Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. SAKARYA ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/924 Esas – 2022/1591
T.C.
SAKARYA
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2022/924 Esas
KARAR NO : 2022/1591

BAŞKAN : …
ÜYE : …
ÜYE : …
KATİP : …

DAVACI : …
VEKİLİ : …

DAVALI : …

DAVA : Ticari Şirket (Bilgi Alma Ve İnceleme Hakkı İhlali)
DAVA TARİHİ : 31/10/2022
KARAR TARİHİ : 30/12/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 04/01/2023

Sakarya … Asliye Hukuk Mahkemesinin 31/10/2022 tarihli … Esas – …Karar sayılı gönderme kararı ile dosya mahkememize tevdi edilmiş, mahkememizin yukarıda belirtilen sırasına kaydı yapılmıştır.
Mahkememizde görülmekte olan Ticari Şirket (Bilgi Alma Ve İnceleme Hakkı İhlali) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacının … A.Ş’nin Yönetim Kurulu Üyesi ve Başkan vekili olduğunu, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun yönetim kurulu üyelerinin, şirketin tüm işe ve işlemleri hakkında bilgi isteyebileceği, soru sorulabileceği ve inceleme yapabileceğinin düzenlendiğini, davacının kanundan doğan bilgi alma ve inceleme hakkını şahsi mali müşaviri …soylu ile vekili Av. … danışmanlığında kullanmak için şirket belgelerini incelemek amacıyla 11/10/2022 tarihli saat 15:10’da … Erenler / Sakarya adresinde bulunan Yönetim Kurulu toplantısında talebini iletmiş ise de Yönetim Kurulu Başkanı … tarafından bu talebin reddedildiğini, Yönetim Kurulu üyesinin şirketten bilgi alma hakkını kullanmalarının herhangi bir sınırlamaya tabi tutulamayacağını, davacının yasadan doğan hakkının hiçbir şekilde sınırlandırılamayacağının da kanunun yine emredici hükmündün kaynaklandığını belirterek usul ve yasaya aykırı şekilde reddedilen bilgi alma inceleme talebinin kabulüne, yargılama masrafları ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … Anonim şirketi 23/12/2022 Havale tarihli cevap dilekçesi ile; Davacının dava dilekçesinde bilgi alma ve inceleme talebinde bulunmuş olduğunu, davacının bu talebinin kanuna aykırı olup tamamen kötü niyetli olduğunu, şirket tarafından davacının istemiş olduğu belgelerin hazır tutularak sadece davacının incelemesi için kendisine verilmiş olduğunu, söz konusu belgeleri her zaman inceleme yetkisi ve görevinin bulunduğunu, kendisinin yönetim kurulu başkan yardımcılığı görevinde olduğu halde bu belgeleri incelemek istemediğini ve toplantıyı terk ettiğini, davacı ile 11/10/2022 tarihli yönetim kurulu toplantısından sonar 25/11/2022 tarih 2022/03 K numaralı yönetim kurulu toplantısının yapılmış olduğunu, bu toplantıda davacıya şirket mali müşaviri …’ın hazır olduğu ve istediği bilgiyi vereceğinin ihtar edildiğinin, bu rağmen davacının talebi kabul etmediğini, şirketçe gerekli belgelerin ve evrakların incelenmesi için kanuni olarak davacıya süre verilmiş ve genel kurulun 09/12/2022 tarihinde ertelendiğinin, davacı tarafın verilen süre içerisinde hiçbir şekilde belgeleri ve evrakları inceleme talebinde bulunmadığını, davacı tarafın 09/12/2022 günlü genel kurulda yönetim kurulu üyeliğinin düşürüldüğünün, bu sebeple kendisinin yönetim kurulu üyesi olarak inceleme talep etme yetkisinin de kalmadığının, bu nedenle açılan davanın konusuz kaldığını, bu sebeple; davacının yönetim kurulu üyeliği 09/12/2022 tarihinde düşürüldüğü için husumet yönünden reddini, davacının inceleme talebinin kanuna aykırı olduğundan dolayı reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı …Anonim Şirketi tarafından 11/10/2022 Tarihli Yönetim Kurulu toplantı tutanağı ve ekleri ile alınan karar sureti mahkememize dosyasına arasına celp edilmiştir.
Talep yönetim kurulu üyesinin şirketten bilgi alma ve inceleme hakkına ilişkin talebinin reddine karşı TTK 392 maddesine göre başvurusu hakkındadır.
TTK nun bilgi alma ve inceleme hakkı başlıklı 392 maddesi;
