Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
SAKARYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
5. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2023/365
KARAR NO : 2023/880
KARAR TARİHİ : 22/06/2023
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 03/07/2023

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KOCAELİ 2.ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
DAVA TARİHİ : 04/04/2019
KARAR TARİHİ : 22/12/2022
NUMARASI : 2019/139 Esas -2022/631 Karar

DAVACI : SAYSAN MÜHENDİSLİK BİLGİSAYAR ENERJİ İNŞAAT SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ – …
VEKİLİ : Av. … – …
DAVALI : ERGSAN İNŞAAT SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ – … …
VEKİLİ : Av. … – …

DAVA : Eser sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptal ve tescil, kabul olunmaması halinde hakedilen imalat bedeli ve müspet zarar istemleri
HÜKÜM : Kararın kaldırılması-gönderme
İSTİNAF EDEN : Davacı ve davalı vekili

Taraflar arasındaki eser sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptal ve tescil, kabul olunmaması halinde hakedilen imalat bedeli ve müspet zarar istemleri davası nedeniyle yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

İlk derece mahkemesinin kararı taraf vekilleri tarafından istinaf edilmekle; kesinlik, süre, istinaf şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, istinaf dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Üye Hakim tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde;
Vekil eden ile davalı şirketin yapımını üstlendiğini, Kocaeli ili Darıca İlçesinde bulunan Kocaeli Büyükşehir Belediyesine ait olan Darıca Sosyal Tesislerinin elektrik işleri için 05.07.2017 tarihinde 355.000,00 TL+KDV bedel ile … İli … İlçesi … Mahallesinde bulunan … Ada … Parsel nolu taşınmaz üzerinde inşa edilecek taşınmazların elektrik işleri için 26.09.2017 tarihinde 323.000,00 TL +KDV bedel ve çeşitli şantiyelerin kurumlarının elektrik işleri konusunda KDV dahil 11.000,00 TL bedel karşılığında anlaşıldığını, vekil edenin davalının Darıca ilçesinde üstlendiğini sözleşme konusu işlerini ve davalıya teslim ettiğini, vekil eden tarafından davalının Başiskele ilçesinde yaptığı konutun projesinin işlerinin de yapılmakta iken 12.12.2017 tarihli protokol ile vekil edene 30.04.2018 tarihinde temlik edilmesi gereken bağımsız bölüm vekil edene temlik edilmediğini, … İli …e İlçesi … Ada … Parsel … Blok … Nolu bağımsız bölümün davalı adına olan tapusunun iptali ile vekil eden adına tesciline, … İli … İlçesi … Ada … Parsel … Blok … Nolu bağımsız bölümün ahara devir ve temlikinin önlenmesi için ihtiyati tedbir kararının verilmesini, davalıya yapılan imalat bedelleri yönünden 10.000,00 TL ve davalının kusuru sebebi ile iş bitirilememiş olması sebebi ile uğradığı kar kaybı dahil müspet zararı için 5.000,00 TL olmak üzere toplam 15.000,00 TL ‘nin davalıdan temerrüte düşürüldüğü 28.08.2018 tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte alınarak vekil edene verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde;
Davacının dava dilekçesindeki iddialarının aksine taraflar arasındaki eser sözleşmeleri gereği üzerine düşen yükümlülüklerini yerine getirmediğini, davacının K.B.B Darıca Sosyal Tesisleri elektrik işlerini üstlendiğini ve bu doğrultuda taraflar arasında 05/07/2017 tarihinde sözleşme akdedildiğini, tarafların daha sonra sözleşmelere ek olacak şekilde 12/12/2017 tarihinde bir protokol düzenleyerek sözleşmelerin kapsamındaki yapılacak işleri ve ödemeleri anılan protokole bağladıklarını, dairenin gerçek değeri ile protokoldeki değeri arasında 160.000,00 TL farkın daha önce akdedilen eser sözleşmeleri bedellerinden düşüldüğünü, sözleşme bedeli 323.000,00 TL Twinkle Life projesi bedeli protokolde 85.000,00 TL düşülerek 238.000,00 TL sözleşme bedeli 355.000,00 TL olan