Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. SAKARYA ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/149 Esas – 2023/187
T.C.
SAKARYA
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2022/149 Esas
KARAR NO : 2023/187

HAKİM : …
KATİP : …

DAVACI : …
VEKİLLERİ :…

DAVALILAR : 1- …
2-…
VEKİLİ : …

DAVALI : 3- …
VEKİLİ :…

DAVALILAR : 4-…

5- …
6- …
7-…
DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : 27/01/2022
KARAR TARİHİ : 21/03/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 22/03/2023

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde ; davacı … (…) Genel Müdürlüğü’ne bağlı, Adapazarı 5. Bölge Müdürlüğü ile davalılar arasında hizmet alımına dair imzalanan sözleşmeler ile Çevre temizliği, bakım, sosyal hizmetler işi 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında firmalara verildiğini, Davalı Şirketler bünyesinde çeşitli dönemlerde çalışan
… 23,03.2020 tarihinde emekliye ayrılması nedeni ile kendisine davacı tarafından üstişveren olarak 114.266,31 TL.kıdem tazminatı ödemesi yapıldığını, … 01.11.1997 ve 23.03.2020 tarihleri arasında davalı şirketler bünyesinde çalıştığını,
01.05.1996 – 09.04.2006 tarihleri arasında ….Şti.
10.04.2006-28.02.2007 tarihleri arasında …Şti.
01.03.2007-09.04.2008 tarihleri arasında ….Şti.
10.04.2008-11.03.2010 tarİhleri arasında …Şti.
11.03.2010-31.12.2018 tarihleri arasında…Şti.
01.01.2019-31.12.2019 tarihleri arasında …Şti.
01.01.2020-23.03.2020 tarihleri arasında …
Davalı Şirketler ile Kuruluşumuz arasında 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında imzalanan sözleşme ile davalılar ve davacı arasında üst-alt işveren ilişkisi mevcut olduğunu, Üst işveren olarak davacının sorumluluğu, İş Kanunu’nun 2. Maddesi 6.Fıkrası gereğince Kanun’dan kaynaklanan sorumluluklarının gereği davacı tarafından ödemeler yapıldığını, ödeme yapılan işçi davalı yüklenici şirketlerin işçisi olduğunu ve kıdem tazminatının ödenmesinde akdi sorumluluklarının bulunduğunu, dava ile, müteselsil sorumluluktaki iç ilişki nedeniyle Borçlar Kanunu’na dayanan rücu taleplerinin bulunduğunu, davacı tarafından ödenen 114.266,31 TL’nin ödeme tarihlerimizden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalı şirketlerden alınarak davacıya verilmesini taleple dava etmiştir.
Davalı … Ltd Şti vekili cevap dilekçesinde; rücu davalarında görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemeleri değil Asliye Hukuk mahkemeleri olduğunu, bu sebeple öncelikle görev itirazlarının bulunduğunu, işçi asıl itibari ile davacının işçisi olması nedeniyle alt işveren olan davalının sorumlu tutulmasının mümkün olmadığını, davalının işbu davaya ilişkin taraf ehliyeti bulunmadığını, olayda da dava dışı işçi, iş akdinin sona erdiği tarihe kadar idare bünyesinde çalıştığın, çalışma hayatı boyunca ihalenin uhdesinde kaldığı farklı firmalar tarafından sigorta kaydı yapıldığını, bu sebeple dava dışı işçiye ödenen kıdem tazminatından davalı şirketin sorumlu tutulması mümkün olmayacağını davanın reddinin gerektiğini, davalı şirketin sorumluluğu devir tarihinden itibaren 2 yıl ile sınırlı olduğunu,
Davalı şirketin sorumluluğuna gidilebilse dahi yerleşik yargıtay içtihatlarına göre, rücuya konu işçilik alacaklarının hesaplanması ancak işverenlerin işçiyi çalıştırdıkları süre ve çalıştırdıkları ücretle sınırlı olabileceğini, Davacı tarafın, dava dışı işçiye yapılan ödemenin faizinin başlangıç tarihi olarak ödeme tarihinin esas alınması talebinin kabulü mümkün olmadığını, bu sebeplerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili tarafından ödeme makbuzları ve ara buluculuk son tutanağı ibraz edilmiş, Mahkememizce … 5. Bölge Müdürlüğünden sözleşme ve ekleri celp edilmiş, Sakarya Sosyal Güvenlik Kurumundan hizmet dökümü, işyeri ünvan listesi , güvenlik kayıt belgesi ve tescil kayıtları celp edilmiştir, Ticaret Sicil Müdürlüğünden kayıtlar celp edilmiş ve dosya bilirkişiye tevdi edilmiştir.
Bilirkişi Mahkememize ibraz etmiş olduğu 24/12/2022 tarihli raporunda Davacının kurumun dava dışı …’ya yapmış olduğu 114.266,31 TL ödemeyi davalı alt işverenlere rücu edebileceğine karar verilmesi halinde tamamının ve yarısının rücu edilebileceği seçeneklerine uygun olarak aşağıdaki şekilde hesaplamalar yapıldığını, Davacı kurumun hizmet süresi yönünden beyanı ile SGK kayıtları uyuşmadığı için ayrıca SGK kayıtlarına göre ve davacı kurumun iddiasına göre seçenekli hesaplama yapıldığını, buna göre;

