Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
SAKARYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
5. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2023/1013
KARAR NO : 2023/1706
KARAR TARİHİ : 15/12/2023
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 18/12/2023

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : SAKARYA ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
DAVA TARİHİ : 17/05/2022
KARAR TARİHİ : 10/05/2023
NUMARASI : 2022/537 Esas -2023/276 Karar

DAVACI : FMC HİDROLİK OTOMOTİV MAKİNA SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ Mersis no: … (Eski Ünvanı Fmc Hidrolik Otomotiv Makina Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi) – …
VEKİLLERİ : Av. … – …
Av. … -…

DAVALI : TÜRKİYE RAYLI SİSTEM ARAÇLARI SANAYİ ANONİM ŞİRKETİ – Mersis no … …
VEKİLLERİ : Av. … – …
Av. … – …

DAVA : Sözleşmenin haksız feshi sebebiyle gecikme cezasının iptali ile irat kaydedilen teminatın istirdatına karar verilmesi istemi
HÜKÜM : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İSTİNAF EDEN : Davalı vekili

Taraflar arasındaki sözleşmenin haksız feshi sebebiyle gecikme cezasının iptali ile irat kaydedilen teminatın istirdatına karar verilmesi istemi nedeniyle yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

İlk derece mahkemesinin kararı davalı vekili tarafından istinaf edilmekle; kesinlik, süre, istinaf şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, istinaf dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Üye Hakim tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde;
Davacı FMC ile davalı Türasaş arasındaki 08.04.2021 Tarih ve 2020/589140 ihale kayıt numaralı ve 20200181A Nolu Dosya T 42322 sayılı (Cer Kancası – Cer Paketi) mal alımına ait tip sözleşmenin imzalandığını, sözleşmenin imzalanmasından sonra 03.05.2021 tarihinde davalının “cer Paketi-cer Kancası” mal alımı işine ait ihalenin teklif aşamasında davacı tarafça verilen teknik resimlerin teknik yönden idari şartnameye uygun olmadığını iddia ettiğini, ihalenin e-teklif aşamasında, ürünlerin teknik resimleri ile üretim aşamasında kullanılacak teknik resimlerin e-imza ile davacı şirket tarafından onaylanarak sisteme eklendiğini, ayrıca bu evrakın evrak teslimi aşamasında ilgili komisyon görevlisine imza karşılığında da sunulduğunu, ihalenin davacı şirket tarafından alınmasının ardından 08.04.2021 tarihinde bahse konu ihaleye esas teşkil eden sözleşmenin imzalanması aşamasında kendi resimleri ile üretim yapacakları hususu açıkça ifade edilerek teknik resimleri içeren CD zarfının üzerine firma kaşesi ve yetkili temsilci imzası ile “FMC’ye ait resimlere göre üretilecektir” şerhinin de düşüldüğünü, buna rağmen davalı mühendisinin davacı tarafından sunulan resimleri dikkate almayarak hata yaptığını, hatanın fark edilmesi sonrasında davalı tarafın talebi üzerine yapılan incelemede tespit edilen ek maliyetler ve ek süreler sebebiyle hatanın düzeltilmesinin mümkün olamayacağının davalı tarafa bildirilerek sözleşmenin davalı tarafından tasfiye edilmesinin istendiğini, davalının bu talebi kabul etmeyip sözleşme konusunun teslimini talep edip verilen on günlük süre sonunda sözleşmenin 13/12/2021 tarihinde haksız bir şekilde tek taraflı olarak feshedildiğini, fesih üzerine davacı şirkete 13.12.2021 tarihli ve … fatura numaralı sözleşme cezası kesildiğini ve teminatın irat kaydedildiğini ve davacının ihalelerden yasaklı hale geldiğini, sözleşmenin hata sebebiyle iptali hususunun davalı idareye gerek 24.09.2021 tarihli tasfiye yazısı ile gerekse Konya 16. Noterliği’nin 16.11.2021 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile iletildiğini, sözleşmenin feshi sebebi ile menfi / müspet zararlarının tazminini feshin haksız olduğunun tespiti ve terditli olarak sözleşmenin hata sebebiyle iptalini ve her iki ihtimalde de 6.610,00 TL’lik sözleşme cezasının iptali ile irat kaydedilen 40.000,00 TL teminatın istirdatına karar verilmesini, mahrum kalınan kar ve ihale yasaklısı olması sebebi ile süre içerisinde katılınamayan ihaleler dolayısıyla meydana gelen gelir kaybının tazminini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde;
