Emsal Mahkeme Kararı Konya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi 2022/406 E. 2023/1293 K. 02.06.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KONYA BAM … HUKUK DAİRESİ
T.C.
KONYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
… HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : …
KARAR NO : …

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KONYA … ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : …
NUMARASI : … Esas … Karar

İSTİNAF EDEN DAVACI : …
VEKİLLERİ : Av. …

DAVALILAR : 1-… – (T.C. Kimlik No: …)
2-… – (T.C. Kimlik No: …)
VEKİLİ : Av. …
DAVA : Alacak (Ticari Sözleşmesinden Kaynaklanan)

İSTİNAF KARARININ
KARAR TARİHİ : 02/06/2023
YAZIM TARİHİ : 06/06/2023
Davacı tarafından davalı aleyhine Konya… Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası ile açılan alacak davasında … tarihinde tesis edilen davanın reddine ilişkin karara karşı davacının istinaf kanun yoluna başvurması üzerine üye hakimin görüşleri alındıktan sonra dosya incelendiğinde;
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalıların …’ne ait toplam 1160 adet hisse senedine sahip olduklarını iddia ederek ortaklık ilişkisine istinaden … Cumhuriyeti … Asliye Hukuk Mahkemesine müracaat ettiklerini, alacak davası ikame ettiklerini, ilgili mahkeme tarafından yapılan yargılama sonucunda … nolu karar ile davalıların yedindeki hisse senetlerinin iadesine karar verilmeksizin 46.409,96 Euro’nun yanı sıra 12/03/1999 tarihinden itibaren işleyen yıllık %5 faizi ile birlikte ödenmesine müvekkil şirket aleyhine karar verildiğini, davalıların ilgili ilamın tenfizi amacıyla Konya … Asliye Hukuk Mahkemesinin… esas sayılı dosyası ile tenfiz davası ikame ettiğini, mahkemece tenfiz kararı verildiğini, kararın onanması ile birlikte davalıların vekilinin hesabına toplam 92.125,55 Euro karşılığı olarak müvekkili tarafından 272.112,00 TL ödeme yapıldığını ancak davacıya ait toplamda 1160 adet hisse senedini iade etmediklerini, bu durum nedeniyle davalıların sebepsiz zenginleştiklerini belirterek davalıların yedinde bulunan hisse senetlerinin davacı şirkete bedelsiz olarak aynen iadesine, senetlerin iadesinin mümkün olmaması halinde hisse senetlerinin dava tarihideki borsa değeri olan 10.440,00 TL’nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan tahsili ile müvekkiline verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın geçerli olduğu varsayılan davacının hakkı olduğunu iddia ettiği hisse senetlerinin iadesine ilişkin olduğunu, davalı şirketin hisse senetlerinin satımına ilişkin bir davada Ticaret Mahkemelerinin görevli olacağını bu nedenle davanın görev yönünden ayrıca eldeki davanın hukuki dayanaktan yoksun olmasından dolayı ise esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; “…T.C. Yargıtay 3.. Hukuk Dairesinin 2019/1598 E. Sayılı İlamından anlaşıldığı üzere … Asliye Hukuk Mahkemesinin … dosya numaralı … T. kararının… tarihinde kesinleştiği andan itibaren tüzel kişi tacir olan davacı tarafından bedelsiz kalan hisse senetleri yönüyle geri isteme hakkı olduğunu öğrendiği tarihtir. bu nedenle; davacının, kesinleşen mahkeme ilamına rağmen ödeme süresini ötelemek suretiyle aleyhine işlemeye başlayan zamanaşımı sürelerini uzatması ve buradan lehine menfaat temin etmesinin kabul edilmesi 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunumuzun 2. Maddesinde düzenlenen borçların yerine getirilmesinde dürüst davranma ilkesiyle bağdaşmayacaktır. Bir hakkın kötüye kullanılmasının hukuk düzenince korunması mümkün olmadığından zamanaşımı süresinin 5718 Sayılı Kanunun 59/1 maddesindeki açık düzenleme karşısında … Asliye Hukuk Mahkemesinin … dosya numaralı 02/12/2005 tarihli kararının kesinleştiği tarih olan 15/06/2006 tarihi kabul edilerek zamanaşımı süresi bu tarihten itibaren işletilmiş olup…” gerekçesiyle, davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkeme hükmün gerekçesinde, Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin 2019/1598 Esas sayılı ilamını emsal göstererek 15/06/2006 tarihini zamanaşımı süresinin başlangıcı kabul ederek, iş bu davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verdiğini, ancak emsal gösterilen Yargıtay kararını iş bu ihtilafa uygulama olanaklarının bulunmadığı gibi hükmün gerekçesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, TBK’nun 82. maddesinin birinci fıkrasına göre de bu şekilde olduğunu, zira, somut ihtilafta davalının sebepsiz zengileşmesi yabancı mahkemenin kararı ile değil, davacının davalıya yaptığı ödeme tarihinde gerçekleştiğini, sebepsiz zenginleşmenin müvekkil tarafından, davalılar vekili olan Av. …’nın banka hesabına 08.07.2015 tarihinde yapmış olduğu 272.112,00 TL ödeme neticesinde gerçekleştiğini, yabancı mahkeme ve kesinleşen tenfiz kararı sonucunda hisse senetleri karşılığında ödediklerini iddia ettikleri bedeli müvekkilden 08.07.2015 tarihinde geri alan davalıların, ödeme anında da hisse senetlerini iade ile yükümlü olduklarını, ayrıca 6100 Sayılı HMK’nın 331/2. maddesi uyarınca Konya… Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … Esas … Karar sayılı görevsizlik kararı nedeniyle davalılara vekalet ücretine hükmedilmesinin de aykırı olduğunu, bu konuya ilişkin Yargıtay 15. HD 18.10.2017 T. 2016/1777 E. 2017/3491 K. sayılı ilamının örnek olacağını belirterek; tehir-i icra taleplerinin kabulü ile Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … T. … E. ve … K. sayılı kararının kaldırılarak, davalıların yedinde bulunan toplam 1160 adet hisse senedinin bedelsiz olarak davacıya aynen iadesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, istirdat talebine ilişkindir.
