Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. KONYA BAM 6. HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No: … – …
T.C.
KONYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
6. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : …
KARAR NO : …

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KONYA ASLİYE … TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : …
NUMARASI : … Esas – … Karar

İSTİNAF EDEN DAVACI : … Gıda Tarım Ambalaj Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. … – …

DAVALILAR :1- … Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLLERİ : Av. … & Av. … & Av. … – …
İSTİNAF EDEN DAVALI :2- … Tarım Sanayi Ticaret Limited Şirketi
VEKİLLERİ : Av. … & Av. … …
DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)

İSTİNAF KARARININ
KARAR TARİHİ : …
YAZIM TARİHİ : …
Davacı tarafından davalılar aleyhine Konya Asliye … TİCARET Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası ile açılan menfi tespit davasında … tarihinde tesis edilen davanın kısmen kabulüne ilişkin karara karşı, davacı ve davalı … TarımSan. Tic. Ltd. Şti.’nin istinaf kanun yoluna başvurmaları üzerine, dava dosyasının dairemize geldiği anlaşılmakla üye hakimin görüşleri alındıktan sonra, dosya incelendiğinde;
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin canlı hayvan, besi ve tarım ürünleri ticareti yaptığını, Konya Karapınar’da ticari faaliyet yapan davalı … şirketine mısır, arpa, yem ham maddeleri siparişi verdiğini, karşılığında Türkiye … Bankası … Ticari Şubesi’ne ait 11/05/2017 keşide tarihli, … çek nolu ve 200.000 TL bedelli, 26/05/2017 keşide tarihli, … çek nolu, 245.000 TL bedelli, 14/07/2017 keşide tarihli, … çek nolu, 320.000 TL bedelli ve 18/08/2017 keşide tarihli, … çek nolu ve 120.000 TL bedelli olmak üzere toplam 885.000,00 TL tutarında 4 adet çeki davalı … şirketi adına düzenleyerek verdiğini, davalı … şirketi çekleri diğer davalı … Gıda A.Ş’ye sipariş ettiği mallar karşılığı ciro ettiğini, çeklerin iade edileceğinin taahhüt ve kabul edildiğini, ancak iade edilmediğini, … A.Ş’nin haksız olarak çekleri elinde tuttuğunu, iyi niyetli hamil olmadığını, müvekkili şirketin Konya …Noterliği’nin 02.06.2017 tarih … yevmiye nolu ihtarnamesi ile her iki şirketi uyararak ticari malların kendisine teslim olmadığı için çekleri ödemeyeceğini belirttiğini, ihtarnamenin tebliğine rağmen çeklerin iade edilmediğini, açıklanan nedenlerle dava konusu çeklerden vadesi gelmeyen 18.08.2017 vadeli 120.000,00 TL bedelli çekin iyi niyetli şahısların korunabilmesi için … Bankası …/ Ticari Şubesine müzekkere yazılarak çekin davalı olduğu şerhi verilmesini, dava konusu çeklerden dolayı her iki davalıyı kapsar şekilde müvekkili şirketin davalı şirketlere borcunun olmadığının tespiti ile çeklerin iptaline, terditli olarak davalılardan … A.Ş açısından davalarının kısmen veya tamamen kabul görmediği takdirde diğer davalı … Şirketine müvekkilinin dava konusu çeklerden dolayı borcunun olmadığına, aksine alacaklı olduğunun hüküm altına alınmasına, dava aşamasında müvekkilinin çekleri kısmen veya tamamen ödemek zorunda kaldığı takdirde istirdat davası olarak davaya devam edilmesine, paranın faiziyle birlikte müvekkili şirkete geri iadesine, %20 den az olmamak üzere tazminatın davalılara tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı … Gıda A.Ş vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı şirket ile müvekkili arasında herhangi bir hukuki ilişki bulunmadığını, davanın husumet yokluğundan reddi gerektiğini, müvekkilinin bahse konu çekleri diğer davalıdan ciro yoluyla rızasına binaen ve müvekkiline olan borçları nedeniyle teslim aldığını, müvekkilinin iyi niyetli hamil olup bunun aksinde ispat yükünün yasalar gereği karşı yanda olduğunu, davacı şirketin diğer davalı ile olan ilişkisine dayalı def’ileri iyi niyetli hamil olan müvekkiline karşı ileri süremeyeceğini, öncelikle davanın husumetten reddini, mahkeme aksi kanaatte ise esastan reddini talep etmiştir.