Davalı vekili taleplerin terditli olarak ileri sürülemeyeceğini, davacının müspet ve menfi zarar taleplerini birlikte talep edemeyeceğini, sözleşmenin dayanağı olan ihale sürecinde davacının ihale şartnamesine uygun üretim yapmayı taahhüt ettiğini, davacının ihale sürecine ilişkin bir itirazının bulunmadığını, ihale kararının kesinleşmesinin ardından davacı ile 08/04/2021 tarih ve … sayılı sözleşme imzalandığını, Muayene ve Kabul Komisyonun incelemesi için davacıdan istenen teknik resmin ölçü, tip ve montaj olarak farklılıklar gösterdiğinin tespiti üzerine onarım fabrikası müdürlüğünce yapılan inceleme neticesinde davacının teklifinin muadil ürün olarak değerlendirilmediğini, bunun üzerine “Acele” kodlu 03/05/2021 tarih … sayılı yazı ile “Cer Kancasının … numaralı şartname ve … numaralı resme göre Cer Paketinin … numaralı şartname ve … numaralı resme göre” tedarik etmesi gerektiğini davacıya bildirildiğini, Davacının 70 gün sonra 12/07/2021 tarihli cevabi yazısında “kendi resimlerine göre imal edileceğinin idarece kabul edildiği, ancak 03/05/2021 tarih … sayılı yazısı ile teknik resimlere uyulmasının istenmesi üzerine yapılan Ar-Ge çalışması neticesi 13.000,00-€ fark oluştuğu ve bunun karşılanmasının mümkün olmadığı ve sözleşmeden çekilmek istediğini” idareye bildirdiğini, ihale dokümanı olan Teknik Şartnamelerde Cer Kancasının… numaralı şartname ve … numaralı resme göre Cer Paketinin … numaralı şartname ve … numaralı resme göre tedarik edileceği açıkça yer aldığını, davacının tüm maddelerde teknik şartnameye uymayı taahhüt ettiğini, kesinleşen ihale süreci sonunda sözleşmenin imzalandığını ve sözleşmede de davacının sözleşme konusu malı … numaralı şartname ve … numaralı şartnameye göre tedarik edeceğinin açıkça yer aldığını, feshin sözleşmeye ve yasaya uygun olduğunu, tacir olan davacının ihale sürecindeki şeffaflık ve davacının sunduğu taahhütler karşısında hata ile irade sakatlığı sebebine dayanamayacağını savunarak davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına göre; ”Davacının sözleşme cezası borcu olmadığının tespiti talebinin kabulüne, davacının davalı ile aralarında olan 20200181A dosya ve … nolu sözleşme sebebiyle davacı tarafından düzenlenen 13/12/2021 tarihli … numaralı faturaya konu 6.610,00 TL gecikme cezası borcunun bulunmadığının tespitine, davacının istirdat talebinin kabulüne, davacının davalı ile aralarında olan 20200181A dosya ve … nolu sözleşme sebebiyle teminat olarak alınan ve fesih üzerine … nolu mahsup fişi ile davalı tarafından gelir kaydedilen 40.000,00 TL nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, davacının tazminat talebinin ise reddine” karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekilince istinaf isteminde bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinafa başvuru dilekçesinde özetle;
Yerel Mahkeme dava dilekçesinde belirttikleri hususları irdelemeden ve çelişkili bilirkişi raporuna dayanarak davanın kabulüne karar verildiğini, kararın hukuka aykırı olduğunu, dosya bilirkişiye sevki esnasında bilirkişiden tarafların kusurlu olup olmadığı yönünde herhangi bir tespit istenmemiş olduğunu, üretimde kullanılan teknik resimler yönüyle hataya düşürecek bir husus olup olmadığı istendiğini, bilirkişi ise raporda talep edilen dışında vekil edenin idarenin kusurlu olduğu yönünde hatalı değerlendirmede bulunduğunu, aynı bilirkişi raporundan idarenin sözleşmenin feshinin hukuka uygun olduğu tespitide yapıldığını, kısaca raporun bu çelişkili haliyle hükme dayanak yapılması mümkün olmadığını, davacı