Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
SAKARYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
5. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2023/705
KARAR NO : 2023/1442
KARAR TARİHİ : 09/11/2023
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 09/11/2023

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KOCAELİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
DAVA TARİHİ : 16/05/2014
KARAR TARİHİ : 12/10/2022
NUMARASI : 2015/220 Esas – 2022/570 Karar

DAVACI VE TEMLİK VEREN
:GÜNEY ATMACA PETROL A.Ş.-…
VEKİLİ :Av.Dr. …-…

DAVACI VE TEMLİK ALAN
:KADIOĞLU PETROLCÜLÜK TAŞIMACILIK TİCARET SANAYİ İTHALAT VE İHRACAT A.Ş … …- …
VEKİLLERİ :Av….- …
Av. … – …

DAVALI :KOCAELİ BELEDİYESİ İSU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ –
VEKİLİ : Av. … – …
FERİ MÜDAHİL :HİTİT SANAYİ İNŞAAT VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ – …

DAVA : Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)

HÜKÜM : Kararın kaldırılması-Gönderme
İSTİNAF EDEN : Davacı vekili

Taraflar arasındaki Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davası nedeniyle yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.

İlk derece mahkemesinin kararı davacı tarafından istinaf edilmekle; kesinlik, süre, istinaf şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, istinaf dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Üye Hakim tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; Hitit Ltd. Şti.’nin taahhüdü altında yapılan, İzmit Kandıra Namazgah Barajı İkmal İnşaatı işine ait alacağ, ilgili firmanın 05/11/2013 tarihli yazı ile müvekkiline temlik edilmesi için davalı belediyeden izin talep edildiğini, temlikname ile 6.800.000,00-TL tutarındaki alacak müvekkiline devredildiğini, belirtilen temlikname ve davalı kurumca verilen izin gereğince bugüne kadar alacağın temlikine konu olan tutar için davalı kurumca müvekkili şirkete yapılan toplam tutarın 4.861.941,68-TL olduğunu, kesinti yapılmak suretiyle kesilen tutarların, müvekkili şirketin yasal yükümlülüğü olmadığını beyan ederek müvekkilinin alınan temlikname gereğince davalıdan fazlaya ilişkin hakları kalmak kaydıyla şimdilik kalan bakiye 500.000,00-TL alacaklı olduğunun tespiti ile alacağın dava tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davaya konu alacağın bir temlik değil, temlik vaadi olduğunu, temlik işlemi yapıldığı tarihte temlik işlemi doğmadığını, doğacak hak edişler temlik edildiğini, doğan hak edişlerin temlik alacaklısına ödendiğini, müvekkilinin temlik edene hangi defileri ileri sürüyorsa temlik alana da aynı defileri ileri sürebileceğini, doğacak hak ediş olursa hak edişler temlik edene yasal kesintileri ile yapılacağı gibi temlik alana da yasal kesintileri ile ödeneceğini, temlik alana önceki ödemelerin yasal kesintileri ile yapıldığını, itiraz edilmediğini hatta buna ilişkin muvafakatname de verildiğini, temlik alacağı temlik alan şahıs tarafından başka bir firmaya temlik edildiğini, ancak davaya konu ana sözleşmede temlik yasağının bulunduğunu beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına göre;… somut uyuşmazlıkta jeneratör ve pompa finansal kiralama sözleşmesine konu olmuştur ve burda açıklanması gereken finansal kiralama ve faktoring ve finansman şirketleri kanunu madde 19/2 Hükmü uyarınca etkisi olup olmadığı hususundadır. Bu madde uyarınca medeni kanunun 684. Maddeye istisna olacak şekilde finansal kiralama konusu taşınırların yapım konusu barajın ve dolayısıyla arazinin bütünleyici parçası olduğu ancak finansal kiralama şirketi Ziraat Finansal Kiralama A.Ş’nin mülkiyetinde kabul edilmesi gerektiği zira kiralama sözleşmesine göre ancak sözleşmedeki edimlerin dava dışı Hitit Sanayi İnşaat Ltd. Şti. Tarafından yerine getirilmesi halinde mülkiyete kazanılacağı aksi halde sözleşmenin feshedileceği ve taşınır malların da iadesi gerektiği nitekim yapılan yargılamada da sözleşmenin feshedildiği, malların iadesine karar verildiği, bu nedenle de bütünleyici parça olması nedeniyle taşınır malların iade edilmesi neticesinde davalı idarenin zararının oluştuğu barajın çalışır vaziyete gelmesi için jeneratör ve pompaya ihtiyaç olduğundan davalı idare jeneratör ve pompa satın almak suretiyle bu eksikliği tamamlamış olduğu ve sonuç olarak da hak ediş alacaklarından mahsubu gerektiği kanaatine varılmıştır. Dosyaya sunulan teminat mektubu ile ilgili yapılan bilirkişi inceleme neticesinde de davalı idarenin alacak hakkı doğduğu ve davacı temlik alanın bu hususta herhangi bir alacağının olmadığı kanaatine varılarak davanın reddine” karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf isteminde bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; yerel mahkemenin davanın reddi yönündeki kararının gerçeklere ve hukuka aykırı olduğu, yargılama aşamasında yapmış oldukları savunmalar, sunmuş oldukları deliller, bilirkişi raporlarına karşı yapmış oldukları itirazlar nazara alınmaksızın davanın reddine karar verildiğini beyanla; arz ve izah edilen sebeplerle ve mahkemece re’sen göz önünde bulundurulacak diğer nedenlerle istinaf başvurularının kabulü ile, yerel mahkeme kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının istinaf talebinin reddi ile yerel mahkeme kararının onanmasına karar verilmesini talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
6100 Sayılı HMK, 6098 Sayılı TBK,

