Emsal Mahkeme Kararı Konya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi 2021/573 E. 2022/1970 K. 25.11.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KONYA BAM … HUKUK DAİRESİ
T.C.
KONYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
… HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : …
KARAR NO : …

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KONYA … ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 14/01/2021
NUMARASI : … Esas – … Karar

İSTİNAF EDEN
DAVACI-KARŞI DAVALI : … – (T.C. Kimlik No: -…)
VEKİLİ : Av. … – …

DAVALI-KARŞI DAVACI : …
VEKİLİ : Av. … – …
DAVA : Tapu İptali Ve Tescil

İSTİNAF KARARININ
KARAR TARİHİ : 25/11/2022
YAZIM TARİHİ : 29/11/2022
Davacı/karşı davalı tarafından davalı aleyhine Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası ile açılan tapu iptali ve tescil davasında 14/01/2021 tarihinde tesis edilen davanın reddine ilişkin karara karşı davacı/karşı davalının istinaf kanun yoluna başvurması üzerine, üye hakimin görüşleri alındıktan sonra dosya incelendiğinde;
DAVA: Davacı/karşı davalı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin Konya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … E- … K. sayılı kararı ile davalı kooperatifin üyesi olduğunun tespitine karar verildiğini, kararın 04/05/2016 tarihinde kesinleştiğini, ilgili dosyadan alınan bilirkişi raporuna göre müvekkilinin yatırması gereken aidat tutarının 30.200,00 TL’yi geçmeyeceğinin sabit hale geldiğini, yine raporda müvekkilinin daireyi teslim aldıktan sonra eksikliklerin giderilmesi için 44.744,00 TL harcama yatığının da sübut bulduğunu, davalı … gönderdikleri Konya … Noterliğinin 30/05/2016 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnameye kooperatif vekillerince verilen cevapta, kooperatif kayıtları ve kesinleşmiş bilirkişi raporlarına aykırı olacak şekilde kooperatif üyelik aidatının ödenmesi halinde hüküm ifade edeceğinin belirtildiğini, kesinleşen kararda kooperatif üyelik tespitinin üyelik aidatlarının ödenmesi halinde hüküm ifade edeceği yolunda bir hüküm bulunmadığını, ayrıca müvekkilinin bu parayı yatırmadığı taktirde ihracı cihetine gidileceğinin de bildirilmesinin hukuka aykırı olduğunu belirterek; öncelikle kooperatif adına kayıtlı bulunan Konya ili, … İlçesi, … Mh. … ada … parselde kayıtlı … Blok … bölüm numaralı gayrimenkulün tapu kaydına devir ve temlikin önlenmesi yolunda ihtiyati tedbir konulmasına, kooperatifin, müvekkilinin üyelikten ihracına ilişkin fiil ve eyleminin ihtiyati tedbir yolu ile durdurulmasına, dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile yatırılması gereken aidat miktarı belirlenerek mahkeme veznesine depo ettiklerinde müvekkilinin adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP VE KARŞI DAVA: Davalı vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle; davacının Konya Asliye Ticaret Mahkemesinde görülen davada verilen karar ile üye olduğunun tespit edildiğini, ancak üyelik aidatı ödemediğinin karara bağlandığını, davalının inşaat maliyetinden doğan aidat borcunu müvekkili kooperatife ödemediğinden taşınmazın mülkiyetinin davacıya intikal ettirilmediğini, bu nedenle davanın reddi gerektiğini, davacının bahsettiği 30.200,00 TL tutarın 2003-2004-2005-2006 yılları arasında üyeler tarafından ödendiğini, ancak kooperatifin 1992 yılında kurulduğunu ve kurulduğu yıldan 2003 yılına kadar aidat ödendiğini, ayrıca 2004 yılı genel kurulda alınan kararda üyelik aidatları ödenmediği taktirde üyelerin her geçen aidat için aylık %10 faiz ödeyeceğinin karara bağlandığını, davacının müvekkili kooperatife 178.250,00 TL ödemesi gerektiğini, davacının yaptığını iddia ettiği masrafların kendi isteği ve mimari proje kapsamında olmadan yaptığını, davacının yaptığı bu masraflardan müvekkili kooperatifin sorumlu olmadığını belirterek davacının davasının reddine, açtıkları karşı davanın kabulüne, müvekkili kooperatife inşaat maliyeti olarak iskan ruhsatı ve harcı, vergi, SSK prim borçları haricinde 178.250,00 TL’nin 2004 yılından itibaren işleyecek olan aylık %10 gecikme faizi ile birlikte davacı karşı davalıdan alınarak müvekkiline verilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
