Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. KONYA BAM … HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No: … – …
T.C.
KONYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
… HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : …
KARAR NO : …
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
BAŞKAN : …
ÜYE : …
ÜYE : …
KATİP : …
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KONYA … ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 19/04/2021
NUMARASI : … Esas … Karar
İSTİNAF EDEN DAVACI : …- T.C. Kimlik No: …
VEKİLİ : Av ….
İSTİNAF EDEN DAVALI : … – T.C. Kimlik No: …
VEKİLİ : Av. … – …
DAVA : Menfi Tespit
İSTİNAF KARARININ
KARAR TARİHİ : 24/03/2023
YAZIM TARİHİ : 29/03/2023
Davacı tarafından, davalı aleyhine Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyası ile açılan menfi tespit davasında 19/04/2021 tarihinde tesis edilen davanın reddine ilişkin karara karşı tarafların istinaf kanun yoluna başvurmaları üzerine, üye hakimin görüşleri alındıktan sonra dosya incelendi;
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin oto kaportacılık işiyle uğraştığını, … isimli kişiden borç para istediğini, bu şahsın da istediği borç parayı verebileceğini ancak babası … ile görüşmesini söylediğini, .. ile görüşen müvekkiline bu şahsın yaklaşık 25.000,00 TL borç parayı faizi ile birlikte verebileceğini, bunun karşılığında da kendisinden bir dizi bono alacağını söylediğini, ciddi ekonomik sorunlar yaşayan müvekkilinin … ve … isimli şahısların kendisinden istedikleri bonoları verdiğini ve karşılığında 11.000,00 TL nakit para aldığını, müvekkilinin bu borç para karşılığında … ve … isimli şahısların talimatları üzerine peyder pey ve farklı yerlere toplamda 9.276,00 TL ödeme yaptığını, bu şahısların müvekkilinin zararına ondan aldıkları bonoları … şirketini lehtar olarak gösterip sonradan doldurarak yakın akrabaları … ‘ı alacaklı olarak gösterip müvekkili aleyhine Konya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında icra takibi başlattıklarını, müvekkilinin …Ltd. Şti. ile hiçbir ticari alışverişi olmadığını, takibe konu 5 adet bonodan 05/12/2018 keşide tarih ve 05/01/2019 vadeli ve 12.500,00 TL bedelli bonoda müvekkilinin imzasının olmadığını, diğer bonolarda ise müvekkilinin imzası olduğunu ancak tüm boşlukların sonradan yazıldığını, takibe konu bonolardaki ekleme yapılan kısımların müvekkili tarafından doldurulmadığını, müvekkilinin Konya Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunduğunu belirterek; müvekkilinin Konya …İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası kapsamında borçlu olmadığının tespitine, davalının %20’den aşağı olmamak üzere tazminata mahkum edilmesine, İİK’nun 72/3 maddesi gereğince ihtiyati tedbir kararı verilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının imzasını inkar etmediği, iradesinin fesada uğratıldığı yönünde bir iddiasının da olmadığı dikkate alınarak; ispat yükünün tamamen davacıda olduğunu ve davacının iddialarını yazılı belge ile ispatlaması gerektiğini, huzurdaki davanın reddedilmesini, davacının iddialarını kabul etmediklerini, davacının iddialarını sadece yazılı belge ile ispat etmesi gerektiğini, tanık dinletilmesine muvafakatlarının olmadığını belirterek; haksız ve hukuka aykırı davanın reddini, takip tedbir yoluyla durdurulduğundan davacının % 20 icra inkar tazminatı ödemeye mahkum edilmesini, yargılama giderleri ile ücreti vekaletin davacı üzerinde bırakılmasını istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesince yapılan yargılama neticesinde; “…….Dosya incelendiğinde, davacının cezaya ilişkin soruşturmalarında herhangi bir yargılama talebi ortaya çıkmadığı, taraflar hakkında kovuşturmaya yer olmadığı hükümlerinin verildiği anlaşılmaktadır. Dosya incelendiğinde, davacı davalının da iddia ettiği gibi, senetler üzerinde herhangi bir sahtelik veya imzaya yönelik bir iddiası bulunmadığı görülmüştür. Bono bir kambiyo senedi olup, bağımsız bir borç ikrarı anlamını taşımaktadır, yani kambiyo senetleri bağlı bulundukları nedenlerden bağımsızdırlar.
