Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. KONYA BAM … HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No: … – …
T.C.
KONYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
… HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : …
KARAR NO : …

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … ( … )
ÜYE : … ( … )
ÜYE : … ( … )
KATİP : … ( … )

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KONYA … ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : …
NUMARASI : … Esas … Karar

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …

İSTİNAF EDEN DAVALI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVA : Banka Teminat Mektubunun Hükümsüzlüğünün Tespiti

İSTİNAF KARARININ
KARAR TARİHİ : 22/03/2023
YAZIM TARİHİ : 24/03/2023
Davacı tarafından davalı aleyhine Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası ile açılan banka teminat mektubunun hükümsüzlüğünün tespiti davasında … tarihinde tesis edilen karara karşı davalının istinaf kanun yoluna başvurması üzerine üye hakimin görüşleri alındıktan sonra dosya incelendiğinde;
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;müvekkili şirketin, … Bankası’nın Konya’da bulunan dört şubesinin temizlik işlerini taşeron firma olarak üstlendiğini, taraflar arasında imzalanan sözleşmeden sonra müvekkili şirket bu şubelerin her birine sözleşme süresince kalmak üzere çeşitli bankalardan aldığı teminat mektuplarını verdiğini, sözleşmenin imzalandığı şubeler ve aldıkları teminat mektupları; 1-… Şubesi (iş başlangıç 02/11/2019) verilen teminat mektubu 5.000,00 TL, süresiz alındığı banka … Bankası, yapılan iş akdi sözleşmesi davalı banka tarafından 30/09/2010 tarihinde feshedildiğini, 2- … Müdürlüğü (iş başlangıç 01/06/2008) verilen teminat mektubu 3.400,00 TL. süresiz, alındığı banka … Bank. yapılan iş akdi (31/03/2010) süresi dolduğu için sona erdiğini, 3- … Şubesi (iş başlangıç 03/02/2009) verilen teminat mektubu 5.100,00 TL. süresiz, alındığı banka … Bank. yapılan iş akdi sözleşmesi 30/09/2009 tarihinde davalı banka tarafından feshedildiğini, 4-… Şubesi (iş başlangıç 15/02/2008) verilen teminat mektubu 3.450,00 TL. süresiz, alındığı banka … Bank. yapılan iş akdi süresi dolduğu için sona erdiğini (15/02/2010), bu dört şubede yapılan temizlik hizmeti, sözleşme süresinin dolması ve fesih gibi nedenlerle sona erdiğini ve müvekkili şirket … ‘ın bu dört şubeden herhangi birine karşı bir sorumluluğu kalmadığını, sözleşmenin sona ermesinden kısa bir süre sonra müvekkili şirket, … Bankasının şubelerinden teminat mektuplarını geri istediğini ancak davalı banka yapılan sözleşme gereği işçi hak ve alacaklarında kendisinin müteselsil sorumluluğunu ileri sürerek teminatı yedinde tutmaya devam ettiğini, davalı Bankanın bu tutumu üzerine müvekkili şirket, Konya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. ve … K. sayılı dosyası ile davalı bankada bulunan teminat mektuplarının iadesini talep ettiğini, söz konusu davada, davalı banka işçilik alacaklarının 10 yıllık zamanaşamına tabi olduğu gerekçesi ile davanın reddini talep ettiğini ve ilgili mahkeme davayı reddettiğini, davalı banka müvekkili şirket ile olan iş ilişkisinin üzerinden 10 yıl geçmesine ve elinde bulundurduğu teminat mektuplarının zamanaşımına uğramasına rağmen hukuka aykırı olarak teminat mektuplarını halen iade etmediğini, bankanın bu tutumu nedeni ile müvekkili şirketin teminat mektuplarını almış olduğu bankalara 10 yıl boyunca aidat ödemek zorunda kaldığını, teminat mektuplarının bedeli kadar meblağ, mektubu veren bankaların hesabında blokeli olarak beklediğini, müvekkili şirket … , … Bankası… Müdürlüğü’ne elden teslim ve faks yoluyla çeşitli yazılar göndererek teminat mektuplarının iadesini istediğini, müvekkili şirket yetklisi 27/06/2019 tarihli yazısında, davalı… nin kendileriyle olan sözleşmelerini feshederek temizlik hizmetlerini başka bir firmaya verdiklerini, aradan 11 yıl geçmesine rağmen teminat mektuplarının halen kendilerine iade edilmediğini ve