bu itirazı yapmadığı gibi kesinleşen ihale kararına itiraz etmemesi üzerine davacı ile sözleşme imzalandığını, davacı ile sözleşme imzalandıktan sonraki süreç idare hukukundan özel hukuk sözleşmeleri alanına geçtiğini, Yerel Mahkeme idari bir süreç olan davacının ihale dışı bırakılması gerekirken bırakılmadığı gerekçesi ile davanın kabulüne karar vermesinin hukuka aykırı olduğunu, mahkeme davacı tarafın ihalelere katılmama nedeniyle uğradığı hak kaybı talebini değerlendirme aldığını, davacı tarafın daha sonra bu konuda menfi ve müspet zararları somutlandırmadığı gerekçesi ile bu talebi hakkında hüküm kurmadığını, İstinaf başvurularının kabulü ile yerel mahkeme kararının istinaf incelemesi neticesinde kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili istinafa cevap dilekçesinde özetle;
Vekil edenin, şirket ile davalı arasında akdedilen sözleşmeden kaynaklı olarak tazminat, sözleşme cezasının iptali ve irat kaydedilen teminatın istirdatı talepli iş bu dava ikame edildiğini, Mahkeme tarafından kısmen kabul kararı verildiğini, kararın davalı tarafından istinaf edilmiş olduğunu, istinaf talebi hukuki dayanaktan yoksun olup reddi gerektiğini, davalı idare tarafından sözleşmenin feshinde idarenin kusurlu olmadığı iddiasında bulunulmuş olduğunu, idari yargının da görevli olduğu yönündeki itirazlarla istinaf yoluna başvurduğunu, vekil eden şirket tarafından şerh düşülerek şirkete ait çizimlerin kullanılacağına ilişkin teklif davalı kuruma iletildiğini, kurum ise 03/03/2021 tarihli yazısı ile teklifte teknik herhangi bir uygunsuzluğun görülmediği belirtildiğini ve ihale vekil eden şirket üzerinde bırakıldığını, davalı kurumun, vekil edenin teklifini kabul ettikten sonra bu teklif ile bağlı hale gelmiş iken kendi iç ilişkisindeki hata nedeniyle vekil eden şirketin zarara uğramasına sebebiyet vererek vekil eden şirket ile yapılan sözleşmenin feshine/iptaline sebep olunduğunu, davalı tarafın istinaf gerekçeleri yargılama aşamasında tartışıldığını, şüpheye mahal vermeyecek şekilde bilirkişi den rapor alındığını, hükümde tartışılmış olduğundan istinaf başvurusunun reddine karar verilmesini talep ettiklerini, davalı tarafın istinaf başvurusunun esastan reddine ve neticede talepleri gibi karar verilmesini talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, sözleşmenin haksız feshi sebebiyle gecikme cezasının iptali ile irat kaydedilen teminatın istirdatına karar verilmesi istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı HMK, 6098 sayılı TBK, 6102 sayılı sayılı TTK

3. Değerlendirme
Dava, sözleşmenin haksız feshi sebebiyle gecikme cezasının iptali ile irat kaydedilen teminatın istirdatına karar verilmesi istemlerinden ibarettir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek duruşmasız olarak yapılmıştır.
Davacı vekili, 08.04.2021 Tarih ve 2020/589140 ihale kayıt numarası ile vekil edeni şirket ile davalı şirket arasında akdedilmiş olan 20200181A Nolu Dosya … sayılı cer kancası-cer paketi mal alımına ait tip sözleşme’nin davalı tarafından tek taraflı haksız feshinin tespiti ile maruz kalınan zararlarımızın tazmini, bu talebin kabul görmesi halinde ise “Hata” hükümlerinin işletilerek sözleşmenin iptali, sözleşmenin gerek tek taraflı haksız feshi, gerekse irade sakatlığı hukuki sebebine istinaden iptalinden kaynaklanan ve vekil edeni şirket nezdinde doğan 6.610,00 TL’lik sözleşme cezasının iptali ile irat kaydedilen 40.000,00 TL teminatın istirdatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, ihale dokümanı olan Teknik Şartnamelerde Cer Kancasının … numaralı şartname ve … numaralı resme göre Cer Paketinin … numaralı şartname ve … numaralı resme göre tedarik edileceği açıkça yer aldığını, davacının tüm maddelerde teknik şartnameye uymayı taahhüt ettiğini, bu sebeple sözleşme feshinin haklı nedenli olduğu beyanla davanın reddini savunmuştur.
