Emsal Mahkeme Kararı Sakarya Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/996 E. 2023/618 K. 14.11.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. SAKARYA ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/… Esas – 2023/…
T.C.
SAKARYA
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2022/… Esas
KARAR NO : 2023/…

HAKİM : …
KATİP :…

DAVACI : …
VEKİLLERİ : …
DAVALI : …
VEKİLİ : …

DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : 07/12/2022
KARAR TARİHİ : 14/11/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 14/12/2023

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı tarafın davalı ile imzalanan hizmet alımlarına ilişkin sözleşmelerde damga vergilerinin davalının sorumlu olduğuna dair anlaşma bulunduğu, davalı tarafından yatırılan damga vergilerinin iadesi için davalı tarafın Vergi Mahkemesinde dava açtığı ve mahkeme kararı gereği damga vergilerinin davalıya iadesine karar verildiği, iade edilen damga vergileri nedeniyle davacı kuruma gelir idaresi tarafından vergi tahakkuk ettirildiği ve damga vergilerinin davacıdan tahsil edildiği, bu hususta açılan davaların ise kısmen kabulüne karar verildiği, taraflar arasında düzenlenen sözleşme hükümlerine göre vergiden davalının sorumlu olduğundan bahisle davacının ödemek zorunda kaldığı damga vergileri nedeniyle eldeki davayı açtığı,
Davalı vekili süresinde vermiş olduğu cevap dilekçesinde özetle; Davacı ile 10 ayrı sözleşmenin bulunduğu, bu sözleşmeler nedeniyle ihale karar pulu bedellerinin davacı tarafından kendilerinden tahsil edilerek vergi dairesine ödendiğini, bu bedellerin iadesi için açtıkları davaların lehlerine sonuçlandığını, ilgili kararlar gereği ilgili bedelden davacının sorumlu olduğu, davalının bu bedelden bir sorumluluğunun bulunmadığını, mahkeme kararlarıyla ortaya çıktığı, bu nedenlerle davanın reddini talep ettiği,
Taraflar arasındaki uyuşmazlık; Taraflara arasında imzalanan sözleşmeler gereği damga vergisinden kimin sorumlu olduğu, davacının ödemiş olduğu damga vergisi bedellerinin davalıdan talep etme hakkının bulunup bulunmadığı, talep etme hakkı varsa alacağın miktarı hususlarında olduğu anlaşıldı.
Mahkememizce Sakarya Vergi Mahkemesi’ne 2020/… Esas, 2020/… Esas, 2020/… Esas, 2020/… Esas, 2020/… Esas, 2020/… Esas, 2020/… Esas, 2020/… Esas, 2020/… Esas, 2020/… Esas sayılı dosyasındaki gerekçeli kararın ve varsa kesinleşme şerhinin mahkememize gönderilmesi için müzekkere yazılmış ve müzekkere cevabı dosyamız arasına alınmıştır.
Mahkememizce Sakarya Vergi Mahkemesi’ne 2020/… Esas, 2020/,,, Esas, 2020/,,, Esas, 2020/,,, Esas, 2020/,,,, Esas, 2020/,,, Esas, 2020/,,, Esas, 2020/,,, Esas, 2020/,,, Esas, 2020/,,, Esas sayılı dosyasındaki gerekçeli kararın ve varsa kesinleşme şerhinin mahkememize gönderilmesi için müzekkere yazılmış ve müzekkere cevabı dosyamız arasına alınmıştır.
Mahkememizce Ankara Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesi’ne talimat yazılmış. Talimat içeriğine Mahkememizce görevlendirilen bilirkişiye dosyanın teslimi ile Ankara Bilirkişilik Bölge Kuruluna kayıtlı Emekli Sayıştay Denetçisi (,,, ,,,), Vergi Müfettişi (,,,) ve Muhasebeci Bilirkişisi (,,,,)’ndan oluşan heyete tevdi ile; davaya konu edilen hizmet alım sözleşmeleri ve eklerindeki düzenlemelerden damga vergisinden sorumluluğa ilişkin taraflar arasında düzenlenmiş bir madde olup olmadığı, sözleşmeler gereği davacının ödediği damga vergisi bulunup bulunmadığı, varsa miktarının her sözleşme yönünden ayrı ayrı değerlendirilmek suretiyle davacının talep edebileceği miktarın tespit edilerek denetime elverişli ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınması istenilmiş olup, dosyamızın Ankara ,,,. Asliye Ticaret Mahkemesi’ne tevdi edildiği anlaşılmıştır.