KARŞI DAVAYA CEVAP: Davacı/karşı davalı vekili, müvekkili tarafından açılan davada yatırılması gereken aidatın belirlenmesini, belirlendiğinde bu aidatı yatırmaya hazır olduklarını talep ettiklerini, açılmış bir dava varken aynı konu ile ilgili aynı taraflar arasında karşılık dava yolu ile alacak davası açılmasının yasaya aykırı olduğunu, karşı davacının açmış olduğu dava ile inşaat maliyetinin 2004 yılındaki birim fiyatı üzerinden hesaplanarak kooperatif üye sayısı adetine bölünerek çıkan tutarın aidat olarak kabul edilmesini talep ettiğini, inşaat maliyeti üzerinden aidat tutarı belirlenmesinin yasaya uygun olmadığını, müvekkilinin eksiklikleri gidermesi için 44.744,00 TL masraf yaptığının mahkeme kararı ile kesinleştiğini, kesinleşmiş bir karardan sonra açılan karşı davada bu meblağın tartışılmasının usul ve yasaya aykırı olduğunu, müvekkilinin kendisinin dışındaki üyelerin tek tek yatırdıkları aidat tutarını mahkeme veznesine depo etmeye hazır olduğunu belirterek, karşı davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir .
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Yapılan yargılama sonucunda; “…Davacı-karşı davalının Konya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. … K.sayılı dosyasında üyeliğinin tespiti ile tapunun kendi adına tescilini talep ettiği, mahkemece davacı-karşı davalının üyeliğinin tespiti konusunda haklı olduğu gerekçesiyle davacının üyeliğinin tespitine karar verildiği, tapu iptali ve tescil talebinin ise davacının kooperatife borcu olması nedeniyle reddedildiği, davacının eldeki davayı tespit edilen üyelik bedelini ödeyerek davaya konu taşınmazın tapusunun iptali ve tescili talepli olarak açtığı, davacının iddiası doğrultusunda eski kooperatif üyelerinin o dönem ki yatırmış oldukları bedeli mahkemece belirlenen hesaba depo ettiği,
Davalı-karşı davacının, davacı/karşı davalı tarafından teklif edilen bedelin hayatın olağan akışına uygun olmadığını, tespit edilen kooperatif borçlarını ödemesi halinde davacıya tapuyu vermeye hazır olduklarını, hali hazırda davacı karşı davalıdan alacaklı olduklarını belirterek 178.250,00 TL’nin ödenmesi talepli olarak karşı davayı açtıkları,
Yapılan incelemelerde alınan bilirkişi raporları doğrultusunda davacı-karşı davalının kooperatife 194.675,75 TL borcu olduğunun tespit edildiği, davacının bu bedele itiraz ettiği ve yargılama bitinceye kadar dava başında yatırmış olduğu depo bedeli dışında başka bir ödeme yapmadığı,
Her ne kadar davacı-karşı davalının borcunun 194.670,00 TL. olarak hesaplansa da taleple bağlılık ilkesi gereğince davalı-karşı davacının talep etmiş olduğu 178.250,00 TL üzerinden alacağı olduğu kabul etmek gerektiği, fazlaya ilişkin taleplerinin ise reddine karar vermek gerektiği” gerekçesiyle;
1-Davacı-karşı davalı …’nın davasının reddine,
2-Davalı-karşı davacı … Kooperatifi’nin davasının kısmen kabulü ile taleple bağlılık ilkesi gereği 178.250,00 TL’nin ıslah tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davacı-karşı davalıdan alınarak davalı-karşı davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin taleplerinin reddine,
Mahkemece, reddedilen asıl davada dava değeri 300.000,00 TL olarak kabul edilerek davalı-karşı davacı vekili lehine 29.450,00 TL nispi vekalet ücretinin ödenmesine,
