Emsal Mahkeme Kararı Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi 2023/1430 E. 2023/1382 K. 02.11.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
SAKARYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
5. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2023/1430
KARAR NO : 2023/1382
KARAR TARİHİ : 02/11/2023
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 02/11/2023

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : GEBZE 6.ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TARİHİ : 12/11/2020
KARAR TARİHİ : 03/03/2021
NUMARASI : 2020/230 Esas- 2021/62 Karar

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : GEBZE ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
DAVA TARİHİ : 12/11/2020
KARAR TARİHİ : 25/02/2022
NUMARASI : 2022/155 Esas- 2022/188 Karar

DAVACI : MALİYE HAZİNESİ
VEKİLLERİ : Av. … – …
Av. … – …
DAVALI : GBH İLETİŞİM BİLİŞİM HİZMETLERİ BİLGİSAYAR YAZILIM TELEKOM. SANAYİ VE TİCARET LTD.ŞTİ. – …
DAVA : Merci Tayini
HÜKÜM : Yargı yerinin Gebze Asliye Ticaret Mahkemesi olarak belirlenmesi

Taraflar arasında görülen davada Gebze 6. Asliye Hukuk Mahkemesi ve Gebze Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı Maliye Hazinesi vekili dava dilekçesinde özetle, davalı GBH İletişim Bilişim Hizmetleri Bilgisayar Yazılım Telekom Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti’nin, 667 ve 667 sayılı KHK’lar ile kapatılarak tüm mal varlığı hazineye devredilen Sistem Bilişim Teknolojileri Yazılım Donanım Özel Eğitim Hizmetleri San.ve Tic. Ltd.Şti’ne yasal faiz hariç 4.940,60TL borcunun bulunduğunu, borcun tahsili amacıyla tebligat yapıldığını ancak süresi içinde ödeme yapılmadığını, borca itiraz da edilmediğini belirterek; davanın kabulüne, 4.940,60TL’nin temerrüt tarihi olan 18/11/2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline ile davacı kuruma verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARLARININ ÖZETİ:
Gebze 6. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce; “… Sistem Bilişim Teknolojileri Yazılım Donanım Özel Eğitim Hizmetleri San.ve Tic. Ltd.Şti. (kapatılan)’nin davalı GBH İletişim Bilişim Hizmetleri Bilgisayar Yazılım Telekom Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.’nden 4.940,60TL alacağının tahsili için dava açıldığı, Sistem Bilişim Teknolojileri Yazılım Donanım Özel Eğitim Hizmetleri San.ve Tic. Ltd.Şti.’nin 667 sayılı KHK ile kapatıldığı, mal varlığının hazineye bedelsiz olarak devredildiği, kapatılan şirket ile davalı şirketin tacir olduğu, tacir olmaları nedeniyle işin ticari nitelikte olduğu, davacı Maliye Hazinesinin alacağı kanunen devraldığı, kanuni devirde devralan yeni alacaklı ile eski alacaklı arasında bir halefiyet ilişkisi söz konusu olacağından (Eren Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Yetkin Yayınları 24. Baskı syf 1372) ve alacağı kanunen devralan kişinin alacaklının yerine geçeceği anlaşıldığından görevsizlik kararı verilmiş…” şeklinde karar verilmiştir.
Gebze Asliye Ticaret Mahkemesi’nce; “… Davanın taraflarından olan davalı tacir ise de, davacı tacir olmadığı gibi, dava konusu ihtilaf da TTK’da yer alan mutlak ticari davalardan değildir. Bu itibarla davanın görülmesi gereken mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi’dir. 6102 sayılı TTK’nın 6335 sayılı kanunla değişik 5. maddesi uyarınca asliye hukuk mahkemeleri ile ticaret mahkemeleri arasındaki ilişki iş bölümü ilişkisi olmaktan çıkarılıp görev ilişkisine dönüştürülmüştür. Dava, 6335 sayılı Yasa ile değişik 6102 sayılı TTK’nın 5. maddesi hükmünün yürürlüğe girdiği 01/07/2012 tarihinden sonra açılmıştır. Göreve ilişkin usul kuralları HMK’nun 114/1-c maddesi uyarınca dava şartıdır.Dava şartları kamu düzenindendir ve kamu düzenine ilişkin hususlar da resen dikkate alınacak hususlardan olup dava şartı yokluğu halinde HMK’nun115/2. maddesi gereğince dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine…” şeklinde karar verilmiştir.