İstinaf incelemesi HMK 355. madde gereğince istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle ve resen kamu düzenine aykırılık yönünden sınırlı olarak yapılmıştır.
Ticaret mahkemelerinin görevi TTK’nın 5.maddesinde düzenlenmiş olup maddenin 1. bendinde “Aksine hüküm bulunmadıkça, dava olunan şeyin değerine veya tutarına bakılmaksızın asliye ticaret mahkemesi tüm ticari davalar ile ticari nitelikteki çekişmesiz yargı işlerine bakmakla görevlidir.” denilmiştir.
Ticari davalar, mutlak ticari davalar ve nispi ticari davalar olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Mutlak ticari davalar, tarafların tacir olup olmadığına ve işin bir ticari işletmeyi ilgilendirip ilgilendirmediğine bakılmaksızın sırf dava konusunun TTK’da düzenlenmesi nedeniyle ticari sayılan davalardır. Mutlak ticari davalar TTK’nın 4/1. maddesinde bentler hâlinde sayılmıştır. Bunların yanında Kooperatifler Kanunu (m.99), İcra ve İflas Kanunu (m.154), Finansal Kiralama Kanunu (m.31) gibi bazı özel kanunlarda belirlenmiş ticari davalar da bulunmaktadır. Bu gruptaki davaların ticari dava sayılabilmesi için taraflarının tacir olması veya ticari işletmeleriyle ilgili olması gibi şartlar aranmaz. TTK’nın 4/1. bendinde sınırlı olarak sayılan davalar arasında yer alması veya özel kanunlarda ticari dava olarak nitelendirilmesi yeterlidir. Bu davalar kanun gereği ticari dava sayılan davalardır.
Nispi ticari davalar ise, her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili olması hâlinde ticari nitelikte sayılan davalardır. TTK’nın 4/1.maddesine göre her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan ve iki tarafı da tacir olan hukuk davaları ticari dava sayılır. Bu hükme göre bir davanın ticari dava sayılabilmesi için, hem iki tarafın ticari işletmesini ilgilendirmesi hem de iki tarafın tacir olması gereklidir. Bu şartlar birlikte bulunmadıkça, uyuşmazlık konusunun ticari iş niteliğinde olması veya ticari iş karinesi sebebiyle diğer taraf için de ticari iş sayılması davanın ticari dava olması için yeterli değildir. Ticari iş karinesinin düzenlendiği TTK’nın 19/2. maddesi uyarınca, taraflardan biri için ticari iş sayılan bir işin diğeri için de ticari iş sayılması, davanın niteliğini ticari hale getirmez. TTK, kanun gereği ticari dava sayılan davalar haricinde, ticari davayı ticari iş esasına göre değil, ticari işletme esasına göre belirlemiştir. Hâl böyle olunca, işin ticari nitelikte olması davayı ticari dava hâline getirmez. Görev kamu düzenine ilişkin olup taraflarca ileri sürülmese bile mahkeme yargılamanın her aşamasında re’sen görevli olup olmadığını değerlendirmek durumundadır.
Somut olayda; dava genel hükümler çerçevesinde açılmış istirdat davası olup Asliye Hukuk Mahkemesince görevsizlik kararı verildiği, görevsizlik kararının istinaf edilmeden kesinleşmesi üzerine dosyanın Konya … Asliye Ticaret Mahkemesinin yukarıdaki esasına kaydedildiği, mahkemece yargılamaya devam edilerek davanın esası hakkında karar verildiği, davanın mutlak veya nisbi ticari dava olmadığı ve uyuşmazlığın Asliye Hukuk Mahkemesi’nde çözümlenmesi gerektiği, bu nedenle mahkemece Asliye Hukuk Mahkemesi görevli olduğundan karşı görevsizlik kararı verilmesi gerekirken davanın esası hakkında karar ittihazı usul ve yasaya uygun olmadığından, kamu düzenine aykırılık nedeniyle davacının istinaf talebinin kabulü ile HMK’nın 353/1.a.3 maddesi gereğince ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması gerektiği sonuç ve kanaatiyle aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı şirketin istinaf başvuru talebinin KABULÜ ile; Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … tarih … Esas… Karar sayılı KARARININ KALDIRILMASINA,
2-Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-a maddesi gereğince dosyanın ilk derece mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
3-İstinaf başvurusunda bulunan davacı şirket tarafından yatırılan 80,70 TL istinaf karar harcının talep halinde davacı şirkete iadesine,
4-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından ücret-i vekalet ile ilgili hüküm kurulmasına yer olmadığına,
5-İstinaf başvurusunda bulunan davacı şirket tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,
6-Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 359/4. maddesi gereğince; kararın tebliğ işlemlerinin ilk derece mahkemesi tarafından yapılmasına,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 02/06/2023 tarihinde oybirliği ile HMK’nın 353/1-a maddesi gereğince kesin olarak karar verildi.

Başkan … Üye … Üye … Katip …
e-imzalıdır e-imzalıdır e-imzalıdır e-imzalıdır

…Ç