Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. SAKARYA ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/952 Esas – 2023/225
T.C.
SAKARYA
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2022/952 Esas
KARAR NO : 2023/225

HAKİM : …
KATİP :…

DAVACILAR : 1-…
VEKİLİ : …

DAVALI :…
VEKİLLERİ :…
DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 09/09/2021
KARAR TARİHİ : 04/04/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 05/05/2023

Afyonkarahisar …Asliye Hukuk Mahkemesinin … esas …/… karar sayılı yetkisizlik kararı üzerine mahkememize gönderilen dava dosyası mahkememizin …/… esas sırasına kaydedilerek incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde davalı ile müvekkilleri aralarında bulunan ticari ilişki kapsamında ;
a)30/09/2021 tarihli keşidecisi …lehtarı davacı…olan.. Ihlamurkuyu şubesine ait … seri numaralı 20.000,00 TL bedelli çekin ve 30/08/2021 keşide tarihli … seri nolu 20.000,00 TL bedelli çekin,
b)Ayrıca 03/04/2019 düzenleme tarihli keşidecisi davacı şirket lehtarı davalı şirket olan; 30/07/2019 vade tarihli 15.000,00 TL bedelli senedin ve 20/06/2019 vade tarihli 7.500,00 TL bedelli senedin ve 31/05/2019 vade tarihli 7.500,00 TL bedelli senedin,
c)Keşidecisi davacı … lehtarı dava dışı…olan 30/07/2021 vade 03/05/2021 düzenleme tarihli 20.000,00 TL bedelli senedin,
d)Yukarıda belirtilen kıymetli evrakın dışında … Mahallesi … ada … parsel üzerinde bulunan ipoteğin verildiğini,
Bu kıymetli evraktan 30/08/2021 keşide tarihli … seri nolu 20.000,00 TL bedelli çekin davalı tarafça tahsil edildiğini,
Davalı tarafın kıymetli evrakı ve ödemeyi almış olmasına rağmen edimini yerine getirmediğini ve mal teslim etmediğini belirterek; tahsil edilmiş çek yönünden istirdat, diğer kıymetli evrak açısından menfi tespit ile kötüniyet tazminatı ve verilmiş olağan ipoteğin ise kaldırılması talebinde bulunmuştur.
Davacı vekili dava dilekçesinde hem şirketi hemde şirketin yetkilisi olduğu anlaşılan … tüm talepleri açısından davacı olarak göstermiş ise de ekli kıymetli evrak suretlerinin incelenmesinde;
a) 03/04/2019 düzenleme tarihli üç senette davacı şirketin keşideci davacı … ise aval veren davalı şirketin de lehtar olduğu ve davacıların bu senetlerle ilgili menfi tespit talebinde taraf sıfatının ve hukuki yararının bulunduğu,
b) 03/05/2021 düzenleme tarihli senette davacı … keşideci dava dışı …’ın (davalı şirket ile ilgisi bulunmadığı ticaret sicil gazetesi kayıtlarından anlaşılmaktadır) lehtar ve yine dava dışı … ciranta olduğu, davacı şirket ile davalı şirketin bu senet yönünden taraf sıfatının olmadığı,
c) İki adet çekte keşidecinin dava dışı …lehtarın ise davacı… olduğu, arka yüz suretleri bulunmadığından çeklerde ciro olup olmadığının belirsiz olduğu ve bu haliyle davacı şirket ile davalı şirketin bu çekler açısından taraf sıfatının belirsiz olduğu,
d) Mahkememizce Uyap ortamında alınan tapu kaydında ve buradan hareketle incelenen Kaynarca…Müdürlüğünün …/… esas sayılı ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla icra takibi dosyası kapsamına göre ipotekli taşınmazın davacı … adına kayıtlı olduğu ve 26/09/2017 tarihli ipoteğin davacı … tarafından davalı şirketten alınan 100.000,00 TL ödünç paraya karşılık teminat olarak verildiği, ipoteğin davacı şirket ile bağlantısının bulunmadığı ve şirketin borcuna karşılık verilmediği, görülmüştür.
Dava dilekçesinin karışık olması ve müphem ifadeler içermesi sebebiyle; dava dilekçesinde ileri sürülen vakıalar ile sunulan deliller ve dava konusu yapılan kıymetli evrak ile ipotek yönüyle taraflar arasındaki ilişkinin ve hangi talebin neye ilişkin ileri sürüldüğü hususlarının davacı tarafça açıklanması için HMK 31 maddesi gereğince davacı vekilinden açıklama istenmiş ancak yeterli açıklama yapılmamıştır. Dilekçeler kapsamından tüm taleplerin her iki davacı açısından ileri sürüldüğü anlaşılmıştır.
Harç eksikliği tespit edildiğinden davacı vekiline muhtıra gönderilmiş, davacılar vekili…yönünden her iki dava açısından eksik harcı tamamlamış, davacı şirketin menfi tespit ve istirdat talepli davaları harçlandırılmış olmasına rağmen şirketin ipoteğin kaldırılması talebi ihtarlı kesin süreye rağmen harçlandırılmamıştır.