Davalı … Şirketi vekili cevap dilekçesinde özetle; davayı aynen kabul ettiklerini, 6100 sayılı kanun uyarınca davanın kabulü hükümlerine göre davanın davalı müvekkili yönünden sonlandırılmasını talep ettiklerini, HMK’nın 312/2 maddesi anlamında dava açılmasına sebebiyet vermediklerinden aleyhlerine yargılama giderlerine hükmedilmemesini, davacının dava konusu çeklerden dolayı borçlu olmadığının kabulüne karar verilmesini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; “…davacının davasının davalılardan … Gıda San. ve Tic. A.Ş. yönünden reddine, davacının davasının davalılardan … Tarım San. Tic. Ltd. Şti. yönünden kabulü ile, dava konusu T…. Bankası … Ticari Şubesi’ne ait 11/05/2017 keşide tarihli, … çek nolu ve 200.000 TL bedelli, 26/05/2017 keşide tarihli, … çek nolu ve 245.000 TL bedelli, 14/07/2017 keşide tarihli, … çek nolu ve 320.000 TL bedelli ve 18/08/2017 keşide tarihli, … çek nolu ve 120.000 TL bedelli olmak üzere toplam 885.000 TL bedelli bu 4 adet çekten dolayı davacı … Gıda Tar. Ambalaj San. ve Tic. A.Ş.’nin davalılardan … Tarım San. Tic. Ltd. Şti. ‘ye borçlu olmadığının tespitine, dava konusu çeklerden 120.000 TL bedelli çek hariç diğer 3 çeke ilişkin olarak muhatap banka tarafından çek hamili … Gıda A.Ş.’ye 1.410’ar TL’den toplam 4.230 TL çek yaprağı bedelinin ödenmesi ve menfi tespit davasının bu ödemeye ilişkin 4.230 TL yönünden kendiliğinden istirdat davasına dönüşmesi nedeniyle 4.230 TL alacağın, davalılardan … Tar. San. Tic. Ltd. Şti.’den alınarak (istirdat edilerek) davacıya verilmesine, davacının davalılardan … Tar. San. Tic. Ltd. Şti.’ye yönelik feri nitelikteki tazminat ve çek iptali taleplerinin reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile … A.Ş arasında doğrudan doğruya ticari ilişki olmasa da dolaylı yoldan aralarında hukuki bağ olduğunu, dava açılmadan önce … şirketinin müvekkili şirket yetkililerine 28.04.2017 tarihinde “almış oldukları çekleri iade edecekleri”ne dair imzalı belge verdiğini, fiilen çeklerin iade edilmediğini, müvekkili şirketin icraya maruz kaldığını, çekten dolayı adli para cezası ile hapis cezasına mahkum olduğunu, müvekkili şirketin … şirketine avans olarak vermiş olduğu çeklerin … A.Ş’de olduğunu, … A.Ş nin iyi niyetli olmadığını, davalı … Ltd. Şti yetkilisinin müvekkili şirketten aldığı 14/07/2017 keşide tarihli 320.000,00 TL bedelli çeki aynı tarihte … A.Ş’ye kargo ile gönderdiğini, buna ilişkin maillerden mal almadan avans olarak gönderildiğinin anlaşıldığını, gönderilen bu 3 çekin de bir gün sonra … A.Ş tarafından çek alındı bordrosu ile kayıtlara girdiğini, bu hususun Konya … … esas sayılı dosyaya verilen belgelerden anlaşıldığını, davalı … Şirketinin … A.Ş aleyhine açmış olduğu Konya …Asliye Ticaret Mahkemesi’nce birleştirilen dosyanın kararının doğrudan doğruya müvekkili şirketi de hukuki ve ticari açıdan ilgilendirmiş olmasına rağmen davanın tefrik edilmesinin, tefrik edilen Konya … … esas sayısına kaydedilen dosyaya fer’i müdahil olma taleplerinin kabul edilmemiş olmasının yasal olmadığını, davalı … Ltd.Şti.’nin dava açılmasına sebep olduğunu, dolayısıyla masraf ve ücreti vekalet ödemesine hükmedilmesi gerekirken hükmedilmemiş olmasının yasal olmadığını, istinaf taleplerinin kabulünü talep etmiştir.
