Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
SAKARYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
5. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2023/579
KARAR NO : 2023/604
KARAR TARİHİ : 04/05/2023
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 05/05/2023

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : GEBZE ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
DAVA TARİHİ : 29/11/2022
KARAR TARİHİ : 20/12/2022
NUMARASI : 2020/931 Esas – 2020/1011Karar

DAVACI : AYHANLAR YOL ASFALTLAMA SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ – … -…
VEKİLİ : Av. … – …

DAVALI : ALBARAKA TÜRK KATILIM BANKASI ANONİM ŞİRKETİ – …-…
VEKİLLERİ : Av. … – …
Av. … – …

DAVA : İpotek (Tescil İstemli)

HÜKÜM : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İSTİNAF EDEN : Davacı vekili

Taraflar arasındaki İpotek (Tescil İstemli) davası nedeniyle yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın usulden reddine karar verilmiştir.

İlk derece mahkemesinin kararı davacı tarafından istinaf edilmekle; kesinlik, süre, istinaf şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, istinaf dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Üye Hakim tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili şirket ile dava dışı Denizatı Petrokimya Ürünleri Yapı İnş.San.ve Tic.A.Ş. ile arasında imzalanan Kaba İnşaat İşleri Yüklenici Sözleşmesi ve Fabrika Binası Yapım İşi sözleşmesi gereğince Kocaeli-Gebze V (KİMYA) İhtisas Organize Sanayi Bölgesi (GEBKİM) içerisinde bulunan … ili, … İlçesi, … Mah. … ada, … parselde kayıtlı 62.015,34m² yüzölçümlü taşınmaz üzerindeki bütün yapılar, fabrika binası ve diğer bütün eklentilerin müvekkili şirket tarafından yapıldığı, bütün edimlerin eksiksiz olarak yerine getirildiği, ancak dava dışı Denizatı Petrokimya Ürünleri Yapı İnş.San.ve Tic.A.Ş.’nin müvekkiline söz konusu inşaat işi yapımından kaynaklanan ödemelerini gerçekleştirmediği, Gebze Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2015/130 Esas sayılı dosyasından alınan 13/03/2017 tarihli bilirkişi raporunda dava dışı Denizatı Petrokimya Ürünleri Yapı İnş.San.ve Tic.A.Ş.’nin müvekkili şirkete dava konusu yapım işinden kaynaklı olarak cari hesapta 15/07/2015 tarihi itibariyle 21.014.256,82.-TL borcu olduğunun tespit edildiğini beyanla; … ili, … İlçesi, … Mah. … ada, … parselde kayıtlı 62.015,34m2 yüzölçümlü taşınmaz üzerine kanuni ipotek hakkının tescil edilmesine, tescilin mümkün olmaması halinde taşınmazın dava tarihindeki rayiç satış bedelinin yasal faizi ile birlikte tazminine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; haksız ihtiyati tedbir ve geçici ipotek işlemi tesisi taleplerinin reddine, haksız ve hukuka aykırı olması nedeni ile davanın tüm talepler yönünden reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına göre;… davacının her iki talebi bakımından da davalının pasif dava ehliyeti bulunmadığı, aynı konuda derdest dava bulunduğu, TMK 895/2. maddesinde düzenlenen hak düşürücü süre bakımından dava şartının bulunmadığı anlaşılmakla; davanın 6100 sayılı HMK’nın 114/1-d-ı, 114/2 ve 115/2 maddeleri gereğince usulden reddine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf isteminde bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; yerel mahkeme kararının açıkça usul ve yasaya aykırı olduğunu, yerel mahkemece aynı konuda derdest dava bulunduğu belirtilmişse de bu hususun gerçeği yansıtmadığını, yerel mahkemece beyanlarının dikkate alınmadığını, huzurdaki davada talep konusu taşınmazın dava tarihindeki rayiç satış bedelinin yasal faizi ile birlikte tazminine yönelik karar verilmesinin de talep edildiğini, dava husumet yokluğundan reddedilmişse de bu kararın da açıkça kanuna ve yasaya aykırı olduğunu, yerel mahkemece tüm beyanları göz ardı edilerek davanın reddine karar verilmiş olup usul ve yasaya aykırı kararın istinaf incelemesi ile kaldırılarak yeniden karar verilmesini, … ili, … İlçesi, … Mah. … ada, … parselde kayıtlı 62.015,34m2 yüzölçümlü taşınmaz üzerine kanuni ipotek hakkının tescil edilmesine, tescilin mümkün olmaması halinde taşınmazın dava tarihindeki rayiç satış bedelinin yasal faizi ile birlikte tazminine, karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı vekili cevap dilekçesinde; haksız ve mesnetsiz, iyi niyetten uzak huzurdaki istinaf taleplerinin reddi ile davacı taraf hakkında HMK.’nun md.351 gereğince işlem yapılması yönünde karar verilmesini talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, potek (Tescil İstemli) istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
6100 Sayılı HMK, 4721 sayılı TMK,