“(1) Her yönetim kurulu üyesi şirketin tüm iş ve işlemleri hakkında bilgi isteyebilir, soru sorabilir, inceleme yapabilir. Bir üyenin istediği, herhangi bir defter, defter kaydı, sözleşme, yazışma veya belgenin yönetim kuruluna getirtilmesi, kurulca veya üyeler tarafından incelenmesi ve tartışılması ya da herhangi bir konu ile ilgili yöneticiden veya çalışandan bilgi alınması reddedilemez. Reddedilmişse dördüncü fıkra hükmü uygulanır.
(2) Yönetim kurulu toplantılarında, yönetim kurulunun bütün üyeleri gibi, şirket yönetimiyle görevlendirilen kişiler ve komiteler de bilgi vermekle yükümlüdür. Bir üyenin bu konudaki istemi de reddedilemez; soruları cevapsız bırakılamaz.
(3) Her yönetim kurulu üyesi, yönetim kurulu toplantıları dışında, yönetim kurulu başkanının izniyle, şirket yönetimiyle görevlendirilen kişilerden, işlerin gidişi ve belirli münferit işler hakkında bilgi alabilir ve görevinin yerine getirilebilmesi için gerekliyse, yönetim kurulu başkanından, şirket defterlerinin ve dosyalarının incelemesine sunulmasını isteyebilir.
(4) Başkan bir üyenin, üçüncü fıkrada öngörülen bilgi alma, soru sorma ve inceleme yapma istemini reddederse, konu iki gün içinde yönetim kuruluna getirilir. Kurulun toplanmaması veya bu istemi reddetmesi hâlinde üye, şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesine başvurabilir. Mahkeme istemi dosya üzerinden inceleyip karara bağlayabilir, mahkemenin kararı kesindir.
(5) Yönetim kurulu başkanı, kurulun izni olmaksızın, yönetim kurulu toplantıları dışında bilgi alamaz, şirket defter ve dosyalarını inceleyemez. Yönetim kurulu başkanının bu isteminin reddedilmesi hâlinde başkan, dördüncü fıkraya göre mahkemeye başvurabilir.
(6) Yönetim kurulu üyesinin bu maddeden doğan hakları kısıtlanamaz, kaldırılamaz. Esas sözleşme ve yönetim kurulu, üyelerin bilgi alma ve inceleme haklarını genişletebilir.
(7) Her yönetim kurulu üyesi başkandan, yönetim kurulunu toplantıya çağırmasını yazılı olarak isteyebilir.” düzenlemelerini içermektedir.
Davacı yapılan yönetim kurulu toplantısına şirket ile ilgisi olmayan şahsi danışmanı mahiyetindeki mali müşaviri ve avukatı ile katılarak şirket kayıtlarını danışmanları yardımı ile incelemek istemiş, yönetim kurulu başkanı şirket dışı kişilerin yönetim kurulu toplantısına katılmalarına ve şirket kayıtlarını incelemelerine izin vermemiş, bunun üzerine davacı mahkememize müracaatla bilgi alma ve inceleme hakkı kapsamında TTK nun 392 maddesine istinaden belirtilen konuda izin verilmesi talebinde bulunmuştur.
Yönetim kurulu üyesinin bilgi alma ve inceleme hakkı şahsa sıkı sıkıya bağlı kişisel nitelikteki haklarındandır. Bu hak yönetim kuruluna yüklenen yönetim görevi ve müteselsil sorumluluğun doğal sonucudur. Yukarıda belirtilen yasal düzenlemeye göre yönetim kurulu üyesinin bu hakkı yönetim kurulu toplantısı sırasında ya da toplantı dışında kullanılması mümkündür. Yönetim kurulu üyelerinin bilgi alma ve inceleme hakkı, yönetim kurulu üyeliğinden ayrılma, azil veya istifa ile sona erer.
Öğretide bilgi alma hakkının beş sınırı olduğunu kabul edilmektedir. (İsviçre /Böckli) Birincisi işlevsellik sınırı olup, bilgi alma, yönetim kurulu üyelerinin yükümlülüklerini yerine getirmeye ve şirketin menfaatlerine hizmet etmelidir. İkinci sınırı, uygunluk ilkesi oluşturur. Bu ilke, zaman açısından uygunsuz zamanlarda, örneğin toplantının hemen öncesinde yazılı bilgi talep edilmesi gibi, bilgi almanın talep edilemeyeceğini belirtir. Zira bilgi almanın temel kaynağını yönetim kurulu toplantıları oluşturur, toplantı esnasında alınabilecek bilgiler için yazılı talepte bulunulması uygun değildir. Aynı şekilde istenen bilginin kapsamı bakımından da uygunluk ilkesi geçerlidir. Üçüncüsü menfaat çatışması halidir. Yönetim kurulu üyesi, pazarda rakibi veya davada karşı tarafta yer alan kimseler hakkında bilgi isteyemeyeceği gibi veya kendi menfaatinin şirketin menfaatinden öne çıktığı hallerde, kendi durumunu iyileştirecek bilgileri almak için bilgi alma hakkına istinat edemez. Dördüncüsü hakkın