Emsal Mahkeme Kararı Konya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi 2022/671 E. 2023/1824 K. 29.09.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. KONYA BAM 6. HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No:
T.C.
KONYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
6. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO :
KARAR NO :

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN :
ÜYE :
ÜYE :
KATİP :

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KONYA … ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 24/02/2022
NUMARASI : Esas Karar

İSTİNAF EDEN DAVACI :
VEKİLİ : Av.

DAVALI :
VEKİLLERİ : Av.
DAVA : Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Söz. Kaynaklanan)

İSTİNAF KARARININ
KARAR TARİHİ : 29/09/2023
YAZIM TARİHİ : 02/10/2023
Davacı tarafından davalı aleyhine Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyası ile açılan alacak davasında 24/02/2022 tarihinde tesis edilen davanın reddine ilişkin karara karşı davacının istinaf kanun yoluna başvurması üzerine üye hakimin görüşleri alındıktan sonra dosya incelendiğinde;
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin 01/01/2018 tarihinde başka bir firmadan davalı şirketinde muvafakati ile 27/08/2017 tarihli personel taşıma sözleşmesini ve işini devraldığını, müvekkili firmanın 01/01/2018 tarihinde taşıma hizmetine 27/08/2017 tarihli sözleşmede belirtilen ücretler ve şartlar doğrultusunda başladığını, her ay faturalandırma yaptığını ve fatura tarihinden sonra ödemesini aldığını, 2019 yılı için 01/01/2019 tarihinde talep ettiği yeni yıl fiyatının ancak 01/03/2019 tarihinden itibaren uygulandığını ve 01/02/2021 tarihine kadar 2019 yılı çalışma fiyatının uygulandığını, müvekkili firmanın talep etmesine rağmen herhangi bir ücret artışı yapılmadığını, müvekkili firmanın tüm bu olumsuzluklara rağmen, basiretli bir tacir olarak hareket ettiğini ve… Fabrika yetkililerinin ileri ki dönemde geçmiş döneme ait fiyat farkı uygulanıp ödeme yapılacağını bildirmeleri üzerine taşıma hizmetini layıkıyla ve eksiksiz olarak yerine getirdiğini, müvekkili firma tarafından 01/01/2019 tarihinde, sözleşmenin 6. Maddesi ve devamında belirtilen akaryakıt fiyatlarındaki değişiklikten dolayı, taşıma ücretine uygulanması gereken zam ve indirimlere yönelik defalarca talepte bulunduğunu, davalı firma yetkilileri ile de bir çok kez hesaplamalar yapılmasına rağmen hiçbir şekilde fiyat farkı uygulanmadığını, konunun hep ilerleyen dönemde ele alınmak üzere davalı tarafça ertelendiğini, en son 28 Ocak 2021 tarihli Konya …. Noterliği …. yevmiye numaralı cevabi ihtarname ile bu farkın talep edildiğini ve ancak geçen 3 yıl sonrasında her fatura döneminde ödenmesi gereken tutarın (2018, 2019, 2020 ve 2021 yılı akaryakıt fiyat farkının) davalı firma tarafından ancak 05/02/2021 tarihinde ödendiğini, dolayısı ile iş bu davada akaryakıt fiyat farkı talep edilmediğini, müvekkili şirketin davalı şirkete 2020 ve 2021 yılları için fiyat teklifi sunduğunu, ancak anlaşma sağlanamadığını, buna rağmen müvekkilinin iyiniyetli olarak taşıma hizmetini aksatmadan devam ettirdiğini, bu nedenle başka herhangi bir kurumla anlaşma yapmadığını ve iş arayışına girmediğini, davalı şirketin Beşiktaş ….Noterliği’nin 22 Ocak 2021 tarihli … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile sözleşmeyi tek taraflı olarak feshettiğini, sözleşmenin feshinin haksız olduğunu, genel olarak taşıma hizmetleri anlaşmalarının yılbaşında