Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KONYA BAM … HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No: … – …
T.C.
KONYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
… HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : …
KARAR NO : …

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : …
ÜYE : …
ÜYE : …
KATİP : …

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KONYA … ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 25/11/2020
NUMARASI : … Esas – … Karar

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …

İSTİNAF EDEN DAVALI : … A.Ş.
VEKİLLERİ : Av. …
Av. …

İHBAR OLUNAN : …
DAVA : İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)

İSTİNAF KARARININ
KARAR TARİHİ : 12/01/2023
YAZIM TARİHİ : 19/01/2023
Davacı tarafından, davalı aleyhine Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … sayılı dosyası ile açılan itirazın iptali davasında 25/11/2020 tarihinde tesis edilen karara karşı davalının istinaf kanun yoluna başvurması üzerine, üye hakimin görüşleri alındıktan sonra dosya incelendi;
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı arasında 13/06/2017 tarihinde, müvekkili adına tescilli Batoli F1 Ayçiçeği Tohumu çeşidinin Türkiye pazarı için üretim ve satış hakkının 5 yıl süre ile münhasıran davalıya verilmesi hususunda sözleşme akdedildiğini, sözleşmeye göre müvekkilinin Batoli F1 çeşidinin üretimi için gerekli olan ebeveyn hatlarını ithal edeceğini veya üretim yoluyla tedarik edeceğini, davalının da Batoli F1 çeşidinin satışı için gereken gayreti göstererek en yüksek pazar payını almaya çalışacağını, sözleşmeye göre müvekkilinin 75.000 kg Batoli F1 Ayçiçeği tohumunu Aralık 2017’de davalıya teslim edeceğini, davalının da tohum bedeli, royality bedeli ve üretim masrafları dahil olmak üzere 7 taksit halinde toplam 2.100.000,00 TL ödeyeceğini (bu durumda 1 kg tohum 28,00 TL etmektedir), ilk 3 taksidin ürün tesliminden önce, kalan 4 taksidin ise ürün tesliminden sonra ödeneceğini, müvekkilinin 75.000 kg’lık tohumlardan 48.350 kg ürünü faturalı bir şekilde davalıya teslim ettiğini, davalının da bu miktarın karşılığı olan 1.353.800,00 TL’sini davacıya ödediğini, ancak kalan (75.000 – 48.350=) 26.650 kg’lık ürünün müvekkili tarafından teslime hazır etmesine rağmen, davalı tarafından teslim alınmadığını ve bedeli olan 746.200,00 TL’nin de müvekkiline ödenmediğini, müvekkilinin 13/04/2018 tarihli ihtarname ile 5 gün içinde hazır tohumların teslim alınmasını ve 746.200,00 TL bedelinin de ödenmesini istediğini, ancak davalının ürünleri teslim almadığını ve bedelini ödemediğini, ayrıca davalının müvekkiline gönderdiği 20/04/2018 tarihli cevabi ihtarnamesinde ile ürünleri teslim almaktan ve ödeme yapmaktan kaçınmak için asılsız iddia ve ithamlarda bulunduğunu, ilgili ihtarnamede davalının ambalaj torbaları kullanılmak suretiyle müvekkili tarafından tohumların 3. kişilere satıldığı bildirilerek sözleşmenin iptal edildiğinin (feshedildiğinin) müvekkiline bildirdiğini, davalının cevabi ihtarnamesinde geçen tüm iddiaların asılsız olduğunu, davalı aleyhine Konya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası üzerinden icra takibi başlatıldığını, davalının itirazı üzerine takibin durduğunu, davalının edimin ifasını kabulden haksız şekilde kaçındığını, davalının sözleşmeye uymadığını, sözleşmedeki ürünlerin bedelinden ve müvekkilinin uğradığı zararlardan sorumlu olduğunu belirterek, davalının Konya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasından yapılan takibe itirazının iptali ile takibin devamına ve %20 oranından az olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkumiyetine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava dışı ihbar olunan …Ltd. Şti.’nin davaya konu Batoli F1 Ayçiçeği Tohumunun ıslahçı hak sahipliği nedeniyle gerekli teminatı müvekkiline