Davalı … Ltd. Şti. vekili istinaf dilekçesinde özetle; … A.Ş nin dava konusu çekleri almasına rağmen davalı müvekkili şirketin siparişlerini karşılamadığını, her iki dosyada da dava konusu çekler aynı icra takibine konu olmuş olup her iki davanın da konusunun 4 adet çekten dolayı borçlu bulunmadıklarının tespitine yönelik olduğunu, neticede dosyalar arasında hukuki, fiili ve şahsi bağlantı bulunduğunu, sadece tefrik yönünden istinaf incelemesi sonucu kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava; davacı keşideci tarafından davalı lehtar ile davalı hamil aleyhine açılan davaya konu çeklerin avans olarak lehtara verildiği, lehtar tarafından avansa konu emtianın teslim edilmeyerek bedelsiz kaldıklarından bedelsizlik durumunun davalı hamil tarafından da bilindiği iddiasına dayalı menfi tespit istemine ilişkindir.
İstinaf incelemesi; Kamu düzenini ilgilendiren konularda resen, diğer yönlerden HMK’nın 355. maddesi gereğince istinaf sebepleriyle sınırlı olarak yapılmıştır.
Davalı lehtar … Ltd. Şti tarafından aynı çeklere dayalı olarak diğer davalı hamil … Gıda A.Ş aleyhine 12/10/2018 tarihinde açılan menfi tespit davasının Konya …Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … sırasına kaydedildiği, Konya …ATM … esas … karar 15/10/2018 tarihli ilamı ile Konya …Asliye Ticaret Mahkemesi … esas sayılı dosyası ile HMK 166.maddesi uyarınca birleştirilmesine karar verildiği, Konya … ATM esas sayılı … tarihli ara karar ile her iki dava arasında hukuki ve fiili irtibat görülmemesi, davaların birleştirilmesinin esas birleşen her iki davanın yargılamasına herhangi bir katkısının olmayacak olması nedeniyle tefrik kararı verilerek Konya …Asliye Ticaret Mahkemesi … esasına kaydedildiği anlaşılmıştır.
Ayırma kararına yönelik davacı ile davalının istinaf talebinin incelenmesinde; somut olayda davacı keşideci tarafından davalı lehtar ve davalı hamil aleyhine menfi tespit davası açılmış, ilk derece mahkemesince birleşen ve ayrılmasına karar verilen Konya …Asliye Ticaret Mahkemesi … esas sayılı menfi tespit davasında ise davalı lehtar tarafından davalı hamil aleyhine menfi tespit davası açılmıştır.
Davanın hukuksal dayanağını, dava tarihinde yürürlükte bulunan 6102 sayılı TTK.’nun 687. md. hükmü oluşturmaktadır. Anılan yasa hükmünün uygulanabilmesi için öncelikle keşideci ile lehtar arasındaki bedelsizlik iddiasının kanıtlanması gerekmektedir. Davalı lehtar tarafından dava kabul edilmiş, davalı hamilin çekleri iktisabında kötüniyetli olup olmadığı uyuşmazlık konusudur. Bu yönüyle davalı lehtar tarafından davalı hamil aleyhine açılan menfi tespit davasının sonucu davaya konu uyuşmazlığın çözümüne doğrudan etkili olmayacağı kabul edildiğinden ilk derece mahkemesince HMK 167.maddesi uyarınca yargılamanın iyi bir şekilde yürütülmesi yönüyle davaların ayrılmasına karar verilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı kabul edilmiştir.
Davacının davalı hamil … Ltd. Şti. yönünden istinaf taleplerinin incelenmesinde;
Davalı lehtar şirket vekili 23/10/2017 tarihli cevap dilekçesinde açılan davayı aynen kabul ettiklerini, davalı müvekkili şirket cari hesap dökümleri incelendiğinde davalı hamil şirkete borçlu olmadığının görüleceğini, davanın kabule göre müvekkili yönünden sonlandırılmasını, HMK 312/2 maddesi anlamında dava açılmasına sebebiyet verilmediğinden aleyhlerine yargılama giderlerine hükmedilmemesini talep etmiştir.
