Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. KONYA BAM … HUKUK DAİRESİ
T.C.
KONYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
… HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO :
KARAR NO :

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KONYA … ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 12/10/2020
NUMARASI : … Esas … Karar

İSTİNAF EDEN DAVACI : …
VEKİLİ : Av. … –

DAVALI : … (T.C. Kimlik No: …) – …
DAVA : İtirazın İptali (Kooperatif Aidat Borcundan Kaynaklanan)

İSTİNAF KARARININ
KARAR TARİHİ : 12/12/2022
YAZIM TARİHİ : 13/12/2022
Davacı tarafından davalı aleyhine Konya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyası ile açılan itirazın iptali davasında 12/10/2020 tarihinde tesis edilen davanın reddine ilişkin karara karşı davacının istinaf kanun yoluna başvurması üzerine üye hakimin görüşleri alındıktan sonra dosya incelendiğinde;
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalının, müvekkili kooperatifin normal üyelerinden bir üye olduğunu, aidat ödeme yükümlülüğü olan davalının kooperatifin 2009 yılından 2013 yılına kadar yapmış olduğu genel kurul toplantılarında verilen aidat toplanmasına ilişkin kararlardaki aidat borçlarını ödememesi üzerine Ocak 2012 ayından Nisan 2015 ayına kadar olan 40 aylık kooperatif aidatlarının tahsili için Konya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyası üzerinden 16.000,00 TL asıl alacak 19.293,64 TL faiz ve ferileri olmak üzere toplam 35.293,64 TL üzerinden icra takibine giriştiklerini, davalının süresinde haksız itirazda bulunması nedeniyle icra takibini durdurduğundan bahisle davalının 16.000,00 TL asıl alacak ve 4.823,40 TL işlemiş yasal faiz toplamı olan 20.823,40 TL sine yönelik itirazın iptali ile bu miktar üzerinden takibin devamına ve davalının asıl alacağın %20 si oranında icra inkar tazminatına mahkumiyetine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı cevap dilekçesinde özetle; davacı kooperatifin üyesi olmadığını, davacı kooperatifin inşaat işlerini yapan … den bedelini peşin ödeyerek bir daire satın aldığını, davanın zaman aşımına uğradığını, kooperatif yöneticileri hakkında ve kooperatif genel kurulları hakkında pek çok davaların görülmekte olduğundan ve üye olmaması nedeniyle aidat ödeme sorumluluğunun olmadığından bahisle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesince “… Davacı vekili Konya … Ağır Ceza Mahkemesinin kesinleşen mahkumiyet kararı gereği 30/06/2000 tarihli genel kurulun kökten sahte olduğundan sair dava dosyalarının sonuçlanması ve kesinleşmesi beklenilmeksizin işbu itirazın iptali davasının kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Konya … Asliye Hukuk Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasından ve Yargıtay …. Hukuk Dairesinin bozma ilamından da anlaşılacağı üzere davalı … ın muhatabı dava dışı … Şirketi olduğundan davacı kooperatif ve arkadaşlarına yönelik taleplerin reddine ve şirket yönünden harici satışa konu daire bedelinin şirketten tahsili hususunun tartışılması gerektiği yönündedir.
Davalı … ın, davalı kooperatifin üyesi olduğuna ilişkin herhangi bir yazılı başvurusu yoktur. Davacı kooperatif böyle bir belgenin varlığını iddia ve ispat etmiş değildir. Kooperatif yönetim veya genel kurullarının üyelik talebi olmadan bir kişiyi kooperatife üye olarak kaydetmesi hukuken mümkün olmayıp, bu durumun varlığı halinde yapılan işlemler hukuken yok hükmündedir. Davalının, kooperatif üyesi olduğuna ilişkin herhangi bir kesin hüküm de yoktur. Bir kimse zorla üyeliğe de zorlanamaz.