Darıca sosyal tesisleri elektrik işleri bedelinin ise protokolde 75.000,00 TL düşülerek 280.000,00 TL bedele bağlandığını, protokoldeki 622.000,00 TL tutarına bu şekilde ulaşıldığını, vekil edenin anılan protokolde kararlaştırılan nakit ödeme miktarı olan 322.000,00 TL’nin çok ötesinde davacıya ödeme yapıldığını, davacının iddia ettiği gibi taraflar arasında geçerli bir taşınmazın satış vaadi sözleşmesi olmadığını, taşınmaz satışı vaadi sözleşmelerinin geçerli olabilmesi için resmi şekil şartı arandığını, davanın reddine karar verilemesini talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına göre; ”Davanın kısmen kabul ve kısmen reddine, tapu iptali ve tescil talebinin reddine, toplam 121.999,88 TL’nin 10.000,00 TL’si yönünden 04/09/2018 tarihinden itibaren, 111.999,88 TL’si yönünden 10/11/2022 tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsil edilerek davacıya verilmesine, müspet zarara yönelik talebin reddine” karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf isteminde bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinafa başvuru dilekçesinde özetle;
Hükme esas alınan bilirkişi raporlarının hatalı, eksik ve yoruma dayalı raporlar olduğundan verilen kararın usule ve yasaya aykırı olduğunu, mahkeme tarafından verilen karada vekil edenin davalı ile yapılan protokolden döndüğü gerekçesi ile protokolün geçerlilik kazanmadığı belirtilmiş ise de mahkemece bu kanaat … tarafından verilen 04.10.2022 tarihli raporuna dayandığını, bilirkişi tarafından verilen raporda sadece tarafların ticari defterlere göre işin bedeli ile alınan verilen çek ve bedellerin mahsup edilip rapor düzenlendiğini, iş bu talebin içerisinde vekil edenin kendisine devredileceği taşınmazdan ötürü uğradığı değer kaybının da dahil olduğunu, davalıya yapılan imalat bedellerinden vekil edene yapılan ödemelerden eksik kalan kısım ile davalının kusuru sebebi ile iş bitirilememiş olması sebebi ile uğradığı kar kaybı dahil müspet zararının tespitinin yaptırılması sureti ile karar verilmesi gerekirken eksik incelme ile karar verilmiş olmasının usule ve yasaya aykırı olduğunu, istinaf taleplerinin kabulüne karar verilerek kararın bozulmasına kararı verilmesini talep etmiştir.

Davalı vekili istinafa başvuru dilekçesinde özetle;
Davacı tarafın, davacı şirketin davalı vekil edenin yapımını üstlendiği projelerde elektrik işleri yapımını çeşitli bedeller karşılığı üstlendiğini ve bahsi geçen işler dolayısıyla taraflar arasında sözleşmeler imzalandığını, vekil edenin yapılacak işler karşılığı davacıya 622.000.00 TL ödemeyi taahhüt ettiğini, bu ödemenin bir kısmının çek olarak, 300.000,00 TL’sine denk gelen tutarın ise vekil edenin yapmakta olduğu konut projesindeki bağımsız bölümün devri şeklinde ödeneceğini, davacının üzerine üzerine düşen işleri yaptığını ancak davalı vekil edenin bahsi geçen bağımsız bölümün devrinden kaçındığını ileri sürerek tapu iptal ve tescilini mümkün olmadığı takdirde imalat bedellerini ve kar kaybının ödenmesini talep ettiğini, vekil eden davalının davacıya, yaptığı işe oranla gereğinden fazla ödeme yaptığı da yapılacak incelemeler neticesinde anlaşılacağını, 08.11.2018 tarihli Kocaeli Elk. Müh. Odasından alınan bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde Twinkle Life Projesi Elektrik Yapım işinin tamamlanma oranının %30 olduğu, darıca Sosyal Tesisi Elektrik Yapım işinin tamamlanma oranın ise yerel mahkeme kararına esas alınan raporlardan oldukça düşük olduğu anlaşılacağını, vekil edenin davacının sözleşmeye aykırı olarak bıraktığı eksiklikleri tamamlayabilmenin ve mağduriyeti giderebilmek için farklı firmalarla anlaşma sağladığını ve 258.727,98 TL davacının üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmemesi sebebiyle ödediğini, davacının bıraktığı eksik işleri tamamlayabilmek adına vekil eden davacı ile anlaşılandan daha fazla ücret ödemek zorunda kaldığını, yerel mahkeme kararına karşı istinaf taleplerinin kabulü ile yerel mahkeme kararının kaldırılmasını, kararın icrasının geri bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı vekili istinafa cevap dilekçesinde özetle;