verememesi üzerine, dava dışı şirketin sözleşmenin kurulması için ıslahçı hakkını davacıya devrettiğini ve taraflar arasındaki sözleşmenin imzalandığını, böylelikle davacı ile dava dışı şirket arasında kâr ortaklığı kurulduğunu, müvekkilinin tüm işlemleri dava dışı ihbar olunan şirket ile yaptığını, davacı ile birlikte hareket eden adı geçen şirkete davanın ihbar edilmesini istediklerini, 48.350 kg tohumun teslimi ve bedelinin ödenmesi konusunda çekişme olmadığını, müvekkilinin güvenilir ve tecrübeli bir firma olarak 1956 yılından beri faaliyet gösterdiğini, davacı tarafın Trakya bölgesi hariç tüm Anadoluda tohumun diğer tohumlara üstünlüğü konusunda müvekkilini yanılttığını, bu durumun gerçek olmadığının satış rakamlarından ortaya çıktığını, müvekkilinin 2017 yılında tohumculuk alanında faaliyete başladığını, davacının ve dava ihbar olunanın sektörde yeni olan müvekkilini yanılttıklarını, onların sözüne itibar ederek sözleşmenin imzalandığını, 48.350 kg tohumdan 44.700 kg’ının satılamayıp elde kaldığını, 2015 yılında tohumun piyasada yaşadığı sorunlar nedeniyle piyasada güvensizlik oluştuğunu ve bu nedenle tohumların satılamadığını, müvekkilinin 2015 yılındaki sorunları bilseydi sözleşmeyi imzalamayacağını, 2015 yılındaki çimlenme sorununun sadece Trakya bölgesinde yaşandığının diğer yerlerde böyle bir sorun olmadığının müvekkiline beyan edildiğini, oysa İç Anadolu ve Karadeniz bölgesinde de aynı sorunların yaşandığını, bu nedenle 2017 yılında tohumların satılmasının pek mümkün olmadığını, sözleşmenin 2. maddesi gereği Batoli F1 Ayçiçeği Tohumunun üretim ve satış hakkının münhasıran müvekkiline ait olduğunu, ancak davacının kendisinin 3. kişilere tohum satışı yaptığını, müvekkilinin hazırladığı tohumların konulacağı ambalajların davacıya teslim edildiğini, bunlardan 341 adet ambalajın hata sonucu kullanılmadığının ve işçiler tarafından yakılarak imha edildiğinin davacı tarafından müvekkiline bildirildiğini, müvekkilinin piyasaya girmesiyle piyasaya önceden sunulmuş ürünlerin toplanması sözü verildiği halde bunun yapılmadığını, bu hususların davacıya uyarı yapılmaksızın müvekkiline sözleşmeyi bildirimsiz feshetme hakkı verdiğini, davacının ağır kusurlu olduğunu, tohumların … Merkezindeki pozisyonu değil çiftçi nezdindeki albenisinin önemli olduğunu, davacının dava konusu ettiği teslime hazır tohumları sezonunda Türkiye’de rahatlıkla satışını yapabileceğini, müvekkilinin sözleşmeyi haklı nedenlerle feshetmiş olması nedeniyle davacının cezai şart isteyemeyeceğini bilakis müvekkilinin buna hakkının olduğundan bahisle haksız davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Yapılan yargılama neticesinde; “…Eldeki dava 26.650 kg miktarındaki tohumların bedeli olan 746.200,00 TL sine ve sözleşmedeki cezai şarta yöneliktir. Taraflar arasındaki çekişme; tohumların davalı tarafından haklı nedenlerle teslim almaktan kaçınılıp kaçınılmadığı ve bunun sonucuna göre davalının bunun karşılığı olan 746.200,00 TL den sorumlu olup olmadığı noktalarındadır.
Konya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası
nın incelenmesinde; 11/06/2018 tarihinde davacının davalı aleyhine 746.200,00 TL tohum bedeli, 85.918,00 TL 20.000 USD cezai şart, 11.942,65 TL ihtarnamenin tebliğ tarihi olan 16/04/2018 tarihinden takip tarihine kadar işlemiş faiz (ki cinsi açıkça yazılı olmadığından yasal faiz sayılmalıdır) olmak üzere toplam 844.060,65 TL ve asıl alacağa takipten sonra uygulanacak avans faizi üzerinden icra takibine girişildiği, ödeme emrinin davalıya 13/06/2018 tarihinde tebliğ edilmesi üzerine 19/06/2018 tarihinde davalının süresinde takibe ve borca itiraz ederek icra takibini durdurduğu ve itirazı haricen öğrenen davacının da işbu itirazın iptali davasını yasal bir yıllık hak düşürücü süre içinde 19/07/2018 tarihinde açtığı anlaşılmıştır.