Davalı lehtar tarafından davanın kabul edilmesi karşısında davacı keşideci tarafından davalı hamilin 6102 sayılı TTK 687.maddesi uyarınca keşidecinin lehtar ile arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri davalı hamile karşı ancak hamilin çekleri iktisap ederken bile bile davacı keşideci borçlunun zararına hareket etmiş olduğunu usulen ispatlaması gerekmektedir (Yargıtay 19.HD’nin 2015/17823 esas 2016/9441 karar 26/05/2016 tarih ve Yargıtay HGK’nun 2012/19-1207 esas 2013/556 karar).
Türk Ticaret Kanunu’nun 818/1-e , 687. maddeleri uyarınca bedelsizlik şahsi def’inin çek lehtarına karşı ileri sürülebileceği, hamilin senedi alırken bile bile borçlunun zararına hareket ettiği ve kötüniyetli olması halinde ancak şahsi def’ilerin hamile karşı ileri sürülebileceği, davalı lehtar şirket tarafından davanın kabul edildiği, çekleri beyaz ciro ile devralan davalı hamil yönünden ise çeklerin ciro yoluyla devralırken bile bile borçlunun zararına hareket ettiği ve kötüniyetli olduğu ispatlanmadığı gerekçesiyle ilk derece mahkemesince davanın davalı hamil yönünden reddine karar verilmesinde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Davacının davalı lehtar şirket yönünden yargılama giderlerine ilişkin istinaf taleplerinin incelenmesinde; davacı tarafça dava dilekçesi ekinde ibraz olunan 28/04/2017 tarihli belge ile davalı lehtar tarafından davaya konu çeklere ilişkin mallar verilemediğinden dolayı iade edileceğinin belirtildiği, dava dilekçesinin davalı lehtar şirkete 14/08/2017 tarihinde tebliğ edildiği, davalı şirket tarafından cevap süresinden sonra verilen 23/10/2017 tarihli dilekçe ile açılan davanın kabul edildiği görülmüştür.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 312/2 madde ve bendi uyarınca davanın açılmasına kendi hal ve davranışlarıyla sebebiyet vermemiş ve yargılama ilk duruşmasında da davacının talep sonucunu kabul etmiş ise yargılama giderlerini ödemeye mahkum edilemeyeceğinin düzenlendiği, davalı tarafça 28/04/2017 tarihli belge ile davaya konu çeklerin iade edileceğinin belirtilmesine rağmen çeklerin iade edilmeyerek davanın açılmasına sebep olunduğu, davalının kendisi yönüyle yapılan yargılama giderleri ve vekalet ücretinden sorumlu tutulması gerektiğinden davacının bu yöne ilişkin istinaf taleplerinin kabulü gerekmiştir.
Davalının istinaf taleplerinin HMK’nın 353/1.b.1 maddesi gereğince esastan reddine, davacının istinaf talebinin davalı lehtar ciranta … Ltd.Şti. yönüyle kabulü ile; ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, HMK’nın 353/1.b.2 maddesi gereğince davacının talebi hakkında yeniden hüküm kurulmasına ilişkin aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
A) Davalı … Ltd. Şti.’nin istinaf taleplerinin ESASTAN REDDİNE,
1- Alınması gereken 54,40 TL harçtan peşin alınan 44,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 10,00 TL karar ve ilam harcının davalı … Ltd. Şti.’den tahsili ile hazineye irad kaydına,
2- İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından ücret-i vekalet ile ilgili hüküm kurulmasına yer olmadığına,
3- İstinaf başvurusunda bulunan davalı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
B) Davacının istinaf talebinin KABULÜ ile; Konya Asliye … TİCARET Mahkemesi’nin … tarih, … Esas … Karar sayılı KARARININ KALDIRILMASINA,