İlk Derece Mahkemesince, Davacının sözleşme cezası borcu olmadığının tespiti talebinin kabulüne, davacının davalı ile aralarında olan 20200181A dosya ve … nolu sözleşme sebebiyle davacı tarafından düzenlenen 13/12/2021 tarihli … numaralı faturaya konu 6.610,00 TL gecikme cezası borcunun bulunmadığının tespitine, Davacının istirdat talebinin kabulüne, davacının davalı ile aralarında olan 20200181A dosya ve … nolu sözleşme sebebiyle teminat olarak alınan ve fesih üzerine … nolu mahsup fişi ile davalı tarafından gelir kaydedilen 40.000,00 TL nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, Davacının tazminat talebinin ise reddine karar verilmiştir. Hükme karşı davalı vekilince istinafa başvurulmuştur.
Davacı yüklenici, davalı ise iş sahibidir.
Somut olay değerlendirildiğinde, davalı idare tarafından “TİP 570 bilezik sustalı cer paketi” içeren Cer Kancası-Cer Paketi mal alımı için 2020/589140 ihale kayıt numarası ile açık usulle ihale çıkıldığı, yüklenici firma tarafından 22/01/2021 tarihinde ihale belgeleri teslim edildiği, 28/01/2021 tarihinde “yeterlik bilgileri tablosu sunulan ihalelerde kullanılacak birim fiyat teklif mektubu” sunduğu, davalı idarece, 03/03/2021 tarihli teknik rapor ile davacının teklifinde teknik olarak herhangi bir uygunsuzluk görülmediği tespit edildiği, sonrasında FMC Hidrolik Sistemleri Otomotiv Makine Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ile Türkiye Raylı Sistem Araçları Sanayi Anonim Şirketi (TÜRASAŞ) Sakarya Bölge Müdürlüğü arasında 08.04.2021 tarihli ve … nolu sözleşmenin imzalandığı, söz konusu işin süresinin 210 gün olduğu, sürenin 04.11.2021 tarihinde sona erdiği, yapılan ihale sonrasında idarenin 18.02.2021 tarih ve … sayılı yazı ile davacı şirketten beyan edilen bilgileri tevsik eden belgeleri sunmasını istediği, istenilen evraklar ve ihale konusu ürünlere ait teknik resimlerin 22.02.2021 tarihinde idareye teslim edildiği, verilen teknik resimlerin Türkiye Raylı Sistem Araçları Sanayi Anonim Şirketi Laboratuvar Şube Müdürlüğü’nce incelenmesi neticesinde “talep edilen Cer Paketinin TİP 570 bilezik sustalı olduğu ancak firma teklifinin elastomerli olduğu ve bağlantı noktalarının uygun olmadığının, Cer Kancasının teklif edilenden daha kısa olduğu yani ölçüsel olarak uyuşmadığının” tespit edildiği, bu sebeple Cer Pakeri ve Cer Kancasının … numaralı şartname ve 1053.05.1583 teknik resme göre tedarik edilerek teslim edilmesi gerektiğinin 03.05.2021 tarihli ve “acele” kodlu yazı ile davacı şirkete bildirildiği, bildirim üzerine 70 gün sonra 12.07.2021 tarihinde uyulması istenilen teknik resimlerin karşılanamayacak bir maliyet oluşturacağı gerekçesiyle sözleşmeden çekilme talebinde bulunulduğu, 23.09.2021 tarihinde … Cer Kancası ve … Cer Paketi ile ilgili idare yetkilileri tarafından yapılan FMC Hidrolik Sistemleri firma yerinde gerçekleştirilen ara denetimde “üretime başlanmadığı, üretimle ilgili planlamanın olmadığının tespiti ve firma yetkilileri tarafından dosya muhteviyatı ürünlerin yapılmayacağının beyan edildiği” notunun alındığı, işin 210 gün olan sürenin dolmasına rağmen hala teslimatın yapılmadığının tespiti ve söz konusu 2 kalem malzemenin 10 gün içerisinde (16/11/2021 tarihine kadar) idareye teslim edilmesi gerektiğinin aksi halde sözleşmenin feshi işleminin gerçekleştirileceğinin idare tarafından 05.11.2021 tarihinde ihtar edildiği, yapılan ihtar üzerine davacı şirket tarafından 16.11.2021 tarihinde açıklama yapılarak sözleşmenin kendi teklifi üzerinden devamına rıza gösterilmemesi halinde irade sakatlığı hallerine dayandırarak sona erdirilmesinin istenildiğini belirten ihtarname yollandığı, tüm bunların ardından davacı şirket tarafından malzemelerin teslim edilmemesi üzerine 10.12.2021 tarihinde idarece sözleşmenin fesh edildiği, yüklenici şirkete 13.12.2021 tarihli ve … fatura numaralı sözleşme cezası kesildiği, ihale kapsamında vermiş olduğu teminatı irat kaydedildiği anlaşılmaktadır.