Kooperatif üyeleri, aidat ödemekle sorumludurlar. Davalı … kooperatif üyesi olmadığından ve bu nedenle aidat ödeme yükümlülüğü de olmadığından (davalı ile dava dışı şirket arasındaki ilişki taraflara bir hak veya yükümlülük bahşetmeyeceğinden) işbu üyelik aidatının tahsilini sağlamaya yönelik itirazın iptali davasının reddine …” şeklinde karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; ortak olduğu hususunda kuşku bulunmayan davalının delillere rağmen ortak olmadığına hükmedilerek kabulü gereken davanın reddedildiğini, davalının ortak olmadığına dair savunması yokken mahkemenin bunu resen ele alarak ortak olmadığına dayalı hüküm kurmasının yasal dayanağının bulunmadığını, mahkemece öncelikle davalıya ortak olup olmadığını sorması, ortak olmadığını savunması durumunda delillerini dosyaya sunmalarını istemesinin gerektiğini, dava dilekçesindeki delilleri toplamanın mahkemenin hem görevi hem ödevi olduğunu, mahkemece kendi ödevinin yasaya uygun yapılmadığını, davalının ortak olduğunu gösteren ekleri sunduklarını belirterek istinaf talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, aidat alacağının tahsili için başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkin olup, mahkemece bilirkişi raporu alınarak yukarıda özetlendiği şekilde karar verilmiştir.
İstinaf incelemesi HMK 355. madde gereğince istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle ve re’sen kamu düzenine aykırılık yönünden sınırlı olarak yapılmıştır.
Davacı kooperatifin 30.06.2000 tarihli genel kurulunda, kooperatifin, inşaatın yapım ve yürütülmesi işini üstlenen ….’ne borcunu ödeyemediği takdirde, istenirse yapım karşılığı olarak şirkete kooperatif üyeliği verileceği, bu üyeliklerin şirket tarafından üçüncü kişilere devredilmesi halinde, yükümlülüklerin şirket tarafından yerine getirileceği ve şirket tarafından temsil edileceği, normal üyelerin A tipi, şirket tarafından üyelik devralanların B tipi üyeler olarak kaydedileceği, B tipi üyelerin kat farkı, elektrik, su ve doğalgaz sayaç ve katılım payları dışında herhangi bir ödemede bulunmayacakları hususunun kararlaştırıldığı, kararın toplantıya katılan 24 üyenin oybirliği ile alınmış olduğu,
28.06.2002 tarihli genel kurulunda da, kooperatif inşaatının en geç 2005 yılı sonunda bitirilmesi kaydıyla daha önceki genel kurulda belirlenen B tipi üyeliklerin yapılan işe göre şirkete verilmesine oybirliği ile karar verildiği,
Dairemizin … E. … K.sayılı dosyasından istinaf incelemesi yapılan Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas – … Karar sayılı dosyası kapsamında alınan bilirkişi raporu ile davalının davacı kooperatife 24.05.2005 tarihinde 18.250,00 TL ödediği tespit edilmiş olup, davalının, davacı kooperatifte ortaklık kazandığı, dairemizin belirtilen kararı ile de sabit bulunmaktadır.
Uyuşmazlık esas itibariyle davalının peşin ödemeli ortak (B tipi) olup olmadığı, peşin ödemeli ortak olarak kabul edilmesi halinde üyelik aidatlarından sorumlu tutulup tutulamayacağı ya da hangi miktarda sorumlu olacağı noktasında toplanmaktadır. Davalının 30/06/2000 tarihli genel kurul toplantısında alınan karar çerçevesinde peşin ödemeli (B tipi) üye olduğu anlaşılmıştır.
Öncelikle uyuşmazlığın kaynağı olan davacı kooperatifin 1999 yılına ilişkin 30/06/2000 tarihli genel kurul kararı hakkında, davacı kooperatifin tarafı olduğu ve davalının peşin ödemeli ortak olup olmadığının tespitine ilişkin benzer nitelikteki davaların incelenmesinde;
Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E.-… K.sayılı dosyası ile kooperatif üyesi ve denetçisi olan davacılarca davalı kooperatif ve diğer bir kısım üyelere karşı 30/06/2000 tarihli genel kurul toplantısında alınmış kararların yok hükmünde olduklarının tespiti talebi hakkında açılan davada mahkemece ” Tüm dava dosyalarında ortakların B tipi üye olup olmadıkları tartışılmış veya tartışılmaktadır. Bunca sene ve bunca davadan sonra dava konusu genel kurul kararlarının yokluğunun tespitinin istenilmesi iyi niyet kurallarına aykırı olduğu gibi kazanılmış hakları da zedeleyici niteliktedir. İddialara göre hakları zedelenenler ise ters yönden davacılar gibi gözüküyor ise de normalde esas hakları zedelenecek olanlar dava da taraf olmayan bir çok B tipi üyedir. Zaten davaya asli müdahale talebinde bulunan asli müdahiller de onlardan bazılarıdır. Diğer B tipi üyelerin davadan haberleri olmadığı gibi davanın kabulü halinde kazanılmış hakları temelden zedeleneceğinden davanın kabulüne karar verilmesi halinde kişilerin hukuka ve hukuk düzenine olan güvenleri zedeleneceğinden ve ayrıca davalı kooperatifin davayı kabulünün hukuki sonuç doğurması da (başkalarının hakkını etkileyecek şekilde davayı kabulünün sonuç doğurması da) mümkün olmadığından, davacıların iyi niyetten yoksun ve kazanılmış hakları zedelemeye yönelik işbu davalarının mahkememiz başkanının muhalefeti ve oy çokluğu” ile davanın reddine karar verilmiş; dosyayı temyizen inceleyen Yargıtay 23.HD’nin 2015/7080 E.-2016/5129 K.sayılı ilamı ile ” Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına, özellikle genel kurul kararlarının geçersizliğine ilişkin uyuşmazlık iki tarafın arzusuna tabi olan, yani mahkeme kararına gerek olmaksızın davalı ile davacı arasında sağlanacak bir uyuşma ile geçerli olarak sonuçlandırılabilecek uyuşmazlıklardan olmamasına (bkz. E. Moroğlu, Anonim Ortaklıkta Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü Altıncı Baskı, İst. 2012, s.219), zira davalı tüzel kişiliği temsil eden organın dava konusu hukuki ilişki üzerinde tasarruf yetkisi bulunmamasına, aksi halin kabulünün tüzel kişilerde en üst karar organı olan genel kurul kararının yönetim kurulu tarafından bertaraf edilmesi sonucu doğuracak olmasına, böyle bir sonucun hukuk düzenince kabulü mümkün görülmemesine göre” gerekçesiyle, karar onanmıştır.
Konya … Asliye Ticaret mahkemesi’nin … E.-… K.sayılı dosyası ile yine 30/06/2000 tarihli genel kurul toplantısında alınan kararların yokluğunun tespiti ile iptali talebine ilişkin kooperatif üyesi davacı tarafından …, Konya Ticaret Sicil Müdürlüğü ve bir kısım peşin ödemeli ortak statüsündeki üyelere karşı açılmış, mahkemece, Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Es. … K. Sayılı kararı güçlü taktiri delil olarak kabul edilerek, “dava konusu davalı … Kooperatifi Başkanlığı’ının 30.06.2000 tarihli genel kurul karar tarihinden dava tarihine kadar yaklaşık 18 yıl geçtiği ve bu süre zarfında neredeyse dava konusu genel kurul kararlarına dayalı olarak yüzlerce kişinin kooperatife B tipi üye olarak kaydedildiği, bunca seneden sonra dava konusu genel kurul kararlarının yokluğunun tespitinin istenilmesinin iyi niyet kurallarına aykırı olduğu gibi kazanılmış hakları da zedeleyici nitelikte olduğu anlaşıldığından davacı tarafından davalı … Kooperatifi Başkanlığı hakkında açılan davanın reddine” karar verilmiştir. Karar istinaf edilmek üzere Dairemize gelmiş, … Esas numarası almış olup, dosya hakkında henüz bir karar verilmemiştir.
Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E…. K.sayılı dosyası ile bir kısım peşin ödemeli ortak statüsündeki üye tarafından … Kooperatifine karşı, 30/06/200 tarihli genel kurul toplantısında alınan peşin ödemeli ortakların aidattan sorumlu olmayacaklarına dair alınan kararın aksine, davalı kooperatifin 05/05/2013 tarihli genel kurulunda alınan 4 ve 7 nolu kararların yoklukla malül olduğunun tespiti (terditli) talepli davada mahkemece, “Davacı taraf terditli olarak, 05/05/2013 tarihli olağan genel kurulunda alınan 4 ve 7 nolu kararların yoklukla malül olduğunu tespitini istemiştir. B tipi (peşin ödemeli) üyeler inşaat finansmanından sorumlu olmayıp, genel giderlerden sorumlu iseler de; 05/05/2013 tarihli genel kurulda alınan 7 nolu karardaki aidatların (miktarları da gözetilerek) genel giderlere ilişkin aidatlar olmadığının anlaşılması ve 4 nolu karar ile de 30/06/2000 ve 28/06/2002 tarihli genel kurul kararlarının değiştirilmesine ilişkin sonraki genel kurul kararlarının teyit edilmek istenilmesi karşısında, bilirkişi raporları ve yukarıda yazılı Yargıtay emsal içtihadı gereğince 4 ve 7 nolu kararların B tipi üyelerin kazanılmış haklarını ihlal eden kararlar olduğu sonucuna varılmıştır. Davacı tarafın terditli ( 2. ) talebi kabul edilerek, bu kararların B tipi üyeler yönünden yoklukla (mutlak butlanla) malül olduğunun tespitine” karar verilmiş, kararın istinafı üzerine Dairemizin … E.-… K. sayılı dosyası ile yapılan inceleme sonucunda, “Davacılar …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …. ve …’ın taleplerinin KABULÜ ile davalı … Kooperatifi’nin, 05/05/2013 tarihlinde gerçekleştirilen 2012 yılına ilişkin olağan genel kurulunda alınan kararların, 4 ve 7. maddelerinin İPTALİNE karar verilmiş, işbu karar da Yargıtay …HD’nin 01/06/2021 tarihli, …. E.-… K. sayılı ilamı ile onanmıştır.
Davamız konusu aidat alacağına benzer nitelikte bir uyuşmazlığa ilişkin Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E.-…K.sayılı kararı ile davanın kabulüne dair verilen kararın istinafı üzerine, Ankara BAM …HD’nin … E.-… K. sayılı dosyasından aldırılan bilirkişi raporunda “takibe konu aidatların tamamının genel kurul giderleri, kırtasiye giderleri, noter giderleri, yargılama giderleri gibi genel giderlere ait olduğu” belirlenmek suretiyle İlk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilerek, davanın bu gerekçeyle kabulüne dair yeniden hüküm kurulmuştur.
Belirtilen dava dosyaları, dosya arasında bulunan … Kooperatife ait belgeler, rapor ile sair kayıtlar çerçevesinde;
Uyuşmazlığın temelini teşkil eden ve davalının savunmasına dayanak, 30/06/2000 tarihli genel kurul toplantısında ve davalının peşin ödemeli ortak olarak aidat ödemelerinden sorumlu olmayacağına ilişkin alınan kararların geçerli kabul edilip edilemeyeceği önem taşımaktadır. Bilindiği üzere ilgili genel kurul toplantısında alınan kararların yoklukla malul olduğunun tespiti talebinin reddine dair Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E.-… K. sayılı dosyasından verilen kararın istinafı üzerine dosya Dairemizde olup henüz karar verilmemiştir. Ancak aynı talebe (30/06/2000 tarihli genel kurul kararlarının yok hükmünde olduklarının tespiti) ilişkin Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E.-… K.sayılı dosyasından, davanın reddine dair verilen kararın Yargıtayca onanmış olması, yine Dairemizin incelemesinden geçerek Yargıtayca onanan Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E.-… K.sayılı dosyası ile 30/06/2000 tarihli genel kurul toplantısında peşin ödemeli ortaklara ilişkin karara karşı 05/05/2013 tarihli olağan genel kurulunda alınan kararların, 4 ve 7. maddelerinin iptaline karar verilmiş olması, dosyasıyla 30/06/2000 tarihli genel kurul toplantısında alınan kararlara geçerlilik izafe edilmesi nedenleriyle henüz Dairemizde inceleme aşamasında olan Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E.-… K.sayılı dosyasının sonucunun beklenmesine gerek bulunmamaktadır.