1- İstinaf talebinde bulunan davacı tarafından yatırılan 44,40 TL harcın talep halinde davacıya iadesine,
2- İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından ücret-i vekalet ile ilgili hüküm kurulmasına yer olmadığına,
3- İstinaf talebinde bulunan davacı tarafından yatırılan 121,30 TL istinaf başvuru harcı olan yargılama giderinin davalı … Ltd.Şti.’den alınarak davacıya verilmesine,
C) Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1.b.2 maddesi gereğince YENİDEN HÜKÜM KURULMASINA,
1- Davacının davasının davalı … Gıda Tic.A.Ş yönünden reddine,
2- Davacının davasının davalı … Tar.San.Tic.Ltd.Şti yönünden kabulü ile dava konusu Türkiye … Bankası … Ticari Şubesi’ne ait 11/05/2017 keşide tarihli, … çek nolu ve 200.000 TL bedelli, 26/05/2017 keşide tarihli, … çek nolu ve 245.000 TL bedelli, 14/07/2017 keşide tarihli, … çek nolu ve 320.000 TL bedelli ve 18/08/2017 keşide tarihli, … çek nolu ve 120.000 TL bedelli olmak üzere toplam 885.000 TL bedelli bu 4 adet çekten dolayı davacı … Gıda Tar. Ambalaj San. ve Tic. A.Ş.’nin davalı … Tarım San. Tic. Ltd. Şti.’ne borçlu olmadığının tespitine, davaya konu 3 adet çeke ilişkin olarak muhatap banka tarafından yapılan toplam 4.230 TL Kanuni karşılık bedeli alacağın davalı … San.Tic.Ltd.Şti.’den alınarak (istirdat edilerek) davacıya verilmesine,
-Davacının feri nitelikteki tazminat ve çek iptali taleplerinin reddine,
3- Harçlar kanunu 22. Maddesi gereğince 1/3 oranında alınması gereken 20.151,45 TL harçtan peşin alınan 15.113,59 TL harcın mahsubu ile kalan 5.037,86 TL karar ve ilam harcının davalı … Ltd.Şti.’nden tahsili ile hazineye irad kaydına,
4- Dava açılırken yatırılan 15.113,59 TL peşin harcın davalı … Ltd.Şti.’nden alınarak davacıya verilmesine,
5- Davacı tarafından yapılan 2.189,20 TL yargılama giderinin kabul ve reddedilen kısma göre tayin olunan 1.094,60 TL yargılama giderinin davalı … Ltd. Şti.’den alınarak davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
6- Davacı davada kendisini vekil sıfatı ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte olan A.A.Ü.T 6/1 maddesi gereğince 30.650,00 TL nispi ücreti vekaletin davalı … Tar. San. Tic. Ltd. Şti.’den alınarak davacıya verilmesine,
7- Davalı … A.Ş. kendisini vekil sıfatı ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte olan A.A.Ü.T gereğince 61.300,00 TL nispi ücreti vekaletin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
8- Hükmün kesinleşmesinden sonra HMK 333 maddesi gereğince yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının avansı yatıran tarafa iadesine,
D) Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 359/3.maddesi gereğince kararın dairemiz tarafından tebliğe çıkarılmasına,
E) Dava dosyasının temyiz edilmeden kesinleşmesi halinde ilk derece mahkemesine gönderilmesine,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda verilen kararın HMK’nın 361/1 maddesi gereğince; taraflara tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde dairemize, temyiz edenin bulunduğu yer Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’ne veya ilk derece mahkemesine verilecek dilekçe ile temyiz kanun yoluna başvurma talebinde bulunulabileceğine … tarihinde oy birliği ile karar verildi.

Başkan …
e-imzalıdır

Üye …
e-imzalıdır

Üye …
e-imzalıdır

Katip …
e-imzalıdır