yapıldığını ve yıl sonunda son bulduğunu, bu sebeple araçların hizmet vermeye devam etmesinden dolayı 2021 yılı için araçlarına herhangi bir çalışma yeri ayarlayamayan müvekkil firmanın 2021 yılı için araçlarına yeni bir iş kolu oluşturamadığını, araçların değeri ve servis plakalarının (C Plaka), değerleri de göz önüne alındığında yaklaşık 5.000.000,00-TL (Beşmilyon) değerinde bir sermayesi bağlı kaldığını ve halen de çalışamadığını, burada davalının TTK.nun 20/1I. maddesi “tacirlerin tüm işlemlerinde basiretli bir tacir gibi davranması esastır.” ilkesine aykırı olarak hareket ettiğini, müvekkili firmanın iyiniyetli olarak işi durdurmamasına karşılık ücret artışına ilişkin talepleri hep ilerde görüşülmek üzere ertelendiğini, sözleşmenin feshinin haksız olduğunu, haksız fesih nedeniyle müvekkilinin zarara uğradığını ileri sürerek 2020 yılında teklif edilen fiyatın uygulanmamasından kaynaklanan alacak farkı ( taşıma hizmet bedelinden kalan ücret ) şimdilik 5.000,00-TL’nin her bir aya ait ay sonu olan fatura tarihlerinden başlayacak kademeli ticari faizi ile birlikte, 2021 yılında yapılan tek taraflı fesih bildiriminden kaynaklanan (yoksun kalınan kar) zararın giderilmesi için şimdilik 3.000,00-TL nin davalı tarafça haksız fesih yapılan 22.01.2021 tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan alınıp davacı müvekkile ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili şirket …… Şti. ile Davacı … Şti. arasında Personel Taşıma Sözleşmesi akdettiklerini, Personel Taşıma Sözleşmesi uyarınca ….’nın … fabrikasında çalışan tüm personellerini ….’nın onay verdiği ve mevzuata uygun olan araçlarla taşıma işini üstlendiğini, sözleşmenin geçerlilik süresinin 27.08.2017- 27.09.2018 tarihleri olup sözleşme’nin bir (1) ay önceden feshedilmemesi halinde sözleşmenin birer yıllık dönemler için uzayacağını, ilgili sözleşmenin ….tarafından Beşiktaş …. Noterliği’nin 22 Ocak 2021 tarih ve …. yevmiye sayılı fesih ihbarnamesi ile sözleşme m. 4.3 ve m. 8.1 uyarınca 31 Ocak 2021 gününü 01 Şubat 2021 gününe bağlayan gece saat 00:01 itibariyle feshedildiğini, sözleşme uyarınca müvekkili A…nın sözleşme’yi dilediği zaman tek taraflı olarak feshetmeye yetkisi bulunduğunu ve ….’ın Sözleşme’den doğan tüm alacaklarının eksiksiz olarak ödendiğini, müvekkili şirketin davacı ….’a sözleşme tahtında hiçbir borcunun olmadığını, davanın öncelikle hukuki yarar yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmesini talep ettiklerini, sözleşme uyarınca ….’nın sözleşmeyi dilediği anda feshetme yetkisi olduğunu, sözleşmenin …. tarafından Beşiktaş … Noterliği’nin 22 Ocak 2021 tarihli ve …. yevmiye numaralı fesih ihbarnamesi uyarınca, sözleşme’nin 4.3 ve 8.1 maddelerine uygun olarak feshedildiğini, müvekkili ….’nın, sözleşme’yi belirtilen maddelere uygun ve yazılı olarak feshettiğini, haksız fesih nedeniyle tazminat talepli işbu hukuka ve sözleşme’ye aykırı davanın reddini talep ettiklerini, sözleşme uyarınca tüm ödemelerin eksiksiz yapıldığını, alacak farkı söz konusu olmadığını, dolayısı ile davacı’nın 2020 yılına ilişkin olarak tek taraflı olarak fiyat belirlediği iddiası ile alacak farkı adı altında talep ettiği hususlara ilişkin olarak iddia ve taleplerinin kabul edilemeyeceğini, davacı tarafın sözleşme’nin feshi nedeniyle ortaya çıkmış bir zararının bulunmadığını, …’nın sözleşme’den doğan fesih yetkisini kullanması sözleşme’ye, kanuna ve dürüstlük kuralına uygun olduğunu ve hakkın kötüye kullanımını teşkil