Gebze 6. Asliye Hukuk Mahkemesi ile Gebze Asliye Ticaret Mahkemesi arasında verilen görevsizlik kararlarına istinaden dosya dairemize görevli mahkemenin belirlenmesi için gönderilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ SEBEPLER VE GEREKÇE
HMK 23/1 maddesinde yargı yerinin belirlenmesine ilişkin incelemenin dosya üzerinden yapılabileceği düzenlenmektedir. Bu nedenle dairemizce dosya üzerinden yapılan incelemede:
Dava, davalının Bakanlar Kurulu kararı ile ilan edilen olağanüstü hal kapsamında kapatılarak hazineye devri yapılan GBH İletişim Bilişim Hizmetleri Bilgisayar Yazılım Telekom Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti’ne olan borcunu ödemediği iddiasına dayalı alacak istemine ilişkindir.
6335 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 2. maddesi ile değişik TTK’nın 5/1. maddesinde, aksine hüküm bulunmadıkça, dava olunan şeyin değerine veya tutarına bakılmaksızın, asliye ticaret mahkemesinin tüm ticarî davalar ile ticari nitelikteki çekişmesiz yargı işlerine bakmakla görevli olduğu belirtilmiştir.
Ticari davalar ise aynı Kanunun 4/1 maddesinde tanımlanmıştır. Bu maddeye göre, her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ile ticari nitelikteki çekişmesiz yargı işleri ve tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın Türk Medenî Kanununun, rehin karşılığında ödünç verme işi ile uğraşanlar hakkındaki 962 ilâ 969. maddelerinde, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun malvarlığının veya işletmenin devralınması ile işletmelerin birleşmesi ve şekil değiştirmesi hakkındaki 202 ve 203, rekabet yasağına ilişkin 444 ve 447, yayın sözleşmesine dair 487 ilâ 501, kredi mektubu ve kredi emrini düzenleyen 515 ilâ 519, komisyon sözleşmesine ilişkin 532 ilâ 545, ticari temsilciler, ticari vekiller ve diğer tacir yardımcıları için öngörülmüş bulunan 547 ilâ 554, havale hakkındaki 555 ilâ 560, saklama sözleşmelerini düzenleyen 561 ilâ 580. maddelerinde; fikrî mülkiyet hukukuna dair mevzuatta; borsa, sergi, panayır ve pazarlar ile antrepo ve ticarete özgü diğer yerlere ilişkin özel hükümlerde ve bankalara, diğer kredi kuruluşlarına, finansal kurumlara ve ödünç para verme işlerine ilişkin düzenlemelerde öngörülen hususlardan doğan hukuk davaları ticari dava sayılır. Bu maddeye göre bir davanın ticari dava sayılabilmesi için tarafların her ikisinin tacir olması ve uyuşmazlığın her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğması veya ticari nitelikte çekişmesiz yargı işi olması veyahut da açılan davanın maddede altı bent halinde sayılan davalardan olması gerekir. Taraflardan biri tacir değilse veya tacir olmasına rağmen, uyuşmazlığın ticari işletmeyle ilgisi yoksa ticari davanın varlığından söz edilemez.
Ticari davalar, mutlak ticari davalar, nispi ticari davalar ve yalnızca bir ticari işletmeyle ilgili olmasına rağmen ticari nitelikte kabul edilen davalar olmak üzere üç gruba ayrılır.
Mutlak ticari davalar, tarafların tacir olup olmadığına ve işin bir ticari işletmeyi ilgilendirip ilgilendirmediğine bakılmaksızın ticari sayılan davalardır. Mutlak ticari davalar, TTK’nın 4/1. maddesinde bentler halinde sayılmıştır. Bunların yanında Kooperatifler Kanunu (m.99), İcra İflas Kanunu (m.154), Finansal Kiralama Kanunu (m.31), Ticari İşletme Rehni Kanunu (m.22) gibi bazı özel kanunlarda belirlenmiş ticari davalar da bulunmaktadır. Bu guruptaki davaların ticari dava sayılabilmesi için taraflarının tacir olması veya ticari işletmeleriyle ilgili olması gibi şartlar aranmaz. TTK’nın 4/1. bendinde sınırlı olarak sayılan davalar arasında yer alması veya özel kanunlarda ticari dava olarak nitelendirilmesi yeterlidir. Bu davalar kanun gereği ticari dava sayılan davalardır.