Her ne kadar davalı vekili bir başka bilirkişi kurulundan bilirkişi raporu temin edilmesini talep etmiş ise de mahkememizce mevcut bilirkişi raporları yeterli ve hükme elverişli görüldüğühden yeniden bilirkişi raporu dosyamıza birşey katmayacağından usul ekonomisi gereği yeniden bilirkişi incelemesi veya ek rapor temini ile ilgili talebin ve diğer bir kısım kayıt ve belgelerin celbi ile ilgili sonuca etkisi olmayacak davalı tarafın taleplerinin reddine karar verilerek yargılamaya devam edilmiştir.
Bilirkişi kurulu raporunda belirtildiği gibi ve tüm dosya kapsamından da anlaşılacağı üzere taraflar ticaret şirketidir. Davalı şirket 1956 yılından beri tarım sektöründe ticari faaliyette bulunmaktadır. Taraflar tacir olup basiretli davranmak zorundadırlar. Taraflar arasındaki 13/06/2017 tarihli batoli f1 ayçiçeği tohumu üretim ve satış hakkı devir sözleşmesi başlıklı sözleşme hükümleri gayet açık ve net kurallar içermektedir. Sözleşme gereğince davacı, davalıya 75.000 kg tohum teslim edecek, davalı da 2.100.000,00 TL bedel ödeyecektir. Ödemelerini 7 taksit halinde yapacaktır. Sözleşme gereğince davacı, davalıya özgü ve davalıdan başka bir kimsenin piyasaya sürmesi ve satması mümkün olmayan tohumlardan 48.350 kg ını davalıya teslim etmiş ve karşılığı 1.353.800,00 TL sini tahsil etmiştir. Davacı, sözleşme gereğince bakiye 26.650 kg miktarındaki ve 746.200,00 TL tutarındaki tohumları sözleşme gereği hazır etmiş, hazır ettiğini noter ihtarnamesi ile davalıya bildirmiş ancak ne var ki davalı sözleşmeye aykırı olarak tohumları almaktan haklı bir nedeni olmaksızın kaçınmıştır. Taraflar arasındaki sözleşme eser sözleşmesi niteliğindedir. Davacı yüklenici, davalı iş sahibidir. İş sahibi olan davalı sözleşmeye uygun olarak hazırlanmış eseri almaktan kaçınamaz. Davalı, haklı nedeni olduğunu ispatlayamamıştır. Hatta tanık beyanlarına göre davalı, piyasaya sezonunda girmekte gecikmiş olup davalı kusurludur. Bu durumda yüklenici eser bedeline hak kazanır. Davacı davasında eser bedelini ve ayrıca sözleşmedeki cezai şartı istemektedir. Davalının, eseri teslim almaktan kaçınmasını gerektirir hiçbir haklı nedeni yoktur. Davalının sözleşmeyi feshi, haklı olmayıp davalı fesihte haksızdır. Davalı, davacının elindeki tohumları teslim almalı ve bedeli olan 746.200,00 TL sini davacıya ödemelidir.
Davalı 16/04/2018 tarihinde kendisine tebliğ olunan noter ihtarnamesine, ihtarnamedeki 5 günlük lütuf süresinin eklenmesi ile 22/04/2018 tarihinde temerrüde düşmüştür. Bu tarihe kadar tohumları almalı ve bedelini ödemeli idi. 22/04/2018 temerrüt tarihinden, 11/06/2018 takip tarihine kadar 39 gün geçmiş olup davalı takip talebindeki cinsi belirtilmeyen ve bu nedenle yasal faiz sayılan yıllık %9 hesabı ile 746.200,00 TL ye işlemiş faiz miktarı olan 7.275,45 TL yasal faizden de sorumludur. Teslim alınmayan tohumların davacı tarafından davalıya verilmesi kaydıyla toplam 753.475,45 TL üzerinden takibin devamına karar verilmesi gerekmiştir. Takip konusu işbu alacak likit ve belirlenebilir nitelikte olduğundan 753.475,45 TL nin %20 si oranı olan 150.695,09 TL icra inkar tazminatının da davalıdan alınarak davacıya verilmesi gerekmiştir.