3. Değerlendirme
Dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 893/3 ve 895. maddelerine dayanılarak açılmış yapı alacaklısı ipoteği (inşaatçı ipoteği) tescili, tescilin mümkün olmaması halinde taşınmazın dava tarihindeki rayiç satış bedelinin tazminine ilişkindir.
Davacı alt taşeron (yapı alacaklısı), davalı ise ipotek lehtarıdır.
Davada; davacı, dava dışı Denizatı A.Ş ile yaptıkları sözleşmeye istinaden dava dışı 3. Kişiye ait taşınmaza bir takım imalatlar ( … İli, … İlçesi, … Mah. … Ada, … Parselde kayıtlı 62.015,34 m2 yüzölçümlü taşınmaz üzerine tüm yapılar, fabrika binası ve diğer bütün eklentilerin yapımı inşa ettiği iddiasıyla dava dışı yükleniciden olan alacağının TMK’nın 893/3 ve 895. maddeleri uyarınca davalılar adına kayıtlı … ada … parsel nolu taşınmaz üzerine inşaatçı ipoteği tesis edilmesi istenmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 893 ve devamı maddelerinde düzenlenen yapı alacaklısı ipoteği (inşaatçı ipoteği) tesciline ilişkindir.
TMK’nın 893/3. maddesinde “Bir taşınmaz üzerinde yapılan yapı veya diğer işlerde malzeme vererek veya vermeden emek sarf ettikleri için malzeme ve emek karşılığı olarak malik veya yükleniciden alacaklı olan alt yüklenici veya zanaatkarlar”ın kanuni ipotek haklarının olduğu ve bunun tescilini isteyebilecekleri, 895. maddesinde de zanaatkarların ve yüklenicilerin kanuni ipotek haklarının çalışmayı veya malzeme vermeyi yüklendikleri andan başlayarak tapu kütüğüne tescil olunabileceği, tescilin yüklenilen işin tamamlanmasından başlayarak üç ay içinde yapılmış olması gerektiği, tescilin yapılması için alacağın malik tarafından kabul edilmiş veya mahkemece karara bağlanmış olmasının şart olduğu, malik yeterli güvence gösterirse tescil istenemeyeceği düzenlenmiştir.
Bu hükümler ile bir taşınmaz üzerinde yapılan kalıcı nitelikteki bir yapıya malzeme ve emek vererek veya sadece emek vererek katkıda bulunan, bu suretle taşınmaz malikinin malvarlığında değer artışı sağlayan yapı alacaklılarına kanuni ipotek hakkı tanınmıştır. Yapı alacağı, yalnız emek ile veya hem emek hem malzeme ile yapıya katkıda bulunma nedeniyle doğmuş alacağı; yapı alacaklıları ise, bir yapının inşasında, onarılmasında, genişletilmesi ve değiştirilmesinde eser sözleşmesine bağlı olarak çalışan yüklenicileri, alt yüklenicileri ve zanaatkarları ifade etmektedir. Yapı alacaklılarının ilk grubunu taşınmaz maliki ile aralarında eser sözleşmesi ilişkisi bulunan yükleniciler ve zanaatkarlar oluşturmaktadır. Taşınmaz maliki, yüklenici ve zanaatkarların kendisinden olan yapı alacaklarından sözleşme ilişkisi yanında kanun gereği de sorumlu tutularak bu kimselere ipotek vermekle yükümlü kılınmıştır. Yapı alacaklılarının ikinci grubunu ise taşınmaz maliki ile aralarında doğrudan bir sözleşme ilişkisi bulunmayan alt yüklenici ve zanaatkarlar oluşturmaktadır. Bu kişilerin akdi ilişkisi taşınmaz maliki ile eser sözleşmesi imzalamış olan asıl yüklenicilerdir. Bu kişiler yapım işini ayrı bir eser sözleşmesiyle yükleniciye karşı taahhüt