etmeyeceğini, sözleşme uyarınca müvekkili şirket ….’nın sözleşme’yi dilediği zamanda önel vermeksizin ve hiçbir tazminat vb. ödemeksizin feshetme hakkı olduğunu, ….ticari ve iş yönetimsel gereklilik ve kararları doğrultusunda bu hakkını kullandığını, bu durumun sözleşme’ye, kanuna ve dürüstlük kuralına uygun olduğunu ve hiçbir suretle hakkın kötüye kullanımı olarak yorumlanamayacağını, zira, işbu davaya konu feshin keyfi ve yalnızca karşı tarafı zarara uğratmak amaçlı yapılmış bir işlem olmayıp, … iş planları çerçevesinde gerekli gördüğü ve … menfaati bulunan bir işlem olduğunu, basiretli bir tacir olan …kendisine sözleşme ile tanınmış olan dilediği zamanda tazminatsız fesih hakkını kullanmak durumunda kaldığını, yapılan feshin hukuka ve sözleşme’ye uygun olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesince; dosyadaki mevcut deliller, taraflar arasındaki sözleşme ve dosyaya sunulan kök ve ek raporlar mucibince taraflar arasındaki sözleşmede davalı şirkete tek taraflı olarak sözleşmeyi feshetme hakkı tanındığı, tarafların tacir olduğu ve basiretli tacir olmanın hak ve yükümlülüklerine göre hareket etmelerinin kendilerinden bekleneceği, fesih hakkının kullanılması için herhangi bir sebep gösterilmesinin gerekmediği ve davalı şirket tarafından fesih hakkının kullanılması durumunda davacı şirket tarafından menfi-müspet zarar, doğrudan-dolaylı zarar, yoksun kalınan kar, ikame kar vb. kar ve zarar talebinde bulunulamayacağı, davacı şirketin bu kapsamda herhangi bir hak, alacak ve zarar talebinde bulunmayacağının hüküm altına alınması, davalının da tek taraflı fesih hakkını kullanması, davacıya ait araçların eski olması nedeniyle şikayetlerin de söz konusu olması, taraflar arasındaki sözleşmenin 6. maddesinde fiyat artışı konusunun düzenlendiği, fiyat artışının sadece motorin fiyatında yapılacak değişikliklere (motorin fiyat farkına) ilişkin olduğu, bunun dışında fiyatın her halükârda sabit olacağı, artış yapılmayacağının kararlaştırıldığı, motorin fiyat farkı konusunun dava konusu olmadığı ve bu farkın ödendiğinin ifade edilmesi nedeniyle davanın ispatlanamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkemece fiyat artışı konusunun yanlış yorumlandığını, fiyat artışı olarak yalnızca akaryakıt farkına ilişkin yapılan artış hükmünün dönem içinde geçerli olan bir hüküm olduğunu, yeni yıl dönemi için aynı fiyattan devam edilmesinin hem akla hem de mantığa aykırı olduğunu, ülkede her yıl birçok kalem ürünün fiyatının artmakta iken taşıma hizmeti fiyatının artmamasının düşünülemeyeceğini, müvekkili firma tarafından gönderilen teklif e maillerinin mahkemece nazara alınmamış ve gerekçeli kararda da bir atıf yapılmamış olduğunu, mahkemece davalı firmanın “tek taraflı fesin hakkı ve şarta bağlanmaması” konusundaki hükmün yanlış yorumlandığını, araçların eski olması meselesinin haksız ve sonradan ortaya atılan bir husus olduğunu, sözleşmede araç modeline ilişkin bir düzenleme bulunmadığını, sözleşmenin keyfi olarak tek taraflı fesih edilemeyeceğinin Yargıtay Kararları ile istikrar kazanmış bir husus olduğunu, sözleşmenin 4.2. Maddesinin mahkemece nazara alınmadığını, davalının süresi içinde cevap vermediğini, bu nedenle dikkate alınmaması gerektiğini, yerel mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılması talebi ile istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava; fiyat farkı alacağının tahsili ve sözleşmenin haksız feshi nedeniyle uğranılan zararın tazmini taleplerine ilişkindir.