Davacı kooperatifin 30.06.2000 tarihli genel kurulunda alınan karar, taşınmaz satışı niteliğinde olmayıp, yüklenici ….’ne peşin bedelli üyelik hakkı verilmesine yöneliktir. Konut yapı kooperatiflerinde, üyelere konut tahsisi yapılması, kooperatifin kuruluş amaçlarından olduğundan, üyeliğe bağlı taşınmaz tahsisinin, satış olarak nitelendirilmesi doğru değildir. Somut olayda 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 42/6. maddesinin uygulama yeri de yoktur.
Davacı, dava dışı …. ile aralarındaki eser sözleşmesinden kaynaklanan taleplerini dava dışı yüklenici şirkete yöneltebileceği, yapılacak daire sayısından fazla üye kaydedilmesi veya peşin üyelik verilmesi sebebiyle kooperatifin uğramış olduğu ya da uğrayacağı zararı kooperatifin o dönemdeki yöneticilerinden talep edilebileceği, 30/06/2000 tarihli genel kurulun yok hükmünde olduğunun tespiti istemine ilişkin yukarıda zikredilen mahkeme kararlarıyla, davaların reddine karar verildiği, temyiz ve karar düzeltme yolları tüketilerek kararın kesinleştiği, peşin ödemeli ortaklardan üyelik aidatı istenmesi mümkün değil ise de, ortağın, kooperatifin amacına ulaşıncaya kadar yapılan genel yönetim ve altyapı giderlerinden sorumluluğunun devam edeceği, öte yandan, kooperatifin en yetkili organı olan genel kurulda hakkaniyetin gerektirdiği ölçüde gerekli kararların alınabileceği, daha önce alınan ve uygulanan kararların değişen koşullar ve eşitlik ilkesi gerektirdiğince, değişen koşullarda eşitlik sağlanmak üzere değiştirilmesinin mümkün ve geçerli olacağı, bu durumda kazanılmış hakların ihlâlinden söz edilemeyeceği, aksi halde bu ilkelere uyulmadan alınan sonraki genel kurul kararı, kazanılmış hakları ihlâl edeceğinden yok hükmünde olacağı, bu durumda, mahkemece, yukarıda yapılan açıklama ve tespitler kapsamında, peşin bedelli ortak olduğu tartışmasız olan davalının, genel giderlerden sorumlu tutulması gerektiği, bu kapsamda davalının sorumlu olacağı genel giderlerin tespiti bakımından uyuşmazlık konusunda uzman bir bilirkişiden rapor alınarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ve eksik incelemeye dayalı yazılı şekilde hüküm tesisi yerinde olmadığından davacı vekilinin istinaf isteminin kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının HMK’nın 353/1.a.6 maddesi uyarınca kaldırılmasına, belirtilen şekilde işlem yapılmak üzere dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine ilişkin aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1- Davacının istinaf talebinin KABULÜ ile Konya … Asliye Ticaret Mahkemesinin 12/10/2020 tarih …. Esas … Karar sayılı KARARININ KALDIRILMASINA,
2-Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-a maddesi gereğince dosyanın ilk derece mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
3- İstinaf başvurusunda bulunan davacı tarafından yatırılan 59,30 TL istinaf karar harcının talep halinde davacıya iadesine,
4- İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından ücret-i vekalet ile ilgili hüküm kurulmasına yer olmadığına,
5- İstinaf başvurusunda bulunan davacı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,
6- Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 359/4. maddesi gereğince; kararın tebliğ işlemlerinin ilk derece mahkemesi tarafından yapılmasına,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 12/12/2022 tarihinde oybirliği ile HMK’nın 353/1-a maddesi gereğince kesin olarak karar verildi.

Başkan …
e-imzalıdır

Üye …
e-imzalıdır

Üye …
e-imzalıdır

Katip …
e-imzalıdır

M.Y.