Nispi ticari davalar, her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili olması halinde ticari nitelikte sayılan davalardır. TTK’nın 4/1. maddesine göre, her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan ve iki tarafı da tacir olan hukuk davaları ticari dava sayılır. Bu hükme göre bir davanın ticari dava sayılabilmesi için, hem iki tarafın ticari işletmesini ilgilendirmesi hem de iki tarafın tacir olması gereklidir. Bu şartlar birlikte bulunmadıkça, uyuşmazlık konusunun ticari iş niteliğinde olması veya ticari iş karinesi sebebiyle diğer taraf için de ticari iş sayılması davanın ticari dava olması için yeterli değildir. Ticari iş karinesinin düzenlendiği TTK’nın 19/2. maddesi uyarınca, taraflardan biri için ticari iş sayılan bir işin diğeri için de ticari iş sayılması, davanın niteliğini ticari hale getirmez. TTK, kanun gereği ticari dava sayılan davalar haricinde, ticari davayı ticari iş esasına göre değil, ticari işletme esasına göre belirlemiştir. Hal böyle olunca, işin ticari nitelikte olması davayı ticari dava haline getirmez.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK)’nın 3. maddesi hükmüne göre bu Kanunda düzenlenen hususlarla bir ticari işletmeyi ilgilendiren bütün işlem ve fiiller ticari işlerdendir. Bir işin ticari veya adi olması, farklı kuralların uygulanmasını gerektirir. Bir işin ticari olup olmadığını kanunda öngörülen kurallar uyarınca saptamak gerekir. Eğer iş ticari ise özel ticari kuralların uygulanması zorunlu olur. Ticari işletmeyi ilgilendiren bütün işler, yani, haklı veya haksız fiil yahut işletmeyi ilgilendiren her iş ayrık durumlar dışında, ticari iş sayılır. Bu işler, eğer bir ticari işletmeyi ilgilendirmiyorsa, ticari iş sayılmazlar.
Üçüncü grup ticari davalar, yalnızca bir tarafın ticari işletmesini ilgilendiren havale, vedia ve fikri haklara ilişkin davalardır. Yukarıda açıklandığı üzere bir davanın ticari dava sayılması için kural olarak ya mutlak ticari davalar arasında yer alması ya da her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili bulunması gerekirken havale, vedia ve fikri haklara ilişkin davaların ticari nitelikte sayılması için yalnızca bir yanın ticari işletmesiyle ilgili olması TTK’da yeterli görülmüştür.
Her ne kadar Gebze Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından davalı tacir ise de, davacının tacir olmadığı, dava konusu ihtilaf da TTK’da yer alan mutlak ticari davalardan olmadığından bahisle görevsizlik kararı verilmişse de; davaya konu alacağın temelde hazineye devredilen şirkete ait alacak olduğu, alacağın varlığının tespiti için gerektiğinde taraflara ait ticari defter ve kayıtların incelenmesinin gerektiği, davacı hazinenin eldeki davayı ilgili şirkete izafeten açtığı gözetildiğinde görevli mahkemenin Gebze Asliye Ticaret Mahkemesi olduğuna dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere;
6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince Gebze Asliye Ticaret Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
Dosyanın merci tayini talebinde bulunan Mahkemeye GÖNDERİLMESİNE,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 23/1 ve 362/1-c maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 02/11/2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
*

Başkan

¸e-imzalı

Üye

¸e-imzalı

Üye

¸e-imzalı

Katip

¸e-imzalı