Emekli Sayıştay Denetçisi (,,, ,,,), Vergi Müfettişi (,,, ,,,) ve Muhasebeci Bilirkişisi (,,, ,,,, Kutoğlu)’ndan oluşan Bilirkişi Heyeti 12/09/2023 Tarihli Bilirkişi Raporunda özetle; ” Dava dosyası ve ekleri üzerinde yapılan inceleme sonucunda: 4.1- Raporun 3.2 bölümünde detaylı olarak belirtildiği üzere davacı taraf ile davalı taraf arasında imzalanan hizmet alımı sözleşmelerinde damga vergisinin sorumluluğuna ilişkin doğrudan düzenlenmiş bir madde bulunmadığı, dava dosyasında bulunan sözleşmelerin tamamının 7. maddesinde taahhüdün yerine getirilmesine ilişkin her türlü vergi, resim ve harcın istekliye ait olduğu ifadesinin yer aldığı, 4.2- Raporun 3.3 bölümünde detaylı olarak belirtildiği üzere davacının; – 2015/104816 ihale kayıt numaralı sözleşme uyarınca toplam 17.873,96 TL – 2015/115649 ihale kayıt numaralı sözleşme uyarınca toplam 48.731,70 TL – 2016/507499 ihale kayıt numaralı sözleşme uyarınca toplam 47.047,37 TL – 2016/507578 ihale kayıt numaralı sözleşme uyarınca toplam 54.216,48 TL – 2018/473410 ihale kayıt numaralı sözleşme uyarınca toplam 19.375,36 TL – 2019/5310 ihale kayıt numaralı sözleşme uyarınca toplam 7.864,08 TL – 2019/5378 ihale kayıt numaralı sözleşme uyarınca toplam 7.752,65 TL Damga vergisi ödemesinde bulunduğu, talep edebileceği toplam damga vergisi miktarının 202.861,60-TL olduğu, görüş ve kanaatindeyiz”, şeklinde rapor düzenlemişlerdir.
Bilirkişi raporunun sunulduğu, rapora karşı tarafların beyan ve itirazda bulunduğu anlaşılmıştır.
Davacı vekili 12/09/2023 Tarihli Bilirkişi raporuna karşı sunmuş olduğu 03/10/2023 Tarihli İtiraz dilekçesinde özetle; “Bilirkişi raporunda davalıdan talep edebilecek damga vergisi muhasebe kayıtlarına uyumlu olarak hesaplandığını, bu yönüyle rapora itirazlarının bulunmadığını, ancak dava dilekçesi ekinde sunmuş oldukları ödeme belgelerinde yer alan yargılama giderleri ve vekalet ücretlerinin hesaba katılmadığını, bu sebeple alacakların eksik hesaplandığını, bu yönüyle bilirkişilerden ek rapor alınmasını talep etmiştir.
Davalı vekili 12/09/2023 Tarihli bilirkişi raporuna karşı sunmuş olduğu itiraz dilekçesinde özetle; hukukçu bilirkişisinin de bulunduğu yeni bir heyetten yeniden rapor alınmasını, aksi halde itirazlarını karşılar nitelikte ek rapor alınmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Taraflara usulüne uygun davetiyenin tebliğ edildiği anlaşılmıştır.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde;
Açılan dava, rücuen tazminat talebinden ibarettir.
