaf dilekçesine karşı cevap dilekçesi verilmemiştir.
DELİLLER: Kocaeli 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 17/09/2020 Tarih – 2016/619 Esas – 2020/295 Karar sayılı kararı ve tüm dosya kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
DAVA; tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş, karara karşı davacı vekili istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
İstinaf incelemesi HMK’nın 355. maddesi uyarınca istinaf sebepleri ile sınırlı olarak ve kamu düzeni yönünden yapılmıştır.
Dosyanın incelemesinde; davacının, davalı kooperatif ile aynı hatta otobüs çalıştırdığını, davalının otobüs ve sefer sayılarını Kocaeli UKOME’nin 08/05/2013 tarih ve 2013/220 sayılı kararına aykırı olarak belirlemesi nedeni ile kazanç kaybına uğradığını ileri sürerek eldeki kazanç kaybına dayalı tazminat davasını açtığı, davalının davanın reddini istediği, mahkemece bilirkişi raporları doğrultusunda davanın reddine karar verildiği, karara karşı davacı vekilinin istinaf kanun yoluna başvurduğu anlaşılmıştır.
1-Kamu düzeni yönünden yapılan incelemede;
Görevle ilgili düzenlemeler; kamu düzenine ilişkin olup, taraflar ileri sürmese dahi yargılamanın her aşamasında resen gözetilir. Taraflar da, yargılama bitinceye kadar görev itirazında bulunabilirler. Görev itirazı yapılmamış olsa bile resen mahkeme, ilk önce görevli olup olmadığını inceleyip karara bağlamalıdır.
Dava tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 4. maddesinde, her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işleri ile tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın, bu kanunda öngörülen hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işlerinin ticari dava ve ticari nitelikte çekişmesiz yargı işi sayılacağı açıkça düzenlenmiştir. TTK’nın 5. maddesinde; “aksine hüküm bulunmadıkça, dava olunan şeyin değerine veya tutarına bakılmaksızın asliye ticaret mahkemesi tüm ticari davalar ile ticari nitelikteki çekişmesiz yargı işlerine bakmakla görevlidir” hükmü yer almaktadır. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 5-(3) maddesine göre de; Asliye Ticaret Mahkemesi ile Asliye Hukuk Mahkemesi ve diğer hukuk mahkemeleri arasındaki ilişki görev ilişkisi olup, bu durumda göreve ilişkin usul hükümleri uygulanır.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 99. maddesine göre; bu kanunda düzenlenen hususlardan doğan hukuk davaları, tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın ticari dava sayılır.
Eldeki davada; davacının davalı kooperatifin üyesi olmadığı, bu nedenle davanın kooperatif ve üyesi arasındaki mutlak ticari dava sayılamayacaktır. Davacının tacir olduğuna dair dosya içerisinde bilgi bulunmadığı görülmektedir.,
Bu durumda, mahkemece öncelikle davacının tacir olup olmadığı araştırılarak davacı tacir değilse görevsizlik kararı verilmesi ve davacı tacir ise davanın esası hakkında karar verilmesi gerektiğinden kararın kaldırılması gerekmiştir.
2-Kaldırma nedenine göre sair istinaf istemleri incelenmemiştir.
Açıklanan nedenlerle; davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesinin kararının HMK’nın 353-(1)-a)-3) maddesince kaldırılmasına, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, karar verilmiştir.

H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının; İlk derece mahkemesinin kararına ilişkin İstinaf Başvurusunun 6100 sayılı HMK’nın 353-1)-a)-3) maddesi gereğince ESASTAN KABULÜNE,
a-6100 sayılı HMK’nın 353-(1)-a)-3) maddesi gereğince; Kocaeli 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 17/09/2020 Tarih – 2016/619 Esas – 2020/295 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,
b-Dosyanın açıklanan eksikliklerin giderilmesi için ilk derece mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
2-İstinaf Karar Harcının, talebi halinde ve ilk derece mahkemesince istinaf edene iadesine,
3-İstinaf eden tarafından yapılan İstinaf başvuru giderlerinin, esas hükümle birlikte ilk derece mahkemesi tarafından değerlendirilmesine,
4-Kararın, 6100 sayılı HMK’nın 359-(4) maddesi uyarınca; ilk derece mahkemesi tarafından taraflara tebliğine,
5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
İlişkin; Dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, HMK’nın 362. maddesi uyarınca KESİN olmak üzere oy birliği ile karar verildi.05/11/2021


Başkan …
¸e-imzalıdır.

Üye …
¸e-imzalıdır.

Üye …
¸e-imzalıdır.

Katip …
¸e-imzalıdır.

* Bu belge, 5070 sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.*