teminat mektuplarının bedelleri kadar bankalara komisyon ödediklerini ifade ederek söz konusu mektupların iade edilmesini talep ettiğini, dava açılmadan önce… tarih ve … başvuru numarasıyla … Arabuluculuk Bürosuna başvurulduğunu ancak anlaşmaya varılamadığını, müvekkili şirket söz konusu teminat mektuplarını aldığı bankalara iade edemediği için sürekli olarak zarara uğradığını, teminat mektupları aradan 11 yıl geçmesine rağmen iade edilmediğinden müvekkili şirketin her ay düzenli olarak teminat mektuplarının alındığı bankalara komisyon ödemek zorunda kaldığını beyan ederek, davanın kabulü ile dava konusu zamanaşımına uğramış 4 adet teminat mektubunun davacı müvekkili şirkete iadesini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle;müvekkili bankanın çeşitli şubeleri ile davacı arasında muhtelif tarihlerde sözleşme akdedilmiş olup, davacı alt işveren sıfatıyla müvekkili bankanın çeşitli şubelerinde, iş bu sözleşmelerle ilgili yükümlülüklerini yerine getirmek ve her birimde iki işçiyi bünyesine almak suretiyle toplam sekiz çalışanla çalışmaya başladığını, dosyaya sunulmuş ve müvekkili kurumdan da istenecek sözleşmeler kapsamında bu işçilerin ileride oluşabilecek alacaklarının karşılanması amacıyla firma adına vadesiz mevduat hesapları açılmış ve iş bu hesaplarda mevduat biriktirildiğini ve ayrıca firmadan teminat mektubu alınmak suretiyle işçilerin ilerde doğması muhtemel alacaklarının teminatı olup hesabın halen blokeli olduğunu, teminat mektupları da Bankanın nezdinde tutulduğunu, ayrıca iş bu hesaplar davacı ile akdedilen mevduat rehin sözleşmesi gereğince müvekkili banka adına rehinli olduğunu, davacı müvekkili bankadaki işini bitirdiğini fakat söz konusu işçilerin büyük bir kısmı halen müvekkili bankada hizmet vermeye devam ettiğini, görevli mahkemelerin İş Mahkemeleri olduğunu, davacı vekili her ne kadar on yılı aşkın süredir teminat mektuplarının yedlerinde bulunduğundan ve zamanışımı süresinin dolduğundan bahsetmekte ise de teminat mektupları mer’i olup halen geçerliliğini koruduğu gibi firmanın müvekkili kurumda çalışan personelinin çalışmalarına devam ettiğini, bir kısmının ise halen çalışmaya devam etmekte olduğunu, iş akdi sonlanmış alacak doğmuş muaccel hale gelmiş ve ödenmemiş olmadığını beyan ederek davanın reddi ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı taraf üzerinde bırakılmasını istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; “….Mahkememiz yargılamasında alınan bilirkişi raporunda davacının üzerine düşen yükümlülüklerin sona erdiği, davacının daha önceden sorumlu olduğu işçilere karşı yükümlü olduğu ayrıca, zamanaşımı süresi içerisinde hukuken sorumlu olduğu sürecin sona erdiği, her ne kadar sözleşme tarihi döneminde kendisine bağlı olan işçilerine haklarını tamamen teslim etmiş olduğuna ilişkin elinde yasal belge olmasa da elinde yazılı metin olduğu, davacının yasal sorumluluk süresinin sona erdiği, sözleşme yaptığı tarihte bünyesinde bulunan işçilerin artık davacıya karşı herhangi bir hak talep edecek sürelerinin kalmadığı, dolayısıyla davacının davalıya vermiş olduğu teminatın gerekmediği, taraflar arasındaki sözleşmenin zaten sona ermiş olduğu, sözleşmenin bitiminden itibaren davacının yasal olarak sorumlu olduğu sürenin sona erdiği, dava tarihinde davacı bünyesinde çalışan işçilerin artık davacı ile herhangi bir hukuki bir münasebet kalmadığı ve geçmişe dönük herhangi bir dava açamayacakları anlaşıldığından davacının davalıdan talepleri haklı görüldüğünden, yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı davalının davacıya teminat mektubunun iadesi gerekmekte olup davacının davasının kabulüne karar vermek gerekmiş ve oluşan vicdani kanaat ile aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.” gerekçesiyle davacının davasının kabulü ile; Türkiye … Bankası’na … Şubesine ait, … tarihli, … Mekup No’lu, … seri no’lu 5.000,00 TL bedelli teminat mektubu, … Şubesi’ne ait, … tarihli, … Mektup NO’LU … seri No’lu, 5.100,00 TL bedelli teminat