Taraflar arasındaki anlaşmazlıklar kıymetli evrağın bir engel teşkil etmemektedir. Davacının söz konusu senetleri ödediğine dair elinde kesin bir delil bulunmamaktadır. Zira HMK.nın ispat zorunluluğunda iddiasını tarafların kendisini ispatlama zorunluluğu getirdiği gibi, senetle ispat zorunluluğunda sıkı ve ağır bir şekilde şekil şartı uygulamasına gitmiştir.
Davacı söz konusu iddialarını somut olarak ispatlayamadığından…” gerekçesiyle davacının davasının reddine, davalının talep etmiş olduğu ispatlanamayan kötü niyet tazminatı talebinin reddine şeklinde karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dosya kapsamında daha önce beyan etmiş oldukları tüm hususları ve sundukları tüm delilleri yinelediklerini, müvekkilinin ekonomik sıkıntıları nedeniyle .. ve … isimli şahıslardan faizle borç para aldığını, yaklaşık 25.000,00 TL borç para alacağı ümidiyle bir dizi senet imzalamış, ancak sadece 11.000,00 TL nakden para aldığını, faizle aldığı bu borç para karşılığında da … ve … isimli şahısların talimatları üzerine peyder pey ve farklı yerlere toplamda 9.276,00 TL ödeme yaptığını, bu durumun davalı tarafın ve savcılık dosyası kapsamında diğer tüm tarafların beyanları ile de sabit olduğunu, bu şahısların, müvekkilin zararına, ondan aldıkları senetleri “… ” isimli ticari şirketi de perdeleme saiki ile kullanarak (söz konusu senetleri bu şirket ismine –lehtar olarak gösterip sonradan doldurarak) senetleri bu şirketin alacaklı yakın akrabaları … adına, müvekkil aleyhine icra takibi başlattıklarını, senetlerin sonradan düzenlendiği ve üzerinde oynama yapıldığının, mahkemece yaptırılacak bilirkişi incelemesi ile de teyit edilebilecek iken; bu konudaki taleplerinin reddedilerek usul ve yasaya aykırı olarak hüküm kurulduğunu, bunun üzerine müvekkilinin de Konya C. Başsavcılığına suç duyurusunda bulunduğunu, Savcılık tarafından; müvekkilin borçlu olduğunun tespit edilmiş olması değil, uyuşmazlığın hukuki uyuşmazlık niteliğinde olduğu gerekçesiyle takipsizlik kararı verdiğini, söz konusu dosya kapsamında alınan tüm ifadelerin, müvekkili beyanlarını teyit ettiğini, müvekkilinin, davalı şirkete icra takibi kapsamında hiçbir borcu bulunmadığını, … ’ın Konya C. Başsavcılığının … sayılı soruşturma dosyasına verdiği 23/08/2019 tarihli ifadesinde müvekkili ile aralarında bir alacak-borç ilişkisi bulunduğunu belirttiğini, ancak bu ilişkinin takip konusu kambiyo senetlerindeki alacak-borç ilişkisi olmadığını, işbu davada 3. şahıs konumunda bulunan … ‘ın dilerse iddiasını başka bir takip veya dava konusu yaparak gündeme getirebileceğini, ancak davalı ile müvekkili arasında bir borç ilişkisi bulunmadığından menfi tespit davalarının kabulünün gerektiğini, belirterek; Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 19/04/2021 tarih ve … E., … K. sayılı kararının kaldırılarak; davanın kabulüne, müvekkilinin Konya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı icra takibi kapsamında borçlu olmadığının tespitine, takibinde haksız ve kötü niyetli olan takip alacaklısı davalının %20’den aşağı olmamak üzere tazminata mahkûm edilmesine, anılan karar hakkında icranın tehirine, istinaf incelemesinin duruşmalı olarak icrasına, yargılama gideri ile ücreti vekaletin davacıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkeme kararında haksız davanın reddedilmesi usul ve yasaya uygun olup buna ilişkin hiçbir itirazlarının olmadığını, İstinaf taleplerinin iki hususa ilişkin olduğunu, birincisinin; takibin tedbir yoluyla durudurulmasına rağmen müvekkil lehine icra inkar tazminatına hükmedilmemesinin hatalı olup, müvekkil lehine %20 icra inkar tazminatına hükmedilmesini, ikincisinin; yerel mahkemece dava dilekçesinde dava değerinin 81.717,55 TL olarak gösterilmesine rağmen müvekkil lehine nispi vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken maktu vekalet ücretine hükmedilmesinin hatalı olup, nispi vekalet ücretine hükmedilmesini belirterek; Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 19.04.2021 tarihli kararın sadece bu iki husus yönünden kaldırılmasını talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Dava, bonolar nedeniyle borçlu olmadığının tespiti (menfi tespit) talebine ilişkindir.