Uyuşmazlık, taraflar arasında imzalanan 2015/,,,, 2015/,,,, 2016/,,,, 2016/,,,, 2018/,,,, 2019/,,,,, 2019/,,, ve 2019/,,, ihale kayıt numaralı sözleşmelerin olduğu bu sözleşmeleri gereğince ödenmesi gereken damga vergilerinin kim tarafından ödenmesi gerektiği, davacı tarafça ödenen damga vergisi bedellerinin davalıdan tahsil edilip edilemeyeceği, talep edilebilecekse miktarı ile Sakarya Vergi Mahkemelerinin 2020/,,, ve ,,, esas sayılı dosyalarında hükmedilen yargılama giderleri ve vekalet ücretlerinin davalıdan tahsili yönünde olduğu tespit edilmiştir.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 3/1. Maddesinde “Damga Vergisinin mükellefi kağıtları imza edenlerdir.” hükmünün, aynı yasanın 24/2. Maddesinde “Birden fazla kişi tarafından imza edilen kağıtlara ait vergi ve cezanın tamamından imza edenler müteselsilen sorumludurlar. Bunlar arasında vergiden müstesna olanların bulunması Damga Vergisinin noksan ödenmesini gerektirmez. Damga Vergisinden muaf kuruluşlarca kişilerin (1) sayılı tabloda yer alan işlemleriyle ilgili olarak düzenlenen ve sadece bu kurumların imzasını taşıyan kağıtlara ait verginin tamamı kişiler tarafından ödenir. Ancak bu kağıtlara ait verginin hiç ödenmemesi veya noksan ödenmesi halinde vergi ve cezanın tamamından kişilerle birlikte kurumlar müteselsilen sorumludurlar.” hükmünün yer aldığı anlaşılmıştır. Bu madde hükümlerinin damga vergisinde mükellefiyeti düzenlediği. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 8/3. Maddesinde “Vergi kanunlariyle kabul edilen haller müstesna olmak üzere, mükellefiyete veya vergi sorumluluğuna mütaallik özel mukaveleler vergi dairelerini bağlamaz.” hükmünün yer aldığı. Bu madde de vergi sorumlusunun veya mükellefinin değiştirilmesine yönelik sözleşmelerin vergi dairesini bağlamayacağı, bu tür sözleşmelerin taraflar arasında bağlayacağı olacağı düzenlenmiştir.
Taraflara arasında imzalanan 2015/,,,, 2015/,,,, 2016/,,,, 2016/,,, ihale kayıt numaralı hizmet alım sözleşmesinin 7/2. maddesinin “Taahhüdün yerine getirilmesine ilişkin ulaşım, her türlü sigorta, vergi, resim ve harç giderleri isteklice teklif edilecek fiyata dâhildir. Bu maddede yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemleri oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilecektir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.” şeklinde; 2018/473410 ihale kayıt numaralı hizmet alım sözleşmesinin 7/2. maddesinin “Taahhüdün yerine getirilmesine ilişkin ulaşım, her türlü sigorta, vergi resim ve harç giderleri isteklice teklif edilecek fiyata dâhildir” şeklinde; 2019/5310 ihale kayıt numaralı hizmet alım sözleşmesinin 7/1. maddesinin “Taahhüdün yerine getirilmesine ilişkin idari şartnamenin 25. Maddesinde belirtilen giderler ve taahhüdün yerine getirilmesine ilişkin ulaşım, her türlü sigorta, vergi resim ve harç giderleri isteklice teklif edilecek fiyata dâhildir. Sözleşme bedeline dâhildir. İlgili mevzuat uyarınca hesaplanacak KDV sözleşme bedeline dâhil olmayıp idare tarafında yükleniciye ödenecektir” şeklinde; 2019/591436 ihale kayıt numaralı hizmet alım sözleşmesinin 7/1. maddesinin “Taahhüdün yerine getirilmesine ilişkin idari şartnamenin 25. Maddesinde belirtilen giderler ve taahhüdün yerine getirilmesine ilişkin ulaşım, her türlü sigorta, vergi resim ve harç giderleri isteklice teklif edilecek fiyata dâhildir. Sözleşme bedeline dâhildir. İlgili mevzuat uyarınca hesaplanacak KDV sözleşme bedeline dâhil olmayıp idare tarafında yükleniciye ödenecektir.” ve 25/1. maddesinin “Taahhüdün yerine getirilmesine ilişkin ulaşım, her türlü sigorta, vergi resim ve harç giderleri isteklice teklif edilecek fiyata dâhildir” şeklinde; 2019/,,, ihale kayıt numaralı hizmet alım sözleşmesinin 7/1. maddesinin “Taahhüdün yerine getirilmesine ilişkin idari şartnamenin 25. Maddesinde belirtilen giderler ve taahhüdün yerine getirilmesine ilişkin ulaşım, her türlü sigorta, vergi resim ve harç giderleri isteklice teklif edilecek fiyata dâhildir. Sözleşme bedeline dâhildir. İlgili mevzuat uyarınca hesaplanacak KDV sözleşme bedeline dâhil olmayıp idare tarafından yükleniciye ödenecektir.” şeklinde olduğu görülmüştür.