SGK kayıtlarına göre hesaplama;
Davalının Sorumlu olduğu Davalının Sorumlu Kıdem Tazminatı(tamamı) olduğu Kıdem Tazminatı Yarısı
… 20.592,80TL 10.296,40TL
… 4.540.48TL 2.270,24TL
.. 5.686,07TL 2.843,04TL
… 9.779,49TL 4.889,74TL
… 5.099,30TL 2.549,65TL
… 1.159,57TL 579,78TL

Davacı Kurumun İddiasına Göre;
Davalının Sorumlu olduğu Davalının Sorumlu Kıdem Tazminatı(tamamı) olduğu Kıdem Tazminatı Yarısı
… 43.057,68TL 21.528,84TL
… 4.540.48TL 2.270,24TL
.. 5.672,10TL 2.836,05TL
… 9.779,49TL 4.889,74TL
.. 44.957,69TL 22.478,85TL
… 5.099,30TL 2.549,65TL
… 1.159,57TL 579,78TL
olduğu yönünde raporunu mahkememize ibraz etmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde;
1- Dava, rücuen tazminat talebine ilişkindir. Davacı, davalı alt işverenlerden dava dışı işçiye ödediği işçilik alacaklarının tahsilini istemiştir. Somut olaya ilişkin Yerleşmiş Yargıtay içtihatlarına göre “Taraflar arasında davacı asıl işveren ile davalı alt işveren ilişkisi mevcuttur. Rucü edilebilecek miktarın tespiti açısından taraflar arasındaki hizmet sözleşmesi ve eki şartnamelerde hüküm bulunması halinde bu hüküm dikkate alınarak sonuca gidilmesi gerekir. Hüküm bulunmaması halinde ise davalı alt işverenin kendi dönemiyle sınırlı olmak üzere davacı asıl işveren ile yarı oranında sorumlu olduklarının kabulü gerekir.” (Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 2013/19323 Esas, 2016/2426 Karar sayılı ilamı). Taraflar arasında imzalanmış olan sözleşmenin eki mahiyetindeki Genel Şartname ve Teknik Şartname de işçilik alacaklarından yüklenicinin sorumlu olduğuna ilişkin açık hüküm bulunmaması karşısında alt işveren olan yüklenicilerin kendi hizmet dönemleri ile sınırlı olmak üzere tespit edilen miktarların yarısından İş Kanunu’nun 4.maddesi ve TBK’nun 167.maddesi uyarınca yarı yarıya sorumlu olacağının kabulü gerekir. Ayrıca, hükmedilen işçilik alacakları dışında, davacı kurum, icra sonucu dava dışı işçiye ödediği masraf ve vekalet ücreti kalemlerini de dönemleriyle sınırlı olmak üzere alt işverenlerden rücu edebilir.
2-Somut olayda Hizmet alım sözleşmesinin 22. Maddesinin atıf yaptığı Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 6.Bölüm 38/. maddesinde ise “…Yüklenicinin iş verdiği alt yüklenicilerin gündelikçi, haftalıkçı veya aylıkçı olarak işyerinde çalıştırdığı işçi, personel ve teknik elemanların tamamı da yüklenicinin elemanları hükmünde olup, bunların ücretlerinin ödenmesinden de doğrudan doğruya yüklenici sorumludur…” hükmü mevcuttur. Kamu İhale Genel tebliğinin 78/30. maddesinde ise “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde isteklilerin teklif bedelleri varsa yüklenici karı ile aşağıdaki bileşenlerden oluşur:
a) Asgari İşçilik Maliyeti: İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil), nakdi yemek ve yol bedeli gibi prime esas kazancın hesabında esas alınan işçiliğe bağlı diğer ödemeler ve işveren sigorta primlerinin toplam tutarı asgari işçilik maliyetini oluşturur…” yazılıdır. İki hüküm birlikte değerlendirildiğinde yüklenicinin sorumlu olduğu “ücretler”in içerinde ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretleri ile kıdem tazminatı olduğu anlaşılmaktadır. (Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 2015/33001 esas 2016/2063 karar sayılı ilamı)
Somut olayda;
