Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. SAKARYA ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/533 Esas – 2022/1235
T.C.
SAKARYA
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2022/533 Esas
KARAR NO : 2022/1235

BAŞKAN …
ÜYE …
ÜYE …
KATİP :…

İLGİLİ : …
VEKİLİ : Av. …

TALEP : Zayi Belgesi Verilmesi
TALEP TARİHİ : 16/05/2022
KARAR TARİHİ : 16/06/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 07/07/2022

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
… Su ve Gıda Sanayi Ticaret Anonim Şirketi vekili sunmuş oldukları talep dilekçesi ile; şirkete ait elektronik ortamda tutulan geçmiş yıllara ait ticari e defterler kayıtlar ve belgelerin hacklendiğini ve siber saldırı sonucu e defter ve kayıtların kurtulamadığını ve geri dönüşlerinin sağlanamadığını bu sebeple zayi belgesinin verilmesini talep etmiştir.
TK nun 82/7 maddesinde ” Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.” denilmektedir.
Talep, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu ticari defter ve kayıtların (e-defter kayıtları ve beratlarının) zayi olduğunun tespitine ve zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir (TTK m. 82/5,7).
Talebin dayanağı 6102 sayılı TTK’nun 82/7. maddesi ile 19/10/2019 tarihli ve 30923 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 3 Sıra No’lu Elektronik Defter Genel Tebliği (Sıra No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin 7. maddesinin 1 nolu bendidir.
TTK anlamında zayi belgesi verilebilmesi için tacirin, bir taraftan defterlerin korunması için gereken dikkat ve özeni göstermiş olması, diğer taraftan ziyaa uğramanın onun iradesi dışında meydana gelmiş olması zorunludur.
Yukarıda zikredilen Tebliğin “Diğer Hususlar” başlıklı 7. maddenin 1. bendi “e-Defter tutanlar, Vergi Usul Kanununda belirtilen “Mücbir Sebep” halleri nedeniyle e-Defter veya beratlarına ait kayıtlarının bozulması, silinmesi, zarar görmesi veya işlem görememesi ve e-Defter ve berat dosyalarının muhafaza edildiği e-Defter saklama hizmeti veren özel entegratör kuruluşlardan veya Başkanlıktan ikincil örneklerinin temin edilemediği hallerde, söz konusu durumların öğrenilmesinden itibaren tevsik edici bilgi ve belgeleri ile birlikte 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yetkili mahkemesine başvurarak kendisine bir zayi belgesi verilmesini istemelidir. Mahkemeden zayi belgesinin temin edilmesini müteakip, zayi belgesi ile birlikte durumun Başkanlığa yazılı olarak bildirilmesi ve Başkanlık tarafından istenilen bilgi ve belgelerin (talep edilecek bilgi ve belgeler e-Defter Uygulama Kılavuzunda açıklanır) ibraz edilmesi halinde, mükelleflerin zayi olan e-Defter kayıtlarının yeniden oluşturulması ve bunlara ait yeni oluşturulan e-Defter ve berat dosyalarının e-Defter uygulaması aracılığı ile Başkanlık sistemine yeniden yüklenmesi için Başkanlık tarafından yazılı izin verilir.” şeklindedir.
Aynı Tebliğin “e-Defter Dosyaları, Berat Dosyaları ve Muhasebe Fişlerinin Muhafaza ve İbrazı” başlıklı 4.4. Maddesinin 1-e bendinde ise” e-Defter dosyaları ile bunlara ilişkin berat dosyalarının ikincil kopyalarının, gizliliği ve güvenliği sağlanacak şekilde e-Defter saklama hizmeti yönünden teknik yeterliliğe sahip ve Başkanlıktan bu hususta izin alan özel entegratörlerin bilgi işlem sistemlerinde ya da Başkanlığın bilgi işlem sistemlerinde 1/1/2020 tarihinden itibaren asgari 10 yıl süre ile muhafaza edilmesi zorunludur. e-Defter ve beratların teknik yeterliğe sahip ve Başkanlıktan bu hususta saklama izni verilen özel entegratörlerin bilgi işlem sistemlerinde muhafaza usulü ile muhafaza edilmesi sürecinde e-Defter uygulamasına dâhil olan mükellefler ve özel entegratörler tarafından uyulması gereken genel, gizlilik ve güvenliğe ilişkin usul ve esaslar, Başkanlık tarafından hazırlanarak edefter.gov.tr adresinde yayımlanan “e-Defter Saklama Kılavuzu”nda açıklanır. e-Defter ve berat dosyalarına ait ikincil kopyalarının bu fıkra uyarınca muhafazası için gerekli yükleme işlemlerinde bu Tebliğin (4.3.4) numaralı fıkrasında belirtilen süreler dikkate alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Mahkememizce açıklama istenmesi üzerine davacı vekili siber saldırı sonrasında herhangi bir teknik inceleme yapılmadığını, savcılık soruşturmasının sürdüğünü, zayi olan elektronik defterlerin kebir ve yevmiye defterleri olduğunu, davacı şirketin e-defter kopyalarının ve berat dosyalarının ikincil kopyalarının muhafazası için bir hizmet almadığını, gelir idaresi başkanlığına yapılan başvurudan da bir sonuç alınamadığını bildirmiştir.
Şirket yetkilisinin kollukta verdiği şikayetine ilişkin 22/04/2022 tarihli beyanında şirketin kayıtlarına 16/03/2022 tarihi itibariyle erişemediklerini ve incelemede siber saldırı olduğunun anlaşıldığını belirtmiştir. Bu ifade kapsamından davacının siber saldırı sebebiyle e-defterlerinin zayi olduğunu en geç 22/04/2022 tarihinde öğrendiği sabittir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının 08/06/2022 tarihli yazıları ile davacı tarafın 01/01/2021 tarihinde e-Defter uygulamasına dahil olduğu, Başkanlıkları sistemine en son 2021/11 dönemine ilişkin e-Defter beratlarını yükledikleri , davacının defter ve beratların ikincil kopyalarının sisteme yüklenmediği ve davacının ikincil kopyalara ilişkin bir başvurusunun bulunmadığı bildirilmiştir.
Davacı ticari e-defterlerin saklanması konusunda basiretli bir tacirden beklenen özeni göstermediği, kayıtların özenle korunması ve saklanması gerekliliğine uymadığı, ilgili tebliğde belirtildiği üzere e-defter ikincil kopyalarının Başkanlıktan bu hususta izin alan özel entegratörlerin bilgi işlem sistemlerinde ya da Başkanlığın bilgi işlem sistemlerinde saklanması yükümlülüğüne uymadığı, bu haliyle davacı açısından zayi belgesi verilmesi koşulunun gerçekleşmediği, ayrıca davacının e defterlerin zayi olduğunu en geç 22/04/2022 tarihinde öğrenmiş olmasına rağmen 15 günlük hak düşürücü süre içinde zayi belgesi verilmesi talebinde bulunmadığı, talebin hak düşürücü sürenin dolmasından sonra 26/05/2022 tarihinde yapıldığı anlaşılmakla davacının talebinin reddine karar verilmiştir.