Davacı yüklenici firma sözleşmenin haksız fesh edildiğini, sözleşmenin iptalinin gerekmediği, davacının kar kaybı ve yasak sebebi ile alınamayan ihaleler sebebiyle yaşanan kazanç kaybı alacağı bulunduğunu, bu zararların tazmini, irat kaydedilen teminatın iadesi ve sözleşme cezasının iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır. Taraflar arasında düzenlenen 20200181A dosya ve … nolu sözleşmenin dayanağı olan ihale evrakı kapsamındaki İdari Şartnamenin 7.5.3.2 bendi ile Teknik Şartnamenin 5. maddesinde “istekli yükleniciden aranan özellikler” başlığı altında yazılı olan “Teklif ettikleri ürünlere ait prensip resimleri ve teknik özellikleri” ifadesine dayanarak davacının şartnamede belirtilenden farklı ürüne ait teknik resimler sunduğu, bu teknik resimlerin şartnameye aykırı olmasına ve ihale dışında bırakılması gerekmesine rağmen davalı idarenin kusurlu eylemi ile davacının bu teklifini uygun görerek ihaleyi davacı üzerinde bırakıp sözleşmenin düzenlendiği, davacının bu süreçte aldatmaya yönelik bir eyleminin bulunmadığı, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun göre ihale dışı bırakılması gereken teklifin uygun görülerek, ihalenin davacı üzerinde bırakılmasının davalının kusurundan kaynaklandığı gerekçeli ve denetime elverişli bilirkişi raporuyla tespit edilmiştir. Bu belirlemelere göre davacının şartnamede belirtilenden farklı ürüne ait teknik resimler sunduğu, bu teknik resimlerin şartnameye aykırı olmasına ve ihale dışında bırakılması gerekmesine rağmen davalı idarenin kusurlu eylemi ile davacının bu teklifini uygun görerek ihaleyi davacı üzerinde bırakmasında davalı idarenin kusurlu olduğu anlaşılmakla Mahkemece davacının sözleşme cezası borcu olmadığının tespitine, gecikme cezası borcunun bulunmadığının tespitine, davalı tarafından gelir kaydedilen teminatın davalıdan alınarak davacıya verilmesine dair kararda isabetsizlik bulunmamakla davalı vekilinin aksi yöndeki istinaf talepleri yerinde değildir.
VI.KARAR
Açıklanan nedenlerle; ilk derece mahkemesi dosyasında davanın esasıyla ilgili hükme etki edecek tüm delillerin toplandığı, kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği, ihtilafın doğru olarak tanımlandığı, bu nedenle inceleme konusu kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından, davalı vekilinin yerinde bulunmayan istinaf başvurusunun 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Sakarya Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 10/05/2023 tarih, 2022/537 E – 2023/276 K sayılı kararı usul ve esas yönünden hukuka uygun bulunduğundan davalı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b.1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Davalıdan alınması gereken 3.183,93 TL harçtan peşin yatırılan 795,98 TL’nin mahsubu ile bakiye 2.387,95 TL’nin davalıdan tahsili ile Hazine’ye irat kaydına, (harç tahsil müzekkeresinin temyize tabi dosyalarda Dairemizce, temyize tabi olmayan (kesin karar) dosyalarda ilk derece mahkemesince ilgili vergi dairesine yazı yazılmak sureti ile yerine getirilmesine,)
3-Davalı tarafından yapılan istinaf yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Duruşma açılmadığından vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
5-H.M.K. 302/5 maddesi gereğince iş bu ilamın kesinleşme kaydı ve kesinleşme kaydı yapılan kararın yerine getirilmesi için gerekli bildirimlerin, H.M.K. 359/4 maddesi gereğince iş bu kararın taraflarına tebliği işlemlerinin yapılması ve varsa artan gider avansının ilgili tarafa iadesi işlemlerinin İlk Derece Mahkemesi tarafından yapılmasına,
6-Dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda oybirliği ile HMK.362/1-a maddesi uyarınca 15/12/2023 tarihinde KESİN olarak karar verildi.

*
…
Başkan
…
¸e-imzalı
…
Üye
…
¸e-imzalı
…
Üye
…
¸e-imzalı
…
Katip
…
¸e-imzalı