Davacı vekilinin, dilekçesinde terditli şekilde talepte bulunduğunu, ilk ve asıl talebi vekil eden davacı adına kayıtlı olan bağımsız bölümün terkini ve davacı adına hükmen tescili olduğunu, mümkün değilse bağımsız bölüm bedelinin tespiti ile bunun belirsiz alacak davası ile tarafına ödenmesini talep ettiğini, davacının asıl talebinin tapu iptali ve tescili olması tek başına geçiçi ödeme talebine engel olacak nitelikte olduğunu, geçici ödeme talebi para borçlarında söz konusu olabilecek bir müessese olduğunu, davacı vekili, vekil edenin 3. kişilere borçlandığından bahisle ticari olarak zarar içinde olduğunu iddia ettiğini, davasının esasını ispatlayacak nitelikte de hiçbir delil sunmadığını, davacı 30/01/2020 tarihli duruşmada vekil eden şirket yetkilisinin çekişmeli olan uyuşmazlıkla ilgili beyanı çarpıtıldığını ve ikrar olarak yorumlanmaya çalışıldığını, davacının, iddiasını ispatlayacak hiçbir delil bulamadığından vekil eden şirket yetkililerinin beyanları üzerinden delil elde etmeye çalışmış olsa da yerel mahkemece geçici ödeme talebi reddine karar verildiğini, davalının istinaf talebinin reddi ile yerel mahkeme ilamının onanmasına karar verilmesi talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, eser sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptal ve tescil, kabul olunmaması halinde hakedilen imalat bedeli ve müspet zarar istemlerine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı HMK, 6098 sayılı TBK

3. Değerlendirme
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptal ve tescil, kabul olunmaması halinde hakedilen imalat bedeli ve müspet zarar istemlerine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek duruşmasız olarak yapılmıştır.
İlk Derece Mahkemesince, davanın kısmen kabul ve kısmen reddine ile tapu iptali ve tescil talebinin reddine, toplam 121.999,88 TL’nin 10.000,00 TL’si yönünden 04/09/2018 tarihinden itibaren, 111.999,88 TL’si yönünden 10/11/2022 tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsil edilerek davacıya verilmesine, müspet zarara yönelik talebin reddine, dair verilen karara karşı taraf vekillerince istinaf yasa yoluna başvurulmuştur.
Davacı; davalı şirketin yapımını üstlendiği Kocaeli Büyükşehir Belediyesine ait olan Darıca Sosyal Tesislerinin elektrik işleri için 05.07.2017 tarihinde 355.000,00 TL+ KDV bedel ile … İli … İlçesi … Mahallesinde bulunan … Ada … Parsel nolu taşınmaz üzerinde inşa edilecek taşınmazların elektrik işleri için 26.09.2017 tarihinde 323.000,00 TL +KDV bedel ve çeşitli şantiyelerin kurumlarının elektrik işleri konusunda KDV dahil 11.000,00 TL bedel karşılığında anlaşıldığını, tarafların daha sonradan 12/12/2017 tarihli protokol ile Darıca İlçesinde bulunan elektrik işleri için 280.000,00 TL+ KDV bedel ile Başiskele İlçesinde bulunan elektrik işleri için 238.000,00 TL+ KDV bedel ve çeşitli şantiyelerin kurumlarının elektrik işleri konusunda KDV dahil 10.760,00 TL olmak üzere işlerin bedeli toplam KDV dahil 622.000,00 TL olarak sözleşmenin bedelinin ve ödeme planının revize edildiğini, protokolde iş bedelinin 50.000,00 TL’lik kısmının önceden ödendiği, 272.000,00 TL’lik kısmı çek olarak ödenmesi, bakiye 300.000,00 TL’lik kısmının davalının yaptığı konut projesindeki … Blok … Nolu bağımsız bölüm ile ödenmesi konusunda anlaşıldığını, taşınmazın 30.04.2018 tarihinde devir edileceğinin kararlaştırıldığı, Darıca ilçesinde üstlendiğini sözleşme konusu işleri davalıya teslim ettiğini, davalının Başiskele ilçesinde yaptığı konutun projesinin işlerini yapmakta iken 30.04.2018 tarihinde