Emsal Mahkeme Kararı Konya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi 2021/568 E. 2021/517 K. 08.04.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. KONYA BAM 6. HUKUK DAİRESİ
T.C.
KONYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
6. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : …/…
KARAR NO : …/…

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KONYA ASLİYE …. TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 01/12/2020
NUMARASI : …/… Esas – …/… Karar

İSTİNAF EDEN DAVACI : … – (T.C Kimlik No: …)
VEKİLİ : Av. … -…

DAVALI : …
VEKİLİ : Av. …..
DAVA : Ticari Şirket (Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı İhlali)

İSTİNAF KARARININ
KARAR TARİHİ : 08/04/2021
YAZIM TARİHİ : 07/05/2021
Davacı tarafından, davalı aleyhine Konya Asliye …. Ticaret mahkemesinin …/… esas sayılı dosyası ile açılan ticari şirkette bilgi alma ve inceleme hakkı ihlali ile ilgili açılan davada 01/12/2020 tarihinde tesis edilen davanın reddine ilişkin karara karşı davacının istinaf kanun yoluna başvurması üzerine üye hakimin görüşleri alındıktan sonra dosya incelendi;
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili adına 14.12.2017 tarihinde Konya ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …/… E. sayılı dosyası ile haklı sebeplerin varlığı nedeniyle kollektif şirketin tasfiyesine ilişkin dava açıldığını, davalı tarafça da müvekkilinin ortaklıktan ihracına ilişkin karşı dava açıldığını, Konya ….Asliye Ticaret Mahkemesinin …/… E. …… K. sayılı ilamı ile asıl davanın reddine, karşı davanın kabulü ile müvekkilinin ortaklıktan ihracına karar verildiğini, kararın henüz kesinleşmediğini ve istinaf incelemesinde olduğunu, çıkma kararı henüz kesinleşmediğinden müvekkilinin, kollektif şirketin ortağı konumunda olduğunu, dava açıldığı tarihten itibaren müvekkiline kâr payından herhangi bir ödeme yapılmadığını, dava devam ederken TTK m.228/1 ‘’ Her ortak, şirketten faaliyet dönemi sonunda gerçekleşen kârdan kendisine düşen payı, şirkete ödünç olarak verdiği paranın ve kararlaştırılmışsa koyduğu sermayenin faizlerini, şirket sözleşmesi gereğince hak ettiği ücreti; kanuna veya şirket sözleşmesine göre yıl sonu bilançosu çıkarılmamışsa çıkarılmasını, bilançoda kâr payı saptanmamışsa saptanmasını ve alacaklarını istemek hakkına sahiptir’’ kanunun amir hükmü uyarınca , TTK m.227 gereğince yapılan bilançonun esas alınarak saptanan kârın müvekkiline ödenmesi için ihtarname gönderilmiş olmasına rağmen müvekkilinin, şirkete borcu olduğundan bahisle taleplerinin reddedildiğini, Konya …Noterliğinin 21.07.2020 tarih ve…. yevmiye numaralı ihtarnamesi ile TTK m. 228/1 hükmü çerçevesinde kanuna ve şirket sözleşmesine uygun bir şekilde yıl sonu bilançosunun çıkartılması, bilançoda kâr payının saptanması ve gerçekleşen kârdan müvekkile düşen payın ödenmesi ve TTK m. 225 hükmü çerçevesinde denetleme hakkının kullandırılması hakkında ihtar gönderildiğini, TTK m.225 hükmü çerçevesinde müvekkilinin ortağı bulunduğu …. Kollektif Şirketi’nde denetim hakkının bulunduğunu, zira kollektif şirketlerde yönetici olsun veya olmasın bütün ortakların şirketi denetleme hakkına sahip olduklarını, bu hususun emredici bir şekilde düzenlendiğinden ortaklardan denetim yetkisinin geri alınması veya bu yetkinin sınırlandırılmasının mümkün olmadığını, kollektif şirket ortağının denetim hakkı çerçevesinde şirket işlerinin gidişi hakkında bilgi edinebileceği gibi şirketin belgelerini ve defterlerini de inceleyebileceğini, yine ortağın bu bilgi ve belgelere göre kendisi için şirketin finansal durumunu gösterecek bir hesap tablosu hazırlamasının da mümkün olmadığını, bu çerçevede müvekkili tarafından 10.08.2020 tarihinde saat 10.00’da şirket merkezinde denetim hakkı çerçevesinde incelemelerde bulunulacağını, söz konusu tarih ve saatin uygun bulunmaması halinde aynı hafta içerisinde tarafınızca belirlenecek bir başka işgününde mesai saatleri içerisinde de taraflarınca uygun bulunmak şartıyla denetim hakkının kullanılması mümkün olduğunun, şirket defter ve belgelerinin incelenmesi uzmanlık gerektiren bir konu olduğundan ve doktrinde de söz konusu denetim hakkının bir uzmanla birlikte kullanılabileceği açık bir şekilde belirterek denetim hakkının SMMM…. ile kullanılacağının ihtar edildiğini, ancak davalı tarafından söz konusu bilgi edinme ve inceleme taleplerinin, Konya … Noterliğinin 27.07.2020 tarih ve …. yevmiye numaralı cevabi ihtarnamede ”……’nun ortaklık sıfatından doğan hak ve yetkileri kullanma olanağı bulunmamaktadır. Bunun yanı sıra diğer ortak ve yöneticilerin de şirket merkezinde denetleme yapmasına, şirket bilgi, belge ve evraklarını incelemesine muvafakatleri yoktur.” gerekçesi ile reddolunduğunu, davalı tarafın haksız bir şekilde bilgi edinme ve inceleme taleplerinin reddedilmesinin hukuka