Kabul edilen karşı davada dava değeri 178.250,00 TL olarak kabul edilerek davalı-karşı davacı vekili için 20.883,75 TL nispi vekalet ücreti ödenmesine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı/karşı davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; ilk derece mahkemesinin tüm olgu ve hukuki durumları gözardı ederek borç miktarını doğru olarak belirlemeden ve davacıya belirlenen tutarı ödemesi için süre vermeden tapu iptali ve tescil isteğini usul ve kanuna aykırı bir şekilde reddettiğini, müvekkili tarafından açılan tapu iptali ve tescil davasında dava değeri 130.000,00 TL gösterildiği halde, mahkemenin harç noksanlığını diğer tarafa tamamlattırma yoluna gitmeksizin tapu iptali ve tescil davasının konusu taşınmazın 300.000,00 TL değerinde olduğu kabul etmek suretiyle ve ayni hakkın aktarımına ilişkin bir hüküm kurmadığı halde bu miktar üzerinden karşı taraf yararına fazla miktarda vekalet ücretine hükmetmesinin kanuna aykırı olduğunu, harcı tamamlamadığı halde davalı-karşı davacı lehine mahkemece 300.000,00 TL üzerinde vekalet ücretine hükmedildiğini,
Karşı davaya ilişkin olarak; mahkemece mali müşavir bilirkişi …’ın düzenlediği 21/05/2018 tarihli asıl ve 11/02/2019 tarihli ek raporlara karşı yaptıkları itirazların, mahkemece 14/09/2020 tarihli duruşmada “gelecek celse değerlendirilmesine” karar verilmişken, takip eden duruşmada gerekçe gösterilmeden reddedildiğini, aynı duruşmada “tahkikatın bittiği” taraf vekillerine tefhim edilmeden ve tahkikatın tümü hakkında beyanda bulunmalarına imkan tanınmadan ara kararıyla “tahkikatın tamamlandığının” karar altına alınıp sözlü yargılama aşamasına geçildiğini, böylelikle usulü haklarını kullanma imkanı verilmediğini, 03/12/2020 tarihli duruşmada verilen tahkikatın tamamlandığına ve sözlü yargılamaya geçilmesine ilişkin ara kararından dönülmesi taleplerinin mahkemece değerlendirilmediğini ve 14/01/2021 tarihli duruşmada “tahkikatı gerektirir bir durum kalmadığını” tutanağa yazıp, tahkikatın bittiğinin taraf vekillerine tefhim edildiğini, mahkemenin işlemi sonucu ortaya çıkan bu çelişki karşısında tahkikatın hangi tarihte bitmiş sayılacağının (03/12/2020 tarihinde mi yoksa 14/01/2021 tarihinde mi) belirsiz olduğunu, şayet 14/01/2021 tarihli duruşmada sona erdiği kabul edilecek olursa; 13/01/2021 tarihinde verdikleri ıslah dilekçelerinin tahkikat sona ermeden verilmiş olduğu için geçerli kabul edilmesi gerektiğini, tahkikatın 14/01/2021 tarihinde sona erdiği kabul edildiğinde ise 13/01/2021 tarihinde verdikleri ıslah dilekçesinde ileri sürdükleri zamanaşımı def’ini mahkeme incelemekle yükümlü iken bu hususta hiçbir değerlendirme yapılmadığını belirterek, asıl ve karşı dava hakkında ilk derece mahkemesince verilen kararın kaldırılmasına, uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek, yeni bilirkişi raporu alınarak eksikliğin giderilmesi için dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine, taraflarına kooperatif alacağını depo etme imkanı verilerek tapu iptali ve tescil talebinin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Asıl dava, tapu kaydının iptali ve davacı adına tescili; karşı dava, kooperatif üyelik aidatının ödenmesi talebine ilişkindir.
İstinaf incelemesi HMK 355. madde gereğince istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle ve resen kamu düzenine aykırılık yönünden sınırlı olarak yapılmıştır.
Konya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. … K.sayılı kesinleşmiş kararıyla davacının davalı kooperatifi üyeliğinin tespitine karar verildiği, davacının, davalı kooperatife gönderdiği ihtarnamede, kooperatif aidat borcunun belirlenmesi halinde bedelini ödeyeceğini ve tahsis edilen dairenin tapusunun adına tescilini talep ettiği, davalı kooperatif cevabi ihtarnamesinde davacının kooperatife 229.600,00 TL ana para ile 3.007.000,00 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 3.236.000,00 TL borcu olduğunu bildirdiği, uyuşmazlığın mahkeme kararıyla kooperatife üyeliğinin tespitine karar verilen davacının davalı kooperatife ne kadar aidat borcu olduğu ve tapu iptali ve tescili talebinde bulunup bulunamayacağı noktasında toplandığı anlaşılmaktadır.