temlik edilmesi gereken bağımsız bölümün temlik edilmediğini, burada işlerden el çektiğini, buradaki yapılan işleri mahkemece tespit edildiğini belirterek … Blok … Nolu bağımsız bölümün davalı adına olan tapusunun iptali ile adına tesciline, olmadığı taktirde belirsiz alacak davamızın kabulü ile şimdilik davalıya yapılan imalat bedelleri yönünden 10.000,00 TL (ıslahla 121.999,88 TL) ve davalının kusuru sebebi ile iş bitirilememiş olması sebebi ile uğradığı kar kaybı dahil müspet zararı için 5.000,00 TL 70.000,00 TL olmak üzere toplam 15.000,00 TL (ıslahla 191.999,88 TL) ‘nin davalıdan temerrüte düşürüldüğü 28.08.2018 tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı; protokolün hiçbir zaman geçerlilik kazanmadığını, davacının devam eden süreçte protokole aykırı olarak ve protokolde kararlaştırılanının çok üzerinde nakit ödeme talep ettiğini ve bağımsız bölümün devri hususundan vazgeçildiğini, bu doğrultuda anılan protokolde kararlaştırılan nakit ödeme miktarı olan 322.000,00 TL’nin çok ötesinde davacıya ödeme yapıldığını, yapılan işlerin eksik ve hatalı yapıldığını, Başiskele İlçesinde bulunan elektrik işleri için tespit yaptırdığını beyanla davanın reddini savunmuştur.
Taraflar arasındaki 05/07/2017 tarihli ve 26/09/2017 tarihli sözleşmeler ve revizyon 12/12/2017 tarihli protokol birlikte değerlendirildiğinde “Kocaeli Büyükşehir Belediyesine ait olan Darıca Sosyal Tesislerinin elektrik işleri” … İli … İlçesi … Mahallesinde bulunan … Ada … Parsel nolu taşınmaz üzerinde inşa edilecek taşınmazların elektrik işleri”,” çeşitli şantiyelerin kurumlarının elektrik işleri” yapım işine ilişkin 622.000,00 TL+KDV götürü bedelli eser sözleşmesi ilişkisi kurulduğu uyuşmazlık bulunmamaktır. Taraflar arasında kurulduğu anlaşılan sözleşme, kurulduğu tarihte yürürlükte bulunan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 470 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesi niteliğindedir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 190. maddesi ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 6. maddesi gereğince iddia eden, iddiasını ispat yükümlülüğü altındadır. Kural olarak yapılan işin miktar ve değerini ispat yükü yüklenicide, iş bedelinin ödendiğini ispat yükü ise iş sahibindedir. Bir başka deyişle yüklenici yaptığı işin tutarını, iş sahibi de iş bedelini ödediğini kanıtlamak zorundadır. Eser Sözleşmesinde, işin uzmanı sayılan yüklenici yapımını üstlendiği eseri işi, özen borcu gereği fen ve sanat kurallarına, sözleşme hükümlerine, kendisine duyulan güvene ve beklenen amaca uygun şekilde yapmakla yükümlüdür. Eser sözleşmesini diğer iş görme sözleşmelerinden ayıran en önemli özelliklerinden birisi sonuç sorumluluğudur. Bununla yüklenici tarafların iradeleri doğrultusunda biri sonucun meydana getirilmesi taahhüdü altına girmektedir. Zira eser sözleşmesinde bir eserin yaratılıp teslim edilmesi borcu altına girilmektedir. Bu taahhüdün altına giren yüklenici işin niteliği gereği sadakat ve özenle yerine getirmek zorundadır. Sadakat borcu, yüklenicinin iş eser sahibinin yararına olacak şeyleri yapması ve ona zarar verecek her türlü eylemden kaçınmasıdır.
Eser sözleşmelerinde ayıplı imalât halinde 6098 sayılı TBK’nın 474/I. maddesi uyarınca açık ayıplarda iş sahibi eserin tesliminden sonra işlerin olağan akışına göre imkân bulur bulmaz eseri gözden geçirmek ve ayıpları varsa bunu uygun bir süre içinde yükleniciye bildirmek, gizli ayıplarda aynı Kanun’un 477/son maddesi uyarınca ortaya çıkması üzerine gecikmeksizin ayıp ihbarında bulunmak zorundadır. İş sahibi gözden geçirmeyi ve ihbarda bulunmayı ihmal etmişse eseri olduğu gibi kabul etmiş sayılır. Eksik işlerle ilgili teslim alınırken itirazi kayıt ileri sürmeye ve ihbarda bulunmaya gerek yoktur. Zamanaşımı süresi içinde işin eksik yapıldığı iş sahibince ileri sürülebilir.