Afyonkarahisar … Asliye Hukuk Mahkemesinin yetkisizlik kararının gerekçesini oluşturan ipoteğin kaldırılması davasının menfi tespit talepli davadan tefriki gerekmiştir. Zira taşınmaz davacı… adına kayıtlıdır ve ipotek belgesine göre de ipotek … davalı şirketten aldığı ödünç paranın teminatı olarak verilmiştir. İpoteğin davacı şirketin borcuna teminat teşkil ettiğine dair bir ibare resmi senette yer almamaktadır. Davacı …hakkında yapılan araştırmada da tacir olmadığı anlaşılmıştır. Dolayısıyla dava konusu ipotek ticari ilişkiden kaynaklanmamakta ve bu ipoteğin kaldırılması talepli dava da ticari bir dava niteliğinde değildir. Mahkememizin bu konuda yargılama yapma görevi bulunmamaktadır. Görev taşınmazın bulunduğu yer Asliye Hukuk Mahkemesine aittir. Taşınmaz…da bulunduğundan Kaynarca mahkemesinin yetkisi de kesin yetkidir. Ayrıca menfi tespit/istirdat talepleri ve ipoteğin kaldırılması talepleri birbirinden bağımsız ayrı nitelikte davalardır. Somut dosyada her iki davanın hem görev ve yetki hem de tabi oldukları yargılama usulü açısından birlikte görülmeleri mümkün değildir. İpoteğin kaldırılması talepli dava bu sebeple dosyadan tefrik edilerek mahkememizin …/… esas sırasına kaydedilerek tensiple mahkememizin görevsizliğine ve ipoteğin kaldırılması talepli davanın talep halinde Kaynarca Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Eldeki bu dosya da menfi tespit ve istirdat talepleri yargılama konusudur.
Davacılar davalı şirkete mal alışverişi için verdikleri kıymetli evrakın davalının edimini yerine getirmemesi sebebiyle bedelsiz kaldığını ileri sürerek menfi tespit ve çeke istinaden yapılmış olan 20.000,00 TL ödeme sebebiyle istirdat talebinde bulunmaktadırlar. Yukarıda belirtildiği üzere taleplerle dava konusu kıymetli evrakın borçlusu ve alacaklısı yönünden çelişkiler ve müphem yönler bulunmakta ve yapılan açıklamalar da bu eksikliği gidermeye yeterli olmamakla birlikte bu aşamada mahkememizce husumete ilişkin bir değerlendirme yapılmamıştır.
Davacı tarafın adresi… İstanbul’dur. Davalı şirket ise …dadır. Mahkememizin eldeki bu dava açısından yetkili olacağına dair hiç bir yasal dayanak bulunmadığı gibi yetki itirazı da söz konusu değildir. Afyon mahkemesince birlikte açılan ipoteğin kaldırılması talepli davadaki kesin yetki kuralı gerekçe yapılarak dosyanın tümü hakkında yetkisizlik kararı verilmiş ise de yukarıda izaha çalışıldığı üzere her iki dava birbirinden farklı ve bağımsız talepler olduğundan menfi tespit ve istirdat talepli davaların da ipoteğin kaldırılması talepli diğer davaya eklenerek resen mahkememize gönderilmesi usul yasası açısından mümkün görülmemiştir. Davacılarca açılan menfi tespit ve istirdat talepli davalar yönüyle Afyon … Asliye Hukuk Mahkemesi ticaret mahkemesi sıfatıyla görevli ve yetkilidir.
Açıklanan bu gerekçelerle; ipoteğin fekki talepli dava tefrik edilmiş, menfi tespit ve istirdat talepli davalar yönünden ise mahkememizin yetkisizliğine karar verilmiştir.
Farklı istinaf yargı çevreleri arasında yetkisizlik kararı ve olumsuz yetki uyuşmazlığı doğduğundan mahkememizin kararının istinaf edilmeksizin kesinleşmesi halinde yetki uyuşmazlığının çözümü merci Yargıtay …. Hukuk Dairesidir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-İpoteğin fekki talebi ile açılan davanın bu dosyadan tefriki ile mahkememizin ayrı bir esasına kaydına,
2-Menfi tespit ve istirdat istemli davalar Afyon ….Asliye Hukuk Mahkemesi (Ticaret Mahkemesi Sıfatı ile) tarafından kesin yetkinin varlığından bahisle resen verilen yetkisizlik kararı ile mahkememize gönderilmiş ise de; menfi tespit ve istirdat talepli bu davalar yönünden kesin yetkinin bulunmadığı gibi yetki itirazının da olmadığı ve ayrıca mahkememizin yetkili olmasını gerektiren bir hal dahi bulunmadığı, tefrik edilen ticari dava niteliği bulunmayan ipoteğin fekki davası ile bu davalar arasında birlikte görülmeyi zorunlu kılan bir yön de olmadığı anlaşılmakla mahkememizin yetkisizliğine,
3-Yetkisizlik kararına karşı istinaf yoluna başvurulması ve istinaf dairesince verilecek red karar ile kesinleşmesi halinde bu başvurunun reddi kararının tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde mahkememize bir dilekçe ile başvurularak gönderme talep edilmesi halinde dosyanın görevli ve yetkili Afyon … . Asliye Hukuk Mahkemesine (Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) gönderilmesine,
4-Yukarıda belirtilen yasal süre içinde gönderme talep edilmemesi halinde dosyanın ele alınarak verilecek ek kararla davanın açılmamış sayılacağı ve yargılama giderlerine hükmedileceği hususunun İHTARINA,
5-Mahkememiz ile Afyon…. Asliye Hukuk Mahkemesi (Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) arasında olumsuz yetki uyuşmazlığı doğduğundan mahkememiz kararının istinaf edilmeksizin kesinleşmesi halinde merci tayini için dosyanın Yargıtay 5. Hukuk Dairesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde mahkememize yada mahkememize gönderilmek üzere başka yer ticaret mahkemesine verilecek bir dilekçe ile Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere, HMK 320 md. uyarınca dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde karar verildi. 04/04/2023

Katip…
e-imzalıdır

Hakim…
e-imzalıdır