3- Davacı tarafından dava dışı işçi…’nın davacıya ait iş yerinde, davalılar nezdinde çeşitli tarihlerde çalıştığı, …’nın emeklilik nedeniyle iş akdinin sonlanması nedeniyle davacı tarafından ödenen kıdem tazminatının davalılardan tahsilini talep etmiş, tarafların tacir olduğu, dava konusunun ticari işletmeleriyle ilgili olduğu, dolayısıyla ticari dava olduğu, bu nedenle mahkememizin görevli olduğu, davadan önce arabuluculuk dava şartının yerine getirildiği anlaşılarak esasa geçilmiştir.
4- Davacıdan davalılar ile aralarında imzalanan tüm hizmet alım sözleşmeleri ve ekleri, dava dışı işçiye yapılan ödemeye ait ödeme belgesi, dava dışı işçiye ait SGK hizmet dökümü alınmış, dosya hesap için aktüerya bilirkişisine tevdi edilmiştir. Dosyaya sunulan 21.12.2022 tarihli bilirkişi raporuna ve dosya kapsamındaki diğer delillere göre; dava dışı …nın tarafların alt ve üst işveren olduğu iş yerinde;
-… Şti nezdinde fasılalı olarak 01.11.1997-16.06.1998, 01.06.2002-21.07.2003 ve 01.01.2004- 09.04.2006 tarihleri arasında,
-…td. Şti nezdinde 10.04.2006-28.02.2007 tarihleri arasında,
… Ltd. Şti ile … Güvenlik ..Ltd. Şti adi ortaklığı nezdinde 01.03.2007-10.04.2008 tarihleri arasında,
-…Şti ile ….Ltd. Şti adi ortaklığı nezdinde 10.04.2008-11.03.2010 tarihleri arasında,
…Ltd. Şti nezdinde 11.03.2010-31.12.2018 tarihleri arasında,
…Şti nezdinde 01.01.2019-31.12.2019 tarihleri arasında,
… nezdinde 01.01.2020-23.03.2020 tarihleri arasında çalıştığı, adı geçen işçinin kıdem tazminatına hak kazanır şekilde, emeklilik nedeniyle işten ayrıldığı, dolayısıyla tarafların kıdem tazminatından sorumlu oldukları, alt işverenlerin ise kendi dönemleri ile sınırlı sorumluluklarının olduğu anlaşılmış, taraflar arasında imzalanan hizmet alın sözleşmelerinde atıf yapılan Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 6. bölümünün 38.maddesinde işçilerin ücretlerinden davalıların sorumlu olduklarının açıkça düzenlendiği nazara alındığında, kıdem tazminatını ödeyen davacının davalı alt işverenlere ödediği bedelin tamamını dönemleri ile sınırlı olmak üzere rücu edebileceği anlaşılmış, buna göre;
-…Ltd. Şti’nin sorumlu olduğu kıdem tazminatı bedelinin 20.592,80 TL olduğu,
…Ltd. Şti’nin sorumlu olduğu kıdem tazminatı bedelinin 4.540,48 TL olduğu,
…Ltd. Şti ile …Ltd. Şti’nin 6098 sayılı yasanın 638/3.maddesi gereği müteselsilen sorumlu oldukları kıdem tazminatı bedelinin 5.686,07 TL olduğu,
-…td. Şti’nin 6098 sayılı yasanın 638/3.maddesi gereği müteselsilen sorumlu oldukları kıdem tazminatı bedelinin 9.779,49 TL olduğu,
-… Şti’nin sorumlu olduğu kıdem tazminatı bedelinin 44.957,69 TL olduğu,
… ..Ltd. Şti’nin sorumlu olduğu kıdem tazminatı bedelinin 5.099,30 TL olduğu,
-…ın sorumlu olduğu kıdem tazminatı bedelinin 1.159,57 TL olduğu anlaşılarak, davacının kıdem tazminatının son ödeme tarihi olan 18.02.2021 tarihinden itibaren avans faizine hak kazandığı da anlaşılarak davanın kısmen kabulüne karar vermek gerekmiştir.
5- Dosyaya sunulan 24.12.2022 tarihli bilirkişi raporunda, davacının iddiasında ileri sürdüğü çalışma sürelerine göre de hesaplama yapılmış ise de, dosyaya Gelen SGK kayıtlarında…nın davalılar nezdindeki ilk çalışmasının 01.11.1997 tarihinde başladığı, dava dışı işçinin öncesinde de davalılar nezdinde çalışması olduğuna dair SGK kayıtlarının aksini gösteren bir delilin de bulunmadığı anlaşılarak hesaplamada SGK kayıtları esas alınmıştır.