aykırı olduğundan bahisle fazlaya ilişkin talep ve dava hakkımz saklı kalmak kaydıyla davanın kabulü ile TTK’nin ilgili maddeleri uyarınca müvekkiline bilgi edinme ve inceleme hakkının mahkememiz aracılığı ile sağlanmasını talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; TTK’nın 225. maddesinde davacının talebi ile ilgili açık bir düzenlemenin bulunmadığı, oysa ki komandit şirketlere ilişkin TTK’nın 310.maddesinde, Anonim Şirketlere ilişkin TTK’nın 437. maddesinde, Limited Şirketlere ilişkin TTK’nın 614. maddesinde açık düzenlemenin bulunduğu, TTK’nın 225. maddesine aykırılığın haklı nedenle kollektif şirketin feshi sebebini oluşturabileceği, taraflar arasında Konya ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …/… Esas sayılı dosyasından benzer davanın görülmekte olduğu anlaşılmakla davanın reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; kollektif şirketlerde yönetici olsun veya olmasın bütün ortakların şirketi denetleme hakkına sahip olduğunu, bu hususun emredici bir şekilde düzenlendiğinden ortaklardan denetim yetkisinin geri alınması veya bu yetkinin sınırlandırılmasının mümkün olmadığını, kollektif şirket ortağının denetim hakkı çerçevesinde şirket işlerinin gidişi hakkında bilgi edinebileceği gibi şirketin belgelerini ve defterlerini de inceleyebileceğini, davalı şirket tarafından müvekkilinin bilgi edinme ve inceleme hakkının haksız bir şekilde reddolunduğunu, ilk derece mahkemesince de kanunda açık düzenleme bulunmadığı gerekçesi ile davanın reddedilmiş olmasının hak arama hürriyetinin açıkça ihlalini oluşturduğunu, davanın 01/12/2020 tarihinde karara çıktığını, davalı lehine 3.400,00 TL vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken 4.080,00 TL maktu vekalet ücretine hükmedildiğini belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve taleplerinin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Açılan dava; bilgi alma ve inceleme istemleri cevapsız bırakılan şirket ortağının, şirket kayıtları üzerinde inceleme izin talebine ilişkindir.
İstinaf incelemesi; Kamu düzenini ilgilendiren konularda resen, diğer yönlerden HMK’nın 355. maddesi gereğince istinaf sebepleriyle sınırlı olarak yapılmıştır.
TÜRK TİCARET KANUNU
Madde 225- (1) Bir ortak yönetim hakkını ve görevini haiz olmasa da şirket işlerinin gidişi hakkında bizzat bilgi edinmek, şirketin belgelerini ve defterlerini incelemek, bunlara göre kendisi için şirketin finansal durumunu gösterecek bir hesap tablosu düzenlemek hakkını haizdir. Buna aykırı sözleşme geçersizdir.
Madde 437/5: “Bilgi alma veya inceleme istemleri cevapsız bırakılan, haksız olarak reddedilen, ertelenen ve bu fıkra anlamında bilgi alamayan pay sahibi, reddi izleyen on gün içinde, diğer hâllerde de makul bir süre sonra şirketin merkezinin bulunduğu Asliye Ticaret Mahkemesine başvurabilir. Başvuru basit yargılama usulüne göre incelenir. Mahkeme kararı, bilginin genel kurul dışında verilmesi talimatını ve bunun şeklini de içerebilir. Mahkeme kararı kesindir.”
Somut olayda; taraflar arasında Konya Asliye …. Ticaret Mahkemesinin …/… esas sayılı dosyasında şirketin tasfiyesi ve karşı dava olarak davacının ortaklıktan ihracı istemine ilişkin yargılama devam ederken; TTK 225 ve 437. maddelerindeki düzenlemeye dayanılarak şirket kayıtlarının bilirkişi marifetiyle incelenmesine izin verilmesi talebinde bulunulduğu, mahkemece talebin reddine karar verildiği, ancak; hüküm tesis edilirken TTK’nın 437/5 maddesindeki düzenleme gözardı edilerek kesin olarak verilen bir karara karşı istinaf kanun yolunun açık olduğu belirtilmiştir. Taraflara kanunla verilmeyen bir hakkın hakim tarafından verilmesi hukuken mümkün oladığından ilk derece mahkemesinin davacı talebiyle ilgili verdiği kararın kesin olması sebebiyle HMK’nın 346/1 maddesi gereğince davacının istinaf kanun yoluna başvuru talebine ilişkin dilekçenin reddine karar verilmesi gerektiği sonuç ve kanaatiyle aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1- Davacının istinaf başvuru dilekçesinin REDDİNE,
2- İstinaf başvurusunda bulunan davacı tarafından yatırılan 59,30 TL istinaf karar harcının talep halinde davacı’ya iadesine,
3- İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından ücret-i vekalet ile ilgili hüküm kurulmasına yer olmadığına,
4- İstinaf başvurusunda bulunan davacı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
5- Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 359/3. maddesi gereğince; kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine,
6- Dava dosyasının ilk derece mahkemesine gönderilmesine,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 08/04/2021 tarihinde oybirliği ile HMK’nın 352 ve 362/1.a maddeleri gereğince kesin olarak karar verildi.

Başkan …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Katip …
e-imzalıdır