kötüye kullanılması yasağıdır. Somut olarak elde edilen bilgilerin kötüye kullanılacağı tehlikesinin mevcut olduğu veya görevin ifası için gerekli olmadığı halde kötü niyetli olarak kapsamlı, geniş bilgi ve belge istenmesi hallerinde söz konusu olabilir. Beşincisini, iş ve üretim sırları oluşturur. Elbette bu yasağın kapsamını iş ve üretim sırlarının çekirdeği oluşturur. Bir bütün olarak yönetim kurulunun tamamı – münferit olarak yönetim kurulu üyesi değil – icra organı olarak bu sırların sahibidir. Bu bakımdan, bu sınırı ancak yönetim kurulu üyelerinin münferit olarak bilgilendirilmesi hallerinde söz konusu olabilir. Yönetim kurulu, münferit yönetim kurulu üyesine ancak görevin ifası için gerekli ise iş ve üretim sırlarına bakmasına, öğrenmesine (örneğin yeni bir ilaç için alınacak patente müracaat başvurusu veya ilacın terkibine yönelik gizli formül vb.) somut olayın gerekleri ölçüsünde müsaade edebilir. (Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyelerinin Bilgi Alma Ve İnceleme Hakkı (6102 sayılı TTK m. 392), Prof. Dr. Savaş Bozbel , Uluslararası Antalya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. 1 Sayı 1, Sayfa 79-96 (Haziran 2013) )
Yönetim kurulu toplantısına katılabilecek olanlar yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile yönetim kurulunca bilgisine ihtiyaç duyulması ve uygun bulunması halinde şirket denetim organı yada şirket muhasebecisi yada şirket avukatı gibi şirketle bağı olan kişilerdir. Şirket ile bağlantısı olmayan ve yönetim kurulunun uygun görmediği şirket dışı kişilerin yönetim kuruluna katılabilmeleri işin mahiyeti gereği mümkün değildir.
Yönetim kurulu üyelerinin birbirlerini temsilen oy veremeyecekleri gibi toplantılara vekil aracılığıyla da katılamayacakları düşünüldüğünde yönetim kurulu üyesinin yönetim kurulu toplantısı sırasında yönetimden kaynaklanan haklarını şahsen kullanabileceği ve yönetim kurulu toplantısı sırasında harici kişileri danışman adı altında yanında bulunduramayacağı sonucuna varılmaktadır. Aksine yorum şirketin ticari sırlarının herhangi bir sorumluluğu ve yükümlülüğü bulunmayan şirket dışı kişilerle paylaşımı tehlikesini doğuracaktır. Yönetim kurulu üyesinin toplantı sırasında bir konuda izaha yada desteğe ihtiyaç duyması halinde şirket bünyesindeki uzmanlardan yardım alması da mümkündür.
Yönetim kurulu üyesinin toplantı sırasında ihtiyaç duyduğu bilgiyi toplantı sırasında yukarıda belirtilen şekilde kullanması ve kayıtları incelemesi mümkün olmakla birlikte bu toplantıya şirket dışı şahsi danışmanları ile katılmak istemesi ve bu kişilerin şirketle ilgili bilgi edinmesi ve kayıtları incelemesi hakkın sınırlarını aşar mahiyettedir. Yönetim kurulu üyesi şirket yönetimi ile ilgili olarak üçüncü kişilerin danışmanlığına ihtiyaç duyması halinde toplantı dışında şirketten bilgi edinmesi ve hatta bilgi talebini somutlaştırarak şirketin defter ve belgelerinin ilgili kısımlarının suretini şirketten temin ederek toplantı dışında uzman kişilerden yardım alması ise kabul edilebilir bir çözüm olacaktır.
Davacının 09/12/2022 tarihli şirket genel kurulunda yapılan oylama ile yönetim kurulu üyeliğinden azledildiği de anlaşılmaktadır. Talep tarihi itibariyle davacı yönetim kurulu üyesi ise de yargılama sırasında üyeliği sonlanmıştır. Bu açıdan da artık davacının bilgi edinme ve inceleme hakkı kalmamıştır.
Açıklanan gerekçelerle davacının talebinin reddine karar verilmiştir.
Hüküm: Gerekçesi Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
1-Açılan davanın REDDİNE,
2-Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Artan gider avansının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
5-Gerekçeli kararın taraflara tebliğine,
Dair; taraların yokluğunda dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde, TTK 392/4 maddesi gereğince kesin olarak oybirliği ile karar verildi. 30/12/2022

Başkan …
e-imzalı
Üye …
e-imzalı
Üye …
e-imzalı
Katip …
e-imzalı