HÜKÜM. Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın kısmen KABULÜ ile,
– 20.592,80TL’nin davalı … ŞTİ’Den
-4.540,48TL’nin … ŞTİ’den
-5.686,07TL’nin …LTD. ŞTİ’ nden müteselsilen
-9.779,49TL’nin…LTD. ŞTİ müteselsilen
-44.957,69TL’nin… LTD. ŞTİ’nden
-5.099,30TL’nin… LTD. ŞTİ’nden
-1.159,57TL’nin… 18/02/2021 tarihinden itibaren düşülecek avans faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Harçlar kanunu gereğince kabul edilen değer üzerinden alınması gereken toplam 6.271,91-TL harçtan daha önceden ödenen toplam 1.951,39-TL harç düşüldükten sonra eksik kalan 4.320,52-TL harcın ;
Davalı …an 54,44 TL
Davalı … 239,79 TL
Davalı… 968,66 TL
Davalı … 213,86 TL
Davalı … +…267,87 TL
Davalı… 460,15 TL
Daval… 2.115,75 TL alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiginden A.A.Ü.T (madde-13 Üçüncü Kısım) göre hesaplanan 14.690,00-TL nisbi vekalet ücretinin;
Davalı …an 185,00TL
Davalı… 815,30TL
Davalı… 3.295,00TL
Davalı… 727,15TL
Davalı… + … 910,80TL
Davalı… +… 1.564,50TL
Davalı …. Ltd 7.192,25TL’nin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davalılar … ,…Limited Şirketi vekili ile ….San.Tic. Lmt, Şti kendisini vekil ile temsil ettirdiginden A.A.Ü.T göre hesaplanan 9.200,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan; 80,70-TL Başvuru Harcı, 1.951,39-TL Peşin/nisbi Harcı, olmak üzere toplam 2.032,09TL harcın;
Davalı…’tan 25,60 TL
Daval… 112,80 TL
Davalı … 456,00 TL
Davalı …. 100,60 TL
Davalı … +… 126,00 TL
Davalı… 216,09 TL
Davalı… 995,00 TL ‘nin davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan; 1.000,00-TL Bilirkişi ücreti, 1.023,60-TL Tebligat, Posta ve diğer masraflar, olmak üzere toplam 2.023,60-TL yargılama giderinin kabul red oranı (%80,35) dikkate alınarak 1.626,01-TL lik kısmanın;
Davalı … 20,50TL
Davalı … 90,25TL
Davalı… 364,55TL
Davalı … 80,50TL
Davalı… 100,91TL
Davalı … 173,20TL
Davalı… 796,10TL ‘nin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, kalan bakiye yargılama giderinin ise davacı üzerinde bırakılmasına,
7-Arabuluculuk nedeniyle hazine tarafından karşılanan 1.320,00-TL ücretin davalı …yönünden kabul red oranı(%80,35 kabul- % 19,65 red) dikkate alınarak 1060,62-TL’sinin davalıdan, 259,38-TL’sinin davacıdan alınarak Hazineye irat kaydına,
8-Arabuluculuk nedeniyle hazine tarafından karşılanan 1.600,00-TL ücretin davalı … dışındaki davalılar yönünden kabul red oranı(%80,35 kabul- % 19,65 red) dikkate alınarak 1.285,6-TL’sinin davalılardan, 314,4-TL’sinin davacıdan alınarak Hazineye irat kaydına,
Dair, davacı vekilinin ve davalı … ŞTİ.vekilinin yüzüne karşı, diğer davalıların yokluğunda verilen kararın, taraflara tebliğinden itibaren 2(iki) hafta içerisinde mahkememize veya mahkememize gönderilmek üzere başka bir yer mahkemesine verilecek dilekçe ile Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere, 6100 sayılı yasanın 321/2. Maddesi uyarınca gerekçeli kararın en geç bir ay içinde re’sen tebliğe çıkarılacağı hususu da bildirilerek verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. Miktar itibari kesin olmak üzere davacı vekili ile Davalı … ŞTİ vekilinin yüzlerine karşılık, diğer davalıların yokluğunda verilen karar açıklandı. 21/03/2023
Katip …
e-imzalı

Hakim…
e-imzalı