Davacı, sözleşmenin aynen ifasını istediğinden cezai şart istenilemez. Davacının 1 USD=4,2959 TL hesabı ile 20.000 USD karşılığı istediği 85.918,00 TL lik talebinin ve ayrıca takip talebindeki 11.942,65 TL işlemiş faizin yukarıda hesaplanan 7.275,45 TL sinin dışında kalan 4.667,20 TL lik işlemiş faiz talebinin olmak üzere toplam (85.918,00 + 4.667,20=) 90.585,20 TL lik talebinin reddine karar verilmesi gerekmiş olup böylelikle davacının davasının 753.475,45 TL lik kısmının kabulüne, fazlaya ilişkin 90.585,20 TL lik talebinin reddine…” gerekçesiyle, 1) halen davacının elindeki 26.650 kilogram miktarındaki Batoli F1 Ayçiçeği Tohumlarının davacıdan alınarak davalıya verilmesi kaydıyla davacının davasının KISMEN KABULÜNE,
2)Davalının Konya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasındaki itirazının kısmen iptali ile icra takibine 746.200,00 TL asıl alacak, 7.275,45 TL işlemiş yasal faiz olmak üzere toplam 753.475,45 TL ve asıl alacağa 11/06/2018 takip tarihinden itibaren yıllık %9,75 ve değişen oranlarda avans faizi uygulanmak suretiyle devamına,
3)Davacının fazlaya ilişkin talebinin reddine,
4)Kabul edilen 753.475,45 TL nin %20 si oranı olan 150.695,09 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine, karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkeme kararının gerekçeli olmadığını, mahkemece davanın kısmen kabulünün gerekçesinin açıklanmadığını, bilirkişi raporunun neden yeterli olduğunun, itirazlarının neden dikkate alınmadığının belirtilmediğini, araştırılmasını istedikleri hususların cevapları beklenmeden ve beyanlar tamamlanmadan dosyanın bilirkişiye tevdi edildiğini, davaya konu alacağın dayanağı sözleşmenin feshine neden olan maddi vakıaların yeterince değerlendirilmediğini, taraflar arasındaki ihtilafın esaslı olarak anlaşılmadığını ve müvekkili şirketin neden söz konusu bedeli ödemediğinin değerlendirilmediğini, dinlenen tanık beyanlarından davacı şirketin lehine olan ifadelerin dikkate alındığını, aleyhe olan kısımların ise hükme esas alınmadığını, bu yönüyle adil yargılanma haklarının ihlal edildiğini, ayrıca müvekkili şirket aleyhine icra inkar tazminatına hükmedilmesinin de yerinde olmadığını, davacının alacağının likit bir alacak olmadığını belirterek; usule, yasaya aykırı ve eksik incelemeye dayalı olan Yerel Mahkeme kararının kaldırılmasına, yargılama giderleri ile ücreti vekaletin davacıya yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, ilamsız icra takibine vaki itirazın iptaline ilişkindir.
İstinaf incelemesi; Kamu düzenini ilgilendiren konularda resen, diğer yönlerden HMK’nın 355.maddesi gereğince istinaf sebepleriyle sınırlı olarak yapılmıştır.
Tarafların iddia ve savunmalarından, taraflar arasında 13/06/2017 tarihli “Batoli F1 Ayçiçeği Tohumu Üretim ve Satış Hakkı Sözleşmesi” başlıklı sözleşme düzenlendiği, sözleşmeye göre davacı … Şti. tarafından 75.000 kg Batoli F1 tohumunun Aralık 2017 tarihinde davalı …A.Ş.’ye teslim edileceğinin ve tohum bedeli ile üretim masraflarının 7 taksitle ödeneceğinin, ilk üç taksidin ürünün tesliminden önce kalan taksitlerin teslimden sonra ödeneceğinin kararlaştırıldığı, davacı şirketin 75.000 kg tohumdan 42.350 kg’sini faturalandırarak davalıya teslim ettiği ve bedelini tahsil ettiği, kalan 26.650 kg tohumun davacı tarafından hazır edilmesine rağmen davalı yanca teslim alınmadığı, bu kısmın bedeli olarak kararlaştırılan 746.200-TL’nin ödenmediğinin tarafların kabulünde olduğu, davacının hazır ettiği tohumları tebliğden itibaren 5 gün içerisinde teslim alması ve bu kısmın bedelini ödenmesi hususunda davalıya Noter aracılığıyla ihtarname gönderdiği, davalının cevabi ihtarnamede, davacının Batoli F1 Ayçiçeği tohumunun verimliliği, ekimi yapılan bölgelerdeki ekolojik şartlara uyumu, bölgede ekilen çeşitlere göre hastalıklara dayanıklılığı, geçmişte karşılaşılan çimlenme sorunu ve tohuma dair talep hakkında davalı şirketin yanıltıldığı ve aldatıldığı vs…nedenlerle sözleşmenin iptal edildiğinin(feshedildiği) bildirildiği anlaşılmıştır.