mektubu, … Şubesi’ne ait, … tarihli, … Mektup No’lu, … seri No’lu 3.400,00 TL bedelli teminat mektubu ve … Şubesi’ne ait … tarihli, … Mektup No’lu … Seri no’lu 3.450,00 TL bedelli teminat mektuplarının davacıya iadesine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; sözleşmeler kapsamında işçilerin ileride oluşabilecek alacaklarının karşılanması amacıyla firma adına vadesiz mevduat hesapları açıldığını, bu hesaplarda mevduatların biriktiğini, ayrıca firmadan teminat mektubu alınmak suretiyle işçilerin hak ve alacakları teminat altına alındığını, ayrıca işbu hesaplar davacı ile akdedilen mevduat rehin sözleşmesi gereğince müvekkili banka adına rehinli olduğunu, teminat mektupları işçiler bakımından muaccel hale gelmediğini, bilirkişi raporunun, incelemenin sonucu başlıklı 5 nolu bendinde Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyasına kayden yürütülen davaya da konu edilen … tarihli ihtarname ile bankanın temerrüde düştüğü belirtilmekte ise de bu hususun hatalı olduğunu, temerrüt için doğmuş bir borcun bulunmasının şartı olduğunu, işçilerin halen çalıştığını, müvekkili kurumda çalışan işçilerin asıl işvereni müvekkili kurum olduğunu, davacı şirket ise alt işveren olduğunu, işçiler alt işverenin sözleşmesi feshedildiğinden alt işverendeki işlerini sonlandırmışsa da dosyaya sunulan/sunulacak çalışma belgelerinden de anlaşılacağı üzere müvekkili kurumlarda çalışmaya devam etmiş ve halen devam ettiğini, işçiler açısından alt işverende mevcut işleri son bulsa dahi müvekkil kurumun ve müvekkil kurumda davacı aracılığı ile çalıştığı dönem için davacının/alt işverenin işçilerin hakları ile sorumluluğunun devam ettiğini, iş bu sorumluluk gereğince muaccel olmuş bir alacakları olmadığı gibi iş bu alacaklarının ödendiğine dair Konya… Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E. Sayılı dosyasında kayden yürütülen davanın bitmesinden bu güne kadar sunulmuş usulüne uygun bir ibraname de bulunmadığını, dolayısı ile işçilerin halen asıl işverende çalışıp çalışmadığı müvekkil kurumdan teyit edilmesi gerektiğini ve dosyanın bilirkişiye yeniden gönderilmesi ve ek rapor alınması aksi kanaatte olunması halinde ise dosyanın iş hukuku alanında uzman bir bilirkişiye tevdii ile söz konusu alacaklar yönünden zamanaşımının dolup dolmadığının daha doğrusu başlayıp başlamadığının belirlenmesi gerekmekte iken yazılı şekilde hüküm kurulmasının usul ve yasaya aykırı olduğunu, ayrıca; davacı ile müvekkil banka arasında akdedilen sözleşmeler İş Kanunu kapsamında akdedilmiş alt işveren sözleşmesi olduğunu, iş bu sözleşmeye aykırı davranıldığı iddiası ise ancak İş Mahkemeleri nezdinde ileri sürülebileceğini, bu sebeple görevli ve yetkili mahkemenin Konya Nöbetçi İş Mahkemeleri olduğunu, bu sebeple mahkemeniin görevi konusunda yanılgılı şekilde karar verdiğini beyanla ilk derece mahkemesince verilen kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava; banka teminat mektuplarının iadesi istemine ilişkindir.
İstinaf incelemesi HMK 355. madde gereğince istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle ve resen kamu düzenine aykırılık yönünden sınırlı olarak yapılmıştır.
Dosya kapsamına göre taraflar arasında davalı bankanın 4 ayrı şubesine ait temizlik işleri için 4 ayrı hizmet alım sözleşmesi yapıldığı ve sözleşmeler kapsamında davacıdan dava konusu 4 adet süresiz teminat mektubunun alındığı, sözleşmelerin sırasıyla 15/02/2009, 01/06/2009, 03/02/2020 ve 02/11/2020 tarihlerinde sona erdiği, davalı bankanın teminat mektuplarını işçilerin talep edebilecekleri alacakları nedeniyle davacıya iade etmediği anlaşılmıştır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın tacirler arasındaki hizmet alım sözleşmelerinden kaynaklandığı, sözleşme hükümlerinin uygulanması gerektiği, uyuşmazlığın tarafların ticari işletmeleriyle ilgili olduğu, İş Kanunu kapsamında bir uyuşmazlık olmadığı anlaşıldığından davalının davada iş mahkemesinin görevli olduğuna yönelik istinaf sebebinin yerinde olmadığı, davada asliye ticaret mahkemesinin görevli olduğu anlaşılmıştır.