Talep çekişmesiz yargı işi olup basit yargılama usulüne tabidir. HMK’nın 320’nci maddesinin açık düzenlemesi karşısında mahkeme, basit yargılama usulüne tabi dava ve işlerde, dava şartları yoksa davayı usulden reddedebilir; ilk itirazlar hakkında ya da dilekçelere eklenen deliller yeterli görülürse davanın esası hakkında karar da verebilir. Çekişmesiz yargı işi söz konusu olduğunda ilgilinin dilekçesine ekledikleri ya da ilgili yerlerden getirtilmesini istedikleri delillerin toplanması ile mahkemece tarafın talep ile delilleri incelenmiş olacaktır. Bu nedenle ön inceleme duruşması yapılmadan dosya üzerinden, mevcut deliller ile dava şartları ve ilk itirazlardan başka, davanın esası hakkında da karar verilmesi mümkündür. Bu şekilde dosya üzerinden karar verildiğinde, somut çekişmesiz yargı işinde olduğu gibi talep dilekçesinin ve delillerin incelenmesi ile hukuki dinlenilme hakkının ihlal edildiğinden de söz edilemeyecektir. Talebin niteliği ve dosya kapsamı itibariyle duruşma yapılmadan dosya üzerinden değerlendirilme yapılması basit yargılama usulü ile beklenen amaca uygundur. ( emsal Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2017/11-2924 Esas 2018/1935 Karar)

HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Talebin REDDİNE,
2-Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
3-Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, artan gider avansının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
4-Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 216/1 maddesi uyarınca talep halinde gerekçeli kararın talep eden şirkete tebliğine,
Dair, HMK nun 320/1 maddesi gereğince dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize verilecek yada aynı sürede başka yer Asliye Ticaret Mahkemesi aracılığıyla mahkememize gönderilecek bir dilekçe ile, Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere oybirliği ile karar verildi.16/06/2022

Başkan …
e-imzalı
Üye …
e-imzalı
Üye …
e-imzalı
Katip …
e-imzalı