3. Değerlendirme
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan bakiye alacağın tahsili istemine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Davacı vekili, temlik eden, Hitit Ltd. Şti.’ne verdiği akaryakıt karşılığında, feri müdahil şirkete yüklenici sıfatıyla davalı idareden olan hakedişlerinin 6.800.000,00 TL’lik kısmını davacıya temlik ettiği, davacının temlik edilen alacağını davalı idareye verdiği dilekçelerle SGK, vergi borcu ve işçi alacakları düşüldükten sonra kalan kısmın ödenmesini talep ettiği, 4.861.941,68 TL ödeme yapıldığını, bakiye alacağı olan 1.938.059,00 TL’nin ödenmediği gerekçesiyle bakiye alacağın, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 500.000,00 TL’sinin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini taleple dava etmiştir.
Davalı, alacağın temlik değil, temlik vaadine konu edildiği, temlik işlemi sırasında temlik bedelinin henüz doğmadığı, ayrıca temlik işleminin muvazaalı olup olmadığının değerlendirilmesi gerektiği, yasal kesintiler yapılarak ve Hitit Firmasının iş kapsamında baraja taktığı ve hakedişini aldığı malların Ziraat Finansal Kiralama tarafından mülkiyet iddiasına dayalı tedbir kararı sonrası malların geri alınması nedeniyle oluşn zarar, yapılan ödeme nedeniyle davacıya herhangi bir borç kalmadığından davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacılar vekilince istinaf edilmiştir.
Temlik alan davacı yüklenici, davalı iş sahibidir.
Temlik eden/feri müdahil Hitit Ltd. Şti. ile davalı idare arasında Kandıra Namazgah Barajı İkmal inşaatı (her cins zeminde her türlü kazı, her türlü geçirimsiz dolgu malzemesi ile baraj dolgusu, her türlü filtre ve granülometrik kum çakıl malzeme ile baraj dolgusu, her türlü kaya ve taş malzeme ile baraj dolgusu yapılması) işinin üstlenildiği 2013/25208 ihale kayıt numaralı sözleşmenin yapıldığı uyuşmazlık konusu olmayıp, taraflar (temlik eden ile davalı) arasındaki bu sözleşmenin 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 470 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesi niteliğinde olduğu, uyuşmazlığın bu hükümlere göre çözümlenmesi gerektiği açıktır.
Eser sözleşmesi, karşılıklı edimleri içeren bir iş görme akdîdir. Yüklenicinin edimi, eseri meydana getirmek ve iş sahibine teslim etmek, iş sahibinin karşı edimi ise teslim edilen eserin bedelini ödemektir.
Ankara 47. Noterliğinin 07/11/2013 tarih ve 37495 sayılı temliknamesi ile Hitit Ltd.Şti’nin sözleşmeden doğan 6.800.000,00 TL hakediş alacağını Güney Atmaca A.Ş’ye devrettiği, yüklenici ile idare arasındaki eser sözleşmesi uyarınca alacağın temlikinin İdarenin iznine bağlanmış olması nedeniyle, yüklenicinin talep yazısı uyarınca ve davalı idarenin 11/112013 tarihli cevabi yazısıyla muvafakat verildiğinin ve temlik sözleşmesinin ilgili kurumlara ihbar edildiğinin, Ankara 47. Noterliğinin 16/07/2014 tarih, 24009 sayılı temliknamesi ile diğer davacı Kadooğlu A.Ş’ye devredildiği tespit olunmuştur.