Mahkemece davacının açtığı tapu iptali ve tescil davasının reddine karar verilmişse de; Davacının kooperatife üye olduğunun Konya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. … K.sayılı kesinleşmiş kararıyla hüküm altına alındığı, davalı kooperatifin yapı kooperatifi olup arsa üzerine daire yapmak ve üyelerine bu daireleri teslim etmekle yükümlü olduğu, davacının kooperatife olan borcunun belirlenmesi halinde borcunu ödemeye hazır olduğunu bildirdiği, davalının da aidat borcunu ödemediğinden dava konusu taşınmazın davacıya devrinin verilmediğini, üyelerin ödediği aidat miktarının tespiti için inşaat maliyetinin hesaplanmasını ve belirlenen aidatın davacı/karşı davadan tahsilini talep ettiği, mahkemece bilirkişi raporu aldırılarak davacının davalı kooperatife borcunun hesaplandığı, ancak davacıya hesaplanan kooperatif aidat alacağını mahkemece belirlenecek hesaba depo ettirmesi hususunda süre verilmediği, bu şekilde davacının açtığı tapu iptali ve tescili davasının reddine karar verildiği;
Mahkemece, bilirkişi raporuyla hesaplanan kooperatif aidat alacağının mahkemece belirlenecek bir bankaya depo edilmesi hususunda davacıya uygun bir süre verilmesi gerektiği, karşı davanın asıl dava olan tapu iptal ve tescil davasına bağlı olduğu, tapu iptal tescil yönünden hüküm kurulması halinde depo edilen bedelin de davalı karşı davacıya ödenmesi yönünden karar verileceğinden, kooperatif aidat alacağına ilişkin karşı davanın konusuz kalacağı, kooperatifin yapı kooperatifi olduğu, üyelerine mesken yapıp teslim etmek amacıyla kurulduğu dikkate alındığında üyeliği mahkeme kararıyla tespit edilen davacının tapu iptali ve tescil talebinin reddine karar verilmesi yerinde değildir. Ayrıca davanın tapu iptali ve tescile ilişkin olması nedeniyle mahkemece keşif ve bilirkişi raporu alınarak taşınmazın değeri tespit edilmeksizin, taşınmazın değeri 300.000 TL kabul edilerek bu miktar üzerinden harç alınması da hatalı olmuştur.. Bu nedenlerle davacı/karşı davalının her iki dava yönünden istinaf talebinin kabulü ile HMK’nın 353/1.a.6 maddesi gereğince; ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, dava dosyasının yeniden değerlendirilmesi sonucunda karar verilmek üzere ilk derece mahkemesine gönderilmesine ilişkin aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1- Davacı/karşı davalının asıl ve karşı davaya ilişkin istinaf taleplerinin ayrı ayrı KABULÜ ile; Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 14/01/2021 tarih, … Esas … Karar sayılı KARARININ KALDIRILMASINA,
2- Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-a maddesi gereğince dosyanın ilk derece mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
3- İstinaf başvurusunda bulunan davacı/karşı davalı tarafından asıl dava ve karşı dava için yatırılan toplam 3.103,36 TL istinaf karar harcının talep halinde kendisine iadesine,
4- İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından ücret-i vekalet ile ilgili hüküm kurulmasına yer olmadığına,
5- İstinaf başvurusunda bulunan davacı/karşı davalı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,
6- Konya … İcra Dairesinin … ve … Esas sayılı icra dosyaları üzerinden tehiri icra talebi ile ilgili İİK’nın 36/5 maddesi gereğince yatırlan teminatların yatırana iadesine,
7- Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 359/4 maddesi gereğince; kararın tebliğ işlemlerinin ilk derece mahkemesi tarafından yapılmasına,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 25/11/2022 tarihinde oybirliği ile HMK’nın 353/1-a maddesi gereğince kesin olarak karar verildi.

Başkan … Üye … Üye … Katip …
e-imzalıdır e-imzalıdır e-imzalıdır e-imzalıdır

…Ç