İstinaf incelemesi HMK 355. madde gereğince istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle ve resen kamu düzenine aykırılık yönünden sınırlı olarak yapılmıştır.
Davalı tarafından davacıya karşı Konya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında her biri 12.500 TL’lik 3 adet bono ile 2 adet 17.500 TL’lik bonoya dayanılarak 72.500 TL asıl alacak ve ferileri ile birlikte toplam 81.717,55 TL alacak üzerinden kambiyo senetlerine mahsus takip yapıldığı, bonoların keşidecisinin davacı, lehtar ve cirantasının …Şti, hamilinin ise davalı olduğu görülmüştür.
Davacı, icra takibine konu bonolarda lehtar olarak gözüken şirkete borcu bulunmadığını, 05/12/2018 tanzim, 05/01/2019 vadeli 12.500,00 TL’lik bonoda imzasının bulunmadığını, diğer bonoların lehtar kısmını boş şekilde dava dışı … ‘a verdiğini, ancak …’ın kötüniyetli olarak bononun lehtar kısmına davalı şirketin ünvanını yazarak ciro ile akrabası …’a devredilmiş gibi gösterdiğini, bu nedenlerle davalıya borcu bulunmadığının tespitini talep etmekte; davalı ise davacının senetteki imzalarını inkar etmediğini, senedin rızası dışında elinden çıktığına dair bir iddiasının da bulunmadığını, borçlu olmadığını ispat yükünün yazılı deliller ile davacı üzerinde olduğunu, her ne kadar davacı, davalının tefecilik suçu işlediğini iddia etmişse de hakkında tefecilik suçundan dolayı açılmış bir ceza davasının bulunmadığını belirterek davanın reddini talep etmektedir.
Uyuşmazlık, kambiyo senedinin bedelsiz olup olmadığı, 05/12/2018 tanzim, 05/01/2019 vadeli 12.500,00 TL’lik bonoda imzanın bulunmaması nedeniyle davacının davalıya borçlu olup olmadığı, senet karşılığında herhangi bir mal veya hizmet sunulup sunulmadığı ve senedin bedelsizliğinin ciranta ve hamil tarafından bilinip bilinmediği,senedin iyi niyetle iktisap edilip edilmediği noktalarında toplanmaktadır.
Bilindiği üzere, kambiyo senetlerinde mücerretlik(soyutluk) ilkesi geçerli olup, senetteki alacak temel ilişkiden bağımsızdır. Bu nedenle kural olarak senet borçlusu/keşidecei temel ilişkiye dayanamaz. Diğer yandan kambiyo senetlerinden kaynaklanan alacakların mücerretliği bunların asıl borç ilişkisinden tamamen ve her yönden kopmuş olmaları şekilde anlaşılmamalıdır. (Prof. Dr. Fırat Öztan Kıymetli Evrak Hukuku 2.Baskı Sayfa 376-377)
Nitekim mücerretlik ilkesi senedin el değiştirmesi tedavülü halinde söz konusu olacaktır. Senedi elinde bulunduran ve bu senede dayanarak talepte bulunan hamil aynı zamanda kambiyo senedinin doğumuna neden olan alt ilişkinin tarafı ise bu alt ilişkiden doğan defiler ona karşı ileri sürülebilir (Mahmut Coşkun Kıymetli Evrak Hukuku 3.Baskı Sayfa 69)
Kambiyo hukukuna ilişkin bu genel ilkeler 6102 sayılı TTK’nun 778.maddesinin atfıyla bonolarda da uygulanması gereken TTK 687.maddesinde; “Poliçeden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri başvuran hamile karşı ileri süremez; meğerki, hamil, poliçeyi iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun. ” şeklinde ifade edilmiştir.
Buna göre kural olarak mücerretlik ilkesi gereğince keşideci ile hamiller arasında temel ilişki bulunmayan durumlarda kişisel defiler hamile karşı ileri sürülemez.
Senedin bedelsiz olduğu, temel bir borç ilişkisine dayanmadığı hususu kişisel defilerden olup, kural olarak senet hamiline karşı keşideci tarafından ileri sürülemeyecektir. Ancak maddede belirtildiği üzere hamil, senedi iktisap ederken senedin bedelsiz olduğunu biliyor veya bilmesi gerekiyor ve buna rağmen borçlunun zararına hareket etmiş ise senedin mücerretliği ve iyiniyetli hamil olduğu ilkesine dayanamayacaktır.