Sözleşmede garanti şartı bulunması halinde işi yapan taşeron ya da yüklenici garanti vermekle iş sahibinin açık ayıplarda muayene ve süresinde ihbar yükümlülüğünü, gizli ayıplar yönününde de derhal ihbar yükümlülüğünü kaldırmayı ve garanti süresi içinde ortaya çıkan bu ayıpları bedelsiz olarak gidermeyi üstlenmiş demektir. Garanti süresi içinde ortaya çıkan açık ve gizli ayıplarla ilgili iş sahibi ayıp ihbarında bulunmak zorunda kalmaksızın zamanaşımı süresi içinde ayıbın giderilmesi ve zararlarını isteyebileceği gibi, iş bedeline karşı ayıp defini de ileri sürebilir.
Taraflar arasında imzalanan 05/07/2017 tarihli ve 26/09/2017 tarihli sözleşmeler ile Darıca Sosyal Tesis Elektrik yapım işi, Başiskele’de bulunan Twinkle Life Projesinin yer aldığı … Ada … Parselde bulunan inşaatın elektrik yapım işi hususlarında anlaşma yapıldığı, yapılacak işler kapsamında Darıca Sosyal Tesis Elektrik Yapım işi için 355.000,00 TL+KDV olarak, Twinkle Life Projesi için 323.000,00 TL+KDV olarak sözleşme bedellerinin belirlendiği, sair elektrik işlerinin yapımı ile ilgili KDV dahil 11.000,00 TL ücret belirlendiği, taraflarca 12/12/2017 tarihli protokol ile fiyatların revize edildiği, tarafların daha sonradan 12/12/2017 tarihli protokol ile Darıca İlçesinde bulunan elektrik işleri için 280.000,00 TL+ KDV bedel ile Başiskele İlçesinde bulunan elektrik işleri için 238.000,00 TL+ KDV bedel ve çeşitli şantiyelerin kurumlarının elektrik işleri konusunda KDV dahil 10.760,00 TL olmak üzere işlerin bedeli toplam KDV dahil 622.000,00 TL olarak sözleşmenin bedelinin ve ödeme planının revize edildiği, protokolde iş bedelinin 50.000,00 TL’lik kısmının önceden ödendiği, 272.000,00 TL’lik kısmı çek olarak ödenmesi, bakiye 300.000,00 TL’lik kısmının davalının yaptığı konut projesindeki … Blok … Nolu bağımsız bölüm ile ödenmesi konusunda anlaşıldığı, taşınmazın 30.04.2018 tarihinde devir edileceğinin kararlaştırıldığı, davacı Başiskelede bulunan Twinkle Life Projesinin ifası sırasında bağımsız bölümün devri yapılmadığından işten el çektiği, davacının Başiskelede bulunan Twinkle Life Projesine ilişkin Kocaeli 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/55 D.İş sayılı dosyası ile tespit yaptırdığı, davalı tarafça Başiskelede bulunan Twinkle Life Projesine ilişkin elektrik mühendisine tespit yaptırdığı, dosyada davacının yükleniminde olan Darıca Sosyal Tesisinin elektrik işlerine ilişkin idarece eksik ve hatalı imalata dair tespit ve tutanakların bulunduğu, dava konusu taşınmazın üçüncü kişiye devir ve tescil edildiği, tarafların ticari defterleri üzerinde yapılan incelemede davalı tarafından davacıya sözleşme kapsamında 472.000,00 TL ödeme yapıldığı anlaşılmaktadır.
Anlaşmazlık imalatın yapılıp yapılmadığı, yapılan imalatın ayıplı ve eksik olup olmadığı, süresinde ayıp ihbarında bulunulup bulunulmadığı, iş bedelinin ödenip ödenmediği, sözleşme dışı iş yapılıp yapılmadığı, varsa davacı alacağının miktarı, sözlemenin taraf iradelerine göre ayakta olup olmadığı, davacının müspet zarar talebinde bulunup bulunmayacağına ilişkindir.