Mahkemece hükme esas alınan, bilirkişi kök ve ek raporları ile davalının, temlik eden yüklenicinin vergi borcu için 299.540,78 TL., SGK prim borcu için 471.601,77 TL. ve işçi alacakları için 822.351,96 TL. olmak üzere toplam 1.593.494,51 TL. kesinti yaptığı, Yüklenici ve alacağını temlik eden HİTİT’in, yüklenicisi olduğu sözleşmeden doğan inşa etme borcunun ifasında, jenaratör ve pompa olarak tespit edilen ve kendisi tarafından sağlanan malzemeleri, finansal kiralama sözleşmesi ile tedarik ettiği, malzemelerin tedarikinin hukuki sebebini oluşturan finansal kiralama sözleşmesinin, Ziraat Finansal Kiralama tarafından Beyoğlu 40.Noterliğinin 30.12.2013 tarih ve 31461 yevmiye nolu ihtarnamesi ile feshedildiği ve İstanbul 24.ATM 2014/162 E. sayılı dosyası ile taşınırların iadesinin talep edildiği, finansal kiralama yoluyla temin ettiği taşınır malların davalı borçlu tarafından iade edilmesi (jeneratör ve pompa) sonucunda davalı yeni makineler alındığı ve 31.03.2016 tarih, 438827 no.lu faturaya göre KDV dahil 566.372,56 TL., 18.04.2016 tarih, 038885 no.lu faturaya göre 1.465.570,62 TL. olmak üzere toplam 2.031.943,18 TL harcama yapıldığı belirlenmiş olup, ayrıca 700.000 TL’lik teminat mektubunun nakte çevrilerek davalıya ödendiği gözetilerek davanın reddine karar verilmiş ise de, Mahkemece, temlik eden ve eser sözleşmesinin yüklenicisi olan Hitit Ltd. Şti ile davalı iş sahibi arasındaki eser sözleşmesi, sözleşmenin teminatla ilgili hükümleri, özellikle sözleşmeye göre teminatların iade şartlarının oluşup oluşmadığı, işin bitip bitmediği, kesin kabul yapılıp yapılmadığı değerlendirilmeksizin verilen hüküm eksik incelemeye dayalıdır.
Mahkemece, feri müdahil ile davalı arasında aktedilen eser sözleşmesinin ve ekleri incelip değerlendirilerek, sözleşmeye göre işin kesin kabulünün yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise teminatın iade şartlarının oluşup oluşmadığı, özellikle davacının istinafına konu nakte çevrilen teminat miktarının da gerekli bilgi ve belgeler dosyaya kazandırılarak tereddüte yer bırakmayacak şekilde belirlendikten sonra davacının hakedişinin, yapılan ödemeler düşülerek, yapılan kesintilerin de yerindeliği gerekirse alınacak ek raporla tespit edildikten sonra sonucuna karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olmuştur.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle; ilk derece mahkemesi kararının 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince kaldırılmasına ve Dairemiz kararına uygun şekilde karar verilmek üzere dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davacının istinaf başvurusunun KABULÜNE,
1-KOCAELİ 1.ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’nin 12/10/2022 tarih, 2015/220 E – 2022/570 K sayılı kararının KALDIRILMASINA,
2-Dosyanın Dairemiz kararına uygun şekilde yeniden karar verilmek üzere mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
3-Davacı tarafça yatırılan istinaf maktu karar harcının (179,90 TL) istek halinde iadesine,
4-Davacı tarafça yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,
5-İstinaf kararının ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a.6, maddesi gereğince KESİN olmak üzere 09/11/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

*
…
Başkan
…
¸e-imzalı
…
Üye
…
¸e-imzalı
…
Üye
…
¸e-imzalı
…
Katip
…
¸e-imzalı