Bu madde hükümlerinde taraflar serbest iradeleri ile sözleşmeden kaynaklı her türlü vergi ve özellikle karar ve sözleşmeye ait damga vergisinden davalı şirketin sorumlu olduğunu düzenlemişlerdir. Olayda temerrüt, sona erme ve tasfiye halinin mevcut olmadığı ve salt genel işlem şartlarına aykırılığın ise kamu düzeni ve genel ahlak kapsamında bulunmadığı anlaşıldığından 6098 sayılı Yasa’nın Genel İşlem Koşullarına ilişkin 20-25 maddelerinin somut uyuşmazlığın çözümünde uygulama olanağı bulunmadığı kanaatine varılmıştır.
Dosya kapsamına göre; davalı tarafın Vergi Dairesine karşı Damga Vergisi Kanununun 3. Maddesi uyarınca ihale karar damga vergisinin mükellefi olduğu, yine Damga Vergisi Kanununun 24/2. Maddesi uyarınca sözleşme damga vergisinden davacı şirket ile birlikte müteselsilen sorumlu olduğu, 818 sayılı Vergi Usul Kanunun 8/3. Maddesi uyarınca vergi sorumluluğuna ilişkin özel hukuk sözleşmelerinin vergi idaresini bağlamayacağı ancak vergi idaresine karşı hüküm ifade etmeyen vergi sorumluluğunun devrine ilişkin bu tür sözleşmelerin, taraflar arasındaki iç ilişkide hüküm ifade edeceği, taraflar arasında imzalanan sözleşmelere göre dava konusu ihale karar damga vergilerinden davacı şirketin sorumlu olduğunun kararlaştırıldığı, dolayısıyla istirdadı talep edilen vergilerden sözleşme hükümleri kapsamında davalı şirketin sorumlu olduğu, bu kapsamda davacının ödemiş olduğu bedellerin istirdadını davalıdan talep edebileceği anlaşılmakla usul ve yasaya uygun, denetlemeye açık 12/09/2023 tarihli bilirkişi raporuna itibar ederek davanın ödenen damga vergisi miktarınca kabulüne karar verilmiştir.
Davacı taraf Sakarya Vergi Mahkemelerinin 2020/,,, ve ,,, esas sayılı dosyalarında hükmedilen yargılama giderleri ve vekalet ücretlerinin davalıdan tahsilini talep etmiş olsa da vergi mahkemesinin VUK hükümlerine göre davayı gördüğü, yargılama gideri ve vekalet ücretinin konusunda davalının açık kusuru olmadığı anlaşılmakla bu yönde yapılan talebin reddine karar verilmiştir.
Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda aşağıdaki şekilde davanın kısmen kabulü ile kısmen reddine şeklinde hüküm tesis edilmiştir.
Hüküm: Gerekçesi Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
1-Açılan davanın KISMEN KABULÜ İLE KISMEN REDDİNE,
-Toplamda 202.861,60 TL’nin ödeme tarihi olan 27.08.2021 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine,
2-Yürürlükte Bulunan Yargı Harçları Tarifesi gereğince kabul edilen değer üzerinden alınması gereken toplam 13.857,48-TL harçtan daha önceden ödenen toplam 3.943,59-TL harç düşüldükten sonra eksik kalan 9.913,89-TL harcın davalıdan alınarak Hazineye İrad Kaydına,
3-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiginden A.A.Ü.T gereğince hesaplanan 32.429,00-TL nisbi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiginden A.A.Ü.T gereğince hesaplanan 17.900,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan; 80,70-TL Başvuru Harcı, 3.943,59-TL Peşin/nisbi Harcı, olmak üzere toplam 4.024,29-TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan; 5.250,00-TL Bilirkişi ücreti, 244,50-TL Tebligat, Posta ve diğer masraflar, olmak üzere toplam 5.494,50-TL yargılama giderinin kabul red oranı dikkate alınarak 4.826,82-TL’lik kısmanın davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye yargılama giderinin ise davacı üzerinde bırakılmasına,
7-Artan gider avansın talep halinde yatıran tarafa iadesine,
8-Arabuluculuk nedeniyle hazine tarafından karşılanan ve 2022 yılı tarifesine göre toplamda 780 TL’nin kabul ve red oranına göre 685,15 TL’sinin davalıdan, kalan 94,85 TL’sinin davacıdan alınarak hazineye irat kaydına,
Dair, davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzünde, verilen kararın, taraflara tebliğinden itibaren 2(iki) hafta içerisinde mahkememize veya mahkememize gönderilmek üzere başka bir yer mahkemesine verilecek dilekçe ile Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. Karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.14/11/2023

Katip ,,,
e-imzalı

Hakim ,,,
e-imzalı