Somut olayda davacı senedin dava dışı …’dan faiz karşılığı borç için yani tefecilik için verildiğini ve bedelsiz kaldığını, boş olarak verdiği senedin dava dışı … tarafından lehtar kısmına dava dışı şirketin ünvanı yazılarak ve şirket tarafından …’ın eşi davalı hamile ciro edilmiş gösterilerek devredildiğini, çekin keşidecisi ile davalı hamilin senedi alırken kötüniyetli hareket ettiğini iddia etmektedir. Davalı hamil Cumhuriyet Savcılığı dosyasındaki ifadesinde; … hiç görmediğini ve tanımadığını, eşi …’ın anlattığı kadarıyla eşi … ile davacı arasında araç alım satımından kaynaklı olarak senetlerin düzenlendiğini beyan etmiş, gerçekte senedin alacaklısının dava dışı … olduğunu kabul etmiştir. Ancak davalının beyanlarından senedi dava dışı eşi …’ın temsilcisi sıfatıyla icra koymadığı anlaşılmaktadır. Ayrıca davacı takibe konu 05/12/2018 tanzim, 05/01/2019 vadeli 12.500,00 TL’lik bonoda imzası bulunmadığını iddia etmiş olup, senet sureti incelendiğinde keşidecinin imzasının bulunmadığı görülmektedir. Davacının imzasının bulunmadığı ilgili senet yönünden de mahkemece davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken reddine karar verilmesi yerinde olmamıştır. Ayrıca mahkemece davalı hamilin, davacının imza kısmı boş olan senede dayanarak kambiyo senetlerine mahsus takip yaparak kötü niyetli hakeret etmesi nedeniyle davalı aleyhine kötü niyet tazminatına hükmetmesi gerekirdi. Bu nedenlerle davalının istinaf talebinin reddine, davacının istinaf talebinin kabulü ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, eksikliğin giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HMK 353/1.b.2 maddesi gereğince dairemizce davanın esasına ilişkin yeniden hüküm kurulmasına karar verilmesi gerektiği sonuç ve kanaatiyle aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
A) Davalının istinaf başvuru talebinin ESASTAN REDDİNE,
1-Alınması gereken 179,90 TL harçtan peşin alınan 59,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 120,60 TL karar ilam harcının davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
2-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından taraflara ücreti vekalet taktirine yer olmadığına,
3-Davalı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
B) Davacının istinaf başvuru talebinin KABULÜ ile; Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 19/04/2021 tarih … Esas – … Karar sayılı KARARININ KALDIRILMASINA,
1-İstinaf başvurusunda bulunan davacı tarafından yatırılan 59,30 TL istinaf karar harcının talep halinde davacıya iadesine,
2-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından taraflara ücreti vekalet taktirine yer olmadığına,
3-İstinaf başvurusunda bulunan davacı tarafından yatırılan 162,10 TL istinaf yoluna başvuru harcı ve 16,50 TL tebligat gideri olmak üzere toplam 178,60 TL istinaf yargılama giderlerinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
C) Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b.2 maddesi gereğince davacı talebi ile ilgili YENİDEN HÜKÜM KURULMASINA,
1-Davanın KABULÜ ile; Konya … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasından yapılan takip nedeniyle davacının davalıya borçlu olmadığın tespitine,
2-12.500,00 TL’nin % 20’si oranında hesaplanan 2.500,00 TL kötü niyet tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Karar tarihi itibariyle alınması gereken 5.582,12 TL harçtan peşin alınan 1.397,24 TL harcın mahsubu 4.184,88 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
4-Davacı davada kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte olan A.A.Ü.T gereğince 13.074,80 TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 44,40 TL başvuru harcı, 1.397,24 TL peşin harç, 88,90 TL posta ve tebligat gideri olmak üzere toplam 1.530,54 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalı tarafından yapılan bir yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
7-Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 333 ve HMKGAT’nin 5/1. maddeleri gereğince yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının gider avansını yatıran tarafa iadesine,
D) Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 359/4.maddesi gereğince kararın ilk derece mahkemesi tarafından tebliğe çıkarılmasına,
E) Dava dosyasının ilk derece mahkemesine gönderilmesine,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 24/03/2023 tarihinde oybirliği ile HMK’nun 362/1-a maddesi gereğince kesin olarak karar verildi.
Başkan … Üye … Üye … Katip …
e-imzalıdır e-imzalıdır e-imzalıdır e-imzalıdır
D.A.Ç