İstinaf incelemesi HMK 355. madde gereğince istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle ve resen kamu düzenine aykırılık yönünden sınırlı olarak yapılmıştır.
Dosyada mevcut bilgi ve belgelere göre taraflar arasında 27/08/2017 tarihinde personel taşıma sözleşmesi imzalandığı, sözleşmeye göre 27.09.2018 tarihinde süresi sona eren sözleşmenin tarafların fesih beyanında bulunmaması üzerine 27.09.2019 tarihine kadar yenilendiği, bu tarihten bir ay önce de fesih beyanında bulunulmaması üzerine 27.09.2020 tarihine kadar yenilendiği, bu tarihten bir ay önce de fesih beyanında bulunulmaması üzerine 27.09.2021 tarihine kadar yenilendiği, sözleşmenin davalı şirket tarafından 22.01.2021 tarihinde tek taraflı olarak feshedildiği, sözleşmenin 8. Maddesinde davalı şirketin sözleşmeyi tek taraflı olarak feshetmeye yetkili olduğunun belirtildiği anlaşılmaktadır.
Sözleşmenin tarafları tacirdir. Türk Ticaret Kanunu’nun 18/2. maddesin göre her tacirin, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi gerekir. Bu ilke sözleşmenin imzası, ifası ve feshi aşamalarının hepsinde gözetilmesi gereken ilke olması nedeniyle mahkemece, sözleşmenin davacı aleyhine hükümler içermesine rağmen bu durumu kabul eden tacir davacının sözleşme serbestisi ilkesi ile sözleşme hükmü nazara alındığında tazminat, bedel vb herhangi bir talepte bulunamayacağı belirtilmiştir. Bu gerekçe ilke olarak doğru ise de, imzalanmış sözleşmenin yürütümü sırasında da hukukun genel ilkelerinden olan Türk Medeni Kanunu’nun 2. maddesi gereğince de, hak ve borçların kullanımı ve ifasında da iyiniyet kurallarına uyulması gerekmektedir. Bir hakkın sırf başkasını zarara sokacak şekilde kötüye kullanılmasını kanun himaye etmez. Uyuşmazlık konusu sözleşme hükmü bu açıdan değerlendirildiğinde bu sözleşme maddesinin davalıya keyfi olarak nitelendirilebilecek mutlak bir hak bahşetmediğinin kabulü gerekir.(Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 2017/755 Esas, 2019/116 Karar sayılı kararı) Mahkemece, davalının sözleşmeyi fesihte haklı olup olmadığı hususunun TMK 2. Maddesi kapsamında yönünde değerlendirilmesi, feshin haklı olduğu sonucuna varılması halinde şimdiki gibi davanın reddine karar verilmesi, feshin haksız olduğuna karar verilmesi halinde Yargıtay’ın yerleşik uygulamaları gereğince öncelikle davacının sözleşmenin feshinden sonra aynı veya emsal nitelikte bir işi ikame etmesi için gereken makul süre tespit edilip, bu süreye karşılık gelen zarar miktarına hükmedilmesi gerekirken yanılgılı gerekçe ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır. Bu nedenlerle davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-a.6 maddesi uyarınca kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına, yukarıda belirtildiği şekilde işlem yapılarak oluşacak sonuca göre karar verilmek üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine ilişkin aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1- Davacının istinaf talebinin KABULÜ ile Konya …Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 24/02/2022 tarih, …Esas, …. Karar, sayılı KARARININ KALDIRILMASINA,
2-Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-a maddesi gereğince dosyanın ilk derece mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
3- İstinaf başvurusunda bulunan davacı tarafından yatırılan 80,70 TL istinaf karar harcının talep halinde davacıya iadesine,
4- İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından ücret-i vekalet ile ilgili hüküm kurulmasına yer olmadığına,
5- İstinaf başvurusunda bulunan davacı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,
6- Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 359/4. maddesi gereğince; kararın tebliğ işlemlerinin ilk derece mahkemesi tarafından yapılmasına,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 29/09/2023 tarihinde oybirliği ile HMK’nın 353/1-a maddesi gereğince kesin olarak karar verildi.

Başkan
e-imzalıdır
Üye
e-imzalıdır
Üye
e-imzalıdır
Katip
e-imzalıdır