Taraflar arasındaki hizmet alım sözleşmelerinde ” Yüklenici tarafından bankaya verilmiş olan teminat mektubu, işbu sözleşme kapsamında yüklenicinin tüm edimlerini yerine getirmiş olması ve/veya çalıştırdığı işçilere ve/veya ilgili kurumlara karşı yasal olarak yerine getirmek zorunda olduğu yükümlerinin yerine getirilmesi konusunda kanunların öngördüğü zamanaşımı süresinin dolması ve/veya yüklenicinin yasal yükümlülükleri kapsamında bankanın gerek yüklenici işçilerine ve gerekse ilgili kurum ve kuruluşlarına ve gerekse de bir başka kişiye herhangi bir ödeme yapmamış olması halinde yükleniciye iade edilecektir.” hükmü bulunmaktadır.
Davacı tarafından daha önce Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyasında yine davalıya karşı herhangi bir sorumluluğu kalmadığı gerekçesiyle aynı teminat mektuplarının iadesi talebiyle açılan davada mahkemece davanın reddine karar verildiği, kararın Yargıtay denetiminden geçerek kesinleştiği anlaşılmıştır.
Davacı eldeki bu davada ise davalı ile aralarındaki hizmet alım ilişkisi üzerinden 10 yıl geçtiğini, teminat mektuplarının zamanaşımına uğradığını, işçilerin herhangi bir işçilik davası da açmadıklarını iddia ederek teminat mektuplarının iadesine karar verilmesini talep etmiş, davalı ise hizmet alım sözleşmeleri sona ermiş ise de işçilerin büyük bir kısmının bünyesinde çalışmaya devam ettiğini, teminat mektuplarının işçiler bakımından muaccel hale gelmediğini, işçilerin davacı alt işverende mevcut işleri son bulsa dahi bünyesinde davacı aracılığıyla çalıştıkları dönem için davacının işçilerin hakları ile ilgili sorumluluğunun devam ettiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Bu durumda davacı ile davalı arasındaki hizmet alım sözleşmeleri kapsamında davalı bünyesinde çalışan işçilerin hizmet alım sözleşmeleri sona erdikten sonra da davalı bünyesinde çalışmaya devam edip etmediklerinin tespiti açısından SGK’dan çalıştıkları işyerlerinin ünvanlarını da gösterir şekilde hizmet dökümlerinin getirtilmesi, davalının sigortalı işçileri olarak ya da başka bir yüklenici şirketin sigortalı işçileri olarak davalı bünyesinde çalışıp çalışmadıklarının, son çalıştıkları şirket ile davalı arasında hizmet alım sözleşmesinin devam edip etmediğinin belirlenmesi daha sonra içlerinde işçilik alacakları konusunda uzman bilirkişinin de bulunduğu bilirkişi heyetinden iddia ve savunmalar kapsamında bilirkişi raporu alınması ve tüm deliller değerlendirilerek bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi yerinde olmadığından davalının istinaf talebinin kabulü ile HMK’nın 353/1.a.6 maddesi gereğince; ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, dava dosyasının taraflar arasındaki ihtilaf ile ilgili esasa ilişkin delillerin toplanması ve değerlendirilmesi sonucunda karar verilmek üzere ilk derece mahkemesine gönderilmesine ilişkin aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davalının istinaf talebinin KABULÜ ile; Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … tarih … Esas … Karar sayılı KARARININ KALDIRILMASINA,
2-Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-a maddesi gereğince dosyanın ilk derece mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
3-İstinaf başvurusunda bulunan davalı tarafından yatırılan toplam 289,46 TL istinaf karar harcının talep halinde davalıya iadesine,
4-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından ücret-i vekalet ile ilgili hüküm kurulmasına yer olmadığına,
5-İstinaf başvurusunda bulunan davalı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,
6-Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 359/4. maddesi gereğince; kararın tebliğ işlemlerinin ilk derece mahkemesi tarafından yapılmasına,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 22/03/2023 tarihinde oybirliği ile HMK’nın 353/1-a maddesi gereğince kesin olarak karar verildi.

Başkan …
e-imzalıdır

Üye …
e-imzalıdır

Üye …
e-imzalıdır

Katip …
e-imzalıdır

A.Ç