Şu halde taraflar arasında ayçiçeği tohumunun üretim, tedarik ve satışı konusunda sözleşme yapıldığı, sözleşme kapsamında davacı teslime hazır ettiğini bildirmesine rağmen, bir kısım malların davalı yanca teslim alınmadığı gibi bedelinin ödenmediği hususunda bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Uyuşmazlık, üretim, tedarik ve teslimi kararlaştırılan malların vasıflarında esaslı hata ve ayıp olup olmadığı, davacının sözleşmeye aykırı davranıp davranmadığı, davalı tarafından sözleşmenin feshinin haklı nedenlere dayanıp dayanmadığı hususlarında toplanmaktadır.
Mahkemece, … tarihli bilirkişi raporu hükme esas alınarak karar verilmişse de rapor denetime ve karar vermeye elverişli değildir. Bilirkişi raporunda satışa konu tohumların kalitesiz olduğu ve yeterince çimlenmediği hususunda bir tespit bulunmadığı belirtilmişse de, daha önce dava konu tohumların ıslahçı ve tedarikçisi olan … Ltd.Şti’nin yetkilisi olduğu bildirilen …’ın davalı … şirketi yetkilisi …’e gönderdiği mailde TR.58. … nolu parti numaralı tohumlarda % 85 çimlenme çıktığının, diğer partilerde ise % 97-98 çimlenme çıktığının, 1 kg numunede partinin çimlenme kalitesinin yansıtmadığının, bu sebepten dolayı bu partiyi yeniden paketleyip yeniden numune aldırıp analize göndermek gerektiğinin bildirildiği ve 2000 adet boş torbanın … tohumculuk adresine gönderilmesinin istendiği görülmüştür. Mahkemece dosyadaki mail ile diğer bilgi ve belgeler değerlendirilerek davalının davacı ile yapmış olduğu işlemlerin dava dışı … Tohumçuluk şirketi üzerinden yapıp yapmadığı, davalının tohumların niteliği konusunda aldatılıp aldatılmadığı, iradesinin sakatlanıp sakatlanmadığı, davacının iadesini sağlamadığı 341 adet torbanın imha edilip edilmediği, imha edilmemişse piyasaya bu torbalar kullanılarak tohum satışı yapılıp yapılmadığı araştırılmalı, ayrıca dava konusu tohumların ayıplı olup olmadığı ile tarafların iddia ve savunmalarını değerlendirir, taraf denetimine açık ve karar vermeye elverişli olacak şekilde tercihen üniversitelerin Ziraat Mühendisliği Fakültesi bölümünde görevli bilirkişiler ile alanında uzman bir sektör bilirkişisinden oluşan bilirkişi heyetinden rapor aldırılmalıdır. Kabule göre de mahkemece infazda tereddüt oluşturacak şekilde ve itirazın iptaline ilişkin eda hükmünün şarta bağlı olarak kurulması da hatalı olmuştur. Bu nedenlerle davalının istinaf talebinin kabulü ile HMK 353/1.a.6 maddesi uyarınca ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, deliller toplanıp yeniden değerlendirme yapılarak karar verilmek üzere dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1- Davalının istinaf talebinin KABULÜ ile; Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 25/11/2020 tarih … Esas – … Karar sayılı KARARININ KALDIRILMASINA,
2- Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-a maddesi gereğince dosyanın ilk derece mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
3- İstinaf başvurusunda bulunan davalı tarafından yatırılan 12.868,00 TL istinaf karar harcının talep halinde davalıya iadesine,
4-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından ücret-i vekalet ile ilgili hüküm kurulmasına yer olmadığına,
5-İstinaf başvurusunda bulunan davalı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,
6-Konya .. İcra Dairesi … Esas sayılı icra dosyası üzerinden tehiri icra talebi ile ilgili İİK’nın 36/5 maddesi gereğince yatırlan teminatın yatırana iadesine,
7-Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 359/4 maddesi gereğince; kararın tebliğ işlemlerinin ilk derece mahkemesi tarafından yapılmasına,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 12/01/2023 tarihinde oybirliği ile HMK’nın 353/1-a maddesi gereğince kesin olarak karar verildi.

Başkan … Üye … Üye … Katip …
e-imzalıdır e-imzalıdır e-imzalıdır e-imzalıdır

D.A.Ç