Sözleşmede iş bedeli 6098 sayılı TBK’nın 480. maddesinde düzenlenen götürü bedel olarak kararlaştırılmış olup, davalı yükleniciye fazla ödeme yapılıp yapılmadığı fiziki oran kurularak bulunmalıdır. Götürü bedelli sözleşmede, iş sahibinin fazla ödemesinin bulunup bulunmadığı fiziki oran yöntemi ile başka bir ifadeyle asıl sözleşme kapsamında yapılan işin eksiklikler gözetilerek tüm işe göre fiziki oranı bulunmalı ve bu oran sözleşme bedeline uygulanmalı, ilave yani sözleşme dışı işlerle ilgili olarak da yapıldığı yıl mahalli serbest piyasa rayici ile hesaplama yapılıp (serbest piyasa rayici içerisinde KDV bulunduğundan ayrıca KDV ilave edilmemelidir) her iki kalemin toplamı yüklenicinin hakkettiği iş bedeli olarak bulunmalı, davacının ödediği bedel iş bedelinden mahsup edilmeli, fazla ödeme varsa iade edilmelidir.
Mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi raporunda, sözleşemelere göre Twinkle Life Projesi Elektrik İşlerinin sözleşme bedeli 323.000,00 TL + KDV olduğu, bu sözleşme bedeline göre 323.000,00 TL-110.771,65 TL= 212.228,35 TL yüklenicinin hakedişi olduğu, 212.228,35 TL/323.000,00 TL = % 65,67 oranında tamamlandığı ve % 34,29 oranında eksik iş bırakıldığı, sözleşmelere göre Darıca Sosyal Tesisleri Elektrik İşlerinin sözleşme bedeli 355.000,00 TL + KDV olduğu, bu sözleşme bedeline göre 355.000,00 TL-281.839,35 TL = 73.160,65 TL işin eksik bırakıldığı, 281.839,35 TL/355.000,00 TL = % 79,40 oranında tamamlandığı ve % 20,60 oranında eksik iş bırakıldığı, davacının toplam hakedişinin 593.999,88 TL, davalı tarafın sözleşemeler kapsamında 472.000,00 TL ödemede bulunduğu, davacının 121.999,88 TL alacağı olduğu belirlemesiyle davanın kısmen kabulüne, taşınmazın yargılama aşamasında üçüncü kişi adına kayıtlı olduğunun belirlenmesi, davacının sözleşmede nakit olarak ödeneceği belirlenen miktardan daha fazla tahsilat yapması ve tahsilatların çekinci koyulmaksızın yapılması nedeniyle mümkün bulunmadığı değerlendirildiğinden tapu iptal ve tescil talebinin reddine, sözleşmeden dönülmeden müspet zarar talep edilemeyeceğinden ve somut olayda davacının ifadan vazgeçmediği tespit edildiğinden müspet zarar talebinin reddine karar verildiği görülmüştür.
Mahkemece, sözleşmelerin kapsamlarının belirlenmediği, gerçekleştirilen iş seviyesini protokolde daha önceki sözleşmelerdeki birim fiyatlara ve çevre ve şehircilik bakanlık birim fiyatlarına göre atıf olmamasına rağmen bu bedellere göre belirlenen fiyatlamalar dikkate alınan rapora göre karar verildiği, ayrıca 05/07/2017 tarihli ve 26/09/2017 tarihli sözleşmelerdeki belirlemeler dikkate alındığı, fazladan iş yaptığı iddiası üzerinde durulmadığı ve araştırılmadığı, yüklenicinin hakkettiği iş bedeli yukarıda belirtilen yöntemle belirlenmediği görülmüştür.