etmişlerdir. Aralarında doğrudan bir eser sözleşmesi olmadığı halde taşınmaz maliki, alt yüklenicinin yükleniciden olan yapı alacaklarından kanun gereği sorumlu tutularak alt yükleniciye ipotek vermekle yükümlü kılınmıştır. Alt yüklenicinin yükleniciden olan alacağı, yüklenicinin taşınmaz malikinden olan alacağından ayrı ve bağımsız olduğundan alt yüklenicinin yapı ipoteği tescilini talep hakkı da, yüklenicinin yapı ipoteği tescilini talep hakkından ayrı ve bağımsız bir haktır. Böylelikle aynı taşınmaz üzerinde iki ayrı kanuni ipotek tesisi mümkündür.
Anılan maddelere göre yapı ipoteğinin yasal koşullarını,
a- Bir yapı alacağının mevcut olması,
b-Alacağın çekişmeli olmaması, yani alacağın taşınmaz maliki tarafından kabul edilmiş veya mahkemece karara bağlanmış olması,
c-Malik tarafından yeterli güvencenin gösterilmemiş olması,
d-Yüklenilen işin tamamlanmasından itibaren en geç 3 ay içinde tescil talebinde bulunulması olarak saymak mümkündür.
Davanın kime yöneltileceği konusuna gelince, aleyhine yapı ipoteği tescil edilecek kişi taşınmazın malikidir. Bu nedenle yapı ipoteği tesisine dair davanın taşınmaz malikine yöneltilmesi gerekir. Malik dışındaki davalıların davada taraf sıfatı (pasif husumet ehliyetleri) bulunmamaktadır. (Yargıtay 15.H.D. 2014/4356 E, 2014/6677 K)
Somut olayda; alt yüklenici davacının yüklenici dava dışı Denizatı A.Ş ile imzaladığı eser sözleşmesi uyarınca bu şirketten alacaklı olduğu, ancak yapı alacağının mahkemece ilama henüz bağlanmadığı, yine davanın yöneltildiği davalı bankanın dava konusu taşınmazın maliki olmadığı anlaşılmıştır. Böylece TMK’nın 895/3. Maddesinde belirtilen şart gerçekleşmediği ve davalının malik olmadığı anlaşılmakla davanın husumetten reddi kararı isabetlidir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle; mahkemenin davanın reddi kararı yerinde olduğundan İlk derece mahkemesi kararında davanın esasıyla ilgili hükme etki edecek tüm delillerin toplandığı, kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği, ihtilafın doğru olarak tanımlandığı, bu nedenle inceleme konusu kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından, davacı vekilinin yerinde bulunmayan istinaf başvurusunun 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-GEBZE ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’nin 20/12/2022 tarih, 2023/931 E – 2022/1011 K sayılı kararı usul ve esas yönünden hukuka uygun bulunduğundan davacının istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b.1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Peşin yatırılan istinaf karar harcı yeterli olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Duruşma açılmadığından vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
5-İstinaf kararının İlk Derece Mahkemesince taraflara tebliğine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda oybirliği ile HMK.362/1-a maddesi uyarınca 04/05/2023 tarihinde oybirliği ile KESİN olarak karar verildi.

*
…
Başkan
…
¸e-imzalı
…
Üye
…
¸e-imzalı
…
Üye
…
¸e-imzalı
…
Katip
…
¸e-imzalı