Bu durumda mahkemece yapılacak iş, sözleşme konusu işlerin kapsamı bu konuda taraf delilleri değerlendirilerek belirlenmeli, taraflar arasındaki sözleşmeye konu işlerden Kocaeli Büyükşehir Belediyesine ait olan Darıca Sosyal Tesisleri yapım işine ilişkin ihale dosyası, hakediş, geçici ve kesin kabul tutanakları ve ekleri dosyaya kazandırılmalı, taraflar arasındaki 12/12/2017 tarihli protokolde Darıca İlçesinde bulunan elektrik işleri götürü bedelli belirlenmiş olduğu da gözetilerek dava konusu işin yapılıp yapılmadığı araştırılıp, Darıca İlçesinde bulunan elektrik işleri davacının gerçekleştirdiği imalatın ayıp ve eksiklikler dikkate alınmak suretiyle fiziki gerçekleşme oranını yüzde (%) olarak belirlenmeli, bu oranı, götürü bedele (280.000,00 TL+KDV) ye uygulanması suretiyle iş bedelinin tespiti, taraflar arasındaki 12/12/2017 tarihli protokolde Başiskele İlçesinde bulunan elektrik işleri götürü bedelli belirlenmiş olduğu da gözetilerek dava konusu işin yapılıp yapılmadığı araştırılıp, Başiskele İlçesinde bulunan elektrik işlerini davacının gerçekleştirdiği imalatın ayıp ve eksiklikler dikkate alınmak suretiyle fiziki gerçekleşme oranını yüzde (%) olarak belirlenmeli, bu oranı, götürü bedele (238.000,00 TL+KDV) ye uygulanması suretiyle iş bedelinin tespiti, taraflar arasındaki 12/12/2017 tarihli protokolde çeşitli şantiyelerin kurumlarının elektrik işleri götürü bedelli belirlenmiş olduğu da gözetilerek dava konusu işin yapılıp yapılmadığı araştırılıp, çeşitli şantiyelerin kurumlarının elektrik işlerini davacının gerçekleştirdiği imalatın ayıp ve eksiklikler dikkate alınmak suretiyle fiziki gerçekleşme oranını yüzde (%) olarak belirlenmeli, bu oranı, götürü bedele ( KDV dahil 10.760,00) ye uygulanması suretiyle iş bedelinin tespiti, bu şekilde sözleşme kapsamındaki davacının hakediş bedeli ortaya konmalı, ayrıca sözleşme dışında yapılan fazladan imalat yapılıp yapılmadığı belirlenmeli, yapıldığının tespiti halinde yapıldığı yıl mahalli serbest piyasa rayici ile (serbest piyasa rayici içerisinde KDV bulunduğundan ayrıca KDV ilave edilmemelidir) bedeli tespit edilmeli, davaya konu işin yapıldığı yerde gerektiğinde keşif de yapılmak suretiyle dosyaya rapor sunan bilirkişi heyetinden veya yeni bir bilirkişi kurulundan belirtilen hususları kapsayan gerekçeli ve denetime elverişli belirtilen hususlarda rapor veya ek rapor alınmalı, sözleşme kapsamında yapılan ödemeler de düşürülerek sonucuna göre karar verilmesinden ibarettir. Bu hususlar üzerinde durulmadan eksik inceleme ile davanın yazılı miktarda kısmen kabulü doğru olmamış, kararın bu nedenle kaldırılması gerekmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle taraf vekillerinin diğer istinaf nedenleri incelenmeksizin mahkemece uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek ölçüde önemli delillerin toplanmamış veya değerlendirilmemiş olması nedeniyle bu aşamada diğer istinaf sebepleri incelenmeksizin taraf vekillerinin istinaf taleplerinin ayrı ayrı kabulü ile, HMK nun 353/1-a-6 maddesi gereğince davanın yeniden görülmesi için yerel mahkeme kararının kaldırılarak dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesi gerektiği sonucuna varılarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere;
1-Taraf vekillerinin istinaf taleplerinin 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-a-6.maddesi gereği KABULÜNE, Kocaeli 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 22/12/2022 tarih, 2019/139 Esas – 2022/631 Karar sayılı KARARININ KALDIRILMASINA,
2-Dosyanın yeniden yargılama yapılarak karar verilmek üzere kararı veren ilk derece mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
3-Taraflarca yatırılan istinaf karar harçlarının talep halinde yatıran tarafa iadesine,
4-İstinaf yoluna başvuranların yatırdığı istinaf kanun yoluna başvurma harcı ile yapılan istinaf yargılama giderinin ilk derece mahkemesi tarafından kurulacak esasa ilişkin hükümde dikkate alınmasına,
5-İstinaf incelemesi duruşmasız olarak yapıldığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
6-Kararın 6100 sayılı HMK’nun 359/3.maddesi uyarınca Mahkemesince taraflara tebliğine,
Dosya üzerinde yaapılan inceleme sonunda 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6.maddesi uyarınca KESİN olmak üzere 22/06/2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.

*
…
Başkan
…
¸e-imzalı
…
Üye
…
¸e-imzalı
…
Üye
…
¸e-imzalı
…
Katip
…
¸e-imzalı